طرح دعوی علیه حافظ بوسیله نادانی چون من و دفاع وحدت وجودی رابعه از حافظ در میقات ٤-محمود سراجی
لسان الغیب گفته
انا المسموم ما عندی به تریاق ولا راقی
ادر کاسا و ناولها الا یا أیها الساقی ...
..[ باید توضیح بدهم که "الا یا ایهالساقی ادر کاسا و ناولها" مصرع دوم بیتی است که یزید ابن معاویه سروده و خواجه بر سبیل عاریه و تضمین مقدم موخر کرده و آنرا شاه بیت اولین غزل دیوانش قرار میدهد. لازم به ذکر است که حافظ با آنهمه فضل و کمال و احاطه به دانش و قرآن مصرعی از شعر یزید را آنهم در اول دیوان و بجای بسم الله الرحمن الرحیم و نام خدا آورده بین محققین و شعرای اهل ذوق ایرانی مباحث مفصلی در گرفته که متاسفانه در حال حاضر بدلیل ضیق مجال جای بحث انحرا نداریم و فقط به نام آنها بسنده میکنیم:
۱- اهلی شیرازی که میگوید:
" چه حکمت دید در شعر یزید او // که در دفتر نخست از وی سراید"
۲- کاتبی نیشابوری که میگوید:"
اگر چه مال کافر بر مسلمان // حلال است ودر او قیلی نشآید"
"ولی بر شیر عیبی بس عظیم است // که لقمه از دهان سگ رباید"
اما حضرت علامه قریب میفرمایبد هر که فکر میکند که این شعر مال یزید ابن معاویه است راه خطا رفته است
با همه این قیل و قال ها گوته شاعر بزرگ آلمان و حافظ شناس و عاشق حافظ معتقد است که این کار حافظ عمدی و وحدت وجودی بوده ... زیرا در نظر یک عارف یزید و بایزید یکی است و هر چه است اوست و جز او هیچ نیست و هر چه هست خداست...
برویم سراغ بقیه شعر:]
******
******
حافظ بکنار حوض نرگس
شوریده تر از هزار دستان
دستار گشوده بسته زنار
پیمانه به کف شکسته پیمان
لبیک به آرزوی رومی
در اوج غنا و پای کوبان
یک دست گرفته جام باده
دست دگرش به زلف جانان
شوری به میان فکنده از رقص
گویی به ترقص است میدان
از قالب تن رمیده چون روح
اسطوره شور و عشق و طغیان
فریاد “ادر” “ادر” و ناول
“کاسا ” سر حوریان و غلمان
سحر…غزل… یزید… فاجر!
پر کرده فضای باغ و بستان
من در عجب از خطای حافظ
با بنهمه فضل و علم و ایمان
کاندر صف اوصیای درگاه
واندر حرم و حریم جانان
همپای یزید گشته مسموم
واز باده طلب نموده درمان
***
از رابعه این شنیدم از دور
کای مرد پریش و غرق بحران
تا کی به برون به شک و تردید؟
باز آ به درون و خود مرنجان
بیرون همه رنگ و فصل و ظن است
و اینجا همه اصل و وصل و عریان
اینجا من و ما و او نباشد
معیار و عیار حق و بطلان
اینجا همه اوست هر چه بینی
اینجا چه خس و چه در و مرجان
بقیه این محاکمه و دفاع جانانه رابعه را در قسمت بعدی بخوانید
محمود سراجی
منبع:پژواک ایران