وقتی دوستان دیروزش با انتقاد اصولی به ماندلا راهشان را کج کردند، به آنان تهمت نزد و برایشان پاپوش ندوخت. به کسی مزدور و خائن نگفت و به حق کشی میدان نداد. در شرایطی که عطش انتقام جویی بیداد می‌کرد، برای متحد کردن جامعه‌ پراکنده آفریقای جنوبی و غلبه بر روح نفرت، مخالفانش را بخشید. در زمان وی بساط داغ و درفش راه نیافتاد. کسی شکنجه و تیرباران نشد. فتوای اسیرکشی نداد و سرها بر دار نرفت اما...