آوایِ کولی، زیگونروایزن و قتلعامِ سال ۶۷
همنشین بهار
.................................................
کشف حجاب از «حجاب رکسانا»
هیچ واهمه و ملاحظه ای ندارم که بگویم ناله هر مرغ سحر و هر تصویر و صدایی که روزمَرّگی و بی غم شادی را دُور میزند، داغ مرا هم تازه تر کرده، شوریده و بی قرار میشوم و بیاد جوانان میهنم میافتم که در اسیرکشی سال ۶۷ با آن فتوای هولناک و مهیب سر بر دار شدند.
وقتی لشکر برف در هوا به پرواز درمیآید و آسمان و زمین یکی میشود.
هنگامی که که باران زمین را در آغوش میگیرد و عشق میورزد، وقت طلوع ماه و هر بیگاه، و آنگاه که آسمان با رنگین کماناش چشمک میزند و آفتاب را تا غروب بدرقه میکند و بعد چشم انتظارش مینشیند...
در سوره فجر (سپیده سحر)...
در سوز و گداز «عاشیقلار» و کمانچه خموش و گویای «هابیل علیاف»، در سهتار غمانگیز احمد عبادی و در تار دل انگیز جلیل شهناز...
بنی قریظه، در زندانهای سراسر کشور حاکم کرد با «آوای کولی»، جلوی دیدگانم ظاهر می شود و مرا از خود، بیخود میکند. .................................................
« آوای کولی» زیگونروایزن
شعر و رقص آهنگها در آثار موسیقدانان بزرگ، بیانگر شور و نشاط و نیز درد و رنج آدمی است و من اگرچه هیچ سررشته ای در موسیقی ندارم امّا با ملودیهای رقصان پُر از شعر، که فرزندان واقعی امثال بتهون و روسینی و وردی و درویش خان هستند، همنشین و رفیقم و اگر ببینم در «وب فارسی» هیچ مطلبی در باره آنها نوشته نشده، این فقر را برنمیتابم و به نوعی در نوشته های خودم به آن گریز میزنم تا دیگران که صالح و عالم اند، قلم خویش را از زندان روزمَرّگی و شعر و شعار رها کنند و سخن نو آورند.
***
زیگونروایزن (آوای کولی) Gypsy Airs که در سال ۱۸۷۸ میلادی ساخته شده، فاخرترین اثر نوازنده مشهور ویولن و آهنگساز عصر رمانتیک «پابلو دو ساراساته» Pablo de Sarasate است.
پابلو دو ساراساته، آثار زیبای دیگری هم آفریده که هر کدام جاذبه های خاص خودش را دارد، امّا زیگونروایزن (آوای کولی) چیز دیگری است. گویی از اعماق وجود آهنگساز سروده شده و با لطافت و ظرافتی معصومانه عجین گشته است.
زیگونروایزن (آوای کولی) بر پایه آوازها و ملودی کولی ها و غربال بندان غربتی بنا شده و انگار درد و رنج آنان را آهنگین کرده است.
پوسته شکنی و عدم پایبندی پابلو دو ساراساته به چهارچوب های کلیشه ای شاخص در آثار تصنیفی ویولون، زیگونروایزن (آوای کولی)، را به اثری جاودان تبدیل کرده است.
آوای کولی را دهها بار هنرمندان نامدار (با ویلن، پیانو، ساز دهنی...) نواخته اند و چندین ترانه نیز روی آن ساخته شده است.
آوای کولی (زیگونروایزن) را در اینجا میتوانید بشنوید
پانویس:
پابلو دو ساراساته، آثار زیبای دیگری هم آفریده که هر کدام جاذبه های خاص خودش را دارد.
فانتزی کارمن، Fantasy on Carmen فانتزی رومئو ژولیت Fantasy on Roméo et Juliette کاپریس باسک، زاپاتیدو Playera y zapateado و هابانرا Vito y habanera از مجموعه رقص های اسپانیایی...
.................................................
ریچارد تائوبر RICHARD TAUBER
ریچارد تائوبر RICHARD TAUBER یکی از بزرگترین خوانندگان قرن بیستم که بوسیدن دست زنان را ارج و احترام نهاد و از آن ترانه ساخت، زیگونروایزن (آوای کولی) را هم سال ۱۹۲۸با آواز حزین خود خواند. ایگور گورین Igor Gorin معلم موسیقی اطریشی نیز سال ۱۹۴۲ آن را اجرا نمود.
.................................................
فیلم زیگونروایزن
اوچیدا هاکما (هاکِن) 内田 百間 بر اساس رمانی از سیجون سوزوکی 鈴木 清順 فیلم سینمایی زیگونروایزن ツィゴイネルワイゼン را در سال ۱۹۸۰ ساخته است. همچنین نام یکی از آلبومهای «فرانتس اشمل» Franz Chmel فلوت نواز اطریشی و از نوازندگان شاخص و صاحب سبک سازدهنی کروماتی، Zigeunerweisen است که سال ۱۹۸۹ ارائه داده است.
***
همنشین بهار
منبع:پژواک ایران
