گلهای صحرائی را همیشه رایحه ای دل انگیز است، یادی از روشنک (گوینده برنامه گلها)
همنشین بهار
نوشته ناچیز خودم را که هِل پوک و برگ سبزی بیش نیست
به «خانم مرضیه»، باغبان فرهیخته موسیقی میهنم که با «عَصا» همدم و همراه شده، تقدیم میکنم.
مرضیه نیز مانند من و شما امروز یا فردا چون برگ خزان از شاخه جُدا میشود و...
اما، بروَد نیز هست و، تا همیشه زنده و سرسبز خواهد ماند.
تا آنجا که اطلاع دارم، خانم روشنک در کوچه ای موسوم به گلسرخ ( نزدیک حسن اباد زرگنده) در منطقه قلهک ـ زرگنده تهران زندگی میکردند.
خوشبختانه او که خود، «برگ سبزي است، تحفه درويش» ــ در قید حیات است و امیدوارم خاطرات خودشان را بنویسند که این بهترین باقیات و صالحات است.
چشم بگشا كه جلوه دلدار
به تجلي است از دروديوار
اين تماشا چو بنگري گويي
لَيسَ فِي الدار غَيرهُ دَيّار
***
زخمه های هر تاری كه استادانه نواخته میشود، هر آرشه ای كه بر ویلن صبا كشیده شود و هر ضربه ای كه تكمه های سیاه و سفید پیانوی محجوبی را فرو بَرد، او را هم به یاد میآورد. چنانچه در قید حیات باشد از مرز ۸۰ سالگی گذشته است. اما اگر او نیز، همانند صبا و نیداود و قمر و پیرنیا و تهرانی و وزیری، و یا، خالقی و تجویدی و یاحقی و دلکش و الهه و پوران... به میهمانی خاک رفته باشد، به یقین چون گلهای جاویدان همیشه زندهاست.
پیوسته دلت شاد و لبت خندان باد
روشنک در سال ۱۳۲۷ وارد خدمت در رادیو ایران شد و تا سال ۱۳۳۴ در بخشهای مختلف گویندگی میکرد. او گوینده برنامه گلها بود و بسیاری از مردم ایران این برنامه را با صدای او که اشعار را به درستی دکلمه میکرد، میشناسند و تاثیر گویش او در فراگیری اشعار ادبیات فارسی برای مردم هم چنان در اذهان، به عنوان یک خاطره زیبا باقی ماندهاست.
درآغاز «کوکب پرنیان»، گوینده و شعرخوان زن در برنامهی «گلها» بود. کمی بعد که صدیقهی سادات رسولی جای او را گرفت، به توصیهی داود پیرنیا (حافظ موسیقی اصیل و ناشر ادبیات ایران)، نام روشنک را بر خود نهاد.
تکیه کلام او این جمله بود: «پیوسته دلت شاد و لبت خندان باد»
چه دانی که فردا چه آید زمان
خانم روشنک در مصاحبه ای در سال ۱۳۵۴ چنین میگوید:
«نام اصلی من صدیقه سادات رسولی است در سال ۱۳۲۷، با سمت گویندگی وارد خدمت رادیو شدم و تا سال ۱۳۳۴ در قسمت های مختلف رادیو گویندگی میکردم.
زمانی که میخواستم وارد رادیو شوم، ۸۱ نفر جهت گویندگی شرکت کرده بودند که از میان آنان قبول شدم کسانی که از من امتحان گرفتند: مرحوم سعید نفیسی، حسینقلی مستعان، حسین زاهدی، مرحوم صبحی و چند نفر دیگر هم بودند که الان یادم نیست مرحوم پیرنیا از برنامه سوم گلها مرا دعوت به همکاری کردند.
نام روشنک را هم ایشان برایم انتخاب کرد و اولین شعری را که در برنامه گلها خواندم، این بود:
طاعت از دست نیاید گنهی باید کرد
در دل دوست به هر حیله رهی باید کرد
شب که خورشید جهان تاب، نهان از نظر است
طی این مرحله با نور مهی باید کرد
از خاطراتم این است که گاهی که از رادیو بیرون میامدم، جوانان علاقه مندی در بیرون رادیو بردند که از من خواستند اشعاری را که در برنامه گلها میخوانم، برایشان بنویسم. ولی همیشه به دلیل جوان بودن آنها این شعر را برایشان مینوشتم:
نخست موعظه پیر میفروش این بود
که از معاشر ناجنس احتراز کنید.
اما حالا پس از گذشت چند سال اگر قرار باشد مطالبی بنویسم، این شعر را هم اضافه میکنم :
از امروز کاری به فردا نماند
چه دانی که فردا چه آید زمان»
* داود پیرنیا (داود نغمه پرور سحرآفرین)، خالق برنامه کودک رادیو ایران هم بود.
* چون در آغاز از «روشنک» و نیز، برنامه گلها (دایره المعارف شعر و موسیقی ایران)، نوشتم خوب است برخی از همکاران برنامه گلها را بشناسیم. حیف است گم و گور بماند.
پس از داود پیرنیا، محمد میرنقیبی (شاگرد برجستۀ صبا ، آهنگساز و نوازنده ویولون که چهار مضرابش در دستگاه ماهور بسیار زیبا است)، رهی معیری، هوشنگ ابتهاج (سایه)، و کسان دیگری که من نمیشناسم... برای برنامه گلها تلاش بسیار کردند.
گويندگان:
صديقه سادات رسولی (روشنک)، آذر پژوهش، شمسی فضل اللهی، مولود عاطفی، فيروزه اميرمغز، فرخنده، مهناز، ايراندخت پرتوی، فروزنده اربابی، کوکب پرنيان، قدسی رهبری، تقی روحانی، نورالدين ثابت ايمانی، اسداله پيمان، مرتضی اخوت، اکبر مشگين، بهرام سلطانی، محمد سلطانی، امير نوری و...
آهنگسازان:
شيدا، عارف، غلامحسين درويش، جهانگير مراد (حسام السلطنه)، استاد علينقی وزيری، رضا محجوبی، استاد روح اله خالقی، امير ناصر افتتاح، مرتضی محجوبی، مرتضی نی داود، موسی معروفی، جواد معروفی، پرويز ياحقی، رکن الدين مختاری، محمد ميرنقيبی، شکری قهرمانی، مهدی خالدی، علی تجويدی، حبيب اله بديعی، محمود ذوالفنون، جواد بديع زاده، ابراهيم منصوری، مهندس همايون خرم، سيروس ساغری، حسينعلی وزيری تبار، حسينعلی ملاح، حسين ياحقی، فريدون حافظی، اسداله ملک، لطف اله مجد، نصرالله زرين پنجه، عباس شاپوری و ميلاد کيائی،
(در برنامه های ويژه يی که به مناسبت اعياد مذهبی و ملی برگزار میشد در سه برنامه، مرحوم پيرنيا از کارهای ميلاد کيائی استفاده کرد.(
رهبران ارکستر:
ابوالحسن صبا، روح اله خالقی، جواد معروفی
خوانندگان:
عبدالعلی وزيری، اديب خوانساری، غلامحسين بنان، حسين قوامی(فاخته يی)، اکبر گلپايگانی، عبدالوهاب شهيدی، محمودی خوانساری، محمدرضا شجريان، دکتر عباس عفيفی(انوشه)، درويش امير حياتی، ناصر مسعودی، حسين خواجه اميری(ايرج)، نادر گلچين، سيد جواد ذبيحی، کورس سرهنگ زاده، سيد جواد ذبيحی، ويگن دردريان، مرضيه، روحبخش، فرح، پوران، الهه، عهديه، هايده، مهستی، سيما بينا، پروين، آذر، رؤيا، حميرا، ناهيد، سيمين غانم، ملکه حکمت شعار و....
علی اکبر نکوگر، کيان پور، دلفان، يموتی، امينی، محمد جهانفرد، محبی، مُحنک، ايرج حقيقی، حسن عسگر بيدهندی، فتحعلی روشن و...
شمار برنامه گلها ۵۷۱ عدد بود.
فایل صوتی از رادیو ایران به مناسبت بزرگداشت برنامه گلها
(سخنان داود پیرنیا ، بنان، تجویدی، انوشه، لطف الله مجد، هوشنگ ابتهاج، سید جواد ذبیحی، آذر پژوهش، روشنک ...)
منابع:
وبلاگ «گلهای گلپایگان»
http://www.golpakade.blogfa.com/
محمود خوشنام، نقش شعر در برنامهی «گلها»
سایت رادیو گلها (تاریخچه رادیو و برنامه گلها در ایران)
وبلاگ گلها
http://www.gol-ha.blogfa.com/8902.aspx
همنشین بهار
منبع:پژواک ایران