این بحث به یکی از شاخص‌ترین رویدادهای دموکراتیک می‌پردازد که اسفند ۱۳۵۷، بر سر زبان‌ها افتاد. تجربه نیکویی که شماری از فرهیختگان با آن همراهی کردند و متاسفانه کمتر به آن اشاره می‌شود. 

از آنجا که مبارزه با فراموشی، یک وظیفه تاریخی است از آن یاد می‌کنم. در این مقاله؛ بعد از اشاره به شکل‌گیری «جبهه دموکراتیک ملی»؛ و کسانی که در شورا و دیگر ارگان‌های آن فعال بودند، در مورد جبهه ملی اول به بعد، توضیح کوتاهی می‌دهم، و متن کامل دو سند زیر را می‌‌نویسم:

۱- بیانیهٔ ۸ فروردین ۱۳۵۸ جبهه دموکراتیک ملی در تحریم همه‌پرسی و عدم شرکت در رفراندم 

۲- نامه سرگشاده هیئت اجراییِ جبهه دموکراتیک ملی، به آیت‌الله خمینی.  

بخش پایانی؛ واکنش جبهه دموکراتیک ملی به ترور مرتضی مطهری و ملی‌کردن بانکها (در سال ۵۸) و نظر شکرالله پاکنژاد در ضرورت تشکیل جبهه‌ای از نیروهای دموکراتیک است. این مطلب را بتدریج تصحیح و تکمیل می‌کنم.

ویدئوی این بحث بعداً اضافه می‌شود.

سال پُرماجرای ۵۷؛ ایران آبستن حوادث تازه و در تب و تاب انقلاب بود. مهرماه همان سال؛ زنده‌یاد شکرالله پاکنژاد(شُکری)، در زندان مشهد می‌گفت: «امیدوارم [در این اوضاع و احوال]؛ جبهه ملی در پی آلترناتیو مورد لزوم باشد در غیراینصورت قطبی‌شدنِ طیف سیاسی به نفع روحانیون، حتمی است».

...

سیر وقایع نشان داد انتظار شُکری واقعی نبود. سران وقت جبهه ملی آنچنان که خودش بعدها گفت رفته بودند زیر عبا. عبای آقا [خمینی]. نهضت آزادی نیز در عمل جز این نبود. متأسفانه خلاء شرائط ذهنی را تشکیلات سنّتی و سراسری روحانیت پُرکرده و مرتجعین میخ خود را کوبیده بودند. شُکری و بیش از او، کسانی چون آقای هدایت متین‌دفتری و... در پی راهکار جدیدی بودند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
گفته می‌شود بحث‌های مربوط به تشکیل یک جبهه جدید؛ پیش از آزادی شُکری با عنوان «پلاتفرم دموکراتیک و...» در اروپا آغاز شده بود. اینکه چقدر این موضوع واقعی‌ست، بر من معلوم نیست.
اما این را می‌دانم که شکرالله پاکنژاد پس از آزادی از زندان شاه (زمستان ۵۷)؛ در جمعی که دکتر هزارخانی و... هم حضور داشت، به آقای متین‌دفتری می‌گویند:

«من فکر می‌کردم شما با جبهه ملی کار می‌کنید و عضو هیئت اجرائی آن هستید.»
ایشان پاسخ می‌دهند خیر؛ جبهه ملی به خاطر قدرت‌طلبی، حاضر به همکاری نیست. [ازاین‌گذشته] اهداف اصلی انقلاب مشروطیت؛ نهضت ملی، بیان مصدق و...که مدعی آن بودند را عملاً کنار گذاشته، جدایی دین از دولت را پایمال کرده و می‌خواهند در قدرت مذهبی شرکت کنند. رفته‌اند زیر عبای خمینی و ما جبهه ملی را خارج از عبا می‌خواستیم. شکرالله پاکنژاد می‌گوید خُب پس خودمان بیآییم و کار جدیدی بکنیم.

ادامه‌ی این مطلب در لینک زیر در دسترس است:

https://pezhvakeiran.com/pfiles/jebheye_demokratik_melli.pdf

منبع:پژواک ایران