حنیف حیدرنژاد- تغیییر و تحولات سیاسی- اجتماعی در هر کشور به عوامل مختلف بستگی دارد. در ایران این عوامل عبارتند از: رژیم (نظام سیاسی حاکم)، مردم (جامعه)، نیروهای مخالف رژیمِ حاکم (اپوزیسیون)، نیروها و قدرت‌های خارجی (منطقه‌ای و بین‌المللی) و عوامل تسریع کننده (اغلب پیش‌بینی نشده). تغییر نهائی، محصول کارکرد و تاثیرگذاری‌های متقابل همه این عوامل است. در این نوشته اما فقط به نقش مردم و اپوزیسیون پرداخته می‌شود.

پایه‌ای‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین عامل در بین عوامل فوق، مردم (جامعه) و نیروهای مخالف (اپوزیسیون) هستند. نوشته حاضر بر روی همین عوامل، یعنی مردم ایران و نیروهای مخالف رژیم (با مسامحه: اپوزیسیون) تمرکز داشته و به این پرسش می‌پردازد که با ساختن و برآورده کردن کدام “الزاماتِ ساختاری” و طی چه مراحلی، تحولات اجتماعی می‌تواند از یک حالت کمّی‌ (اعتراضات و تظاهرات) به یک تغییر کیفی (ساقط کردن رژیم حاکم و جایگزینی یک نظام دمکراتیک بجای آن) منجر شود.

در علوم اجتماعی “مدل“، نوعی ابزار کاربردی است که برای ساده‌سازی و نمایش واقعیت‌ها یا راهکردها به کار می‌رود. مدل‌ها معمولاً واقعیت پیچیده را به شکل ساده‌تر و قابل درک‌تری نمایش داده و روابط عِلّت و معلولی میان متغیرها را مشخص و شرایط و الزامات عملی اجرای کار را توضیح می‌دهند. در این نوشته، یک مدل هفت مرحله‌ای کاربردی برای طراحی مسیر تغییر نظام سیاسی حاکم بر ایران ارائه می‌شود.

۱-“نه” به وضعیت موجود، پذیرش درونی اینکه “تغییر” لازم است
۲-“اراده” برای تغییر
۳-تعیین “هدف” مشترک
۴-“سازماندهی و تشکیلات”، برنامه‌ریزی و تعیین کارگروه‌ها و شرح وظایف آنها
۵-“چک و کنترل” دائمی‌
۶-“رسیدن به هدف”: اعلام دولت موقت
۷-“تثبیت هدف”؛ تدارک انتخابات آزاد، تاسیس مجلس موسسان، تنظیم قانون اساسی

منبع:پژواک ایران