سالگرد آزاد سازی اردوگاه مرگ آشویتس، یک فیلم مستند بر اساس مصاحبه با فیلمبردار ارتش سرخ
حنیف حیدرنژاد
اردوگاه مرگ آشویتس، بزرگترین اردوگاه مرگ آلمان نازی می باشد که در سال 1940 ایجاد شد. این اردوگاه در 50 کیلومتری جنوب غربی شهر "کراکاو" در خاک لهستان واقع شده است و شامل یک اردوگاه بزرگ و مرکزی و 14 اردوگاه جانبی می باشد که در مجموع 100 هزار زندانی را در خود جای می دادند. این اردوگاه توسط آلمان هیتلری ایجاد شد تا با کار اجباری زندانیان نیازهای بخشی از ماشین جنگی اش را تامین کند. این اردوگاه محلی بود برای نابودی یهودان، اقلیت زینتی و روما، کمونیستها، همجنسگرایان و معلولین.
بر اساس ارزیابی ها حدود 1.1 میلیون انسان در این اردوگاه ها کشته شده اند. اردوگاه آشویتس در 27 ژانویه 1945 توسط ارتش سرخ روسیه آزاد شد. فیلم های این مستند در روز 27 ژانویه تا 28 فوریه 1945 گرفته شده است.
"آلکساندر ورونسوف- Alexander Woronzow" یکی از فیلمبردارانِ جبهه ی جنگ ارتش سرخ بوده است که به هنگام آزاد سازی اردوگاه آشویتس ماموریت داشته تا از آنجا فیلم برداری کند. از آن فیلم ها 18 دقیقه در اختیار عموم قرار دارد. فبلم مستند زیر بر اساس گفتگو با او و با کمک فیلم هائی که او و دیگر فیلم برداران ارتش سرخ گرفته اند تنظیم شده و به تشریح وضعیت زندانیان در اردوگاه مرگ آشویتس می پردازد.
"آلکساندر ورونسوف" می گوید "قبل از آنکه به آشویتس فرستاده شوم، در مورد آن چیزهائی شنیده بودم. اما باید بگویم وقتی به آنجا رسیدم، آنچه که دیدم و فیلم برداری کردم، وحشتناک ترین چیزهائی بود که من در مدت حضورم در جنگ دیده یا فیلم برداری کرده بودم."
ترجمه بخشی از گفتار ضبط شده بر روی این فیلم در زیر می آید.
- زمان آزاد سازی بیش از 600 جسد در مجموعه اردودگاه ها پراکنده بود که نازی ها در آخرین روزهای قبل از تخلیه اردوگاه اعدام کرده یا آنکه به دلیل مریضی و ناتوانی جسمی جان داده بودند.
- تنها کمی قبل از آزاد سازی اردوگاه، 280 نفر از زندانیان توسط اس اس تیرباران شدند. برخی از آنها توسط دیگر زندانیان آزاد شده در همانجا به خاک سپرده شدند.
- تخلیه و انتقال زندانیان از اردوگاه بیش از دو هفته طول کشید. بسیاری از آنان ناتوان ازحرکت بودند و باید از لباس دیگر زندانیانی که اعدام شده بودند برای خود لباس مناسب تهیه کنند.
- زمان آزاد سازی هنوز 7000 نفر از زندانیان زنده بودند. 222 نفر از آنان کوتاه زمانی پس از آزاد سازی جان دادند. بسیاری از زندانیان تا روزها یا هفته های بعد باید در بهداری های ایجاد شده در آن نزدیکی می ماندند تا رمق حرکت و جابجائی پیدا کنند. بسیاری از آنان باید رنج بیماری های جسمی و روحی ناشی از دوران زندان در این اردوگاه ها را تا آخر عمر با خود حمل کنند.
- توسط کمیسونی که پس از آزاد سازی اسناد اردوگاه را جمع آوری می کرد تعداد 843820 قطعه لباس مردانه، و 836525 قطعه لباس زنانه و 38 هزار جفت کفش مردانه و 5255 جفت کفش زنانه شمارش شده است. لباس های روی زندانیان پس از جمع آوری شسته و دسته بندی شده و پس از ضد عفونی شدن جهت فروش یا برای استفاده مجدد در صنعت نساجی به آلمان ارسال می شده است.
- در اسناد بدست آمده از اردوگاه، فرمانده اس اس و رئیس انبار لباس های جمع آوری شده زندانیان "رایشن باخر" گزارش می دهد که در فاصله زمانی اول سپتامبر 1944 تا 16 ژانویه 1945 جمعا 516843 قطعه لباس برای ارسال به "آلترایش" آماده سازی شده بودند. گونی های بسته بندی شده جهت ارسال برابر4 میلیون مارک ارزش داشته است. که با صدها واگن قطار ارسال شده اند.
- مجله ی متعلق به زندانیان لهستانی رها شده از اردوگاه مدعی است که 15 تا 16 میلیون جفت کفش باید به ثبت رسیده باشد.
- عینک زندانیان پس از تعمیر برای استفاده سربازان نازی یا دیگر نهادها ارسال می شده است.
- دندان های طلای زندانیان بیرون کشیده و جمع آوری و همراه دیگر اشیاء قیمتی به "رایش بانک" در برلین فرستاده می شده است.
- در انبارهای اردوگاه 293 گونی حاوی موی زندانیان که در مجموع 7000 کیلوگرم وزن داشته است پیدا شد که برای استفاده های مختلف صنعتی جهت ارسال آماده ارسال بوده است.
- در چندین محل در اردوگاه ها باقی مانده اجسادی که سوزانده شده بودند یافت شد.
- عکس ها و اسناد بدست آمده نشان می دهد که زندانیان از 20 کشور مختلف به اردوگاه آشویتس آورده شده بوند. 90% آنها یهودی بوده اند. بقیه اقلیت روما وزینتی (ایرانیان به آنها به غلط کولی می گویند)، زندانیان لهستانی، زندانیان جنگی روس، یوگسلاو، فرانسوی، روسیه سفید، اوکرادین، چک، و دیگر کشور ها...
- زندانیان تازه رسیده یهودی به سرعت تفکیک می شدند. زنان حامله، بچه ها، بیماران، پیران و معلولین به حمام های گاز برده می شدند. در برخی اوقات تعداد این افراد آنقدر زیاد بود که برای رفتن به حمام مرگ باید منتظر می ماندند. آنها نمی دانستند چه در انتظارشان است. آنهائی که بو برده و خطر را حدس می کردند و قصد فرار یا مقاومت داشتند در همانجا تیرباران می شدند.
- ژانویه 1945 به دلیل از کار افتادن یکی از کوره های آدم سوزی بسیاری از بیماران یا آنان که دیگر رمقی نداشتند و نیز کودکان و معلولین تیرباران و در دو گور دسته جمعی ریخته شدند.
- یک کمیسیون پزشکی پس از کالبد شکافی526 جسد بدست آمده در نقاط مختلف اردوگاه تشخیص داد که در447 مورد علت مرگ، چه درمورد بزرگسالان و کودکان، گرسنگی و خستگی مفرط بوده است.
- یک کمیسون ویژه ارتش سرخ برای آنکه اسنادی را به دادگاه نورنبرگ که جنایتکاران نازی را محاکمه می کرد ارائه دهد، با جان به دربردگان از اردوگاه های مرگ آشویتس صحبت کرده و شهادت آنها را ثبت نمود. تازه بعد از آن بود که ابعاد وحشتناک آنچه که در این اردوگاه ها جریان داشته روشن تر شد.
- در بین آزاد شدگان 400 نفر کودک شمارش شدند. کودکانی که درد و رنج و آسیب های این دوران را باید برای همیشه با خود به همراه داشته باشند.
منبع:
منبع:پژواک ایران