مشخصه های سیستم کیش شخصیت و اهمیت درک آن برای فعالین ایرانی
حنیف حیدرنژاد
حنیف حیدرنژاد، 04.04.2013: به تازگی ترجمه فارسی"گزارش محرمانه خروشچف" در وبسایت همنشین بهار و چند سایت اینترنتی دیگر منتشر شده است. "نیکیتا خروشچف" رهبر اتحاد جماهیر شوری (سابق) می باشد. خروشچف از سال 1953 تا 1964 رهبر شوری و دبیرکل حزب کمونیست حاکم بر این کشور بود. او همزمان از سال 1958 تا 1964 مقام نخست وزیری شوروی را نیز به عهده داشت. در این سخنرانی او با محکوم کردن شخصیت پرستی ساخته و دامن زده شده توسط استالین به تاثیرات و تبعات این مسله پرداخته و پرده از راز هزاران هزار نفری که در صفوف حزب کمونیست(خودی ها) دستگیر، شکنجه و تیرباران شده اند بر می دارد.
مطالعه این گزارش برای فعالین سیاسی ایرانی می تواند بسیار آموزنده باشد.
آنچه که آموزنده است اینکه، اگر نام استالین و آنچه به شوری آنزمان مربوط می باشد را در این گزارش نادیده گرفته و تنها بر روی روش ها و شیوه های اعمال شده ای که گزارش به آنها اشاره می کند متمرکز شویم، اگر این روش ها را با ایران امروز و دستگاه سیاسی حاکم بر کشور و "رهبر" خمینی و "رهبر" خامنه ای مقایسه کنیم، یا اگر دامنه این مقایسه را به برخی گروه های سیاسی اپوزیسیون ایرانی (مثلا سازمان مجاهدین خلق ایران و "رهبر"مسعود و مریم رجوی") بسط و گسترش دهیم، و یا حتی اگر این مقایسه را گسترده تر نموده و انواع حاکمیت های فردپرست در نقاط مختلف جهان را مورد نظر قرار دهیم، در آن ها بسیاری مشابهت ها با آنچه در گزارش خروشچف آمده است پیدا خواهیم کرد.
آنچه این گزارش و این مقایسه ها را آموزنده می کند این است که می توان از طریق آن برخی مهمترین مشخصه های سیستم فردپرست و متکی به کیش شخصیت را دسته بندی نمود، از جمله: - کیش شخصیت یک "سیستم" است. یک امر اتفاقی و گذارا نیست. محصول فقط یک برهه ی زمانی مشخص نبوده و تنها به یک کشور و یک جغرافیای مشخص نیز محدود نمی باشد. مخصوص یک "ایسم" و ایدئولوژی خاص نیست. انواع مختلف آن، از نوع مارکسیستی تا اسلامی یا ناسیونالیستی و فاشیستی آن از روش هائی یکسان یا بسیار مشابه استفاده می کنند. استفاده از روشهای معمول در این سیستم تنها به حاکمانِ در قدرت محدود نشده، بلکه گروه های در اپوزیسیون هم می توان همین روش ها را مشاهده نمود.
- کیش شخصیت نقش و اهمیت "رهبر" را تا حد خدائی بالا برده و با " اَبر انسان" تراشی و قدیس سازی از رهبر، او را بَری از خطا معرفی می کند.
- کیش شخصیت محصول فکر و دستگاهی است که آنرا پر و بال می دهد. "رهبر" و دایره ای از اطرافیانش، بر خداگونگی و "حقانیت" خویش اعتقاد داشته و بر درستی آنچه که می کنند و می گویند ایمان دارند.
- هر آنچه که رهبر می گوید حقیقت مطلق است. او خطا نمی کند و اگر هم اشکالی پیش بیاید از دیگران است. خوبی ها همه از او و ضعف ها همه ناشی از دیگران است.
- ایجاد، اشاعه، پرورش و حفظ سیستمِ رهبر پرستی، ایجاد یک دستگاه تو در توی عریض و طویل تبلیغی و سرکوب و حذف مخالفین را الزام آور می سازد که تاب تحمل هیچ نوع انتقاد را نداشته و پس از قلع و قمع هر رقیب بیرونی به حذف دگراندیشان در حلقه های خودی و یاران و همرزمان سابق می پردازد. حفظ قدرت و نظام به هر قیمت بالاترین اولویت می گردد و هر جنایتی را موجه می کند.
- رهبر و سیستم تبلیغیِ دروغ پراکنی او بر ای ادامه ی بقاء پاسخگو ی هیچ کس و هیچ چیز نیستند.
- آنها فراتر از قانون عمل کرده و استراتژی خود را بر حذف و انهدام دگراندیشان، منتقدین و مخالفان استوار می کنند. آنها سیاست خود را بر برچسب زنی و اعلام جرم های ساختگی بنا کرده و دستگاه قضائی را به عنوان یک ابزار برای توجیه اعمال خود به خدمت خود می گیرند. محاکمه های فرمایشی فردی یا جمعی و ندامت گیری و اعترافات ساختگی از ابزارهای رایج بشمار می رود. کارگزاران وفادار به رهبر در مجبور کردن منتقدین به اعتراف از یکدیگر سبقت گرفته و هرنوع فشار و شکنجه یا قتلی را مجاز می شمارند.
- رهبر خداگونه، به تدریج از مردم و نیازها و خواسته های آنها فاصله گرفته و در دایره اوهام و تخیلات خویش در بند مانده و بجای شناخت واقعیت خارج از ذهنش، انتظار دارد تا دنیای بیرون، خودش را با او تنظیم کند.
- در این سیستم هرنوع پیشرفت و موفقیت نه حاصل کار و زحمت دسته جمعی، بلکه ناشی از خلاقیت و نبوغ "رهبر" وانمود می شود.
- مردم، اعضاء و هواداران، تابع و پیروان "رهبر" بوده و ارزش آنها با میزان دوری نزدیکی و "ذوب شدن" در ولایت و رهبر سنجش می شود.
- سیستمِ رهبر پرست پرور، با ابزار های گوناگون تلاش می کند تا این طرز فکر را به بخش جدائی ناپذیر از زندگی رومره مردم کشور، اعضاء و هوادارن حزب و تشکیلات خود تبدیل کند. این روش، با خود چاپلوسی و تملق را به همراه آورده و بالا تا پائینِ سیستم تربیتی و اداری و زندگی روزمره در کوچه و خیابان را به فساد می کشاند. مردم را تملق گو و مطیع بار آورده و آنها را از آزاد اندیشی و جسارت داشتن برای دگراندیشی می ترساند. هر چقدر که این سیستم عمر طولانی تری داشته باشد، زدودن طرز فکر و فرهنگ نهادینه شده ای که او در مردم جا انداخته است بسیار سخت تر شده و راهی بس طولانی را پیش روی قرار می دهد.
- سیستم رهبر پرست، تبلیغ عکس و تصویر رهبر را در زمان حیات او در حد مشمئز کنده ای گسترش داده و تملق و ستایش از او را در فرهنگ و ادبیات و شعر و هنر و آموزش و تربیت وارد می سازد.
- سیستم رهبر پرست در زندگی خصوصی مردم عادی یا حتی نزدیک ترین افراد و یارانِ دیروز رهبر وارد شده و تلاش می کند با قدرقدرت نشان دادن خود، عده ای از مردم را همکار خود نشان داده تا از این طریق بقیه مردم را از هرنوع مقاومت برحذر دارد. از این طریق این سیستم تلاش دارد تا اعتماد افراد نسبت به همدیگر را از بین ببرد تا از آنها پیروان و مطیعان بی چون و چرای رهبری بیرون بیاورد. این سیستم تلاش دارد تا از هر سوراخ و منفذی سایه خود را بر همه جا گسترش داده و ترس و هراس را بر همه جا و همه کس مستولی سازد. - در سیستم شخصیت پرستی "رهبر" پدری مهربان، فرزانه، باعطوفت و باگذشت معرفی می شود. حال آنکه او با سنگدلی تمام یا مسئولیت مستقیم صدور احکام اعدام و دستگیری و شکنجه و تبعید و جنگ و ویرانی کشور را به عهده دارد، یا این اعمال را تائید کرده است یا اگر هم گروه های وفادار به او که "خودسر" نامیده می شوند، به چنین اعمالی مبادرت ورزند نه تنها بازخواست نمی شوند، بلکه پاداش و ترفیع مقام می گیرند. هر آنکس که در مقابل رهبر قرار بگیرد و قصد افشاگری یا خروج از دایره وفاداری به او یا تشکیلات رهبر را داشته باشد، "خائن" به خدا، اسلام، امام، خلق، طبقه کارگر، حزب و تشکیلات یا "جاسوس"، "مزدور بیگانه"، "بریده" و... معرفی می شود. مخالفین ترور شخصیت شده و زیر فشار و شکجه و تهدید مجبورشان می کنند تا بر علیه خود یا دیگران حرف زده و "اعتراف" کنند.
شناخت سیستمِ "رهبر پرست"پرور و آشنائی با مشخصه های آن از آن رو اهمیت دارد که فعالین سیاسی ایران که در چنین کشوری زاده و در چنین سیستم هائی بزرگ شده اند، تاثیرات آن را بر روی رفتار و شکل دهی شخصیت فردی یا سیاسی خود بهتر درک نموده و با این پدیده و عواقب آن هوشیارانه تر برخورد کرده و جسارت نقد آن را در خود تقویت نمایند.
برای بهره گیری از تجارب تاریخی و شناخت بهتر سیستم و فرهنگی که در آن تنفس می کنیم (کشور، حزب، تشکیلات، سازمان)، مطالعه ی گزارش محرمانه خروشچف توصیه می شود.
اصل گزارش محرمانه خروشچف
http://www.hamneshinbahar.net/article.php?text_id=38
منبع:پژواک ایران