تجاوزروسیه به اوکراین، پرتابه ها، سلاح ها
نیره انصاری

کلیدواژه های رسانه های جهان این روزها جنگ، حمله نظامی، پیمان ناتو، راه حل سیاسی، نقض قوانین بین الملل، سازمان ملل، بازارنفت و بازارهای مالی، تحریم، شهروند خبرنگار، ضدجنگ، صلح طلب اینهاست…   
در سال 1917انقلاب سوسیالیستی به رهبری ولادیمیر لنین علیه حکومت تزاری روسیه پیروز شد و پس از نبردی 5ساله با گروه های مخالف داخلی موسوم به "ارتش سفید" سرانجام در سال 1922اتحاد جماهیر شوروی با محوریت 4منطقه روسیه، ماورای قفقاز، اوکراین و بلاروس تشکیل شد. در واقع این ۴ منطقه درعین اینکه خود را بخشی از کشور بزرگ شوروی می‌دانستند اما سیستم سیاسی و اقتصادی مستقلی داشتند.
در حالی که از همان اواخر دهه 80میلادی و سقوط دیوار برلین، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی قابل پیش بینی بود اما در ماه آگوست 1991چهار ماه پیش از فروپاشی رسمی (دسامبر91) کشور اوکراین جدایی و استقلال خود از شوروی را رسما اعلام کرد آن هم در شرایطی که بسیاری از صنایع سنگین نظامی و تجاری شوروی، انبار غله این کشور، حدود دو هزار کلاهک هسته ای و تعداد زیادی از بمب افکن های استراتژیک ارتش سرخ در خاک اوکراین جا ماندند!
توافق مینسک، مذاکرات چهار کشور عضو گروه نرماندی است که به دنبال حل مناقشه دونباس در جنوب شرقی اوکراین هستند.
گروه یاد شده (با حضور رهبران اوکراین، روسیه، فرانسه و آلمان) در 11فوریه سال 2015 موفق شد توافق صلحی موسوم به «پیمان مینسک» را در شهر مینسک پایتخت بلاروس به امضا برساند.
این توافق، دربرگیرنده آتش بس، خارج کردن تسلیحات از مناطق درگیری، تبادلزندانیان و انجام اصلاحات قانون اساسی بود. از این بیش مجلس روسیه و مصوبه آنها در خصوص حمایت از جدایی طلبان خودش عدم فهم ساخت قوه مقننه و حقوق است.هیئت نظارت ویژه سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) نقشی مهم در تنش زدایی ازبحران اوکراین دارد و باید بدون وقفه، توانایی ادامه کار خود را داشته باشد.
اکنون بیش از همیشه، این هیئت به عنوان چشم و گوش جامعه بین الملل، نقش کلیدی را در تنش زدایی ایفا می کند.
استقرار بیش از 100هزار سرباز روسی در مرزهای اوکراین به معنای "تهدید امنیت بین‌المللی" است.امریکا و قدرت های اروپایی نه تنها هیچگاه در عرصه عمل اقدامی برای جلوگیری از تجاوز و حمله به خاک اوکراین انجام ندادند بل، خود این کشورها با دخالت های بیجا و تشکیل انقلاب های رنگی و مخملی در سال 2004و 2014برای سرنگونی دولت‌های متمایل به روسیه موجب شدند تا کرملین که همواره حامی دولت مرکزی اوکراین بوده و میلیاردها دلار نیز به اقتصاد نوپای این کشور در دهه 90 و دهه اول 2000کمک کرده بود، خویشتن داری را کنار گذاشتهوبه اقدام نظامی مستقیم متوسل شود.
موافقتنامه بوداپست 1994
هنگامی که در دسامبر 1991 فروپاشی شوروی رخ داده و به 15کشور مختلف تقسیم شد، نظام بین الملل و قدرت های غربی کلیه کشورهای جدا شده از شوروی را به تحویل تسلیحات هسته ای و سلاح‌های استراتژیک به کشور روسیه و یا امحای آنها راضی کردند و تنها کشور اوکراین باقی مانده بود که از نظر وسعت بزرگترین کشور اروپایی نیز محسوب می‌شد. در ماه دسامبر 1994، 3سال پس از استقلال اوکراین، این کشور با دریافت تضمین های امنیتی از کشورهای آمریکا، انگلیس و روسیه مبنی بر حفظ تمامیت ارضی و استقلال این کشور و حمایت های اقتصادی و سیاسی این کشورها، طی توافقنامه بوداپست موافقت خود را با نابودی کلیه ظرفیت‌های هسته ای خود و پیوستن به پیمان منع اشاعه تسلیحات اتمی اعلام کرد.
این دو کشور با هم اختلاف دارند، بخشی از این کشور خواهان جدایی هستند. حال آنکه ناتو، کشورهای همسایه و خود روسیه به اشتباه اعلام می کنند که به دلیل دفاع از آزادی و دموکراسی وارد جنگ میشوند و از هم پیمانانشان دفاع می کنند.
پوتین اوکراین را تهدید به سلب حاکمیت کرده است 
از آنجایی که حاکمیتدر حقوق داخلی رقیبی ندارد و همگان زیر سلطه و اراده حاکمیت ، اصولا تعارضی بین حقوق داخلی و حاکمیت به جهت نامتوازن بودن قدرت گروه های اجتماعی و قدرتدولت معنی پیدا نمی کند. برعکس از آنجایی که مجموعه مقررات حاکم بین دول که برچسبی بنام حقوق بین الملل به خود چسبانده است، خود محصول اراده، علاقه دو و یا چندین حاکمیتی است که علیرغم نامساوی و نابرابر بودنشان ، صرفا به استناد اصل تساوی دولتها به حاکم بودن این مقررات در عرصه بین المللی رضایت داده اند، قضیه متفاوت است . بعلت اینکه حقوق بین الملل از یک سو مخلوق دولتها و از سوی دیگر حاکم بر آنهاست لذا بحث ،تعامل و تضاد این حقوق بین الملل و حاکمیت ها بحث جدیدی نیست و اینکه کدام یک از آنها موجب مشروعیت دیگری می شود از قبل وجود داشته است . درهرحالت وقتی بحث حقوق انسانی است این دو نیازمند یکدیگرند و با هم متحد میشوند و هرگاه در مقابل هم باشند بعلت سیاسی بودن آن در تعارض هم خواهند بود.
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه با ابراز نگرانی از گسترش مهم‌ترین پیمان نظامی و سیاسی غرب که برای مقابله با اتحاد جماهیر شوروی سابق تأسیس شده، از ناتو خواسته است تا اوکراین یا هیچ کشور شوروی سابق را به عضویت در نیاورد. زیرا روسیه به عنوان یکی از پنج عضو دائمی شورای امنیت از حق وتو علیه قطعنامه‌‌های سازمان ملل برخوردار است.
برخی تحلیل‌گران معتقدند که این موضوع بهانه‌ اصلی روسیه برای جمع‌آوری 150هزار نیرو در نزدیکی مرزهای اوکراین است.
اوکراین مدت‌ها است که برای تضمین امنیت خود بر عضویت در ناتو اصرار دارد اما افزون بر روسیه، برخی از کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی نیز در حال حاضر موافق این عضویت نیستند.
یک کشور چگونه می‌تواند به ناتو بپیوندد و اوکراین با عضویت در این پیمان مهم و استراتژیک نظامی-سیاسی چقدر فاصله دارد؟
ناتو چه زمانی و چگونه شکل گرفت؟
پیمان آتلانتیک شمالی سال 1949از سوی دوازده کشور موسس به عنوان یک پیمان نظامی برای مقابله با اتحاد جماهیر شوروی سابق به امضا رسید.
این معاهده که مفاد بلند بالایی ندارد امضا کنندگان را متعهد می‌کند که در صورت تهدید هر یک از اعضا به حمایت از آن عضو اقدام کنند.
در ماده پنج این معاهده آمده است: «حمله مسلحانه به یک عضو...حمله به همه اعضا تلقی می‌شود.» اینماده نخستین بار پس از حملات تروریستی یازدهم سپتامبر بر ضد اهدافی در خاک ایالات متحده در سال 2001 مورد استناد قرار گرفت و موجب لشکرکشی آمریکا و متحدانش به افغانستان شد.
سفارت روسیه در واشنگتن اعلام کرد که مسکو هیچ کشوری را تهدید نمی‌کند و حق حاکمیتی برای استقرار نیرو در خاک خود را دارد،لهستان، استونی، لتونی و لیتوانی چهار کشور واقع در شرق اروپا که عضو پیمان نظامی ناتو هستند، با آغاز حملات روسیه به خاک اوکراین «ماده4 ناتو» را فعال کردند تا به این ترتیب در داخل این ائتلاف به رایزنی درباره این حمله بپردازند.
در ماده 4«سازمان پیمان آتلانتیک شمالی» آمده است: «هر زمان که به نظر هر یک از اعضای ناتو، تمامیت ارضی، استقلال سیاسی یا امنیت هر یک از اعضا مورد تهدید قرار بگیرد، طرف‌ها با یکدیگر مشورت خواهند کرد».
نکتۀ مهم اینکه، مشورت بر اساس ماده 4می‌تواند منجر به اقدام جمعی هر 30کشور عضو شود.
از زمان تشکیل این ائتلاف نظامی در سال 1949، تا کنون شش بار از این ماده استفاده شده که آخرین مورد توسط ترکیه در فوریه 2020بوده است؛ یعنی پس از آنکه ده‌ها سرباز ترکیه در جریان حملۀ نیروهای دولتی سوریه به مناطق تحت کنترل مخالفان در شمال سوریه، کشته شدند.
ترکیه و ماده 4 ناتو
ترکیه در چهار نوبت دیگر نیز به ماده 4استناد کرده است:
- یک بار در سال 2015 برای آگاه سازی هم‌پیمانانش در ناتو درخصوص واکنش خود به حملات تروریستی در داخل این کشور؛
- دو بار در سال 2012 پس از سرنگونی یک هواپیمای جنگی ترکیه در شمال سوریه همچنین پس از کشته شدن غیرنظامیان ترکیه در جریان گلوله بارانهای سوریه؛
- و درنهایت در سال 2003هنگامی که آنکارا از ناتو درخواست کرد که به این کشور برای حمایت از مردمش در مقابل جنگی که در همسایگی‌اش در عراق در حال وقوع بود و امنیت ترکیه را تهدید می‌کرد، کمک کند.
پاسخ ناتو به درخواست‌های ترکیه
در دو مورد از پنج مورد یاد شده، ناتو با کمک‌های نظامی خود به درخواست آنکارا پاسخ داد و باتری‌های موشکی پاتریوت را برای محافظت از ترکیه در برابر حملات سوریه در سال 2012 ارسال کرد. ناتو همچنین در سال 2003 هواپیماها و باتری‌های موشکی را به جنوب شرق ترکیه در امتداد مرز این کشور با عراق فرستاد.
لهستان نیز در سال 2014 پس از تجاوز پیشین روسیه به اوکراین، ماده4 را فعال کرد و بر اساس درخواست ورشو، جلسه‌ای در ناتو تشکیل شد که نتیجه آن ایستادگی ناتو در کنار این کشور برای مقابله با هرگونه تهدید بود. ماده 4 جدا از ماده 5 ناتو است که اعلامیه اتحاد نام دارد و می‌گوید حمله به یک عضو «حمله به همه» تلقی می‌شود.
وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد:« ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نمی‌تواند درباره احتمال پیوستن اوکراین به ناتو تصمیم بگیرد.موضوع عضویت اوکراین(در ناتو) باید توسط اوکراین با ناتو تصمیم گیری شود، این چیزی نیست که پوتین بتواند آن را وتو کند». مسکو و غرب در مورد ابتکار تضمین‌های امنیتی به روسیه که مبتنی بر لزوم جلوگیری از گسترش ناتو در شرق اروپا از جمله اوکراین، بحث‌های جدی دارند.ایالات متحده همچنان متعهد به جستجوی راه حل دیپلماتیک است و البته راه های حل و فصل حقوقی را نیز باید در دستور کار قرار گیرد(!).روسیه از منطق غافلگیری استفاده می کند. به موازات، یک کنش راهبردی/ حقوقی هم خواهند داشت.نوع حمله هیبریدی(ترکیبی) خواهد بود. در واقع تاسیسات ارتباطی در یک جنگ است که موضوعیت می یابد.از دیگر سو اِعمال تحریم های کوتاه مدت توسط امریکا و اروپا برای روسیه کاربرد ندارد. و این شکافها بین اتحادیه اروپا خود را بیش از پیش نشان می دهد. و این جنگ حتا موجب میشود که چین در مسئله تایوان یک گام بزرگِ پیش روی  به موازات این جنگ خواهد کرد. و بازیگران منطقه ای جنگ در حوزه مشارکتها و پیمانهای دو و یا چند جانبه (توافقنامه مینسک) ضعف هایشان نشان داده خواهد شد. از فرازی دیگر جریان ناسیونالیستها در اروپا فعالتر می شوند و چپ جهانی باز به یک دودستگی بزرگ خواهد رسید.
Diskriminering/تبعیض
هزاران اوکراینی خود را با پای پیاده و یا با خودروهای شخصی به مرزهای لهستان رسانده اند و شاهدان از بروز نابسامانی در مناطق مرزی خبر می‌دهند. در این باره سازمان ملل اعلام کرد هزاران هزار تن ناچار از ترک خانه‌های خود شده اند (کوچ اجباری)..
لهستان از ایجاد 9ایستگاه مرزی برای پذیرش پناهجویانی خبر داده بود که هر لحظه بر تعدادشان در مرزهای این کشور افزوده می شود.
لهستان برخلاف بسیاری دیگر از کشورها که شمار هیات‌های دیپلماتیک خود را در اوکراین
 کاهش داده‌اند تصمیم گرفته است تا دیپلمات‌هایش را برای تسهیل احتمالی خروج شهروندان اوکراینی در کی‌یف حفظ کند.
لهستان طی سال های اخیر میزبان تعداد زیادی از مهاجران اوکراینی بود که پس از تنش‌های سال 2014به دلایل اقتصادی به لهستان مهاجرت کردند.
دولت محافظه‌کار مستقر در ورشو هرچند به عنوان مخالف پذیرش پناهجویان شناخته می‌شود اما سیاست ضدمهاجرتی دولت لهستان بیشتر در راستای جلوگیری از ورود مهاجرانی با پیش‌زمینه مذهبی و نژادی خاص اعمال می‌شود. محافظه‌کاران حاکم در لهستان با پذیرش پناهجویان اوکراینی که مانند مردم لهستان اسلاو هستند و آداب و رسوم مشابهی هم دارند، مخالف نیستند.
مهاجران اوکراینی طی سال‌های اخیر نه‌تنها جذب بازار کار لهستان شدند بلکه مشکل کمبود نیروی کار در برخی از بخش‌های اقتصاد این کشور را رفع کردند.
 غربی‌ها تبعیض میان آوارگان /پناهندگان را حتی در بحبوحه جنگ رها نمی‌کنند
در حالی که جنگ در اوکراین سبب شده تا 400 هزار نفر از ساکنان این کشور به سوی کشورهای همجوار سرازیر شوند، مقام‌های لهستانی اقدام به ایجاد اردوگاه‌های بازداشت در مرز کرده وپناهجویانی که از کشورهایی نظیر افغانستان، سوریه و دیگر کشورها هستند را در این اردوگاه‌ها نگهداری می‌کنند.
خبرنگار شبکه خبری سی‌بی‌اس در مصاحبه با «لیندا توماس گرینفیلد» سفیر آمریکا در سازمان ملل این سوال را پرسید که چرا مرزهای لهستان به روی پناهجویان سفید پوست اوکراینی باز بوده اما با پناهجویان دیگر کشورها برخورد دیگری می‌شود که وی پاسخ داد واشنگتن با کشورهای همجوار اوکراین در خصوص موضوع آوارگان در ارتباط بوده و در تلاش است تا هر آنچه را که پناهجویان نیاز دارند، فراهم شود
شکایت اوکراین از روسیه در دیوان کیفری بین المللی
اوکراین براساس شکواییه ای علیه روسیه اعلام کرد:«روسیه باید بابت استفاده از لفظ نسل کشی به عنوان توجیه خشونت خود پاسخگو باشد».زلنسکی خواستار تصمیم فوری در زمینه دستور توقف فعالیت نظامی روسیه است.
دیوان بین المللی کیفری که در شهر لاهه هلند مستقر است، محلی برای حل وفصل منازعات کشورها و رسیدگی به ادعای نقض قوانین بین المللی است اما نمی تواند اتهامات کیفری را علیه مقامات کشوری وارد نماید.
از دیگر سو دیوان کیفری بین المللی اعلام کرده که در حال پایش( نظارت بر) تحولات اوکراین است.
دادستان تازه این دیوان تصریح نمود که با گذشت چند روز از عملیات روسیه در اوکراین، این تحولات در سطحی نیست که قابل رسیدگی به عنوان «جنایت علیه بشریت» یا «جنایت جنگی» باشد. حتا در صورتی که قرار باشد دیوان کیفری به اتهام «جرم تهاجم» علیه روسیه تشکیل پرونده دهد، باید دستور آن را از شورای امنیت سازمان ملل دریافت نماید.
و این در حالی است که بمب باران کردن بیمارستان کودکان را می توان مصداق چند بند مندرج درماده (8) اساسنامه رم در خصوص جنایات جنگی از جمله بند الف؛ که تصریح می دارد:«نقض های فاحش کنوانسیون های 12 اوت1949 ژنو»، همچنین بندiii ؛همان ماده  قلمداد نمود. بند اخیر مقرر می دارد:« فراهم آوردن موجبات رنج عظیم یا صدمه شدید به جسم یا سلامتی» نیز بندiv؛ که اعلام می نماید:« هدایت عمدی حملات برضد ساختمانهایی که …..بیمارستان ها و مکانهای تجمع بیماران…»
دولت روسیه از دو ماه پیش بسته پیشنهادی خود برای ضمانت های امنیتی را به آمریکا و ناتو تحویل داد که عدم عضویت اوکراین در ناتو و خروج نیروهای این ائتلاف از شرق اروپا را شامل می شده است.
 با توجه به این موارد مقامات غرب به پیشنهادات روسیه پاسخ منفی داده و مقامات اوکراین نیز از گفت و گو درباره اجرای توافق مینسک از جمله آتش بس میان نیروهای کی یف و مناطق شرق اوکراین را رد کردند.
دیوان بین المللی دادگستری؛ مهمترین دادگاه جهانی در لاهه 
دیوان بین المللی دادگستری رکن قضایی سازمان ملل متحد است. این دیوان در شهر لاهه هلند قرار دارد. شهر لاهه مقر دادگاه ها و دیوان های داوری متعددی است که یکی از مهمترین آنها غیر از دیوان بین المللی دادگستری، دیوان کیفری بین المللی است.این دیوان تنها رکن اصلی سازمان ملل است که مقر آن در نیویورک آمریکا قرار ندارد. و دبیرخانه این سازمان کمکی به فعالیت روزمره آن نمی کند.
فعالیت های دیوان به عنوان عالی ترین نهاد قضایی بین المللی کاملا مستقل است. این دیوان دادگاه کیفری نیست و در آن فرد یا اشخاص تحت محاکمه قرار نمی گیرند.
اساسنامه تشکیل دیوان بین المللی دادگستری ضمیمه منشور ملل متحد است. به این معنا که هر کشوری که منشور را پذیرفته و عضوی از ملل متحد باشد باید موجودیت دیوان بین المللی دادگستری را نیز شناسایی کرده و از خدمات آن استفاده کند.
با تشکیل سازمان ملل پس از جنگ دوم جهانی و جانشینی جامعه ملل، دیوان بین المللی دادگستری هم در سال 1946 جایگزین دیوان دائمی دادگستری بین المللی شد که  منحل بود اما اغلب شیوه ها و سنت های دادرسی و مقررات آن را به ارث برده.در حال حاضر193 دولت عضو سازمان ملل و به همین تعداد دولت به خدمات دیوان دسترسی دارند.
کار دیوان تنها رسیدگی به شکایت دولتهاست؟
دیوان بین المللی دادگستری به عنوان بازوی قضایی سازمان ملل نظریه مشورتی به شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل با دیگر ارکان و موسسات این سازمان می دهد و اختیار دارد اساسنامه ها، مقررات و کنوانسیون های مرتبط با سازمان ملل را تفسیر کند.
مجمع عمومی سازمان ملل از دیوان خواسته درباره موضوعات حقوقی رای مشورتی صادر نماید. آراء دیوان لازم الاجراء نیست اما نظر به اهمیت دیوان و پشتوانه عظیم حقوقی که از آن برخوردارست، آرای مشورتی آن از سوی کشورها و سازمانها اجرا می شود.
مسائل مورد رسیدگی دیوان
دیوان صلاحیت دارد تنها به اختلافات دولتها با یکدیگر رسیدگی کند. این اختلافات معمولا بر سر مسائل مرزی، حدود و مناطق دریایی، حمایت و مصونیت دیپلماتیک و اجرای قراردادهای دو جانبه یا بین المللی است.
البته در سالهای اخیر موضوعاتی چون حقوق بشردوستانه، حقوق محیط زیست، توسل به زور و مسئولیت دولتها، که مورد اختلاف بوده در دیوان مورد رسیدگی قرار گرفته است. حکم دیوان با نظر اکثریت قضات صادر میشود و اگر تعداد آراء برابر باشد نظر دیوان تعیین کننده خواهد بود.
چه کشورهایی حق شکایت به دیوان دارند؟
هر کشوری با عضویت در سازمان ملل در واقع اساسنامه تشکیل دیوان بین المللی دادگستری را هم امضا می کند و به خدمات آن دسترسی دارد. اما این به معنای امکان بدون قیدوشرط تسلیم شکایت به دیوان نیست. شکایت دولت ها به دیوان به یکی از این سه صورت امکانپذیر میشود. کشور شاکی و کشور متشاکی هر دو  صلاحیت هر دو صلاحیت اجباری دیوان را پذیرفته باشند. در غیر این صورت دو کشور توافق کنند که اختلاف خود را برای رسیدگی به دیوان ارجاع دهند یا اینکه عضو عهدنامه یا پیمانی باشند که شیوه حل اختلاف در آن، ارجاع به دیوان را پیش بینی کرده است. دولت های غیرعضو سازمان ملل متحد هم می توانند با پذیرفتن قواعدی از جمله آیین دادرسی، از دیوان تقاضای رسیدگی به شکایت کنند. ایران افغانستان و تاجیکستان هیچ کدام صلاحیت اجباری دیوان را نپذیرفته اند.
احکام دیوان قابل تجدیدنظرخواهی است؟
احکام دیوان بین المللی دادگستری به عنوان بالاترین مرجع قضایی بین المللی در میان دیوان داوری، از اعتبار بالای حقوقی و اخلاقی برخوردار است. آرای دیوان یکی از منابع اصلی حقوق و توسعه قوانین بین المللی محسوب میشود. و آثار آن عموما فراتر از دولت های طرف دعواست. دستورات موقت و احکام قضایی قطعی و غیرقابل اعتراض و بدون امکان تجدیدنظراست.
اگر دولتی از اجرای حکم سرپیچی کند چه می شود؟
حضور یافتن دولت ها در دادرسی های دیوان اختیاری است و با این حضور اختیاری متعهد می شوند که به احکام صادره و الزام آور آن عمل کنند. در صورت سرپیچی کشوری از اجرای احکام دیوان، دولت طرف می تواند موضوع را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع دهد.
شورای امنیت این اختیار را دارد که با تصمیم به اثربخشی حکم دیوان بگیرد و کشور نافرمان را به موجب قواعد الزام آورِ منشور ملل متحد با پشتوانه تحریم های اقتصادی و حتا گزینه نظامی مجبور به اطاعت از احکام دیوان کند.
اگر کشور خاطی یکی از اعضای دائم شورای امنیت باشد که از حق وتوی پیش نویس قطعنامه های شورای امنیت برخوردار است؛ ابزاری دیگر برای اجبار آن دولت به اجرای احکام دیوان دادگستری وجود ندارد. با این همه موارد نقض احکام دیوان ناچیز است و اغلب دولت های جهان آن را محترم شمرده اند.
نقش حقوق بین الملل در منازعات بین المللی
درباره اهميت نقش حقوق بين الملل و ديپلماسي در حل منازعات بين المللي، بسياري بر اين باور هستند كه سياست بر حقوق ارجحيت دارد و اين سياست است كه در عرصه بين المللي حقوق را بازيچه دست خود قرار داده است.
 در مقابل، حقوقدانان بين المللي بر اين باورند كه حقوق بر سياست اولويت دارد و بايد جايگاه آن در حل و فصل منازعات بين المللي و تحقق صلح و سازش در گستره جهاني برجسته تر باشد. در اين راستا برخي پيروان ديدگاه آرمانگرايان ادعا مي كنند كه اين حقوق است كه زمينه رفع اختلافات را فراهم مي آورد و بدون دخالت حقوق، منازعات به شكل پايدار ريشه كن نخواهند شد، در مقابل اما واقع گرايان با رد اين ادعا مدعي هستند كه سياست مي تواند عامل حل اختلاف ها باشد و در اين راه حقوق ابزار دست سياست است.
 
فارغ از مجادلاتی كه همواره بين سياستمداران و حقوقدانان وجود داشته، یادآوری اين امر مهم است كه ديپلماسي و حقوق بين الملل هر دو ابزاري براي حل منازعات جهاني و به عبارت بهتر تحقق شرايط مطلوبي نظير صلح و امنيت بين المللي هستند.
 هدفي كه آتش پيدايش حقوق بين الملل و روابط بين المللي با جرقه هاي آن روشن شده است: اينكه اعضاي جامعه بين المللي چگونه با استفاده از اين ابزارها جهت تحقق آمال جامعه بين المللي قدم بردارند.
 
.آنچه مسلم است تحقق صلح و امنيت بين المللي در ميان آمال جامعه بين المللي در اولويت قرار دارد. براي نمونه همكاري فاتحان جنگ جهاني دوم براي پايان بخشيدن به اين جنگ و در نهايت اجراي عدالت كيفري و مجازات عاملان اين جنگ و جنايتكاران نازي گواهي بر اين ادعاست. 
در حال حاضر نيز با گسترش مخاصمات و درگيري هاي مسلحانه داخلي در قياس با مخاصمات مسلحانه بين المللي، تحقق صلح و امنيت بين المللي همچنان در درجه اول اهمیت قرار دارد
در پاسخ به اين پرسش كه كدام يك از ابزارهاي سياسي (ديپلماسي) يا حقوقي جهت پايان بخشيدن به منازعات و نيز تحقق صلح و امنيت بين المللي موثرتر هستند بايد توجه كرد كه در هر مورد، بسته به وضعيت و اوضاع و احوال حاكم بر منازعه موردنظر، كاركرد ها هم متفاوت است. چه بسا دخالت يكجانبه سازوكارهاي حقوقي منجر به وخامت منازعه شوند.
اما از سوي ديگر اتكاي صرف به ديپلماسي و راهكارهاي سياسي نيز شايد در دراز مدت نتواند صلحي پايدار به ارمغان آورد و در بسياري از مواقع، دسترسي به آرامش داخلي و صلح از طريق سازوكارهاي حقوقي مانند مجازات جنايتكاران و جبران خسارت قربانيان محقق مي شود. بنابراين واقعيت آن است كه حقوق بين الملل و ديپلماسي دو بال پرنده صلح هستند.
در اين ميان اين نكته نبايد مغفول بماند كه حقوق بين الملل و ديپلماسي در يك موضوع اشتراك وجه دارند: اينكه عمل بدون توجه به واقعيات سياسي در هر قضيه نه تنها منجر به بهبود وضعيت نخواهد شد، بلكه منجر به وخيم تر شدن شرايط نيز خواهد شد. نگاهي به شيوه حل و فصل بحران داخلي سوريه از سوي جامعه بين المللي، حاكي از لزوم توجه به واقعيت هاي سياسي حاكم بر اين وضعيت است.
 اينكه بدون توجه به توازن قوا در بحران و صرفا با تكيه بر مذاكره و ديپلماسي خواهان انتقال مسالمت آميز قدرت شويم، كليد حل بحران نخواهد بود و اين در حالي است كه آمار بالاي قربانيان كه اغلب از غيرنظاميان هستند، نشان دهنده وقوع تخلف هاي حقوق بشري سنگين و سازمان يافته است. 
فرجام سخن
در حقیقت نقد من به مناسبات جهانی است که چرا نهادهای نظامی اینهمه هویت دارند، کنش ساز اند اما نهادهای حقوقی بین المللی که توان حل وفصل این مسائل را دارند در این صحنه حضور ندارند. وقتی یک ملت خواسته متفاوتی دارند، چرا در قانون اساسی و حقوق شهروندی برای تامین خواسته اقلیت صورت بندی نشده است؟ که فرایند دموکراتیک موجب آن شود که اقلیت ذیل دیکتاتوری اکثریت تضعیف شود.
/ کشورهایی عضو ناتو اند،خود این کشورها هم که امروز در دفاع از آزادی و دموکراسی خود را محق می دانند برای جنگ، در تاریخ معاصر و هم اکنون بعضا دارای چنین مشکلاتی هستند مانند آمریکا در خصوص حقوق زنان و یا رنگین پوستان مساله دارد) و یا ایران با حاکمیت نظام فقاهتی و چین و خود ایران که ضمنی اظهار نگرانی می کند نسبت به اوکراین.در حقیقت ملتهای این کشورها در رنج اند.
 امروزه در جهانی زندگی می کنیم که راه و روشهای خردمندانه و انسانی را بجای اینکه در ساختارهای حقوقی تعبیه کنیم، در کمترین مناسبات دیپلماتیک و در زمانی که در رایزنی ها به بن بست می رسیم گزینه تهدید و توسل به زور را مجاز می دانیم که این هم از منظر حقوق بین ملل و کنوانسیونهای چهارگانه ژنو غیرقانونی است. همین کشورها بارها در گزینه حمله به ایران فعال بودند. از دیگر سو ج.ا برای رفتن به میز مذاکره هسته ای در کنار خود غنی سازی 60 تا90% اورانیوم را در اولویت قرار میدهد و نه افکار خردمندانه حقوقی را و البته هزینه این نابخردی ها را همیشه ملتها می پردازند.
و پرسشم اینست که چرا درتاریخ ملتها حقوق دانان روشنفکر به چنین مشکلات جهانی ورود پیدا نمی کنند؟ در واقع جهان معاصر را محصول فقدان حقوق دانان روشنفکر و روشنفکران حقوق دان میدانم، زیرا ناکارآمدی و کم کاری حقوق دانان جهان است. در حقیقت چرا ما در این جهان با این ظرفیت شکننده گی زندگی می کنیم و بعد سخن از شهروندان زینده در هزاره سوم میلادی و مدرنیته و دموکراسی می زنیم؟آیا برای حل مناسباتی که براحتی جهان را به سمت بدویت و توحش پنهان درمناسبات خود میرود نمی خواهیم پایان دهیم؟
نیره انصاری، حقوق دان، متخصص حقوق بین الملل و کوشنده حقوق بشر
12،3،2022
 

منبع:پژواک ایران


فهرست مطالب نیره انصاری در سایت پژواک ایران 

*رویکردهای نژادپرستانه منشا بروز جنگ‌های زیادی در طول تاریخ بشریت بوده است  [2024 Mar] 
*حکم شلاق و رنجی که از «درد شمشیر بدتر»است!  [2024 Feb] 
*روز بین المللی مبارزه با ناقص سازی جنسی زنان  [2024 Feb] 
*جایگاه اقلیت‌ها از منظر حقوق بین الملل  [2023 Dec] 
*دادگاه استیناف/تجديدنظر در سوئد حكم حبس ابدِ حميد نوري عباسي را اِبرام و تاييد نمود!  [2023 Dec] 
*دهم دسامبر روز جهانی حقوق بشر و زنانه شدنِ مهاجرت/پناهندگی  [2023 Dec] 
*از ترک مخاصمه تا قرارداد صلح  [2023 Dec] 
*روز جهانی معلولان(3 دسامبر) و مشکلات زنان معلول  [2023 Dec] 
*حق مسکن در قوانین ایران چگونه تعریف شده است؟  [2023 Oct] 
*10 اکتبر روز جهانی مبارزه علیه مجازات مرگ/اعدام  [2023 Oct] 
*زن از حیات برهنه تا ترازملی  [2023 Oct] 
* در دفاع از استقلال کانون وکلا و وکلای دادگستری در مقابل دخالتهای مجلس و قوه قضاییه رژیم اسلامی  [2023 Aug] 
*لايحه عفاف و حجاب؛ عاملى براى گسترش سركوب و خشونت در جامعه  [2023 Aug] 
* استعمار فرانو، نارسمیت بخشی به تمامیت ارضی!  [2023 Jul] 
*جرم سب النبی، تسلیم و مطیع یا عقلانیت انتقادی؟  [2023 Jun] 
*ارشاد و امنیت اخلاقی چه نسبتی با گردن شکستن دارد ؟  [2023 Jun] 
* آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی /میدانی لُمپنیسم  [2023 Jun] 
*شیوع ایدز در میان کودکان کار و خیابان در ایران اسلامی  [2023 Jun] 
*مجازات اعدام در نظام‌های قضایی معیوب!  [2023 May] 
*منت «عفو رهبری» بر سر معترضان آزاد شده!  [2023 Apr] 
*زنان محل اقتدار یک نظام  [2023 Apr] 
*از منشور مهسا تا شورای حقوق دانان  [2023 Mar] 
*قانون اساسی چه نسبتی با فلسفه سیاسی دارد؟  [2023 Mar] 
* دعوت از جامعه نخبگانی هسته نخبگانی زن، زندگی، آزادی  [2023 Mar] 
*از اعدام تا انقلاب حق  [2023 Mar] 
*کنفرانس امنیتی مونیخ و تبعات آن بر جنبش «زن، زندگی، آزادی»  [2023 Feb] 
*تحریم سپاه پاسداران انقلاب «اسلامی» در قوانین بین الملل  [2023 Jan] 
*اعدام یا قتل حکومتی!  [2022 Dec] 
*امنیت از منظر حقوق بین الملل  [2022 Dec] 
*از شهروند خبرنگار تا نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل   [2022 Nov] 
*كودك سرباز، اُبژه اى مؤمنان و نظام؛ مغاير با حقوق كودك  [2022 Nov] 
*حمله نیروهای سرکوبگر به وکلای دادگستری  [2022 Oct] 
*قتل دولتی و سیستماتیک «مهسا/ژینا امینی» آستانه «پیکِ» خشم جامعه  [2022 Sep] 
*تبعیض ناروا و فقر«هلوکاست بی صدا» در سیستان و بلوچستان!  [2022 Sep] 
*30 آگوست روز جهانی ناپدیدشدگان قهری  [2022 Sep] 
*مرگ معطوف شخص است و نه ساختار!   [2022 Aug] 
*اختلاس یا جرم یقه سفیدها در صندوقهای بازنشستگی  [2022 Aug] 
*آیا قانون اساسی مشروطه،قانونی مدرن بود؟   [2022 Aug] 
*مجتمع متروپل آبادان / جان شهروندان هزینه شهرداری‌ها   [2022 Jul] 
* لایحه حمایت از ماموران نظامی یا هراس از قدرت مردم؟!  [2022 Jun] 
*کودکانِ زنانِ محبوس و بازتولید مجرمان  [2022 Jun] 
*سیاست گرسنه سازیِ نظام اسلامی، خیزش دوباره دلاوران ایران  [2022 May] 
*اول ماه مه روز بین‌المللی کارگر   [2022 May] 
*یک بام و دو هوا در سوئد و مکتب کپنهاگ  [2022 Apr] 
*حکایت خود ببُری، خود بدوزی، خود بپوشانی   [2022 Apr] 
*پاشیدن اسپری فلفل به صورت زنان یا جامعه؟!  [2022 Mar] 
*محاکمه حمیدنوری/عباسی، وارونه گویی و ادعاهای کاظم غریب آبادی  [2022 Mar] 
*تجاوزروسیه به اوکراین، پرتابه ها، سلاح ها  [2022 Mar] 
*«حق مرخصیِ زندانیان»  [2022 Feb] 
*«لایحه صیانت، کرامت و تأمین امنیت بانوان در مقابل خشونت»  [2022 Feb] 
*از کاپیتولاسیون تا تاسیس کنسولگری چین در بندرعباس   [2022 Jan] 
*مکانیسم های حقوقی جدید آب و محیط زیست در حکمرانی های جدید   [2022 Jan] 
*فمیسید و نقض حقوق بشر در ایران در 2021   [2021 Dec] 
*حقابه از شیخ بهایی، گلوله های ساچمه ای تا حکمرانی مطلوب   [2021 Dec] 
*قانون افزایش جمعیت یا بارداری اجباری!   [2021 Nov] 
*چرا مردان/همسران قاتل مجازات نمی شوند؟  [2021 Nov] 
*قسامه، حکمی مرگبار در نظام قضایی ناکارآمد ایران   [2021 Nov] 
*بی کیفرمانی، اصل صلاحیت قضایی، ناقضان حقوق بشر در ایران، حمید نوری/عباسی، وجدان حقوقیِ جهانی  [2021 Nov] 
*وندالیسم،Vandalism، حکومت اسلامی و آرامگاه کوروش  [2021 Oct] 
*وکیل بدون حق!   [2021 Oct] 
* (۱۷ اکتبر) روز جهانی مبارزه با فقر و گرسنگی ! یا هولوکاست بی‌صدا  [2021 Oct] 
* مقایسه نظریه های حقوقی احمد کسروی در هشتاد سال پیش با قوانین امروز در ایران   [2021 Oct] 
*روزجهانی کودک( ۸ اکتبر) و کودک فروشی در ایران!   [2021 Oct] 
*آدم ربایی و جرایم مشابهِ برون مرز  [2021 Sep] 
*حقوق متهمین/ محکومان بیمار   [2021 Sep] 
*«هک کردنِ دوربین های زندان اوین ابتذال شر!»   [2021 Aug] 
*از تحلیف ابراهیم رئیسی تا محاکمه حمید نوری در سوئد   [2021 Aug] 
*«مرزبانی فضای مجازی» یا «ساختارِاستمرارِآزادی ستیزی»!   [2021 Jul] 
*قیام تشنگان آزادی!   [2021 Jul] 
*گرداندن متهمان در خیابان؛ قوانین داخلی و اسناد بین المللی  [2021 Jul] 
*جایگاه قاضی در استانداردهای بین المللی   [2021 Jun] 
*۲۶ ژوئن، روز جهانی حمایت از قربانیان شکنجه  آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی/ حقوقی  [2021 Jun] 
*سقوط دولت استفان لوون در سوئد   [2021 Jun] 
*حکومت هیچ نیست، مگر دستیار حکمران/مردم   [2021 Jun] 
*تعارض بین عقلانیت مجلس و شورای نگهبان/ انتصابات  [2021 Jun] 
*فقد قوانین حمایتی از محیط بانان در ایران   [2021 May] 
*مسئولیت دولتها نسبت به بحران در خاورمیانه!   [2021 May] 
*شورای نگهبان و حیطه قانون گذاری  [2021 May] 
*اول ماه می روز جهانی کارگر  [2021 May] 
*سازمان دول یا سازمان ملل؟  [2021 Apr] 
*حاکمیت قانون اساسی و چه باید کرد   [2021 Apr] 
*تحلیلی بر چگونگی تنظیم و تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی و ایرادهای وارده بر آن   [2021 Apr] 
*اخراج کودکان متولد در سوئد  [2021 Apr] 
*قرارداد 25 ساله نظام اسلامی با چین و کشتی های صیادی ترال نابودی صیادان نوار جنوب ایران!   [2021 Apr] 
*شکنجه در ایران: بررسی حقوقی و  بهداشتی  [2021 Mar] 
*نقدي بر مقاله «قانون اساسي خواهان دموكرات» به قلم جناب عبدالحميد وحيدي، حقوق دان و وكيل دادگستريِ ايران و فرانسه!  [2021 Mar] 
* شکنجه و قوانین بین‌المللی   [2021 Mar] 
* بايكوت و ممنوعيت خريد و ورود واكسن كرونا توسط آرهبر جمهوري اسلامي!   [2021 Feb] 
*حقوق شهروندی و Statelessness در حقوق بین الملل  [2021 Feb] 
*نقدی بر مجازات های صلب و رجم در قوانین اسلامی و مقایسه آنها با استانداردهای حقوق بشری بین المللی  [2021 Jan] 
*قانون درباره ی موضوع استراق سمع/EAVESDROPPNING چه میگوید؟  [2021 Jan] 
*«لایحه صیانت، کرامت و تأمین امنیت بانوان در مقابل خشونت»  [2021 Jan] 
*بایکوت خرید و ورود واکسن توسط یک فرد سایکوپات و روانپریش   [2021 Jan] 
*جانشینی خامنه ای و جدال روحانی و مجلس  [2020 Dec] 
*گروگانگیری در حقوق بین‌الملل فصل پایانی [2020 Dec] 
* روز جهانی معلولان(3 دسامبر) و مشکلات زنان معلول  [2020 Dec] 
*تجاوز به عُنفِ زنان در جنگ در حقوق بین‌المللی کیفری  ۲۵ نوامبر روز جهانی خشونت علیه زنان  [2020 Nov] 
*سیاست انکار و تهدید! آبان 98   [2020 Nov] 
*سیاست انکار و تهدید!  [2020 Nov] 
*نظام انتخاباتی در امریکا، دموکراسی یا الیگارشی؟   [2020 Nov] 
*«حق» مقدم بر «اصل» مناقشه ارمنستان و آذربایجان   [2020 Nov] 
* تروریسم وطنی و قرارداد بارسلونا(1995)  [2020 Oct] 
*(FIDH) ائتلاف جهانی علیه مجازات اعدام (WCADP)  [2020 Oct] 
*«دولت یعنی ما»!   [2020 Sep] 
*روشن‌فکر حقوق دان، انقلاب حقوقی و تدوین قانون اساسی نوین فصل پایانی  [2020 Sep] 
* حقوق دان روشن‌فکر، قتل نویدافکاری و انقلاب حقوقی! فصل دوم   [2020 Sep] 
*«عدالت جنسیتی» مدل خانم معصومه ابتکار!   [2020 Sep] 
*از قربانیان نرون تا جلادان اسلامی در ایران!   [2020 Sep] 
*حقوق دان روشنفکرو روشن‌فکر حقوق دان بخش نخست   [2020 Sep] 
*تعرض جنسی جرم ست!   [2020 Sep] 
*رد تحریم تسلیحاتی نظام فقاهتی ومکانیسم ماشه!   [2020 Aug] 
*منافع ملی و ممنوعیت هر نوع تجاوز به منابع طبیعی  [2020 Aug] 
*نافرمانی مدنی و ارتش مردمی   [2020 Jul] 
*آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی/حقوقی « منافع ملی؛ National Interest»  [2020 Jul] 
* از محفل های مطالعه تا ابهامات قتل اولوف پالمه دموکراسی  [2020 Jun] 
*جرم سیاسی و بیستم ژوئن،سی ام خرداد روزجهانی حمایت از زندانیان سیاسی  [2020 Jun] 
*پدرسالاری، زن کُشی!   [2020 Jun] 
*جنگلها پیش از ملتها و بیابانها پس از ملتها!  [2020 Jun] 
* نظام فقاهتی در ایران حامی قتل های خانوادگی!   [2020 Jun] 
*جنگ خاموش آب بین ایران و افغانستان آب در برابر مهاجران!  [2020 May] 
* روز جهانی کارگر، کارگر از قرون وسطا، کرونا ویروس و بیکاری زنان   [2020 May] 
*از تخلفات پزشکی تا گفتار وزیرامور خارجه آمریکا در مورد خلیج فارس  [2020 May] 
*حاکمیت جهانی، کرونایوروس و بیوتروریسم سفید!  [2020 Apr] 
*حاکمیت جهانی، کروناویروس و بیوتروریسم سفید!   [2020 Apr] 
*گلوبالیزیشن و حاکمیت دولت ها   [2020 Apr] 
*کرونا ویروس و مسئولیت حقوقی و... نظام فقاهتی در ایران  [2020 Apr] 
* روز جهانی رفع تبعیض نژادی(21 مارش) بخش پایانی   [2020 Mar] 
*روز جهانی رفع تبعیض نژادی (21 مارش)   [2020 Mar] 
*کرونا ویروس اسلامی و حق بر حیات و حق برسلامت  [2020 Mar] 
*قانون صنعت ملی شدن نفت   [2020 Mar] 
*روز جهانی زن، دیه [نا]برابر زن در حوادث از جمله سرنگونی هواپیما با شلیک موشک  [2020 Mar] 
*به مسلخ رفتن حق دفاع توسط نظام فقاهتی   [2020 Mar] 
*بایکوت انتخابات/ انتصابات اسفندماه (98)   [2020 Jan] 
*(24 ژانویه) روز جهانی وکلای در خطر   [2020 Jan] 
*«خطای انسانی» و دروغهای نماینده خدا!   [2020 Jan] 
*از خشونت و کشتار تا حکومت نظامی در ایران   [2020 Jan] 
*از رؤیای هلال شیعی تا شورای امنیت سازمان ملل متحد   [2020 Jan] 
*اینستکس ناکارآمد!   [2019 Dec] 
*شر اهریمنی یا موجود شیطانی آبان(1398)   [2019 Dec] 
* تقاضای حقوق دانان و وکلای خارج از ایران در خصوص ارجاع پرونده نقض حقوق بشر در ایران به «شورای امنیت   [2019 Dec] 
*دستور شلیک کور یا کشتار جمعی!  [2019 Dec] 
*معترضان اغتشاشگر واشرار نیستند! بخش پایانی   [2019 Dec] 
*معترضان اغتشاشگر و اشرار نیستند  [2019 Dec] 
*اصل صلاحيت قضاییِ جهاني « اجرای عدالت»!   [2019 Nov] 
* قتل عام ارامنه و گذار از عصر کهن به عصر جدید!   [2019 Nov] 
*اندیشه های نوین کوروش بزرگ در پارگراف هایی از منشور   [2019 Oct] 
*بمب فسفری، آتش بس و ژینوساید نوین!   [2019 Oct] 
*آوارگی کردهای روژاوا و حمله نظامی ترکیه به این منطقه  [2019 Oct] 
*وارداتِ چمدانی دارو به ایران!‏   [2019 Oct] 
*10اکتبر2019 روز بین المللی ضد مجازات اعدام و گندیدگی در قانون  [2019 Oct] 
*آشنایی با اصطلاحات حقوقی و سیاسی سوسیالیسم و کمونیسم   [2019 Sep] 
*از گرسنگی ایرانیان تا قرارداد2016 ح.ا و چین ‏   [2019 Sep] 
*جدال بر سر ثروت یا دعوای طلبگی!‏   [2019 Aug] 
*تعظیم دولتمردان سوئدی به اسلامگرایان!   [2019 Aug] 
*پیش گفتاری، در راستای طرح پیشنهادی دو نهاد نظارت بر قانون اساسی و دادگاه عالی قانون اساسی  [2019 Aug] 
*قانون در ایران، مرگِ زندگی است! و تجاوز به « حق دفاع از ملت»  [2019 Aug] 
*حیثیت و پول (90) ساله پَر!‏   [2019 Aug] 
* تهدید و توسل به زور از منظر حقوق بین الملل و تهدید آمریکا توسط حسن روحانی!  [2019 Jul] 
* جادو و اهل هوا و قانون  [2019 Jul] 
*حاکمیت قانون در برابر حکومت خودکامه  [2019 Jul] 
*اهدای اعضای محکومان به اعدام الگو برداری از چین   [2019 Jul] 
*دیه برابر زن و مرد   [2019 Jul] 
* خطر جنگ و نقش حقوق بین الملل در حل منازعات بین‌المللی   [2019 Jun] 
*رد لایحه اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مرد خارجی توسط شورای نگهبان  [2019 Jun] 
*(20 ژوئن)، یادروز جهانی پناهندگان وهمبستگی با پناهجویان  [2019 Jun] 
*عدم تفکیک جرائم در زندانها و قتل زندانیان سیاسی   [2019 Jun] 
*بررسی جرم اسیدپاشی از نگاه فقه و قانون و قانون عدم ممنوعیت خرید و فروش آن   [2019 Jun] 
*از بی حقوق کارگران اقلیت دینی، ظلم بر وکلا تا روز جهانی محیط زیست ‏  [2019 Jun] 
*قاتل خودی بهره مند از وکیل گزینشی! کارگر وآموزگار اما فاقد حقوق!   [2019 May] 
*اظهارات مشاوررئیس جمهور ترکیه و پیوند آن با کنفرانس یالتا!  [2019 May] 
*حضور نیروهای نظامی آمریکا در خلیج فارس و دروغ [آقا] ی خامنه ای   [2019 May] 
*از متحدانِ جنگ نیابتی تا بن‌بست جمهوری اسلامی  [2019 May] 
*پیکاسو و اثری ضدجنگ!  [2019 May] 
*خشونت و ترور و گسترش حاکمیت خدا!   [2019 May] 
* بازداشت و محکومیت جولیان آسانژ در لندن و حقوق خبرنگاران  [2019 May] 
*(۱مای) روز جهانی کارگر از قرون وسطا، تا دستمزد کارگران در سال ۹۸  [2019 May] 
*سپاه تروریست معاهده وستفالیا مرگ امپراتوری مقدس   [2019 Apr] 
*مرمت کلیسای نتردام در پاریس و واگذاری غار علیصدر در همدان   [2019 Apr] 
*پُتکِ امنیت و مصلحتِ نظام یا اِشغالِ نظامی و قانون اساسی  [2019 Apr] 
*بیماری‌های عفونی پس لرزه های سیل  ورود نیروهای تروریستی حشدالشعبی و فاطمیون در ایران [2019 Apr] 
*از تسلط سپاه بر اقتصاد ایران تا قرار گرفتن در لیست تروریستی آمریکا  [2019 Apr] 
*حکایت «خود ببری، خود بدوزی، خود بپوشانی» و انفجار مین ها در مناطق سیل زده!  [2019 Apr] 
*تقارن12فروردین 1358جمهوری اسلامی‎ با روزکشتار ایرانیان( دوره هخامنشیان) توسط قوم یهود   [2019 Apr] 
* سیل ویرانگر در استان گلستان و فساد و سوء مدیریت نظام اهریمن  [2019 Mar] 
*از ملی شدن صنعت نفت توسط دکتر محمد مصدق تا جدال در نامگذاری خیابانها   [2019 Mar] 
*عدالتِ سربدار!   [2019 Mar] 
*نقدی بر مقاله:«قیم صغار...!»به قلم آقای محمدرضا روحانی، وکیل محترم دادگستری به مناسبت (8) مارش روز جهانی زن [2019 Mar] 
*عروسان داعشی، چالشی تازه برای اروپا و امریکا   [2019 Mar] 
*تجاوز به حق دفاع از (۱۳۵۸) تاکنون  [2019 Feb] 
*اعدام جوان دچار اختلال عقلی ‏   [2019 Feb] 
* بحث بر سر رد لوایح قانون مبارزه با پولشویی و حمایت از تروریسم در مجمع تشخیص مصلحت نظام  [2019 Feb] 
*از اعتراضات در زندان قرچک ورامین تا عفو عمومی  [2019 Feb] 
*‏(۲۴ ژانویه) روز جهانی وکلای در خطر   [2019 Jan] 
*از کنفرانس یالتا در جنگ دوم جهانی تا کنفرانس ورشو  [2019 Jan] 
*دو شورای نگهبان   [2019 Jan] 
*تفسیر مواد اعلامیه جهانگستر حقوق بشر  [2019 Jan] 
*مخالفت با رد لایحه ممنوعیت ازدواج کودکان  [2019 Jan] 
* ازچرایی خشونت بر زنان در فقه تا لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت   [2018 Dec] 
*تفسیر ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر  [2018 Dec] 
* به مناسبت (10) دسامبر روز جهانی حقوق بشر   [2018 Dec] 
*از تجاوز به عُنفِ زنان در جنگ در حقوق بین‌المللی کیفری تا نادیا مراد برنده جایزه نوبل صلح(2018)   [2018 Nov] 
*اعدام وحیدمظلومین و ایرادهای وارده ی قضایی در پرونده  [2018 Nov] 
*علت اصلی کمبود دارو، فساد دولتی واردات خودروهای لوکس و زین اسب است یا تحریم های امریکا؟ [2018 Nov] 
*از اشغال سفارت آمریکا تا دور دوم تحریم ها علیه جمهوری اسلامی   [2018 Nov] 
*از حقوق بشر کوروش تا حقوق بشر جمهوری استبدادی اسلامی   [2018 Nov] 
*از آزادی بیان تا قتل روزنامه نگاران در ایران و ترکیه  [2018 Oct] 
* ادعای پیروزی جمهوری اسلامی از حکم دادگاه لاهه!  [2018 Oct] 
*براندازی یا فروپاشی   [2018 Oct] 
*تروریسم در حقوق بین الملل‎ از فرقه حشاشین( حسن صباح) تا حمله مسلحانه در شهر اهواز   [2018 Sep] 
* ازمجازات اعدام در قرن هجدهم تا اعدام سه جوان کرد  [2018 Sep] 
*تاریخ پُر دست انداز فاشیسم! فاشسیم و راسیسم در آلمان بعد از جنگ جهانی دوم  [2018 Sep] 
* صنعت سکس از هندوستان تا مشهد (مقدس!)‏   [2018 Sep] 
*جان باختن فعالان محیط زیست در آتش سوزی مریوان و مسئولیت حقوقی و کیفری سپاه پاسداران   [2018 Sep] 
*قانون مبارزه با پولشویی(Financial Action Task Force )/FATF ومخالفت شورای نگهبان/ نظارت استصوابی   [2018 Aug] 
*فاجعه سینِما رکس آبادان جنایت علیه بشریت   [2018 Aug] 
* چگونگی الحاق دوباره بحرین به ایران   [2018 Aug] 
*نقش نظام مالی آمریکا بر جهان و تحریم های تازه علیه ایران   [2018 Aug] 
*شوراهای محلی شهری؛Local Goverment در حکومت سکولاردموکراتیک   [2018 Aug] 
* فرزند خواندگی و ازدواج سرپرست با فرزندخوانده در جمهوری اسلامی!   [2018 Aug] 
*تصویب قانون حمایت لایحه کودکان و نوجوانان و ایرادهای حقوقی وارده بر آن!‏   [2018 Jul] 
*تهدید آمریکا توسط حسن روحانی! و تهدید و توسل به زور از منظر حقوق بین الملل   [2018 Jul] 
* رژیم حقوقی دریای خزر وسهم مبهم ایران   [2018 Jul] 
*بحران آب در سیستان و بلوچستان و سیاست آبی افغانستان:آب در برابر مهاجران!  [2018 Jul] 
* بحران آب در جنوب ایران و قرارداد انتقال آب شیرین از ایران به کویت  [2018 Jul] 
*ِ باخت ِ نظام پاتریمونیال( پدرمیراثی) به خودش  [2018 Jul] 
*جرم سیاسی  [2018 Jun] 
* مرز آزادی بیان کجاست؟   [2018 Jun] 
*وکلای دولتی!‏ ‏  [2018 Jun] 
*‏از تجاوزجنسی به کودکان زیر سن قانونی (18) سال و پیوند آن سند2030 سازمان یونسکو ‏  تحلیلی حقوقی و فقهی در خصوص پرونده سعید طوسی  [2018 Jun] 
* نقش روشن‌فکر ونویسنده متعهد  [2018 Jun] 
*قانون اساسی، شهروند عصر جهانی  [2018 May] 
*از جداسازی و تقسیم بخش‌هایی از شهرستان کازرون تا مرگ صنعت نشر ‏در ایران   [2018 May] 
*قانون اوفک ‏  [2018 May] 
*‏ زمین‌های بایر و لم یزرع موسوم به اَنفال، شکستن سنگ مزارها و همچنین فروش نُخستین اقامتگاه ‏رضاشاه در تبعید ‏   [2018 May] 
*پیامدهای خروج آمریکا از برجام   [2018 May] 
*آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی ‏« پوپوليسم؛populism‏»‏ ‏  [2018 May] 
*پیش نویس قانون اساسی ایران آینده (بخش دوم)  [2018 Apr] 
*پیش نویس قانون اساسی ایران آینده  [2018 Apr] 
* خاورمیانه در سایه روابط بین الملل - نقش ایران و روسیه در بحران سوریه  [2018 Apr] 
*بررسی حقوقی اعدام بهمن ورمزیار  [2018 Apr] 
*وضعیت حقوقی سوریه از منظر حقوق بین الملل و مسئولیت مداخله دولت ها در این کشور  [2018 Apr] 
*تصویب قانون ازدواج با کودکان درکشور اروپایی سوئد!‏ ‏   [2018 Apr] 
*تدوین یک حکم شرعی «تعدد زوجات، چندهمسری و پولیگامی،Polygamy‏ در ‏پارلمان کشوراروپایی سوئد!‏  [2018 Apr] 
*بررسی ابعاد حقوقی رابطه همزیستی موسوم به ازدواج سفید در ایران  [2018 Apr] 
*امپراتوری هخامنشی و مدنیت و عدالت در اندیشه ی ایرانی   [2018 Apr] 
*کار فرهنگی و ادبیات علم ستیز« اقتصاد مال خر است»!   [2018 Mar] 
*وضعیت بحرانی آب و محیط زیست در ایران و عوامل عقب ماندگی انرژی پاک در ایران  [2018 Mar] 
*آزادی زن، آزادی جامعه!   [2018 Mar] 
*حاکمیت مذهب شیطان در ایران   [2018 Feb] 
* حق رای رأی؛ حق یا تکلیف؟ بخش نخست   [2018 Feb] 
*پیش‌زمینه ی قانون اساسی نوین سکولار دموکراتیک در ایران آینده   [2018 Feb] 
* فایده باوری، دموکراسی و رشد شخصیت انسان   [2018 Feb] 
*آشنایی با فرهنگ اصطلاحات حقوقی و سیاسی  [2018 Feb] 
*طراحی استمرار طلبان!‏  [2018 Feb] 
*ازحق رأی زنان انقلاب سفید تا رفع حجاب اجباری!‏ ‏  [2018 Jan] 
*حاکمیت قانون در برابر حکومت خودکامه بخش پایانی  [2018 Jan] 
*سوگندنامه بقراط و مسئولیت مدنی و کیفری پزشک ناظر قطع عضو!  [2018 Jan] 
*همانی جمهوری اسلامی با آلمان نازی!‏   [2018 Jan] 
*حق تعیین سرنوشت تجزیه طلبی نیست!‏   [2018 Jan] 
* تعارض اصولی از قانون اساسی با ولایت فقیه!‏   [2018 Jan] 
* بررسی جرائم «هاشمی شاهرودی عراقی» توسط دادستان کل آلمان!‏ ‏  [2018 Jan] 
*‏ تخریب اموال عمومی از منظر قانون تا نگرانی [آقا] ی روحانی!‏   [2018 Jan] 
*آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی آزادی در سخنرانی فرانکلین دلانو روزولت  [2018 Jan] 
*از بی حقوقی مسیحیان تا لغو نمایندگی سپنتا نیکنام درجمهوری اسلامی!‏  [2017 Dec] 
*رضاضراب و دیگر یقه سفیدها بخش پایانی قوانین و مجازات ها   [2017 Dec] 
*رضا ضراب و دیگر یقه سفیدها! بخش چهارم   [2017 Dec] 
*رضاضراب و دیگر یقه سفیدها! بخش سوم   [2017 Dec] 
*رضا ضراب و دیگر یقه سفیدها! بخش دوم  [2017 Dec] 
*‏ ‏ رضا ضراب و دیگر یقه سفیدها!‏ بخش نخست  [2017 Dec]