چگونگی الحاق دوباره بحرین به ایران
نیره انصاری

 

- در تاریخ(23،5،1350) بحرین، استان چهاردهم ایران در پی جدایی از این سرزمین، اعلام استقلال نمود!

- در تاریخ(17،3،1395) اعلام سرمایه پذیری جزیره قشم بر اساس اقتصاد مقاومتی توسط جمهوری اسلامی و سرمایه گذاری توسط تیم اقتصادی چین!

- «و در تاریخ (21،5،1397) امضای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای کاسپین/خزر( معاهده ای یک طرفه) توسط دولت جمهوری اسلامی که  له و به سود روسیه و سه دیگر کشورجدا شده از شوروی سابق است. حال آنکه به استناد قوانین داخلی و قوانین بین‌المللی قراردادهای منعقد میان دو یا چند کشور هنگامی واجد وجاهت و اعتبار قانونی و حقوقی است که  طرفین قرارداد در سود و زیان مشترک باشند

«نظر به آنچه پیش گفته شد، به باور نگارنده؛ این طرح می‌تواند از سوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به مقامات ارشد وزارت امورخارجه تسلیم گردد.

فراتر از این با امعان نظر به پیشینه تاریخی جدایی غیرملی بحرین از کشورمان تلاش به منظور بازپس گیری دیپلماتیک آن امری «ممکن و ضروری» است. ما نیز بر حق قانونی و تاریخی ایران بر جزیره ی بحرین را تأکید می‌کنیم و در این امر ملی همگام با مسئولانِ مطرح کننده این الحاق و ایضاً خیزش مردمی در این خصوص هستیم.»

 

اصل منازعه بر سر مالکیت بحرین از چه زمانی آغاز شد؟

تاریخچه استان چهاردهم ایران «بحرین»

 

نخستین بار که استعمارگران اروپایی در قالب پرتغالی ها وارد خلیج فارس شدند. پس از تصرف جزیره قشم، متوجه بحرین گشتند.

بحرین یک موقعیت بی‌نظیر داشته و دارد. زیرا در این سرزمین که دو سوی آن خشک و بایر است؛ چشمه های طبیعی آب شیرین وجود دارد. همان چشمه ها موجب می‌شد که این سرزمین مساعدِ سکونت و زندگی باشد و به همین جهت، دیگر کشورها به آن توجه ویژه داشته اند.

پس از دست اندازی پرتغالی ها به این سرزمین؛ با دفاع و موضع گیری های ایرانی‌ها مواجه و ناگزیر به ترک آن منطقه گردیدند. اما پس از پرتغالی ها، انگلیسی‌ها وارد این سرزمین شدند و به تدریج و به منظور مقابله با دزدی دریایی، با شیخ های آن سوی خلیج فارس قراردادهایی منعقد نمودند تا این امر موجب ترک آن‌ها از دزدی دریایی گردد. سپس به بهانه مبارزه با «برده داری»، قراردادهایی را تنظیم نمودند. در این میان قراردادی نیز با شیخ بحرین نگاشته شد که دولت ایران به این موضوع اعتراض نمود.

و در نهایت حتی نماینده دولت بریتانیا در خلیج فارس نیز اعتراف و اقرار نمود که «بحرین» تحت «مالکیت و حاکمیت دولت ایران» است و ما تنها به دلیل موضوعات مربوط به برده‌داری و دزدی دریایی با آن‌ها قراردادهایی را منعقد کرده ایم.

 

و به منظور حفاظت از بحرین، دولت وقت ایران در آن ایام حتی نیرویی به بحرین اعزام می‌کنند و در زمان ناصرالدین شاه نیز پرچم شیروخورشید بر فراز خانه شیخ بحرین در اهتزاز بود. در اواخر دوره قاجاریه و اوائل دوره پهلویِ اول نماینده ای از بحرین نزد رئیس مجلس وقت حضور یافت و دو تن را به عنوان نماینده مجلس معرفی کردند.

در سال (1336) جلسه هیئت وزیران در حضور شاه تشکیل گردید و بحرین به عنوان یکی از استان های ایران نامگذاری شد. در آن روز ایران سیزده استان داشت و نام استان چهاردهم از آن زمان روی بحرین ماند.

اما از آنجا که بحرین توسط (بریتانیا) انگلیسی‌ها اداره می شد، ایران نمی‌توانست در آنجا انتخابات برگزار نماید. در تمام حاشیه خلیج فارس به جز ایران، سال‌ها انگلیسی‌ها حاکم بوده و حضور نظامی داشتند. اما مهم این بود که «دولت ایران از ادعای مالکیت خود بر آن جزیره ها دست برنداشته »بود. به منظور روشن‌تر شدن وضعیت حقوقی بحرین، می‌توان مثال حقوقی آورد:

- نمونه حقوقی: فرض کنید شخصی ملکی دارد و فرد ثالث آن ملک را تصرف کرده است. تا هنگامی که  صاحب ملک به دفترخانه اسناد رسمی و دیگر مراجع قضایی به منظور تنظیم سند مالکیت و انتقال سند به نام شخص متصرف مراجعه ننماید و از حقوق خود صرف نظر نکند؛ تغییری در مالکیت ایجاد نمی گردد و او نمی‌تواند در ملک مورد نظر «اِعمال مالکیت» نماید. این وضعیت حقوقی بحرین در آن زمان بود.

 

بحرین استان چهاردهم ایران؛ مرکز مروارید خلیج فارس و منطقه سوق الجیشی دریای پارس، امروز همچون نگینی در دست آمریکا و بریتانیا شده و پایگاه های نظامی خود را د ر اختیار این استعمارگرانِ مائه حاضر قرار داده است.

از دیگر سو بحرین پیشگامِ جعل نام دریای پارس، پیشگام مالکیت موهن امارات بر جزایر سه گانه ایران شده است و در نبرد ایران و صدام به حمایت از کشور متجاوز عراق نیز پرداخت.

 

 

اهمیت سیاسی – استراتژیک بحرین

اهمیت سیاسی و استراتژیک بحرین در دهه ی(1960) افزایش یافت. به ویژه اینکه ایران شاهد افزایش فعالیت‌های انقلابی اعراب در سواحل خلیج فارس طی سال‌های (1964-1965) بود؛ اما حضور نظامی انگلیسی در منطقه و نیز بندر عدن تا اندازه‌ای ترس ایران را کاهش می داد. اما،در نوامبر(1967) نیروهای انگلیس پیرو جنگ‌های داخلی یمن از بندر استراتژیک عدن (نزدیک باب المندب و ابتدای جنوبی دریای سرخ) خارج شدند و پیرو آن، جمهوری دموکراتیک خلق یمن (یمن جنوبی) به عنوان یک کشور سوسیالیستی افراطی شکل گرفت. این کشور بلادرنگ از جنبش های انقلابی و چپگرای منطقه به حمایت برخاست و در این راستا با ایران و نیز کشورهای میانه رو [و غرب گرا] عرب به عنوان «کشورهای مرتجع» شروع به مقابله و مخالفت نمود.

و پس از این، استقلال بحرین به صورت یک اعلامیه ی نمایشی در تاریخ (14 اوت/آگوست1971) منتشرگردید و از نابختیاری دولت ایران تنها یک ساعت پس از استقلال بحرین آن را به رسمیت شناخت. یک روز پس از آن (اوت/آگوست15)، بحرین و انگلستان یک قرارداد دولتی با هدف (مشورت) در مواقع ضروری با یکدیگر امضاء نمودند! در حقیقت می‌توان گفت بحرین قربانی دادوستد سیاسی گردید! اما در دنیای امروز ضرورت الحاق دوباره بحرین به خاک ایران زمین به وضوح دیده می شود.

 

راهکارهای حقوقی به منظور الحاق نمودن دوباره ی بحرین به ایران

قانون اساسی مشروطیت

بر پایه قانون اساسی مشروطیت، تغییر در حدود کشور می بایست؛ طی مراحل قانونی صورت پذیرد. به موجب «نظام نامه داخلی مجلس»، قانون به دو شکل می‌توانست وجود داشته باشد.

- نخست اینکه: ارائه طرح به مجلس که مستلزم امضاء و تائید تعداد مشخصی از نمایندگان بود. طرح می بایست عنوان مشخص و توجیه برای مطرح شدن می‌داشت و پس از طرح در صحن علنی مجلس و بررسی کمیسیون های مربوطه، اگر در مجلس مورد رای و تائید نمایندگان واقع می شد، به قانون بدل می‌گشت و پس از آن در روزنامه رسمی به نشر سپرده می‌شد و شاه/شخص اول کشور دستور اجرای آن را تسلیم نخست وزیر می نمود.

- شکل دوم: لایحه توسط دولت به مجلس ارائه می‌شد و آن هم با عنوان مشخصِ«لایحه قانونی» که ابتناء بر پیشنهاد مورد نظر داشت. همچنین باید توجیه لازم حقوقی ضمیمه آن می گردید تا مشخص و معلوم گردد که دلیل ضرورت طرح لایحه چیست و چنانچه تقاضای فوریت تأیید وجود نداشت، در کمیسیون و پس از آن در صحن علنی مورد بررسی قرار می گرفت. و در نهایت در صورت تصویب بدل به قانون می گشت.

 

حال آنکه آنچه در مجلس وقت در خصوص مساله بحرین آمد، هیچیک از ویژگی‌های بیان شده در بالا را نداشت. و عنوان آن «تصمیم قانونی مجلس » و محتوای آن گزارش عمل‌کرد سازمان ملل متحد بود. در حالی که حتی فراگشت انجام یافته در سازمان ملل را به عنوان توجیه آن می‌دانستند، حال آنکه باید عنوان آن «لایحه جدایی بحرین از ایران » بود و پس از طرح آن در مجلس هم باید به کمیسیون های مربوطه می رفت. در غیر این صورت باید تقاضای دو فوریت می‌دادند که در صورت موافقت می توانستند برای آن درهمان جلسه رأی گیری کنند که هیچکدام از این موارد انجام نپذیرفت.

از دیگر فراز شاه نیز چنین امری را امضاء نکرده و در روزنامه رسمی نیز منتشرنشده و به منظور اجراء نیز به فرد یا کمیسیون خاصی ابلاغ نگردید.

بدن اعتبار از نظر قانون اساسی مشروطه، به رغم کارهایی که در مجلسِ بیست و دوم وقت انجام یافت؛ هیچ تغییری در موضوع مالکیت بحرین صورت نگرفت و بحرین همچنان یکی از استان های ایران است.

اکنون به منظور پیگیری جدی‌تر نسبت به مساله حاکمیت ایران بر بحرین قانون اساسی مشروطیت و نظامنامه داخلی مجلس شورای ملی موجود است و می‌توان آن‌ها را مطالعه نمود.

 

وضعیت حقوقی تمامیت ارضی ایران در قانون اساسی جمهوری اسلامی

بر اساس نص صریح قانون اساسی جمهوری اسلامی هیچگونه تغییری در مرزهای خشکی و آبی کشور از سوی هیچ دولتی مجاز نیست و در آن آشکارا حفظ تمامیت ارضی کشور را به همراه استقلال و آزادی از برجسته‌ترین ارکان حفظ کشور عنوان کرده است.

در این خصوص اصل (9) قانون اساسی اشعار می دارد:«… آزادی، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی کشور از یکدیگر تفکیک ناپذیرند.»

اصل (78) همان قانون تصریح می نماید:« هرگونه تغییر در خطوط مرزی ممنوع است.»

و در اصل(152) نیز آمده است:« سیاست خارجی ما بر اساس نفی هرگونه سلطه جویی و سلطه پذیری، حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور است.»

فراتر از این اصل(153) قانون یاد شده مقرر می دارد:« هرگونه قرارداد که موجب سلطه بیگانه شود، ممنوع است.»

بدین اعتبار سزاوار خواهد بود که نمایندگان مجلس جمهوری اسلامی و دست اندرکاران سیاست خارجی ایران در برابر اقدام‌ها و دسیسه های پنهانی که مترصد تصاحب پاره‌ای دیگر از سرزمین کهن مان هستند؛ همواره هوشیاری لازم را داشته باشند.

بر این پایه ادعاهای متقابل ایران واکنش مناسب به ادعاهای بی‌پایه و اساس امارات است. زیرا که اظهارات بی پروای مقامات اماراتی از جمله رئیس امارات «عبدا...بن زاید، وزیر امورخارجه امارات» و «عبدالعزیز بن صفر رئیس مرکز پژوهش های خلیج فارس» در خصوص جزایر سه گانه ایران در خلیج فارس، اکنون به یک رویه بدل گشته است و اماراتی ها در هر فرصتی با تکرار این ادعای غیرقانونی و نادرست کوشش در مظلوم نمایی به جهانیان و قلب نمودن ماهیت یک واقعیت آشکار تاریخی دارند!

 

 بنابراین ما اساساً چیزی به نام «تصمیم قانونی مجلس » نداریم؛ اگرچه مجلس می‌تواند تصمیماتی اتخاذ نماید؛ همچنانکه امروز به عنوان نمونه مجلس شورای اسلامی [در ظاهر] در خصوص جزایر ایرانی خلیج فارس بیانیه می‌دهد که البته مانعی ندارد؛ اما تا زمانی که تشریفات قانونیِ لازم طی نگردد بدل به قانون نمی شود.

در حقیقت برجسته‌ترین مساله ای که پیش روی ما قرار دارد، این مساله است که حتی با وجود رأی شورای امنیت به این مساله، به حیث قوانین حاکم بر ایران در آن زمان تغییری در موضع بحرین به وجود نیامد.

 

اکنون با توجه به وضعیت منطقه و ادعاهای اخیر اماراتی ها، دولت جمهوری اسلامی باید هوشیارانه این امر را مطمح نظر قرار دهد که، همه واحدهای آن سوی خلیج فارس؛ ایرانی – عربی هستند و ترکیب جمعیتی آن‌ها نیز گویای این مطلب است . حتی از پنج شیخی که حاکمان امارات هستند، چهار تن از آن‌ها ایرانی تبار اند. بخش بزرگی از جمعیت امارات و بحرین هم ایرانی تبار هستند و قطر نیز چنین حالتی دارد. بحرینِ کرانه ای هم که امروز در آشغال عربستان است، همان استان های «احصا و قطیف» منطقه های شیعه نشین و ایرانی بوده و «اصل بحرین نیز همان نقطه» است و بعدها، در میانه دولت صفوی، که تُرکان عثمانی بخش‌هایی از عربستان و این منطقه را آشغال می‌کند، نام بحرین مطرح می شود.

 

جزایر سه گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، نیز همچون همه جزایر و سواحل کرانه های شمالی و جنوبی خلیج فارس در درازای تاریخ کهن ایران زمین متعلق به ایران بوده و بر اساس بررسی و تحلیل حقوقی انجام شده در بالا  تعلق به ایران خواهد داشت و ایرانیان حقوق ملی تاریخی خود را هیچ‌گاه از یاد نبرده اند و اگر سه و نیم میلیون کیلومتر مربع از ایران، از جمله هفده شهر قفقاز، سمرقند، بخارا، مرو، فیروزه، کوه آرارات، هرات و بحرین بر اثر غفلت و تسامحِ تاریخی شاهان قاجار و پهلوی از ایران جدا شدند؛ اما مردم شریف ایران پیشینه ی سترگ خود را از یاد نبرده اند.

 

و اما در خصوص جزایر سه گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک می‌توان به سفر احمدی نژاد رئیس جمهور وقت جمهوری اسلامی اشاره کرد که این امر موجب حرکت همه جانبه ایرانی های درون و برون کشور به منظور دفاع از حقوق تاریخی مان شد. زیرا اگر مردم به طور «مستقیم» در صحنه نباشند؛ دفاع ازتمامیت ارضی و منافع ملی دشوار است. در این جریان نیز حتی ایرانیان آزادیخواه و به ویژه کسانی که در برون مرز های ایران به فعالیت‌های سیاسی مشغولند نیز از حق مالکیت ایران بر جزایر سه گانه دفاع کردند و جهان متوجه گردید که «مردم ایران» و نه «دولت جمهوری اسلامی» نسبت به  مساله  تمامیت ارضی و منافع ملی حساس اند و چنانچه دولتی بخواهد متعرض آن شود نه با یک دولت، بل، با یک «ملت» مواجه خواهد بود. . و چنانچه«احزاب» فعالیت داشته باشند این موضع گیری های ملی بهتر شکل گرفته و منتج به نتیجه‌ای مطلوب برای ایران و ایرانی خواهد بود. در خصوص جزیره ی ابوموسی نیز اگر این خیزش ملی شکل نمی گرفت، تنها با سفر رئیس جمهور و مقامات نظامی، عقب نشینی آن‌ها میسور نبود.

از دیگر فراز و در پی تکرار ادعاهای بی‌اساس و پایه ی کشورهای عربی حوزه «خلیج فارس» که ابتناء دارد بر ایجاد نام خلیج عربی نسبت به دریای همیشه پارس و سپس مالکیت عرب‌ها بر جزایر سه گانه ایران، حتی جنبش هایی برای الحاق دوباره بحرین به ایران تشکیل شده است.اگرچه در دوران محمدرضا پهلوی با فریبکاری بریتانیا  از ایران سلب شده بود. اما در دنیای امروز بازپس گیری این «حق» امری ضروری به نظر می رسد!.

 

رفراندوم به منظور بحرین مستقل یا الحاق دوباره به ایران

در این خصوص کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اسلامی اعلام نمود که سه پیشنهاد در مورد بحرین را ارائه داده‌اند که مشتمل بر سه نکته است:

- بحرین مستقل با یک دولت مردمی

- الحاق دوباره بحرین به ایران

- الحاق بحرین به کشورهای عضو اتحادیه خلیج فارس

در حقیقت یکی از موضوع های برجسته در خصوص وضعیت بحرین و بررسی و موضع گیری در قبال پیشنهاد طرح آمریکایی مبنی بر الحاق بحرین به عربستان است.

 

در این باره نماینده مشهد و کلات در مجلس گفته بود که:« بحرین چند سال پیش جزیی از خاک ایران بوده و بر اثر بی‌کفایتی مسئولین وقت ایران و دخالت های انگلیس از ایران جدا شد.» وی افزود:« در سال (1391) نیز بر اساس طرح امریکایی، در نظر دارند تا بحرین را به عربستان الحاق نمایند که با واکنش‌های منفی این کشور [بحرین] روبرو شده است.»

بدین سان بر پایه آنچه پیش گفته، در خصوص وضعیت حقوقیِ موجودِ بحرین می‌توان بیان داشت که به استناد طرح بیان شده؛ پیشنهاد می‌گردد تا یک رفراندوم در بحرین و تحت نظارت سازمان ملل برگزار گردد و در این رفراندوم سه موضوع اصلی  مطرح شده در بالا  از مردم پرسش شود که قدرمتیقن مردم بحرین به تشکیل دولت مردمی یا بحرین مستقل و یا الحاق دوباره به ایران نظر خواهند داد و هیچ‌گاه مایل به الحاق و پیوستن به عربستان نیستند.

 

نظر به آنچه پیش گفته شد، به باور نگارنده؛ این طرح می‌تواند از سوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به مقامات ارشد وزارت امورخارجه تسلیم گردد.

فراتر از این با امعان نظر به پیشینه تاریخی جدایی «غیرملی» بحرین از کشورمان، تلاش به منظور بازپس گیری دیپلماتیک آن امری «ممکن و ضروری» است. ما نیز بر حق قانونی و تاریخی ایران بر جزیره ی بحرین را تأکید می‌کنیم و در این امر ملی همگام با مسئولانِ مطرح کننده این الحاق و ایضاً خیزش مردمی در این خصوص هستیم.

 

منابع:

- امیدی، علی، قبض و بسط مفهومی حق تعیین سرنوشت، نشریه مرکز امور حقوق بین‌المللی معاونت حقوقی و امور مجلس – ریاست جمهوری شماره 35، 1385

- طالع، هوشنگ، چکیده تاریخ تجزیه ایران، نشر سمرقند بخش دوازدهم

- بابایی، محمدعلی، کارشناس حقوقی و پژوهشگر، تاریخ معاصر/ برهان/1391،2،21

 

نیره انصاری، متخصص حقوق بین الملل خصوصی، نویسنده، پژوهشگر و کوشنده حقوق بشر

17،8،2018 میلادی

برابر با 26،5،1397 خورشیدی

 

 

منبع:پژواک ایران


فهرست مطالب نیره انصاری در سایت پژواک ایران 

*رویکردهای نژادپرستانه منشا بروز جنگ‌های زیادی در طول تاریخ بشریت بوده است  [2024 Mar] 
*حکم شلاق و رنجی که از «درد شمشیر بدتر»است!  [2024 Feb] 
*روز بین المللی مبارزه با ناقص سازی جنسی زنان  [2024 Feb] 
*جایگاه اقلیت‌ها از منظر حقوق بین الملل  [2023 Dec] 
*دادگاه استیناف/تجديدنظر در سوئد حكم حبس ابدِ حميد نوري عباسي را اِبرام و تاييد نمود!  [2023 Dec] 
*دهم دسامبر روز جهانی حقوق بشر و زنانه شدنِ مهاجرت/پناهندگی  [2023 Dec] 
*از ترک مخاصمه تا قرارداد صلح  [2023 Dec] 
*روز جهانی معلولان(3 دسامبر) و مشکلات زنان معلول  [2023 Dec] 
*حق مسکن در قوانین ایران چگونه تعریف شده است؟  [2023 Oct] 
*10 اکتبر روز جهانی مبارزه علیه مجازات مرگ/اعدام  [2023 Oct] 
*زن از حیات برهنه تا ترازملی  [2023 Oct] 
* در دفاع از استقلال کانون وکلا و وکلای دادگستری در مقابل دخالتهای مجلس و قوه قضاییه رژیم اسلامی  [2023 Aug] 
*لايحه عفاف و حجاب؛ عاملى براى گسترش سركوب و خشونت در جامعه  [2023 Aug] 
* استعمار فرانو، نارسمیت بخشی به تمامیت ارضی!  [2023 Jul] 
*جرم سب النبی، تسلیم و مطیع یا عقلانیت انتقادی؟  [2023 Jun] 
*ارشاد و امنیت اخلاقی چه نسبتی با گردن شکستن دارد ؟  [2023 Jun] 
* آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی /میدانی لُمپنیسم  [2023 Jun] 
*شیوع ایدز در میان کودکان کار و خیابان در ایران اسلامی  [2023 Jun] 
*مجازات اعدام در نظام‌های قضایی معیوب!  [2023 May] 
*منت «عفو رهبری» بر سر معترضان آزاد شده!  [2023 Apr] 
*زنان محل اقتدار یک نظام  [2023 Apr] 
*از منشور مهسا تا شورای حقوق دانان  [2023 Mar] 
*قانون اساسی چه نسبتی با فلسفه سیاسی دارد؟  [2023 Mar] 
* دعوت از جامعه نخبگانی هسته نخبگانی زن، زندگی، آزادی  [2023 Mar] 
*از اعدام تا انقلاب حق  [2023 Mar] 
*کنفرانس امنیتی مونیخ و تبعات آن بر جنبش «زن، زندگی، آزادی»  [2023 Feb] 
*تحریم سپاه پاسداران انقلاب «اسلامی» در قوانین بین الملل  [2023 Jan] 
*اعدام یا قتل حکومتی!  [2022 Dec] 
*امنیت از منظر حقوق بین الملل  [2022 Dec] 
*از شهروند خبرنگار تا نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل   [2022 Nov] 
*كودك سرباز، اُبژه اى مؤمنان و نظام؛ مغاير با حقوق كودك  [2022 Nov] 
*حمله نیروهای سرکوبگر به وکلای دادگستری  [2022 Oct] 
*قتل دولتی و سیستماتیک «مهسا/ژینا امینی» آستانه «پیکِ» خشم جامعه  [2022 Sep] 
*تبعیض ناروا و فقر«هلوکاست بی صدا» در سیستان و بلوچستان!  [2022 Sep] 
*30 آگوست روز جهانی ناپدیدشدگان قهری  [2022 Sep] 
*مرگ معطوف شخص است و نه ساختار!   [2022 Aug] 
*اختلاس یا جرم یقه سفیدها در صندوقهای بازنشستگی  [2022 Aug] 
*آیا قانون اساسی مشروطه،قانونی مدرن بود؟   [2022 Aug] 
*مجتمع متروپل آبادان / جان شهروندان هزینه شهرداری‌ها   [2022 Jul] 
* لایحه حمایت از ماموران نظامی یا هراس از قدرت مردم؟!  [2022 Jun] 
*کودکانِ زنانِ محبوس و بازتولید مجرمان  [2022 Jun] 
*سیاست گرسنه سازیِ نظام اسلامی، خیزش دوباره دلاوران ایران  [2022 May] 
*اول ماه مه روز بین‌المللی کارگر   [2022 May] 
*یک بام و دو هوا در سوئد و مکتب کپنهاگ  [2022 Apr] 
*حکایت خود ببُری، خود بدوزی، خود بپوشانی   [2022 Apr] 
*پاشیدن اسپری فلفل به صورت زنان یا جامعه؟!  [2022 Mar] 
*محاکمه حمیدنوری/عباسی، وارونه گویی و ادعاهای کاظم غریب آبادی  [2022 Mar] 
*تجاوزروسیه به اوکراین، پرتابه ها، سلاح ها  [2022 Mar] 
*«حق مرخصیِ زندانیان»  [2022 Feb] 
*«لایحه صیانت، کرامت و تأمین امنیت بانوان در مقابل خشونت»  [2022 Feb] 
*از کاپیتولاسیون تا تاسیس کنسولگری چین در بندرعباس   [2022 Jan] 
*مکانیسم های حقوقی جدید آب و محیط زیست در حکمرانی های جدید   [2022 Jan] 
*فمیسید و نقض حقوق بشر در ایران در 2021   [2021 Dec] 
*حقابه از شیخ بهایی، گلوله های ساچمه ای تا حکمرانی مطلوب   [2021 Dec] 
*قانون افزایش جمعیت یا بارداری اجباری!   [2021 Nov] 
*چرا مردان/همسران قاتل مجازات نمی شوند؟  [2021 Nov] 
*قسامه، حکمی مرگبار در نظام قضایی ناکارآمد ایران   [2021 Nov] 
*بی کیفرمانی، اصل صلاحیت قضایی، ناقضان حقوق بشر در ایران، حمید نوری/عباسی، وجدان حقوقیِ جهانی  [2021 Nov] 
*وندالیسم،Vandalism، حکومت اسلامی و آرامگاه کوروش  [2021 Oct] 
*وکیل بدون حق!   [2021 Oct] 
* (۱۷ اکتبر) روز جهانی مبارزه با فقر و گرسنگی ! یا هولوکاست بی‌صدا  [2021 Oct] 
* مقایسه نظریه های حقوقی احمد کسروی در هشتاد سال پیش با قوانین امروز در ایران   [2021 Oct] 
*روزجهانی کودک( ۸ اکتبر) و کودک فروشی در ایران!   [2021 Oct] 
*آدم ربایی و جرایم مشابهِ برون مرز  [2021 Sep] 
*حقوق متهمین/ محکومان بیمار   [2021 Sep] 
*«هک کردنِ دوربین های زندان اوین ابتذال شر!»   [2021 Aug] 
*از تحلیف ابراهیم رئیسی تا محاکمه حمید نوری در سوئد   [2021 Aug] 
*«مرزبانی فضای مجازی» یا «ساختارِاستمرارِآزادی ستیزی»!   [2021 Jul] 
*قیام تشنگان آزادی!   [2021 Jul] 
*گرداندن متهمان در خیابان؛ قوانین داخلی و اسناد بین المللی  [2021 Jul] 
*جایگاه قاضی در استانداردهای بین المللی   [2021 Jun] 
*۲۶ ژوئن، روز جهانی حمایت از قربانیان شکنجه  آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی/ حقوقی  [2021 Jun] 
*سقوط دولت استفان لوون در سوئد   [2021 Jun] 
*حکومت هیچ نیست، مگر دستیار حکمران/مردم   [2021 Jun] 
*تعارض بین عقلانیت مجلس و شورای نگهبان/ انتصابات  [2021 Jun] 
*فقد قوانین حمایتی از محیط بانان در ایران   [2021 May] 
*مسئولیت دولتها نسبت به بحران در خاورمیانه!   [2021 May] 
*شورای نگهبان و حیطه قانون گذاری  [2021 May] 
*اول ماه می روز جهانی کارگر  [2021 May] 
*سازمان دول یا سازمان ملل؟  [2021 Apr] 
*حاکمیت قانون اساسی و چه باید کرد   [2021 Apr] 
*تحلیلی بر چگونگی تنظیم و تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی و ایرادهای وارده بر آن   [2021 Apr] 
*اخراج کودکان متولد در سوئد  [2021 Apr] 
*قرارداد 25 ساله نظام اسلامی با چین و کشتی های صیادی ترال نابودی صیادان نوار جنوب ایران!   [2021 Apr] 
*شکنجه در ایران: بررسی حقوقی و  بهداشتی  [2021 Mar] 
*نقدي بر مقاله «قانون اساسي خواهان دموكرات» به قلم جناب عبدالحميد وحيدي، حقوق دان و وكيل دادگستريِ ايران و فرانسه!  [2021 Mar] 
* شکنجه و قوانین بین‌المللی   [2021 Mar] 
* بايكوت و ممنوعيت خريد و ورود واكسن كرونا توسط آرهبر جمهوري اسلامي!   [2021 Feb] 
*حقوق شهروندی و Statelessness در حقوق بین الملل  [2021 Feb] 
*نقدی بر مجازات های صلب و رجم در قوانین اسلامی و مقایسه آنها با استانداردهای حقوق بشری بین المللی  [2021 Jan] 
*قانون درباره ی موضوع استراق سمع/EAVESDROPPNING چه میگوید؟  [2021 Jan] 
*«لایحه صیانت، کرامت و تأمین امنیت بانوان در مقابل خشونت»  [2021 Jan] 
*بایکوت خرید و ورود واکسن توسط یک فرد سایکوپات و روانپریش   [2021 Jan] 
*جانشینی خامنه ای و جدال روحانی و مجلس  [2020 Dec] 
*گروگانگیری در حقوق بین‌الملل فصل پایانی [2020 Dec] 
* روز جهانی معلولان(3 دسامبر) و مشکلات زنان معلول  [2020 Dec] 
*تجاوز به عُنفِ زنان در جنگ در حقوق بین‌المللی کیفری  ۲۵ نوامبر روز جهانی خشونت علیه زنان  [2020 Nov] 
*سیاست انکار و تهدید! آبان 98   [2020 Nov] 
*سیاست انکار و تهدید!  [2020 Nov] 
*نظام انتخاباتی در امریکا، دموکراسی یا الیگارشی؟   [2020 Nov] 
*«حق» مقدم بر «اصل» مناقشه ارمنستان و آذربایجان   [2020 Nov] 
* تروریسم وطنی و قرارداد بارسلونا(1995)  [2020 Oct] 
*(FIDH) ائتلاف جهانی علیه مجازات اعدام (WCADP)  [2020 Oct] 
*«دولت یعنی ما»!   [2020 Sep] 
*روشن‌فکر حقوق دان، انقلاب حقوقی و تدوین قانون اساسی نوین فصل پایانی  [2020 Sep] 
* حقوق دان روشن‌فکر، قتل نویدافکاری و انقلاب حقوقی! فصل دوم   [2020 Sep] 
*«عدالت جنسیتی» مدل خانم معصومه ابتکار!   [2020 Sep] 
*از قربانیان نرون تا جلادان اسلامی در ایران!   [2020 Sep] 
*حقوق دان روشنفکرو روشن‌فکر حقوق دان بخش نخست   [2020 Sep] 
*تعرض جنسی جرم ست!   [2020 Sep] 
*رد تحریم تسلیحاتی نظام فقاهتی ومکانیسم ماشه!   [2020 Aug] 
*منافع ملی و ممنوعیت هر نوع تجاوز به منابع طبیعی  [2020 Aug] 
*نافرمانی مدنی و ارتش مردمی   [2020 Jul] 
*آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی/حقوقی « منافع ملی؛ National Interest»  [2020 Jul] 
* از محفل های مطالعه تا ابهامات قتل اولوف پالمه دموکراسی  [2020 Jun] 
*جرم سیاسی و بیستم ژوئن،سی ام خرداد روزجهانی حمایت از زندانیان سیاسی  [2020 Jun] 
*پدرسالاری، زن کُشی!   [2020 Jun] 
*جنگلها پیش از ملتها و بیابانها پس از ملتها!  [2020 Jun] 
* نظام فقاهتی در ایران حامی قتل های خانوادگی!   [2020 Jun] 
*جنگ خاموش آب بین ایران و افغانستان آب در برابر مهاجران!  [2020 May] 
* روز جهانی کارگر، کارگر از قرون وسطا، کرونا ویروس و بیکاری زنان   [2020 May] 
*از تخلفات پزشکی تا گفتار وزیرامور خارجه آمریکا در مورد خلیج فارس  [2020 May] 
*حاکمیت جهانی، کرونایوروس و بیوتروریسم سفید!  [2020 Apr] 
*حاکمیت جهانی، کروناویروس و بیوتروریسم سفید!   [2020 Apr] 
*گلوبالیزیشن و حاکمیت دولت ها   [2020 Apr] 
*کرونا ویروس و مسئولیت حقوقی و... نظام فقاهتی در ایران  [2020 Apr] 
* روز جهانی رفع تبعیض نژادی(21 مارش) بخش پایانی   [2020 Mar] 
*روز جهانی رفع تبعیض نژادی (21 مارش)   [2020 Mar] 
*کرونا ویروس اسلامی و حق بر حیات و حق برسلامت  [2020 Mar] 
*قانون صنعت ملی شدن نفت   [2020 Mar] 
*روز جهانی زن، دیه [نا]برابر زن در حوادث از جمله سرنگونی هواپیما با شلیک موشک  [2020 Mar] 
*به مسلخ رفتن حق دفاع توسط نظام فقاهتی   [2020 Mar] 
*بایکوت انتخابات/ انتصابات اسفندماه (98)   [2020 Jan] 
*(24 ژانویه) روز جهانی وکلای در خطر   [2020 Jan] 
*«خطای انسانی» و دروغهای نماینده خدا!   [2020 Jan] 
*از خشونت و کشتار تا حکومت نظامی در ایران   [2020 Jan] 
*از رؤیای هلال شیعی تا شورای امنیت سازمان ملل متحد   [2020 Jan] 
*اینستکس ناکارآمد!   [2019 Dec] 
*شر اهریمنی یا موجود شیطانی آبان(1398)   [2019 Dec] 
* تقاضای حقوق دانان و وکلای خارج از ایران در خصوص ارجاع پرونده نقض حقوق بشر در ایران به «شورای امنیت   [2019 Dec] 
*دستور شلیک کور یا کشتار جمعی!  [2019 Dec] 
*معترضان اغتشاشگر واشرار نیستند! بخش پایانی   [2019 Dec] 
*معترضان اغتشاشگر و اشرار نیستند  [2019 Dec] 
*اصل صلاحيت قضاییِ جهاني « اجرای عدالت»!   [2019 Nov] 
* قتل عام ارامنه و گذار از عصر کهن به عصر جدید!   [2019 Nov] 
*اندیشه های نوین کوروش بزرگ در پارگراف هایی از منشور   [2019 Oct] 
*بمب فسفری، آتش بس و ژینوساید نوین!   [2019 Oct] 
*آوارگی کردهای روژاوا و حمله نظامی ترکیه به این منطقه  [2019 Oct] 
*وارداتِ چمدانی دارو به ایران!‏   [2019 Oct] 
*10اکتبر2019 روز بین المللی ضد مجازات اعدام و گندیدگی در قانون  [2019 Oct] 
*آشنایی با اصطلاحات حقوقی و سیاسی سوسیالیسم و کمونیسم   [2019 Sep] 
*از گرسنگی ایرانیان تا قرارداد2016 ح.ا و چین ‏   [2019 Sep] 
*جدال بر سر ثروت یا دعوای طلبگی!‏   [2019 Aug] 
*تعظیم دولتمردان سوئدی به اسلامگرایان!   [2019 Aug] 
*پیش گفتاری، در راستای طرح پیشنهادی دو نهاد نظارت بر قانون اساسی و دادگاه عالی قانون اساسی  [2019 Aug] 
*قانون در ایران، مرگِ زندگی است! و تجاوز به « حق دفاع از ملت»  [2019 Aug] 
*حیثیت و پول (90) ساله پَر!‏   [2019 Aug] 
* تهدید و توسل به زور از منظر حقوق بین الملل و تهدید آمریکا توسط حسن روحانی!  [2019 Jul] 
* جادو و اهل هوا و قانون  [2019 Jul] 
*حاکمیت قانون در برابر حکومت خودکامه  [2019 Jul] 
*اهدای اعضای محکومان به اعدام الگو برداری از چین   [2019 Jul] 
*دیه برابر زن و مرد   [2019 Jul] 
* خطر جنگ و نقش حقوق بین الملل در حل منازعات بین‌المللی   [2019 Jun] 
*رد لایحه اصلاح قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مرد خارجی توسط شورای نگهبان  [2019 Jun] 
*(20 ژوئن)، یادروز جهانی پناهندگان وهمبستگی با پناهجویان  [2019 Jun] 
*عدم تفکیک جرائم در زندانها و قتل زندانیان سیاسی   [2019 Jun] 
*بررسی جرم اسیدپاشی از نگاه فقه و قانون و قانون عدم ممنوعیت خرید و فروش آن   [2019 Jun] 
*از بی حقوق کارگران اقلیت دینی، ظلم بر وکلا تا روز جهانی محیط زیست ‏  [2019 Jun] 
*قاتل خودی بهره مند از وکیل گزینشی! کارگر وآموزگار اما فاقد حقوق!   [2019 May] 
*اظهارات مشاوررئیس جمهور ترکیه و پیوند آن با کنفرانس یالتا!  [2019 May] 
*حضور نیروهای نظامی آمریکا در خلیج فارس و دروغ [آقا] ی خامنه ای   [2019 May] 
*از متحدانِ جنگ نیابتی تا بن‌بست جمهوری اسلامی  [2019 May] 
*پیکاسو و اثری ضدجنگ!  [2019 May] 
*خشونت و ترور و گسترش حاکمیت خدا!   [2019 May] 
* بازداشت و محکومیت جولیان آسانژ در لندن و حقوق خبرنگاران  [2019 May] 
*(۱مای) روز جهانی کارگر از قرون وسطا، تا دستمزد کارگران در سال ۹۸  [2019 May] 
*سپاه تروریست معاهده وستفالیا مرگ امپراتوری مقدس   [2019 Apr] 
*مرمت کلیسای نتردام در پاریس و واگذاری غار علیصدر در همدان   [2019 Apr] 
*پُتکِ امنیت و مصلحتِ نظام یا اِشغالِ نظامی و قانون اساسی  [2019 Apr] 
*بیماری‌های عفونی پس لرزه های سیل  ورود نیروهای تروریستی حشدالشعبی و فاطمیون در ایران [2019 Apr] 
*از تسلط سپاه بر اقتصاد ایران تا قرار گرفتن در لیست تروریستی آمریکا  [2019 Apr] 
*حکایت «خود ببری، خود بدوزی، خود بپوشانی» و انفجار مین ها در مناطق سیل زده!  [2019 Apr] 
*تقارن12فروردین 1358جمهوری اسلامی‎ با روزکشتار ایرانیان( دوره هخامنشیان) توسط قوم یهود   [2019 Apr] 
* سیل ویرانگر در استان گلستان و فساد و سوء مدیریت نظام اهریمن  [2019 Mar] 
*از ملی شدن صنعت نفت توسط دکتر محمد مصدق تا جدال در نامگذاری خیابانها   [2019 Mar] 
*عدالتِ سربدار!   [2019 Mar] 
*نقدی بر مقاله:«قیم صغار...!»به قلم آقای محمدرضا روحانی، وکیل محترم دادگستری به مناسبت (8) مارش روز جهانی زن [2019 Mar] 
*عروسان داعشی، چالشی تازه برای اروپا و امریکا   [2019 Mar] 
*تجاوز به حق دفاع از (۱۳۵۸) تاکنون  [2019 Feb] 
*اعدام جوان دچار اختلال عقلی ‏   [2019 Feb] 
* بحث بر سر رد لوایح قانون مبارزه با پولشویی و حمایت از تروریسم در مجمع تشخیص مصلحت نظام  [2019 Feb] 
*از اعتراضات در زندان قرچک ورامین تا عفو عمومی  [2019 Feb] 
*‏(۲۴ ژانویه) روز جهانی وکلای در خطر   [2019 Jan] 
*از کنفرانس یالتا در جنگ دوم جهانی تا کنفرانس ورشو  [2019 Jan] 
*دو شورای نگهبان   [2019 Jan] 
*تفسیر مواد اعلامیه جهانگستر حقوق بشر  [2019 Jan] 
*مخالفت با رد لایحه ممنوعیت ازدواج کودکان  [2019 Jan] 
* ازچرایی خشونت بر زنان در فقه تا لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت   [2018 Dec] 
*تفسیر ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر  [2018 Dec] 
* به مناسبت (10) دسامبر روز جهانی حقوق بشر   [2018 Dec] 
*از تجاوز به عُنفِ زنان در جنگ در حقوق بین‌المللی کیفری تا نادیا مراد برنده جایزه نوبل صلح(2018)   [2018 Nov] 
*اعدام وحیدمظلومین و ایرادهای وارده ی قضایی در پرونده  [2018 Nov] 
*علت اصلی کمبود دارو، فساد دولتی واردات خودروهای لوکس و زین اسب است یا تحریم های امریکا؟ [2018 Nov] 
*از اشغال سفارت آمریکا تا دور دوم تحریم ها علیه جمهوری اسلامی   [2018 Nov] 
*از حقوق بشر کوروش تا حقوق بشر جمهوری استبدادی اسلامی   [2018 Nov] 
*از آزادی بیان تا قتل روزنامه نگاران در ایران و ترکیه  [2018 Oct] 
* ادعای پیروزی جمهوری اسلامی از حکم دادگاه لاهه!  [2018 Oct] 
*براندازی یا فروپاشی   [2018 Oct] 
*تروریسم در حقوق بین الملل‎ از فرقه حشاشین( حسن صباح) تا حمله مسلحانه در شهر اهواز   [2018 Sep] 
* ازمجازات اعدام در قرن هجدهم تا اعدام سه جوان کرد  [2018 Sep] 
*تاریخ پُر دست انداز فاشیسم! فاشسیم و راسیسم در آلمان بعد از جنگ جهانی دوم  [2018 Sep] 
* صنعت سکس از هندوستان تا مشهد (مقدس!)‏   [2018 Sep] 
*جان باختن فعالان محیط زیست در آتش سوزی مریوان و مسئولیت حقوقی و کیفری سپاه پاسداران   [2018 Sep] 
*قانون مبارزه با پولشویی(Financial Action Task Force )/FATF ومخالفت شورای نگهبان/ نظارت استصوابی   [2018 Aug] 
*فاجعه سینِما رکس آبادان جنایت علیه بشریت   [2018 Aug] 
* چگونگی الحاق دوباره بحرین به ایران   [2018 Aug] 
*نقش نظام مالی آمریکا بر جهان و تحریم های تازه علیه ایران   [2018 Aug] 
*شوراهای محلی شهری؛Local Goverment در حکومت سکولاردموکراتیک   [2018 Aug] 
* فرزند خواندگی و ازدواج سرپرست با فرزندخوانده در جمهوری اسلامی!   [2018 Aug] 
*تصویب قانون حمایت لایحه کودکان و نوجوانان و ایرادهای حقوقی وارده بر آن!‏   [2018 Jul] 
*تهدید آمریکا توسط حسن روحانی! و تهدید و توسل به زور از منظر حقوق بین الملل   [2018 Jul] 
* رژیم حقوقی دریای خزر وسهم مبهم ایران   [2018 Jul] 
*بحران آب در سیستان و بلوچستان و سیاست آبی افغانستان:آب در برابر مهاجران!  [2018 Jul] 
* بحران آب در جنوب ایران و قرارداد انتقال آب شیرین از ایران به کویت  [2018 Jul] 
*ِ باخت ِ نظام پاتریمونیال( پدرمیراثی) به خودش  [2018 Jul] 
*جرم سیاسی  [2018 Jun] 
* مرز آزادی بیان کجاست؟   [2018 Jun] 
*وکلای دولتی!‏ ‏  [2018 Jun] 
*‏از تجاوزجنسی به کودکان زیر سن قانونی (18) سال و پیوند آن سند2030 سازمان یونسکو ‏  تحلیلی حقوقی و فقهی در خصوص پرونده سعید طوسی  [2018 Jun] 
* نقش روشن‌فکر ونویسنده متعهد  [2018 Jun] 
*قانون اساسی، شهروند عصر جهانی  [2018 May] 
*از جداسازی و تقسیم بخش‌هایی از شهرستان کازرون تا مرگ صنعت نشر ‏در ایران   [2018 May] 
*قانون اوفک ‏  [2018 May] 
*‏ زمین‌های بایر و لم یزرع موسوم به اَنفال، شکستن سنگ مزارها و همچنین فروش نُخستین اقامتگاه ‏رضاشاه در تبعید ‏   [2018 May] 
*پیامدهای خروج آمریکا از برجام   [2018 May] 
*آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی ‏« پوپوليسم؛populism‏»‏ ‏  [2018 May] 
*پیش نویس قانون اساسی ایران آینده (بخش دوم)  [2018 Apr] 
*پیش نویس قانون اساسی ایران آینده  [2018 Apr] 
* خاورمیانه در سایه روابط بین الملل - نقش ایران و روسیه در بحران سوریه  [2018 Apr] 
*بررسی حقوقی اعدام بهمن ورمزیار  [2018 Apr] 
*وضعیت حقوقی سوریه از منظر حقوق بین الملل و مسئولیت مداخله دولت ها در این کشور  [2018 Apr] 
*تصویب قانون ازدواج با کودکان درکشور اروپایی سوئد!‏ ‏   [2018 Apr] 
*تدوین یک حکم شرعی «تعدد زوجات، چندهمسری و پولیگامی،Polygamy‏ در ‏پارلمان کشوراروپایی سوئد!‏  [2018 Apr] 
*بررسی ابعاد حقوقی رابطه همزیستی موسوم به ازدواج سفید در ایران  [2018 Apr] 
*امپراتوری هخامنشی و مدنیت و عدالت در اندیشه ی ایرانی   [2018 Apr] 
*کار فرهنگی و ادبیات علم ستیز« اقتصاد مال خر است»!   [2018 Mar] 
*وضعیت بحرانی آب و محیط زیست در ایران و عوامل عقب ماندگی انرژی پاک در ایران  [2018 Mar] 
*آزادی زن، آزادی جامعه!   [2018 Mar] 
*حاکمیت مذهب شیطان در ایران   [2018 Feb] 
* حق رای رأی؛ حق یا تکلیف؟ بخش نخست   [2018 Feb] 
*پیش‌زمینه ی قانون اساسی نوین سکولار دموکراتیک در ایران آینده   [2018 Feb] 
* فایده باوری، دموکراسی و رشد شخصیت انسان   [2018 Feb] 
*آشنایی با فرهنگ اصطلاحات حقوقی و سیاسی  [2018 Feb] 
*طراحی استمرار طلبان!‏  [2018 Feb] 
*ازحق رأی زنان انقلاب سفید تا رفع حجاب اجباری!‏ ‏  [2018 Jan] 
*حاکمیت قانون در برابر حکومت خودکامه بخش پایانی  [2018 Jan] 
*سوگندنامه بقراط و مسئولیت مدنی و کیفری پزشک ناظر قطع عضو!  [2018 Jan] 
*همانی جمهوری اسلامی با آلمان نازی!‏   [2018 Jan] 
*حق تعیین سرنوشت تجزیه طلبی نیست!‏   [2018 Jan] 
* تعارض اصولی از قانون اساسی با ولایت فقیه!‏   [2018 Jan] 
* بررسی جرائم «هاشمی شاهرودی عراقی» توسط دادستان کل آلمان!‏ ‏  [2018 Jan] 
*‏ تخریب اموال عمومی از منظر قانون تا نگرانی [آقا] ی روحانی!‏   [2018 Jan] 
*آشنایی با فرهنگ اصطلاحات سیاسی آزادی در سخنرانی فرانکلین دلانو روزولت  [2018 Jan] 
*از بی حقوقی مسیحیان تا لغو نمایندگی سپنتا نیکنام درجمهوری اسلامی!‏  [2017 Dec] 
*رضاضراب و دیگر یقه سفیدها بخش پایانی قوانین و مجازات ها   [2017 Dec] 
*رضا ضراب و دیگر یقه سفیدها! بخش چهارم   [2017 Dec] 
*رضاضراب و دیگر یقه سفیدها! بخش سوم   [2017 Dec] 
*رضا ضراب و دیگر یقه سفیدها! بخش دوم  [2017 Dec] 
*‏ ‏ رضا ضراب و دیگر یقه سفیدها!‏ بخش نخست  [2017 Dec]