نقد فرهنگ سیاسی - حذف و سانسور در خاطرات زندان!- بخش دوم
دوستی کی آخر آمد، دوستداران را چه شد 

ایرج مصداقی

محمود رویایی عزیز خاطرات انتشار یافته تو را مانند دیگر کتاب‌های زندان خواندم. در بخش‌ قبلی نوشته‌ام آن‌چه را که در مورد کشتار ۶۷ نوشته بودی و نادرست می‌دانستم با انگیزه پالایش خاطره‌ی بچه‌ها و روایت صحیح جنایت رژیم در تابستان ۶۷ نقد کردم. نمی‌دانم خواندی یا نه؟ امیدوارم از مقایسه دو روایت متضاد تو از بعضی صحنه‌های کشتار ۶۷ ناراحت نشده باشی. من برای مستند کردن جنایت بزرگ رژیم و جلوگیری از سوءاستفاده بعدی جنایتکاران و تسهیل کار پژوهشگران و البته دفاع از آن‌چه روایت کرده بودم، برخلاف میلم و با پا گذاشتن بر روی احساس و عاطفه‌ام مبادرت به این کار کردم.

اشکال اصلی به تو و تدوین کنندگان و ناشران روایت‌ها برمی‌گردد که حواس‌تان نیست چه کار می‌کنید و بدون توجه به اهمیت موضوع، «فله‌ای» و یا در رقابت با این و آن مطلب انتشار می‌دهید. آرزو می‌کنم این آخرین کار به این شکل باشد، جلوی ضرر را از هر کجا که بگیری منفعت است.

 

 
 از چپ به راست: محمود رویایی، ایرج مصداقی، مجتبی اخگر و مسعود ابویی

 

 آنقدر تجربه دارم و آنقدر نقل و سخن شنیده‌ام که بدانم در ذهن تو و بعضی‌های دیگر با خواندن این دست مطالب چه می‌گذرد و برای روبرو نشدن با واقعیت و گریز از پاسخگویی به چه دست توجیهاتی روی می‌آورید. اما اشتباه نکن! برای فرار از واقعیت لازم نیست آدرس اشتباه دهیم و یا به فرافکنی بیفتیم. به این ترتیب مشکل حل نمی‌شود، بلکه در مسیر اشتباهی که می‌رویم به گمراهی دچار می‌شویم. هیچکس در طول تاریخ در دراز مدت از ایستادگی در مقابل واقعیت سود نبرده است. می‌توان هزار بهانه آورد که با واقعیت روبرو نشد.

مزدوران رژیم و سایت‌هایشان نمی‌توانند از بیان واقعیت سوءاستفاده کنند، آن‌ها مثل کف روی آب و حباب توخالی هستند. لحظه‌ای ممکن است جلوه‌ای کنند، اما پایدار نمی‌مانند. اگر حقانیتی در من و تو و ما هست مطمئناً بیان واقعیت به ما کمک می‌کند و نه آن‌ها. آن کس که در مسیر درست قدم بر می‌دارد از بیان واقعیت آسیبی نمی‌بیند. در دراز مدت همه‌ی این‌ها به نفع ماست. بگذار مزدوران رژیم چند صباحی بالا و پایین بپرند. ترس از لولو خورخوره رژیم و بهانه کردن سوءاستفاده احتمالی آنها، نبایستی ما را از بیان واقعیت بازدارد. اگر واقعاً دلمان می‌سوزد و احساس مسئولیتی داریم قبل از هرچیز بایستی خودمان را اصلاح کنیم و به حقیقت گویی رو آوریم نه این که از نقدمان و یا بیان واقعیت هراسی داشته باشیم.

برای مقابله‌ی با این معضل نبایستی به منتقدین ایرادی گرفت و یا سو‌استفاده احتمالی رژیم و مزدورانش را یادآوری کرد؛ بهتر است این تذکرات را به نویسندگان و راویان داد که چنین زمینه‌ای را ایجاد نکنند.

اگر فکر می‌کردم نامه‌ی خصوصی مشکل را حل می‌کند مطمئن باش این کار را می‌کردم. قصد من حل مشکلات است. من به هیچ وجه علاقمند به طرح این مسائل در انظار عمومی نیستم. می‌بینی برای انتشار همین مطلب یک سال صبر کردم. بارها تجربه‌ کرده‌ام، اما متأسفانه چاره‌ساز نیست. جز سکوت چیزی نصیبت نمی‌شود. نه در رد و نه در تأیید نوشته‌ات سخنی نمی‌گویند. غالباً مخاطب برای فرار از زیر بار مسئولیت دریافت آن را نیز خبر نمی‌دهد. نمی‌توانند رد کنند چون می‌دانند که ممکن نیست؛ دلیلی برای رد آن ندارند. تأیید نمی‌کنند چون می‌خواهند همان راه غلط را ادامه دهند.

باور کن از سربیکاری و یامنافع شخصی نیست که به طرح  این موضوعات می‌پردازم. لازم به توضیح نیست که برای مطرح شدن هم چنین کاری را نمی‌کنم. آنقدر کار انجام نداده دارم که حد ندارد. همین الان دو کتاب در دست تهیه دارم. اگر از جنبه مطرح کردن خود باشد انتشار آن‌ها مهم تر است و بیشتر مرا مطرح می‌کند. این کارها باری اضافه بر دوش من است. اما فکر می‌کنم لازم است که این کار را انجام دهم. هدف من این است که به سهم خود در تصحیح فرهنگ نادرستی که همه‌ی ما گرفتار ‌آن هستیم بکوشم.

پنهان نمی‌کنم و یک بار دیگر تکرار می‌کنم که با نقد تو به نقد یک فرهنگ که خودم هم جزیی از آن هستم و جامعه‌ی استبدادزده ما از آن رنج می‌برد می‌پردازم و به دملی چرکین نیشتر می‌زنم. من چه بخواهم و چه نخواهم و تو چه بخواهی و چه نخواهی از یک جا می‌آییم و درگیر مشکلات و معضلات یکسانی هستیم؛ برای رفع آن تلاش همگانی لازم است.

در این قسمت به دو موضوع اصلی در ارتباط با کتاب تو می‌پردازم که در واقع نقد فرهنگ سیاسی را هم در خود دارد:

 

۱-  حذف بخشی از خاطرات زندان مربوط به موضوعات بعد از کشتار ۶۷ که اسفند ۶۷ تا خرداد ۷۰ را در بر می‌گیرد.

۲-  حذف ایرج مصداقی از خاطرات زندان

 

محمود! در پیشگفتار جلد پنجم کتاب ‌آفتابکاران در باره‌ی نحوه کار خود نوشتی:

 

«... تلاش کردم آن چه را با چشم دیده‌ام به درستی و منصفانه منعکس کنم اما آن چه بر دلم گذشت و با نگاه دل دیدم و لمس کردم جایی نیامد.

...عمد داشتم ماجرا، صریح، دقیق و واقعی باشد.

... احتمال دارد برخی اسامی و تاریخ‌ها دقیق نباشد و یا با کمی اختلاف آمده باشد. شاید هم برخی حوادث فراموش شده یا از قلم افتاده باشد. سعی کردم تا آن‌جا که حافظه‌ام یاری می‌کند؛ همه مطالب را به صورت دقیق بازگو کنم.

دوم : به منظور حفظ امانت و انعکاس تصویر واقعی‌تری از شرایط، هرچه در پیرامونم و درونم گذشته را بی‌پرده بیان کرده‌ام. این به مفهوم تأیید کامل آن نظرات، عملکردها و تحلیل‌ها نیست.

و آخر این که :‌اسامی افرادی که از زندان جان سالم به در برده‌اند را به این دلیل واضح؛ که دشمن هنوز حاکم و در کمین است، با اختصار و یا به صورت مستعار آورده‌ام تا از تهدید و ‌آزار دشمن مصون باشند. » «یاد یاران» صفحه‌ی ۸ 

 

مضمون این بخش از نوشته‌ام نقد همین پاراگراف است. شاید اگر این ادعا را نکرده بودی از درج آن خودداری می‌کردم و فقط به موضوع شعرهایی که در کتاب آوردی اشاره می‌کردم و از کنار بقیه مثل خیلی چیزهای دیگر می‌گذشتم و سکوت اختیار می‌کردم.

تو بهتر می‌دانی که همه‌ی واقعیت را نمی‌گویی. تو در بعضی از جاهای کتاب نه صریح هستی، نه دقیق! تو بعضی مطالب را فراموش نکرده‌ای، از قلم هم نیانداخته‌ای تو به سادگی آن‌ها را سانسور کرده‌ای یا تن به سانسور داده‌ای. از نظر من مسئولیت تو به عنوان کسی که نامش پشت جلد کتاب است در دو حالت یکسان است.

تو یا تدوین‌کنندگان کتاب یک قلم هر آن چه را که از بهمن ۶۷ تا خرداد ۷۰ در زندان گذشته سانسور کردید! هرکس که نداند فکر می‌کند تو در زمستان ۶۷ از زندان آزاد شدی! به ویژه که در صفحه‌ی ۴۱ «یاد یاران» هم می‌نویسی: «با مروری بر خاطرات ۷ ساله»! چرا ۷ ساله! ؟ تو که ده سال زندان بودی!

در حالی که تو و تدوین‌کنندگان کتاب ‌»آقتابکاران» عمد داشتید حتا با کتاب سازی هم که شده تعداد مجلدات «آفتابکاران» را که در مقایسه با نه زیستن نه مرگ دو جلد هم نیست به ۵ جلد برسانید تا فقط از لحاظ مجلدات کتاب، و نه تعداد صفحات و موضوعات و... بیشتر از ۴ جلد «نه زیستن نه مرگ» باشد ولی به راحتی از روایت دو سال و نیم زندان که می‌‌توانست کتابی جداگانه باشد گذشتید! می‌توانستید آن را هم به شکل یک کتاب انتشار دهید که خاطراتت ۶ جلدی شود. محمود اینقدر کار شما در این مورد باسمه‌ای است که هر کس کتاب تو را دیده و نه زیستن نه مرگ را هم دیده متوجه این داستان می‌شود. بعضی ها بصورت شوخی به من می‌گویند اگر هشت جلد کتاب منتشر کرده‌ای حتماً کتاب محمود رویایی را به ۹ جلد کتاب تقسیم می‌کردند.

با این حال تو سه ماه اول دستگیری‌ات را به شکل یک کتاب انتشار دادی و دو سال و نیم آخر زندانت را حذف کردی؛ چرا؟ تنها چیزی که به خاطرم می‌رسد برای این که نمی‌خواستید «امانت» را رعایت کنید و «تصویر واقعی‌تری از شرایط» به دست دهید. اگر اشتباه می‌کنم بگو.

آن‌هایی که با تو آشنا نیستند شاید ندانند اما ما که با هم بودیم می‌دانیم چرا در کتاب حرفی از بهمن ۶۷ تا خرداد ۷۰ زده نمی‌شود؟ متأسفم که این بخش از خاطراتت منتشر نشده است. از نظر من هیچ‌یک از کتاب‌های منتشر شده از سوی مجاهدین فضای واقعی زندان را نمی‌رساند. می‌دانم اگر به اختیار خودت بود این بخش از خاطراتت هم منتشر می‌شد. در هر صورت فعلاً مسئولیت موضوع با توست. اجازه می‌خواهم به جای تو توضیح دهم. لطفاً هرجایش را که اشتباه می‌کنم و یا نادرست روایت می‌کنم بگو.

تو در اسفند ۶۷ جزو ۶-۷ نفری بودی که از بند ما با دسیسه به مراسم «بیعت با امام» در تالار رودکی برده شدید. چرا با توضیح آن چه که در آن روز گذشت ترفند رذیلانه رژیم را افشا نکردی؟ چرا سخنان نادرست و غیرواقعی و تا حدودی تحت فشار سخنرانان را که عبارت بودند از سعید شاهسوندی، کیانوری، ایرج کایدپور، پروین پرتوی، راضیه طلوع شریفی، محمد مهدی پرتوی، بیژن شیبانی، اصغر  نیکویی، علی اكبر اكباتانی برملا نکردی؟‌ چرا سوءاستفاده رژیم را بازگو نکردی؟ من که آن جا نبودم. تفسیر رسمی رژیم از آن روز پخش شده است تو که در آن‌جا حاضر بودی چرا واقعیت را بازگو نکردی؟ چرا از نحوه بردن‌تان به آن‌جا چیزی نگفتی؟ متأسفانه کسانی که در آن مراسم حضور داشتند از بیان حقایق خودداری می‌کنند. تو تنها نیستی؛ از زنان چپ که شرایط آزادی از زندان را نپذیرفته بودند و اساساً به مراسم برده نشدند که بگذریم با این که غالب زندانیان چپ مرد‌ در این مراسم و تجمع روبروی دفتر سازمان ملل شرکت داشتند اما از بیان اتفاقات آن روز خودداری می‌کنند. فقط مهدی اصلانی صادقانه به طرح موضوع در کتابش پرداخت و از این بابت کارش به دل می‌نشیند. اهمیت کار مهدی آن‌جایی مشخص می‌شود که آن را کنار ذکر خاطره محمود خلیلی از همین روز می‌گذاریم که بدون شک واقعیت را نمی‌گوید و ادعاهای نادرستی را مطرح می‌کند.

لازم بود این موارد گفته شود چرا که گروه‌های سیاسی و به ویژه چپ در اطلاعیه‌های شداد و غلاظ به غلط و به صورت کلیشه‌ای و دور از انصاف و عقلانیت اعلام کرده بودند که رژیم تعدادی از توابین و مزدوران خودش را تحت عنوان عفو از زندان آزاد کرده و به مراسم‌های فوق برده است. حال آن که نمک به زخم بچه‌هایی می‌پاشیدند که آزاد می‌شدند و آن‌ها باقیمانده سرمایه‌ بچه‌های چپ زندان‌ لااقل در ارتباط با مردها بودند و تنها تک و توکی تواب مثل هوشنگ اسدی در میانشان دیده می‌شد. گروه‌های سیاسی فوق هیچ‌گاه از رفتار شنیعی که با آزاد شدگان کرده بودند پوزش نخواستند.

یادت هست بعد از شرکت در مراسم کذایی به مرخصی ۴۰ – ۴۵ روزه رفتی ؟ اول قرار بود آزادتان کنند برداشت خودتان هم همین بود. ما هم همین فکر را در ارتباط با شما می‌کردیم. اما جنایتکاران دلشان نیامد؛ شما را به زندان برگرداندند. بعد از آن هم چندین بار به مرخصی رفتی. بعد هم که یک سال و دوماه در کارگاه زندان اوین در قسمت خیاطی کار می‌کردی و ...

محمود البته من از مرخصی رفتن خودم در سال ۶۸ و کار دو ماهه‌ام در قسمت کشبافی کارگاه اوین در بهار ۶۹ به تفصیل گفتم. احساسم را هم توضیح دادم. از نقشه فرارم با سیامک و جواد تقوی و ... که شکست خورد و کارگاه رفتنم نیز بخشی از آن طرح بود و بچه‌هایی که در این راه جان دادند هم گفتم. خوب و بعد همه را تعریف کردم. قضاوت را هم گذاشتم به عهده‌ی خواننده.

تو مدعی هستی «سعی کردم تا آن‌جا که حافظه‌ام یاری می‌کند؛ همه مطالب را به صورت دقیق بازگو کنم»؛ آیا حافظه‌‌ات یاری نمی‌کرد که این دو سال و نیم آخر زندان را نیز بازگو کنی؟ محمود خوب یا بد این دو سال و نیم زندان هم به من و تو مربوط است چرا از روایت آن پرهیز می‌کنی؟

محمود سانسور و حذف خاطرات دو سال و نیم آخر زندان تو، توهین به من و تو و همه‌ی کسانی است که در آن سال‌ها در زندان بودیم و رنج بسیاری را متحمل شدیم. چرا به چنین کاری رضایت دادی؟ محمود من که یادم هست تو عمل شرمسارانه‌ای انجام ندادی که از بیان آن پرهیز کنی! من روحیه بشاش و زنده تو را یادم هست. چرا با سرفرازی از آن دوره دفاع نمی‌کنی؟ تو زیر بار منطق و تحلیل کج و کوله‌ای رفته‌ای که صاحبان و ترویچ‌کنندگان آن در صورتی که به جای من و تو بودند، اگر بدتر برخورد نمی‌کردند بهتر هم برخورد نمی‌کردند. تحولات ۶-۷ سال گذشته این را نشان داده است. البته از نظر من کار درستی انجام داده‌اند. همانگونه که معتقدم ما هم کار درستی انجام دادیم. نکند باور کرده‌ای که ضعفی نشان داده و یا «خیانت» کرده‌ای! نکند پذیرفته‌ای که زنده‌ماندن تو در کشتار ۶۷ و بعد از آن نتیجه‌ی «خیانت» تو است برای همین نمی‌خواهی از دوران «خیانت» و شرمساری سخن بگویی یا اجازه نداری. محمود تو خودت بهتر می‌دانی بسیاری از داستان‌هایی که در مورد رفتن‌ها و ماندن‌ها گفته می‌شود و مردم بی خبر از همه جا هم می‌پذیرند واقعی نیست. ده‌ها نمونه در ذهن‌ات داری. تو می‌توانی امروز هر احساسی داشته باشی، این حق توست. اما سانسور واقعیت دیگر حق من و تو نیست، به ویژه وقتی عکس آن را ادعا می‌‌کنیم.  

از قضا و برخلاف تو و بچه‌هایی که در اشرف هستید من به سهم خودم به این دوران از زندانم می‌بالم. تعهد و مسئولیتی که پس از کشتار ۶۷ و در جریان مقاومت سه ساله بعد از آن در خودم احساس می‌کردم بیش از همه‌ی دوران زندانم بود. بخشی از زنده ماندنم را مدیون رفقایم که جاودانه شدند می‌دانم و البته به هیچ بنی بشری هم در مورد زنده ماندنم «پاسخگو» به معنایی که می‌‌دانی نیستم. هرچه باشد بین من و بچه‌هایی است که رفتند. به هیچ کسی اجازه نمی‌دهم در این میانه وارد شود.

از اعمال و مواضعم در جریان کشتار ۶۷ و بعد از آن نیز دفاع می‌کنم و به انجام آن‌ افتخار می‌کنم. تو چرا پرهیز می‌کنی؟

 
 
از چپ به راست: ایرج مصداقی، محمود رویایی، مجتبی اخگر

وقتی خاطرات خود از یک دوران را می‌نویسیم و به مردم وعده‌ می‌دهیم که صریح و دقیق هستیم اگر خطایی هم مرتکب شده‌ایم بایستی مانند قهرمانی‌هایمان حالا نه به طور کامل اما نسبی، نه با جزئیات که به شکل کلی و اشاره وار بگوئیم تا خوانندگان شناخت واقعی‌ از زندان در دوره‌های مختلف به دست آورند. خیلی از مصیبت‌هایی که ما و نسل ما کشید به خاطر عدم روایت صحیح دوران زندان و مبارزه در زمان پهلوی بود. یادت هست از بعضی‌هایشان در ذهنمان چه «پهلوان» ها و انسانهایی که یکی‌شان در کره‌ی خاکی پیدا نمی‌شود، ساخته بودیم؟ یادت هست وقتی در زندان با واقعیت روبرو شدیم چه تأثیر منفی‌ای روی بچه‌ها گذاشت؟ بگذار چهره‌ی واقعی ما همانطور که بوده نمایانده شود. با همه ضعف‌ها و قوت‌هایمان. ما انسان بودیم و ویژگی خارق‌العاده‌ای نداشتیم. به همین دلیل مقاومت ما و نسل‌مان ستودنی و شگفت‌‌آور بود.

 

تو به درستی در کتابت صفحات زیادی را به عدم تقاضا برای رفتن به مرخصی و ملاقات حضوری و نپذیرفتن مصاحبه برای آزادی در سال‌های ۶۵ تا ۶۷ اختصاص دادی. از نظر من که شاهد و ناظر ماجرا بودم همه‌ی آن‌ها تقریباً مو به مو واقعی است. در آن قسمت‌ها دیالوگ‌هایت هم به نظرم کاملاً‌ واقعی است. تو آن‌جا خود خودت هستی. برای تو این امکان بود که در آن سال‌ها آزاد شوی. برای خیلی‌های دیگر هم این موقعیت بود. مقاومت تو قابل تحسین بود. تو آن موقع همیشه یک «نه» به جنایتکاران تحویل می‌‌دادی. اما برای «انعکاس تصویر واقعی‌تری از شرایط و هرچه در پیرامون و درونت گذشته» تو موظف بودی از مرخصی‌های ۴۰ روزه و سه روزه‌ات پس از کشتار ۶۷ و ... می‌گفتی، از کار کردن در کارگاه زندان و برداشت آن‌روزت می‌گفتی. احساس‌ات را بیان می‌کردی. مشکلات را می‌شکافتی. از پذیرفتن شرایط دادستانی برای آزادی و ... می‌گفتی. از درد و فشاری که در سال‌های ۶۸ تا ۷۰ کشیدی صحبت می‌کردی. نه گفتن این مسائل گزنده است. به این ترتیب خواننده و نسل بعدی بهتر می‌توانست در مورد اعمال و رفتار ما داوری کند و تجربه بیاندوزد. من که می‌دانم میزان پای‌بندی و تعهد تو به آرمانت و به مردم چه زمانی که برای رفتن به مرخصی و ملاقات حضوری تقاضا نمی‌کردی و چه پس از کشتار ۶۷ که به آن تن دادی فرقی نمی‌کرد. ما تنها در دو شرایط گوناگون و متفاوت بودیم که شاید درک آن برای خیلی ها مشکل باشد. تو همیشه سعی می‌کردی با شوخی‌هایت با اعمال و حرکاتت از سنگینی محیط بکاهی و خنده را به لب بچه‌ها بیاوری. این وجه بارز و تأثیر گذار شخصیت تو در همه حال بود. من که می‌دانم اگر با من تنها بنشینی تفسیرت از همه چیز متفاوت خواهد شد، مثل همان موقع که با هم بودیم.

 

 

***

 

گویی برفت حافظ از یاد شاه یحیی

یارب به یادش آور درویش پروریدن

 

من از سال ۶۵ تا ۷۰ با تو هم بند و بسیاری اوقات هم اتاق بودم. بعد از آزادی هم تا روزی که از کشور خارج شدم تو را مستمر می‌دیدم. حتماً که مرا فراموش نکرده‌ای؟ یادت هست شبی که فردایش می‌خواستم از کشور خارج شوم در خانه‌تان که در میدان آزادی قرار داشت تو را دیدم؟ از صحبت‌هایی که بین ما گذشت می‌گذرم. یادت هست به اصرار دستنویس تعدادی از شعرهای زندان را که از حفظ بودم بار دیگر از من گرفتی؟ من حتا اتاقی که در آن بودیم را به خاطر دارم، درش توی هال خانه شما باز می‌شد، یادت هست؟ ما با هم مسافرت هم رفتیم! از اصفهان و نطنز و ابیانه بگیر تا شهرکرد و سامان و سرچشمه‌های زاینده رود و ...

یادت هست سد لتیان و افجه و ... رفتیم؟ عکس‌ بعضی‌جاهایی که باهم رفتیم را در بالا آوردم که یادآوری شود.  

ما «معاشران» روزهای خوشی و ناخوشی زیادی بودیم. یادت هست آقای امجدی که نزدش حافظ می‌خواندیم دستش را چطوری تکان می‌داد و موضوع زیر را تفسیر می‌کرد؟

 

معاشران ز حریف شبانه یاد آرید

حقوق بندگی مخلصانه یاد آرید

 

یادت هست وقتی در ذهنت بود که  ازدواج کنی، موضوع را در پیکان قهوه‌ای سوخته‌ای‌ که داشتی با من در میان گذاشتی، ساعت‌ها در این مورد باهم صحبت کردیم!

 

شهر یاران بود و خاک مهربانان این  دیار

مهربانی کی سر آمد شهریاران را چه  شد

 

تو «کلودیو» زندانی عادی ایتالیایی را که در سال ۶۰ چند ماهی با تو هم‌اتاق بوده به خاطر داری اما مرا به خاطر نداری! عجیب نیست؟ تو مرا هم سانسور کرده‌ای. میدانی وقتی اسم و خاطره‌ام را حذف می‌کنی یعنی چی؟ معنای خوبی ندارد.

یک بار دیگر با خودت خلوت کن. آیا تو «به منظور حفظ امانت و انعکاس تصویر واقعی‌تری از شرایط، هرچه در پیرامون و درونت گذشته را بی‌پرده بیان کردی»؟ راستش من که در مورد خودم چنین ادعایی ندارم و به این درجه از خلوص نرسیده‌ام. خیلی از ضعف‌های من پوشیده مانده است.

چطوری خودت را راضی کردی هرجا که واقعه‌ای مربوط به من است اسم مرا حذف کنی؟ تصور کن اسمم که هیچی خودم هم از صفحه‌ی روزگار حذف شوم، اما «نه زیستن نه مرگ» را که نمی‌شود از اذهان پاک کرد. آن کتاب خوب یا بد می‌ماند و تأثیر خود را گذاشته و می‌گذارد. آنقدر تأثیر داشته که تو، فکر کردی یا واداشته شدی با انتشار خاطراتت در ۵ جلد که اگر بخواهیم کیلویی حساب کنیم نصف نه زیستن نه مرگ هم نیست، برگ برنده رو کنی. آنقدر تأثیر داشته که حسن ظریف ناظریان، حسین فارسی، محمد سرخیلی، محمد خدابنده لویی و حسن اشرفیان اجازه یافته‌اید به نام خودشان خاطرات بنویسند. کاری که در بیست سال گذشته متأسفانه علیرغم اهمیت‌ آن امکانش نبود. باز هم تأکید می‌کنم این را به فال نیک می‌گیرم، امیدوارم بقیه شاهدان ۶۷ نیز خاطراتشان را بنویسند. این کار ضروری است. ای کاش هر کدام واقعاً اینقدر مطلب می‌داشتید که خاطرات‌تان را در ۱۰ جلد انتشار می‌دادید نه این که کتاب دو جلدی را به ۵ جلد تقسیم کنید.

 

محمود! چرا به حذف افراد دست می‌یازیم؟ چرا بایستی تو و خاطرات زندانت مرا به یاد اعتراض عبدالله نوری به رژیم در مورد حذف اسم آیت‌الله منتظری از تاریخ «انقلاب اسلامی» بیاندازد؟ چرا باید شیوه‌های به کار گرفته شده یکسان باشد؟

در دوران استالین تاریخ حزب کمونیست شوروی پس از هر مبارزه‌ی درون حزبی بازنویسی می‌شد و بسیاری از شخصیت‌ها از روایت رسمی حزب از تاریخ حذف می‌شدند و حتا عکس‌ها را دستکاری می‌کردند. همین کار در چین و بسیاری کشورهای اروپای شرقی تکرار شد.

مگر یادت رفته، پس از اعدام قطب‌زاده در عکس‌های رسمی، او دیگر کنار خمینی در هواپیما و پیاده شدن از هواپیما و ... ننشسته. آیا دیده‌ای در یکی از تظاهرات‌های دوران انقلاب که رژیم پخش می‌کند، آرم مجاهدین و ... باشد؟

تاریخ از کسانی که این شیوه‌ها را به کار بردند به نیکی یاد نکرده است. حالا عصر اینترنت است اهمیت موضوع دو چندان می‌شود. کار تو بایستی سندی باشد از مظلومیت یک نسل، نه تلاش برای سانسور این و آن و یا بزرگ‌نمایی و مبالغه در مورد آن کس که امروز می پسندی.

درست است که بین من و تو به لحاظ اندیشه‌ای فاصله است. نگاهمان به دنیا متفاوت است. اما رابطه‌‌ی انسانی و دوستی کجاست؟ تکلیف بیان واقعیت آن‌گونه که وعده‌ دادی چه می‌شود؟ تازه من که خطایی نکردم، به راه دشمن هم نرفتم. تازه همین‌ها هم دلیلی بر نفی نقش افراد و حذفشان از تاریخ نمی‌شود.

مسئله من با تو شخصی نیست. فکر نکن ناراحتم که چرا اسمم را سانسور کردی. باور کن به اندازه کافی و بیش از آن که لایق باشم اسمم این جا و آن‌جا هست. تازه خودم به اندازه کافی در مورد خودم نوشتم و نیاز به تکرار آن از سوی دیگری ندارم. من در این‌جا یک فرهنگ را نقد می‌کنم. متأسفانه از بد حادثه خودم در کانونش قرار گرفتم. ای کاش اینگونه نمی‌شد. ای کاش تو دیگری را اینگونه حذف کرده بودی و من مجبور می‌شدم از حق او دفاع کنم و نه از حق خودم که موضوع جنبه شخصی به خود نگیرد.  

دیدن اسمم این‌جا و آن‌جا به من انگیزه نمی‌دهد. من انگیزه‌‌ام را از جای دیگری می‌گیرم.

هنوز تپش قلب سیامک طوبایی را هنگامی که با هم وداع می‌کردیم، احساس می‌کنم. هنوز نفس گرم‌ مرتضی‌ ملا عبدالحسینی که از زیر در صحبت می‌کردیم گونه‌‌ام را نوازش می‌دهد. هنوز شیرینی تماس نوک انگشتم را که از زیر در به نوک انگشت مرتضی مدنی می‌زدم مزه مزه می‌کنم. هنوز چهره‌ی درد کشیده فاطمه کزازی مرا به پایداری فرا می‌خواند. هنوز دست نوازش مصطفی اسفندیاری دردهایم را تسکین می‌دهد. هنوز وقتی یادم می‌آید که چگونه مصطفی مردفرد بعد از تشنج و فریاد در خواب در آغوشم آرام می‌گرفت، تنم مور مور می‌شود. هنوز از شیرینی دردی که محسن محمدباقر در راهرو مرگ با لگد کردن عمدی دستم (با آن پای آهنی‌اش) به وقت رفتن به رسم خداحافظی در تنم ریخت، لذت می‌برم. هنوز یادم نرفته جلال کزازی با چه محبتی زخم سرم را نزدیک شعبه بازجویی نوازش می‌کرد. هنوز چهره‌ی هیچ‌یک از بچه‌ها را فراموش نکرده‌ام. هر روز دوباره آن‌ها را در راهروی مرگ وقتی به سمت جوخه‌ی اعدام می‌روند و من در تاریکی ته سالن گم‌شان می‌کنم می‌جویم. کمتر روزی‌ است که به یاد چهره‌ی آرام موسی خیابانی و مشت گره شده‌ی آذر رضایی به هنگام مرگ نیفتم. این‌ها به من انگیزه حرکت می‌دهد و باعث می‌شود کم نیاورم.

برای مستندکردن هرچه بیشتر جنایات رژیم به نام خودم کتاب چاپ کردم وگرنه تمایلی به این کار نداشتم. بارها از من خواسته شد خاطراتم را بنویسم و من به خاطر مطرح نشدن اسمم پرهیز می‌کردم. همیشه از آن گریزان بودم. به خاطر همین در انتشار خاطراتم نیز وقفه‌ی طولانی افتاد.

 

اگر موضوعات را کلی بیان کرده‌ و از ذکر اسامی صرف‌نظر کرده بودی حرفی نداشتم. خودم نیز در بسیاری از جاها چنین شیوه‌ای را اتخاذ کرده‌ام. اگر تنها به ذکر نقش خودت پرداخته بودی هم حرفی نداشتم. چون خاطرات شخصی توست. تو باید در کانون و محورش باشی. نباید از من اسم می‌بردی. در بیان خاطرات هم این حق توست که دست به گزینش بزنی؛ من خودم هم چنین کاری کردم. وگرنه مجبور بودم حجم کتابم را افزایش دهم که مقدور نبود.

گله‌ای ندارم چرا از پذیرش مسئولیت بند در بدترین و به قولی خطرناک‌ترین شرایط آنهم پس از کشتار ۶۷ توسط من که کسی حاضر به پذیرفتن‌اش نبود، نگفتی. شاید به نظرت مهم نبود و یا ...

در این‌جا حق با توست که بعضی مطالب را بنا به سلیقه‌ات و یا درجه‌‌ی اهمیت‌شان در ذهن‌ات حذف کنی و یا نیاوری. حرف من این است که تو هرجا که به موضوع من می‌رسی مرا حذف می‌کنی! در جایی که جزئیات را توضیح داده‌ای مرا «آگاهانه» حذف می‌کنی!

اگر مشکلی داشتم چرا در زندان و پس از زندان رابطه‌ی نزدیکی با من داشتی؟ چرا وقتی به خارج از کشور آمدی برای وصل به مجاهدین، از من به عنوان معرف خود نام بردی؟ من از این طریق از آمدنت به خارج از کشور باخبر شدم. اکبر صمدی و غالب بچه‌هایی که در اشرف هستند هم همین‌کار را کردند، بعضی ها قبل از رفتن خواهان صحبت با من شدند.

البته تو در این کار تنها نیستی، حمید اسدیان (کاظم مصطفوی) که یکی از تدوین‌کنندگان کتاب تو است نیز همین کار را با من می‌کند. او که محشر است؛ از مطالب انتشار یافته‌ی من ایده می‌گیرد و حتا استفاده می‌کند بدون این که از من نامی بیاورد! حتا از عکس‌هایی که با هزار مصیبت تهیه می‌کنم و راضیه با این کمردردش ساعت‌ها می‌نشیند و آن‌ها را در فتوشاب تنظیم می‌کند هم استفاده می‌کند بدون این که بگوید چه کسی اولین بار آن را انتشار داد!

او هم مثل تو که کلودیو، زندانی ایتالیایی یادت هست اما من یادت نیستم؛ از عفت ماهباز که عضو شورای مرکزی سازمان «اکثریت» بوده است، اسم می‌آورد و نقل قول می‌کند اما حاضر نیست همان‌جا از من اسم بیاورد! وقتی می‌خواهد در مورد احمد رضا کریمی از کسی فاکت بیاورد از من که بیش از هرکسی راجع به او نوشتم نقل نقول نمی‌کند اما از دکتر رضا غفاری که نصف من هم در این مورد ننوشته و در ضمن در صفحات بعد کتابش مدعی شده که زندانیان مجاهد سر موضعی به دستور سازمانشان به رفقایشان تیرخلاص می‌زدند نقل قول می‌آورد! از مطلب من راجع به علوی تبار  و حتا ترم «توبه‌ ملی» که من به کار بردم در عنوان مقاله‌اش استفاده می‌کند اما وقتی می‌خواهد رفرنس بدهد برای رد گم کنی و حذف نام من به زعم خودش پیچیدگی به خرج داده و به نوشته‌ی دوست عزیزم ناصر مهاجر اشاره می‌کند! به نظر تو این گونه اعمال عجیب نیست؟ شاید نظر مجاهدین نسبت به ناصر مهاجر را ندانی اما من می‌دانم. او با این کارش، ساده‌انگارانه فکر می‌کند می‌تواند از تأثیر من و «نه زیستن نه مرگ» بکاهد! و یا آن را به دست فراموشی بسپارد. او متوجه نیست با این کار از ارزش کار تحقیقی‌اش می‌کاهد وگرنه من که نیازی به او و نوشته‌هایش ندارم. او که مرجعی برای مسائل زندان نیست که من نیازمند تأیید او باشم. اصلاً وای بر من که دنبال چنین چیزی باشم و یا بخواهم از خون و رنج یک نسل بهره‌ای ببرم.

محمود این‌ همه زشت‌کاری و حذف و سانسور در جایی است که دشمنان، مزدوران رژیم، مغرضان و افراد ساده‌اندیش و گاه فریب خورده من را «مجاهد» و یا عامل مجاهدین معرفی می‌کنند. مزدوران رژیم مانند جواد فیروزمند و محمد کرمی و ... که لقمه حرام و به خون آلوده رژیم را می‌خورند تبلیغ می‌کنند که «رزق و روزی» مرا هم شما می‌دهید! کار به جایی رسیده که فردی پیدا شده و مرا «نفوذی» مجاهدین می‌خواند. این بیچاره که ظاهراً‌ اندک هوشی هم برایش نمانده هنوز معنی و کارکرد «نفوذی» را هم نمی‌داند. آن دیگری که آخر عمری بعد از صدتا پشتک و وارو زدن دبیرکل «حزب سه نفره!» شده همراه با دستیارانش تبلیغات رژیم را تکرار می‌کند که من «مجاهد چراغ خاموش» هستم. یا آن که موجود پلیدی مثل هوشنگ اسدی دست به دامان دستگاه امنیتی رژیم می‌شود که علیه من سند جور کنند.

بخشی از این افراد همچون نوری‌زاده در داخل و خارج کشور  تبلیغ می‌کنند که کتاب من را مجاهدین نوشته‌اند! تیمی از امثال تو پشت من بوده‌اید و کتاب محصول کار جمعی مجاهدین است! فرهنگ مثلاً تحصیل‌کرده‌ها و مدعیان روشنفکری جامعه‌مان را می‌بینی؛ تو و امثال تو تلاشتان حذف و نادیده گرفتن من است؛ حتا حاضر نیستید برای افشای جنایات رژیم اسمم را بیاورید، آنوقت دشمنان و مغرضان، فریب‌خوردگان، ساده‌اندیشان من را نماینده شما معرفی می‌کنند! این جامعه با این همه کج اندیشی به کجا می‌رود؟

باور کن عقلانیت از جامعه ما رخت بربسته است. برای همین است که جمهوری اسلامی بر ما حکم می‌راند و احمدی‌نژاد رئیس جمهورمان است.

اپوزیسیون و پوزیسیون فرقی نمی‌کند هر دو به یک درد مبتلا هستیم. من هم تافته‌ی جدا بافته نیستم. ارزش‌ها و معیارهای اخلاقی خدشه دار شده‌اند. این فقط مختص رژیم نیست.

 

به یاد و خاطره‌ همه‌ی بچه‌هایی که امروز در میانمان نیستند سوگند؛ از صمیم قلب خوشحالم و نمی‌دانم چه کار می‌توانم بکنم تا این انگیزه‌ در افراد تقویت شود که هرچه بیشتر در جهت افشای این رژیم ضدبشری که هست و نیست چند نسل را به غارت برده، اقدام کنند.

چه سرافرازی از این بالاتر برای من که اگر «نه زیستن نه مرگ» و یا مقالاتم باعث شده باشد تو و بچه‌های دیگر از موضع «تقابل» هم که شده امکان یابید خاطراتتان را بنویسید و به اسم خودتان انتشار دهید، تا اسناد انتشار یافته علیه رژیم هرچه بیشتر شود. ما نیاز داریم شهادت‌هایمان علیه رژ‌یم شناسنامه دار و با هویت شود. این بخت و اقبال مساعد من است هر چند جزیی، عامل خیر در این زمینه شوم. لابد می‌دانی تا پیش از انتشار نه زیستن نه مرگ هیچ زندانی مرد مجاهدی خاطراتش بصورت کتاب انتشار نیافته بود. از این گذشته من از این «مقابله» به لحاظ شخصی ضرر و زیانی نمی‌بینم.

 

ز اخترم نظری سعد در رهست که دوش

میان ماه و رخ یار من مقابله بود

 

فکرش را کردی وقتی در یک کار تحقیقی آن‌هم راجع به زندان، جنایات رژیم و به ویژه کشتار ۶۷ ، من که به شهادت دوست و دشمن بیش از بقیه در این زمینه کار کرده‌ام، سانسور می‌شوم، چگونه می‌شود شعار تشکیل «جبهه‌ی همبستگی ملی» داد و مردم و نیروهای سیاسی را به وفاق و نزدیکی دعوت کرد؟ قبول کن یک جای کار می‌لنگد. ملت اینقدر هم چشم و گوش بسته نیستند. وقتی که حاضر نباشید من را در نقل خاطرات زندان و افشای جنایات رژیم سهیم کنید آیا حاضر می‌شوید دیگران را به هنگام در دست داشتن «قدرت» در آن سهیم کنید؟ حاشا و کلا. اگر موضوع به من ختم می‌شد حرفی نداشتم. همه‌ی این حرف و حدیث‌ها هم برای هشدار در رابطه با این مورد مهم است که شاید خودمان هم از آن غافل باشیم. قصد من خیر است. امیدوارم به خود‌ آیید.  

 

یادت هست امجدی که نزدش حافظ می‌خوانیدم وقتی شعر زیر را تفسیر می‌کرد چگونه چهره‌اش در هم کشیده می‌شد؟ چگونه با حسرت از «سرتازیانه» یاد می‌کرد:  

 

چو در میان مراد آورید دست امید

ز عهد صحبت ما در میانه یاد آرید

سمند دولت اگر چند سرکشیده رود

ز همرهان به سر تازیانه یاد‌ آرید

نمی‌خورید زمانی غم وفاداران

ز بی وفایی دور زمانه یاد آرید

 

برای این که تهمت صرف نزده باشم و ادعاهایم را مستند کنم مجبورم مطالب زیرا را بیاورم.

محمود! تو در کتابت تنها یک جا فراموش کردی نام مرا حذف کنی یا از زیر دست تدوین ‌کنندگان کتاب در رفت. ای کاش اسمم همانجا هم حذف شده بود. آن وقت زشتی کار تو و تدوین‌کنندگان کتاب کمتر بود:   

 

«بعد از ظهر بچه‌هایی را که ماه گذشته برای تماشای مصاحبه برده بودند و کارشان به کابل و انفرادی کشیده بود برگشتند. آن‌هاهم مثل ما در بهت و نگرانی و تشویش، اخبار و حوادث را پیگیری می‌کردند. اکبر صمدی، حیدر صادقی، مجتبی اخگر، ایرج (م) و طاهر بزاز حقیقت طلب در حسینیه جمع شدند و بقیه اطرافشان حلقه زدیم. «دشت جواهر صفحه‌ی ۱۱۳»

 

می‌بینی حتا نام خانوادگی‌ام ذکر نشده است. البته در یک جا مدعی شدی که به خاطر حفظ مسائل امنیتی نام بعضی افراد را به اختصار آوردی! در مورد من هم رعایت مسائل امنیتی؟! آیا به خاطر مصون بودن از «تهدید و آزار دشمن» نام من را در همان یک جا به این شکل آوردی؟ آیا در میان زندانیان سیاسی آزاد شده تابلو تر از من هم هست؟ فیلم و عکس مصاحبه‌ها و جلسات‌ سخنرانی من در کشورهای اروپایی و آمریکایی در همه جا موجود است. محمود نمی‌دانم چقدر با کامپیوتر آشنا هستی و به اینترنت دسترسی داری یا نه، اما اسم من و خودت را در یاهو یا گوگل به فارسی و انگلیسی جستجو کن، ببین نتیجه چه خواهد بود؟ ممنون که به فکر امنیت من بودی! اما چگونه حسن نیت تو و امثال تو را در این باره باور کنم وقتی شما منکر وجود من در روایت زندان هستید؟

 

این‌جا هم تو یا احتمالاً تدوین‌کنندگان کارتان را خوب انجام نداده‌اید وگرنه وقتی که ما را در خرداد ۶۷ به خاطر عدم تماشای مراسم انزجارنامه خوانی با ضرب و شتم به انفرادی ‌بردند آگاهانه اسم من سانسور شده است که مبادا کسی فکر کند من در کنار ضعف‌ها و سستی‌هایم، کمی مقاومت هم کرده‌ام و بعضی وقت‌ها کتک هم خورده‌ام. توجه کن:

 

«روزهای آخر خرداد، درگیر تحریم غذا و اعتراضات جمعی و زیرهشت بودیم که لشکری وارد بند شد. از هر سلول یکی دو نفر را انتخاب کرد و بیرون برد. محمود، یکی از بچه‌های بند که به انفرادی رفته بود زیر فشار، مصاحبه در حضور زندانیان را پذیرفته و بچه‌ها بایستی تماشا می‌کردند. به محض این که بچه‌ها فهمیدند چه نقشه‌یی در سر دارد جاضر به نشستن و تماشای مصاحبه نشدند و با اعتراض اتاق را ترک کردند. مجتبی اخگر، اکبر صمدی، طاهر بزاز حقیقت طلب، فرامرز جمشیدی، حیدر صادقی، شهریار فیضی و تعدادی دیگر درگیر شدند. صدای زوزه‌های پاسداران و فریاد اعتراض و پایداری در برابر «اتهام » در اطراف پیچید. ظاهراً محمود را در حال ارتباط و تبادل اخبار انقلاب ایدئولوژیک گرفته بودند. او و نفر مقابل تماس را تا حد مرگ زیر شکنجه بردند. نهایتاً محمود پذیرفته بود در جمع زندانیان مصاحبه کند. بچه‌ها- که حاضر نشده بودند مصاحبه‌ی محمود را تماشا کنند- پس از تحمل ۴ ساعت کابل و شلاق و میلگرد، همه راهی سلول‌های انفرادی شدند.» دشت جواهر صفحه‌های۷۴ و ۷۵

 

اگر اسم کسی را نیاورده بودی و نوشته بودی تعدادی از بچه‌ها، اعتراضی نداشتم. اما در مورد وقایع آن روز هم دقیق صحبت نمی‌کنی. واقعیت این است که در آن روز اکثر کسانی که به مراسم کذایی برده شده بودیم، نشستند و انزجارنامه خوانی دردآور «محمود- آ» را تماشا کردند و اعتراضی نکردند. چرا که جو رعب و وحشت عجیبی به وجود آورده بودند. تعدادی از آن‌ها در کشتار ۶۷ اعدام شدند؛ من همه‌شان را به خاطر دارم. تنها هشت نفر اعتراض کردیم. من انتقادی به آن‌هایی که نشستند ندارم. شاید نگاه آن‌ها با من فرق می‌کرد. شاید هر کدام دلایل خاص خودشان را داشتند. اما تو اسم همه‌ی کسانی را که اعتراض کردند و مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و به انفرادی برده شدند آوردی الا من و علیرضا سپاسی را. لابد برای رد گم کنی نام علیرضا حذف شده است که «تعدادی دیگر» معنی پیدا کند. وگرنه فقط نام من حذف شده بود و موضوع خیلی انگشت‌نما می‌شد. آیا پیچیدگی به خرج دادید؟! شاید هم اصلاً اسم علیرضا سپاسی یادت نبود، نمی‌دانم. چون وقتی نام کسانی را که از انفرادی برگشته بودند می‌بری بازهم از علیرضا اسمی نیست. بنابراین نتیجه‌ می‌گیریم که تو فقط اسم من را حذف کردی و نام علیرضا اصلا یادت نبود. تو نام کسانی که در عمرت تنها کمی بیش از یک هفته با آن‌ها بودی مثل طاهر بزاز و شهریار فیضی یادت هست و آوردی ولی نام مرا که از سال ۶۵ تا ۷۰ در زندان و سه سال در بیرون از زندان و ... با تو هم بند، هم اتاق و ... بودم فراموش کردی!‌ عجیب نیست؟

 

تو در بعضی‌جاهای کتاب غلو و بزرگنمایی می‌کنی. البته این جزیی از فرهنگ ماست کار‌ی‌اش نمی‌شود کرد. ما در آن روز کذایی حداکثر ۱۵دقیقه و نه ۴ ساعت به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفتیم. مراسم انزجار خوانی محمود آ پس از کتک خوردن ما انجام گرفت و در این فرصت بچه‌هایی که قرار بود مراسم را تماشا کنند منتظر نشسته بودند. همین مدت کوتاه هم کافی بود تا آش و لاش شویم. آخر هفت هشت نفری با کابل و چوب و مشت و لگد می‌زدند.

آن روز عاقبت «محمود- آ» را مجبور کردند بالای سر ما که روی زمین افتاده بودیم حاضر شود و متنی را که دستش داده بودند، دوباره بخواند. یادش به خیر تند تند و بریده بریده می‌خواند. ما هم فقط آه و ناله می‌کردیم و «عرب» دادیار زندان در همان حال با مشت و کابل و لگد به سر و کولمان می‌زد. وای که چه فشاری را محمود متحمل شد. من در آن لحظه فقط دلم به حال او که از فرط هیجان و عصبانیت او را نشناخته بودم و فکر می‌کردم غریبه است می‌سوخت. اصلاً یک کلمه از حرف‌هایش یادم نیست. موضوع «اتهام» و ... هم در بین نبود. تو کلیشه‌ای آن را به کار برده‌ای. ما فقط گفتیم حاضر نیستیم در این مصاحبه به اجبار شرکت کنیم و آن‌ها هیچ پرسشی نکردند و بعد از زدن چشم‌بند با مشت و لگد و کابل هفت هشت نفری به جانمان افتادند و تا می‌خوردیم ما را زدند. بعد هم عرب گفت: فکر می‌کنید موضوع به همین‌جا ختم می‌شود بگذار امام فتوا دهد به شما نشان خواهیم داد. این موضوع مربوط به خرداد ۶۷ بود.

 

محمود برایم عجیب است که چرا آزادعلی حاجیلویی که در اشرف است و تو با او حتی بیرون از زندان هم خیلی رفیق بودی این چنین در کتاب تو مورد بی‌مهری قرار گرفته است!؟ فقط ۴ جا از «علی» اسم آوردی؟ در آن‌جا ها هم که آوردی ویژگی مثبتی از او در دست نیست. در هیچ مقاومتی شرکت نداشته! در هیچ مراسمی نبوده! در هیچ روابط جمعی نبوده و ... چرا؟ آیا در مورد او هم رعایت مسئله امنیتی در میان بود؟ چرا او با بی‌مهری مواجه شده است؟ او تنها فردی از میان اشرفیان است که در کتاب نام فامیل ندارد! آزادعلی از روزی که به قزلحصار آمد تا روزی که به گوهردشت و بعد به اوین آمدیم و عاقبت آزاد شد با تو هم‌بند بود. محمود متأسفم بچه‌های اشرف هم مورد ممیزی قرار گرفته‌اند.

 

محمود تو در مورد برگزاری سالروز ۵ مهر ۶۶ نوشتی:

 

«سالروز و بزرگداشت شهدای ۵ مهر سال ۶۰ هم با حضور افرادی که شهیدی در این روز داشتند، با رعایت حساسیت‌های امنیتی برگزار شد. مسعود خسروآبادی خاطره‌ایی از خواهرش (طیبه) و منوچهر (ح) ضمن خاطراتی از برادرش و چند شهید دیگر ۵ مهر، ترانه یی بیاد همان نقش آفرینان و حماسه سازان اجرا کرد.

محمود حسنی، حیدر صادقی سرود شهادت را خواندند. محمد (الف) مطلبی کوتاه قرائت کرد، مهران حسین‌زاده و من هم شعری خواندیم. بعد از نیم ساعت، افراد به تدریج خارج شدند و سری بعد وارد شدند.

برخی از بچه‌‌ها با یادآوری خاطرات و صحنه‌های جالبی که دیده یا شنیده بودند فضای آن روز را در سینه‌ها زنده کردند.» جلد سوم رویش جوانه‌ها صفحه‌ی ۲۲۲

 

از خودت پرسیدی چرا بزرگداشت ۵ مهر را سال‌های قبل برگزار نمی‌کردید و تو در کتاب از آن یادی نمی‌کنی؟

اتاقی که مراسم مزبور را برگزار کرد اتاق ما بود. تنها کسی که در آن جمع در تظاهرات پنج مهر حضور داشت و زنده بود من بودم. تنها کسی که صحنه‌های پنج مهر را به چشم دیده بود و تعریف کرد من بودم. کیک‌اش را هم مصطفی مرد فر و مصطفی اسفندیاری درست کرده بودند. پاسداران در حسینیه بند تصادفاً‌ آن را پیدا کرده و با خود بردند. آزادعلی حاجیلویی هم در جمع‌ما بود که از قلم انداختی.

نام خواهر مسعود خسروآبادی که در پنج مهر شهید شد نه طیبه که شهلا بود. شهلا با نام مستعار شهلا رسولی بلافاصله پس از دستگیری در پنج مهر ۶۰ اعدام شد. در اطلاعیه دادستانی هم نامش را شهلا رسولی ذکر کرده بودند. بعدها روی سنگ قبرش نامه شناسنامه‌ای او (فاطمه) در کنار شهلا درج شد. طیبه دختر عموی شهلا بود که در سال ۶۲ دستگیر و ۶۷ اعدام شد.

موضوع تعریف خاطره‌ مسعود از خواهرش هم بر می‌گشت به اسفند ۶۵ در بند ۲ و در ابتدای انتقال ما به آن بند. بعد از این که من در یکی از مراسم‌های بند خاطره‌ای از شهلا نقل کردم، مسعود که برانگیخته شد در مورد فداکاری‌‌ای که خواهرش در سال ۵۶-۵۷ در ارتباط با مأموران ساواک کرده بود سخن گفت و سپس مرا مورد لطف خود قرار داد. دلیل آن هم تازه شدن زخم او بود. چرا که پروسه تشکیلاتی خواهرش بعد از سی خرداد و دلیل آن که موقع دستگیری اسم مستعار داده بود و با همان نام اعدام شده بود را چند روز قبل از این واقعه به او گفته بودم. این ها مواردی بود که مسعود اطلاعی از آن‌ها نداشت و به ذهنش هم خطور نمی‌کرد که کسی در جریان امر باشد. او پس از آگاه شدن از موضوع نزد من های های می‌گریست و تا چند روز شدیداً در خودش بود. اگر اشتباه نکنم مسعود در تاریخی که تو تعریف می‌کنی جزو زندانیان محکوم به حبس ابد و بیش از ۲۰ سال به اوین منتقل شده بود و حضوری در بند ما و مراسم مزبور نداشت.   

من آن‌جا آگاهانه از طیبه که زنده بود و من از پروسه‌اش خبر داشتم و بازجویان به رابطه بین من و او پی نبرده بودند صحبتی نکردم. تو این اسم را در کتاب قتل‌عام زندانیان سیاسی دیدی و دچار اشتباه شدی و گرنه از ماوقع اطلاعی نداشتی.

 

در آن موقع حیدر صادقی اصلاً در بند ما نبود. او ۱۱ خرداد ۶۷ با ما هم بند شد. در آن مراسم من شعری در مورد پنج مهر خواندم که از سروده‌های زندان بود و با استقبال روبرو شد. منوچهر، هم اتاق من بود یادت نیست؟ تعجب آور نیست مرا که در آن جلسه حضور داشتم و سه شعر خواندم و خاطره تعریف کردم یادت نیست اما در مورد کسانی که نبودند و شهید شده‌اند خاطره تولید می‌کنی! معلوم است وقتی کس یا کسانی را حذف می‌کنی باید کسانی را وارد ماجرا کنی. همیشه هم قرعه می‌افتد به نام کسانی که اعدام شده‌‌اند.

یادت هست شعر «نه آن که فکر کنی در تهاجم شب و خنجر» اسماعیل وفا یغمایی را خواندم؟ این هم یکی از شعرهای دوست‌داشتنی بچه‌ها در زندان بود. فراموش کردی چند بار خواستی برایت این شعر را بنویسم؟ معلوم است چرا از این شعر و شاعرش و کسی که آن را می‌خواند هم حرفی نمی‌زنی.

 

با خودت خلوت کن و یک بار به این سؤال جواب بده. از همه کسانی که دور و برت هستند هم سؤال کن در بندهایی که بودیم من به عنوان شعر خوان شاخص بودم یا علی‌اشرف نامداری؟ تو یک بار شعر «بخوان به نام گل سرخ» سروده شفیعی کدکنی را شنیدی که علی اشرف خوانده، ببین چگونه خاطره در موردش پشت سر هم می‌بافی که واقعی هم نیست، اما اصلاً یادت نیست که من شعری خوانده باشم. آیا این روایت صادقانه زندان است که وعده‌اش را دادی؟

 

تو از صفحه‌ی ۳۵ جلد سوم کتاب(رویش جوانه‌ها) به بعد به موضوع شنیدن خبر عزیمت مسعود رجوی به عراق در خرداد ۶۵ اشاره‌ می‌کنی و از جشن و سرور بچه‌ها و مراسم خودجوشی که گرفته بودند خبر می‌دهی. در ادامه‌ی این گزارش چند صفحه‌ای در صفحه‌های ۳۹ و ۴۰ می‌نویسی:

 

علی اشرف نامدار؛ مرد بلند قامتی که به دلیل فشارهای زیاد و شقاوت سخت زندانبان همیشه ساکت بود، گوشه‌یی نشسته و با لبخندی مختصر فقط تماشا می‌کرد. او با نگاهی عمیق و چهره‌یی پاک و معصوم، فردی منضبط و فوق‌العاده دوست‌داشتنی بود. به ندرت حرف می‌زد. کم غذا می‌خورد و زیاد راه می‌رفت. خیلی از بچه‌ها صدایش را هنوز نشنیده بودند. با نگاه ملتمسانه‌یی به علی اشرف، خواستم به یاد «مسعود» و برای بچه‌ها شعر یا ترانه‌یی بخواند. ناگهان، صدایی مثل بمب در فضا پیچید. همه میخکوب شدند. هیچ‌کس باور نمی‌کرد. این بانگ هماهنگ، آهنگ گام‌های حنجره‌ علی اشرف بود.

بخوان به نام گل سرخ، در صحاری شب

که باغ‌ها همه بیدار و بارور گردند....

با تمام سلول‌ها و ذرات وجودمان، کلامش را مثل اکسیژن در هوای بسته تنفس کردیم. هرگز شعر یا ترانه‌‌یی تا این اندازه در مغز استخوانم نفوذ نکرده بود. هنوز باورم نمی‌‌شد. این طنین سنگین و باوقار که مثل رنگین‌کمانی در دلها تابید،‌از نای نیلوفری خارج شد که سال‌ها در سکوت بود. با خود گفتم: « بازهم نام و یاد «مسعود» معجزه کرد. »

... بعد از شعر علی‌اشرف، چنان به وجد آمدم که بدون حساب و کتاب این که چه مقدار از شعر را بیاد دارم،‌ خواندم: ....

 

نمی‌توانم بگویم همه‌ی ‌داستانی را که در ۵-۶ صفحه‌ بیان می‌کنی واقعیت ندارد، چون آن موقع با شما نبودم اما تردیدی ندارم بخش مربوط به علی‌اشرف نامداری آن واقعیت ندارد و تنها محصول قوه تخیل و استعداد داستانسرایی توست که در جاهای دیگر کتاب هم دیده می‌شود. محمود یادم هست تو دم گرمی داشتی و مصاحبت تو لذت بخش بود. اما از خصیصه‌ مثبت‌ات متأسفانه در کتاب به درستی استفاده نمی‌کنی. محمود تو در رابطه با تاریخ انتقال علی اشرف نامداری به بندتان اشتباه کرده‌ای؛ چون فکر می‌کنی او از بهار ۶۵ در بند شما به سر می‌برده او را نیز به عنوان یک پرسوناژ وارد وقایعی که تعریف می‌کنی کرده‌ای! تو اینقدر با علی‌اشرف ناآشنا هستی که نمی‌دانی او چه مطلبی را با سوز و گداز می‌خواند! اگر می‌دانستی که داستان‌ها در موردش در همین خاطرات می‌نوشتی.

 

من و علی‌اشرف نامداری که افسر شهربانی بود در خرداد ۶۵ از بند ۴ واحد یک قزلحصار به بند یک واحد سه قزلحصار منتقل شدیم. ما تا آبان ماه ۶۵ در قزلحصار و در بند یک واحد سه به سر می‌بردیم. او در اتاق ۱۷ با منصور حاجیان که الان در اشرف است و سیامک سعیدپور که در هلند است هم سلول بود. منصور از همان‌جا آزاد شد و به مجاهدین پیوست. علی اشرف در آن بند شور و اشتیاقش نسبتاً خوب بود. در مراسم‌هایی که برگزار می‌‌کردیم، تخصص‌اش خواندن پیام مسعود رجوی به مناسبت شهادت موسی خیابانی و اشرف ربیعی در ۱۹ بهمن ۶۰ بود که از حفظ داشت. با آن که نشانه‌های افسردگی در او بود و زیاد صحبت نمی‌کرد رابطه صمیمانه‌ای با من داشت و گاهی با هم قدم می‌زدیم. در ‌آبانماه ۶۵ همه‌ی افراد بند یک واحد سه بر اساس حروف الفبا به گوهردشت منتقل شدیم. من و علی اشرف چون اول نام خانوادگی‌مان با حرف میم و نون شروع می‌شد به سالن ۱۱ انتقال یافتیم. البته تعدادی استثنا هم در میانمان بود. از این گذشته تعدادی از بچه‌های بند ۵ که بند مریض‌های قزلحصار بود نیز به بند ما انتقال یافتند. ما در آخر بهمن‌ماه ۶۵ به بند شما منتقل شدیم. در آن‌جا دیگر علی اشرف حالش خوب نبود و افسردگی‌اش شدید شده بود. ملاحظه می‌کنی علی اشرف در  تیرماه ۶۵ در گوهردشت و در بند شما نبود تا در مراسم جشن مربوط به عزیمت مسعود رجوی به عراق برای شما بخواند و منشاء انگیزه برای تو و دیگران باشد!  لااقل در این مورد خاص «بازهم نام و یاد «مسعود» معجزه» نکرد. او ۹ ماه بعد از این واقعه به بند شما منتقل شد.

 

متأسفانه آن‌چه تو در مورد شرکت علی اشرف در مراسم ۱۹ بهمن ۶۵ بندتان می‌گویی نیز واقعیت ندارد:‌

 

«به مناسبت بزرگداشت «اشرف و موسی»، شب ۱۹ بهمن (۱۳۶۵) مراسم مختصری برگزار کردیم. با توجه به حساسیت بالای بند، بعد از تحریم‌ها،برنامه فقط در یک سلول اجرا شد و بچه‌ها در ۳ نوبت وارد شدند.

بعد از مقدمه‌یی در گرامی‌داشت حماسه‌ی ۱۹ بهمن، چند شعر و سرود و مقاله توسط مسعود خسروآبادی، محسن بهرامی فرید، منوچهر بزرگ‌ بشر، غلامحسین مشهدی ابراهیم، مهران حسین زاده و ... خوانده شد.

... علی اشرف نامدار، سکوت زیبایش را شکست و بدون مقدمه، شعر «بخوان بنام گل سرخ» را، با صدای بلند، زیبا و پرشکوه و پراحساس، اجرا کرد. لحظه‌یی احساس کردم، بالای سر شهدا ایستاده و خطاب به «سردار» خلق می‌گوید:

تو خامشی که بخواند؟‌

تو میروی که بماند؟

که بر نهالک بی برگ ما ترانه بخواند؟

...با وجودی که چند ماه قبل، همین شعر را، در همین سلول خوانده بود، دوباره بچه‌ها را تحت تأثیر قرار داد و به رغم حساسیت‌های امنیتی، بی‌اختیار همه کف زدند.

بعد از پایان برنامه، محمود حسنی پیشنهاد کرد سرود مجاهد را به صورت جمعی بخوانیم. ... بلافاصله مهران حسین زاده و اکبر صمدی شروع کردند و همه، همدل و همزبان همراهی کردند:

مجاهد مجاهد ... لحظه‌یی در سیمای بچه‌ها خیره شدم. در صورت سپید و ساکت مسیحا قریشی که با موهای زبر خرمایی و نگاه معصومانه‌اش به کنج سلول تکیه داده بود، زیبایی مسیح و صفای «سردار» و نجابت «مازیار» را دیدم.... لحظه‌یی نگاهم به علی اشرف نامدار افتاد. پشت غلامرضا و کنار محسن بهرامی فرید،مثل شبنمی به گونه‌ی گیاه تکیه داده بود. نگاهم را از لابلای گردن و کتف و بازوی بچه‌ها عبور دادم و سرم را به سمت صورتش کشیدم. در منتهای تعجب و ناباوری، دیدم همراه بقیه‌ی بچه‌ها سرود را با صلابت می‌خواند. آن قدر به  وجد ‌آمدم که با اشاره‌‌یی به اکبر و «مهران»، نشانش دادم، کمی سرش را تکان می‌داد، نستوه و استوار و از عمق وجود و سینه‌اش می‌خروشید:

- زخود بی‌خبر شو، وجودی دگر شو، ز جان شعله ور شو، ز ایمان خود

سلاحت بگیرم، رهت پیشه گیرم، مجاهد بمیرم، دهم جان خود

مجاهد ....» صفحات ۱۰۵ تا ۱۰۸ رویش جوانه‌ها

 

تمامی افرادی که نام می‌بری به جز اکبر صمدی که در اشرف است شهید شده‌اند. حتی یک خاطره از تو در کتاب نیامده که در آن یکی از بچه‌های زندانی که در خارج از کشور هستند و تعدادشان کم نیست حضور داشته باشد، عجیب نیست؟ این ویژگی در تمامی کتاب‌های زندان منتشر شده از سوی مجاهدین مشهود است و این چیزی نیست به جز سانسور تاریخ.

برای این که دقیق باشم تنها در کتاب هنگامه حاج حسن فقط یک جا بنا به دلایل خاص از معصومه جوشقانی همسر محمدعلی شیخی عضو شورای ملی مقاومت اسم آورده شده است.

من در آن تاریخ در بند ۲ نبودم تا از کم و کیف برگزاری مراسم ۱۹ بهمن ۶۵ توسط شما با اطلاع باشم. اما آن‌چه که تو از علی‌ اشرف نامداری روایت می‌کنی تنها داستانسرایی و خیالپردازی است. شاید هم مربوط به مراسم دیگری در سال‌های بعد باشد و تو به اشتباه به ۱۹ بهمن ۶۵ تعمیم دادی. علی اشرف نامداری در ۱۹ بهمن ۶۵ در  بند شما نبود که در چنان مراسمی شرکت کند! ۱۹ بهمن ۶۵ علی‌ اشرف نامداری در سالن ۱۱ گوهردشت بود و اتفاقاً در مراسم ۱۹بهمن که در بند مذکور برگزار کردیم، شرکت داشت و در آن‌جا با صدایی رسا و احساسی عمیق و حالتی برافروخته پیام مسعود رجوی به هنگام شهادت موسی خیابانی و اشرف ربیعی در بهمن ۶۰ را که از حفظ داشت، خواند. علی‌اشرف محال بود در مراسم ۱۹ بهمن اتاق شما شرکت داشته باشد و پیام مسعود رجوی به مناسبت شهادت موسی و اشرف را با لحن مشابهی که مسعود رجوی در سال ۶۰ ادا کرده بود نخواند و به شعر بخوان به نام گل سرخ شفیعی کدکنی اکتفا کند! او در مراسم‌هایی که به ۱۹ بهمن ربطی نداشت نیز این پیام را با جان و دل می‌خواند. او عشقش این پیام بود. وقتی می‌خواند رنگش دگرگون می‌شد و همه بدنش عرق می‌کرد. محمود! تو گز نکرده بریده‌ای. تو احتمالاً در یکی از مراسم‌های بند شنیده‌ای که علی‌اشرف «بخوان به نام گل سرخ» را خوانده‌ است حالا جا به جا خاطره تولید می‌کنی و علی‌اشرف را هم وارد آن می‌کنی. این شیوه‌ی درستی برای خاطره نگاری نیست. متأسفم از این روایت‌ها و دیالوگ‌ها آن‌هم به صورت نقل قول مستقیم! در کتابت به وفور آمده است. از ذکر همه‌ی آن‌ها خودداری می‌کنم چرا که حوصله‌ی خواننده را سر می‌برد.

 

محمود تو در جای دیگری در ارتباط با مراسمی که در بند برای بزرگداشت محمدعلی ابرندی معروف به عمو ( از هواداران سازمان اقلیت) برگزار شد مرا که مجری و گرداننده‌ی مراسم بودم حذف کردی، در حالی که بعضی جاها کوچکترین اعمال افرادی را که در اشرف هستند و یا به شهادت رسیده‌اند با بزرگنمایی آورده‌ای:

 

«مراسم بزرگی در سطح بند با حمایت و حضور فعال زندانیان همه جریان‌ها تشکیل شد. ابتدا زندگی‌نامه و شعری از آثار زیبای خودش قرائت شد. سپس مقاله‌ای در وصف شور و شادابی و شکیبایی‌اش. بعد هم چند خاطره و شعر و ترانه و سرود. » جلد سوم صفحه‌ ۲۲۷

 

تو آگاهانه مرا حذف کردی. من نزدیک ترین فرد به «عمو» بودم و تو از آن خبر داشتی. برنامه‌ی آن مراسم را هم من تهیه دیده بودم. به نوعی صاحب عزا بودم. مجری مراسم هم من بودم. روابط ویژه عمو با من بر کسی پوشیده نبود. هنوز بلوز سبزش را که به زور تنم کرده بود به یادگار دارم. شعر «بهمن» را که عمو سروده بود من خواندم؛ در بند کسی از آن اطلاع هم نداشت. تنها من آن را در زندان از حفظ بودم. بعد هم شعر زیبای «شنیدم من به گوش خود صدای نعره‌ی مردی که از بیداد می‌نالید» را که می‌شود گفت به نوعی وصف حال عمو بود و دوستش داشت خواندم. چقدر بچه‌ها استقبال کردند. محمود ممکن نیست یادت رفته باشد. این‌ ‌جا و آن‌ جا کلی تبلیغ نه تنها برای شعری که خواندم کرده بودی بلکه به اشتباه مطرح کرده بودی که من طبع شاعری دارم و آن را در زمره‌ی شعرهای من معرفی کرده بودی. یک سال بعد کلی طول کشید تا به «ن – ن» توضیح دهم که والله شعر مال من نیست و شکسته نفسی و یا مخفی کاری نمی‌کنم و اطلاعی هم از سراینده‌اش ندارم. مقاله‌ای «در وصف شور و شادابی و شکیبایی» عمو را من نوشته بودم چرا که من از زیر و بم زندگی او اطلاع داشتم.

 

این همه‌ی ماجرا نیست. تو و یا تدوین‌کننده کتابت، نمی‌خواهید کسی تصور کند که من هم ذره‌ای مقاومت به خرج دادم، به همین خاطر حذفم می‌کنید! تو نوشتی::

 

«جمله‌یی نامفهوم روی چارچوب در توجهم را جلب کرد زیرش نوشته بود:

آب من (و یک عکس گل نقاشی کرده بود که «آب – من – گل » خوانده می‌شد) . فهمیدم عباس رضایی که به عباس آب منگل معروف بود نوشته است. ۲ ماه پیش او را در یکی از مراسم‌های مخفی داخل بند دستگیر کرده و یک ماه در انفرادی بود. یاد عباس لحظه‌ای آرامم کرد. قدی متوسط، چشمانی درشت، صورتی برنزه و لبخندی سپید داشت. باران عاطفه‌اش بی دریغ بود و آتش عشقش همه را گرم می‌کرد. » جلد سوم، رویش جوانه‌ها، صفحه‌ی ۲۲۶

 

این‌جا هم به عمد مرا سانسور می‌کنی. من و عباس رضایی دو نفری بودیم که به انفرادی رفتیم. حتا با یادآوری عباس مرا به خاطر نمی‌آوری، عجیب نیست؟ اگر کل موضوع از یادت رفته بود و یا شایان توجه ندیده بودی حرفی نداشتم. اما ما دو نفر بودیم و تو یکی را از قلم انداختی!

من و عباس به خاطر مراسم مخفی بند دستگیر نشدیم. بلکه در اتاقمان کیکی را برای مراسم روز عید غدیر تهیه کرده بودیم(هر چهار سلول، یک مجموعه یا اتاق بودیم). همه چیز علنی بود. پاسداران به اتاقمان هجوم آورده و کیک را با خود بردند. من و عباس از آن‌جایی که موضوع به یکی از اعیاد مذهبی بر می‌گشت و بهانه‌ی لازم را داشتیم در اعتراض به این عمل پاسداران هرچه از دهانمان در آمد به آن‌ها گفتیم. در ازایش ما را مضروب کردند و به انفرادی بردند. چون اعتراض کرده بودیم ما را به انفرادی بردند وگرنه کاری به کارمان نداشتند.

 

تو از مراسم ۱۹ بهمن ۶۶ می‌‌گویی بدون این که به من اشاره کنی.

 

«مراسم ۱۹ بهمن را به دلیل کنترل بیشتر پاسداران در ۲ سلول کوچک، بعد از ظهر برگزار کردیم. در هر سلول ۱۵ تا ۲۰ نفر حاضر شدند و برنامه به اجرای شعر و ترانه و سرود و خاطراتی از «سردار» و «اشرف» گذشت. حسین نجاتی آماده می‌شد ترانه شمع شبانه را که همیشه به یاد «سردار» با خودش زمزمه می‌‌کرد، با صدای بلند بخواند. وقتی «حسین» این ترانه را می‌خواند تمام احساس و عواطش را در سیما و حنجره‌اش منعکس می‌‌کرد. انگار در منتهای عشق و با تمام وجود می‌‌خواند. » جلد چهارم کتاب، دشت جواهر صفحه‌ی ۲۶

 

تو یادت هست حسین نجاتی ترانه‌ی «شمع شبانه» داریوش رفیعی و ستار را به یاد موسی خیابانی خواند، اما یادت نیست من شعر زیبای (ناقوس بتکانید نقاره خوان سحر بیدار است) علی خلیلی شهید که مدتی محافظ موسی بود در وصف خود موسی را خواندم؟ چقدر بعدها اصرار کردی شعر مزبور را برایت بنویسم؟ چندبار برایت نوشتم؟ در بندمان من تنها کسی بودم که جنازه موسی و اشرف و بقیه بچه‌ها را از نزدیک دیده بودم.

تو خودت چقدر با این شعر حال می‌کردی. آیا مراسم رسمی و یا غیررسمی بود که در آن از من خواسته نشود این شعر و شعر (وای که چه بی حوصله بود) را که علی خلیلی برای گوهر ادب آواز سروده بود نخوانم. خودت می‌دانی به تصدیق همه‌ی آن‌هایی که در آن دوران زندان بودند و امروز لااقل بخشی از آن‌ها در خارج از کشور هستند و این دو شعر را شنیده‌اند و از جمله خود تو، جذاب ترین و به یادماندنی ترین شعرهای آن دوران بود که در جمع‌هایمان خوانده می‌شد. من برای همین در مراسم مختلف روی بورس بودم.

تو به منظور سانسور من، حتا موسی خیابانی و گوهر ادب ‌آواز و علی خلیلی را نیز که جان در راه آزادی دادند مشمول سانسور خود کرده‌ای! چرا که نمی‌شد این دو شعر را بیاوری و نامی از من نبری. یادت هست بعدها چقدر اصرار کردی برایت آن‌ها را بنویسم؟

تو در کتابت از ساده‌ ترین شعرها و گاه ترانه‌های خوانندگان یاد کردی اما از این دو شعر نه. امیدوارم مدعی نشوی من در هیچ‌یک از این مراسم‌ها حضور نداشته‌ام و یا چنین شعرهایی را نشنیده‌ای.

 

تو در جای دیگری می‌‌گویی:

 

«بعد از ظهر خبر شهادت ابوجهاد «خلیل الوزیر» در فضای بند پیچید. هیچ کس باور نمی‌کرد. ... روز دوم به احترامش یک دقیقه سکوت کردیم و این کار هم زمان و در اغلب بندها، ساعت هشت و نیم شب اجرا شد. ارتباط و هماهنگی با سایر بندها در این شرایط نیاز به ریسک پذیری و ظرفیت بالایی داشت و قیمتش را چند نفر از بند بالا ، فرعی ۷ و ۱۷ پرداختند. روز بعد هم، زمان ورزش در هواخوری، با لباس مرتب قدم زدیم. پاسداران که متوجه حرکات هماهنگ و فریادهای بی صدایمان شدند، دسته دسته بچه‌ها را بیرون کشیدند و در برخی از بندها تا حوالی صبح کوبیدند.» جلد چهارم صفحه‌ی ۴۲

 

خودت بهتر می‌دانی داستان کتک و هواخوری و ... در رابطه با این موضوع خاص واقعیت ندارد و این‌ها به صورت کلیشه‌ای مطرح شده است. این موضوعات مربوط به تابستان سال ۶۶ و قضیه ورزش جمعی بود و نه موضوع ابوجهاد و سال ۶۷ که اساسا برای رژیم مهم نبود ما هم با کسی و بندی هماهنگی نداشتیم. ریسک پذیری و ظرفیت بالا هم لازم نبود. کار شاقی هم انجام ندادیم. اما در این‌جا هم آگاهانه مرا حذف می‌کنی و نمی‌گویی: در حالی که همه‌ی اتاق‌ها سکوت کرده‌ بودند ایرج مصداقی در راهروی بند، شعری از محمود درویش به یاد خلیل الوزیر (ابوجهاد) و فلسطین خواند. این تنها کاری بود که ما کردیم. تو همه‌ی دیالوگ‌هایت با افراد آن هم به شکل مستقیم یادت هست! اما به من که می‌رسد دچار آلزایمر می‌شوی و هیچ چیزی یادت نیست، عجیب نیست؟

 

تو در جلد ۳ (رویش جوانه‌ها) هم به سادگی من را سانسور کردی، آیا واقعاً‌ کسانی را که اسم آوردی از من بیشتر می‌شناختی؟ تازه اسم من غالباً در سایت‌های اینترنتی موجود است و ۶ جلد کتاب و صدها مقاله هم انتشار داده‌ام:

 

«قبل از ظهر، در بند باز شد و تعدادی از زندانیان که بندشان منحل و تخلیه شده بود وارد شدند: مصطفی (سلیمان) مرد فر، مسعود فلاح روشن قلب، مصطفی اسفندیاری، محمود سمندر، احمد مطهری، مهران هویدا، احد محمودی فر، محمد کرامتی، حسین نجاتی،  پرویز (ز)، اکبر (ب)، رضا (ف)،‌ مرتضی و ... تقریباً آخرین نفرات باقی مانده در قزلحصار بودند که چند ماه قبل به گوهردشت آمده و به طور موقت در یکی از بندهای کوچک طبقه‌ دوم جمع شده بودند.» جلد ۳ صفحه‌ی ۱۱۳

 

عجیب نیست حتی در میان اسامی افرادی که به بند شما آمده‌اند اسم من سانسور می‌شود. یعنی خوب یا بد مثبت یا منفی نباید اسمی از من آورده شود! چرا میان این همه اسم، اسم من که بیش از همه با تو بودم یادت نیست؟!

تو در مورد تاریخ ورود ما به بند ۲ اشتباه می‌کنی که زیاد مهم نیست. تو نوشتی ما در بحبوحه‌ی تدارک عید وارد بند شدیم و به کمک شما شتافتیم. در حالی که ما آخر بهمن به بند شما منتقل شدیم و از پیگیران اصلی برگزاری برنامه‌‌های عید نوروز ۶۶ بودیم.

 

تو به درستی نوشتی:

 

«با توجه به ابزار و امکاناتی که زندانیان جدید لابلای وسایلشان جاسازی و وارد کرده بودند، سرعت کارمان بالا رفت. چند نفر هم وارد تیم‌های کر و نمایش شدند. احمد مطهری، با قامتی تنومند، صورتی پهن و نگاهی دردمند، به رغم ظاهر سخت و زمختش، دریایی از عاطفه و عشق و بردباری بود. با اولین درخواست، پذیرفت نقش حاجی فیروز را به جای «حمید» بازی کند. محمود سمندر هم تهیه‌ی یک برنامه کوتاه پانتومیم را با مسئولیت کامل خودش پذیرفت. جلد سوم صفحه‌ی ۱۱۴

 

بعد در صفحه‌ی ۱۲۴ از درست کردن کیک عید توسط مصطفی اسفندیاری گفتی که واقعی است. اما وقتی به اجرای مراسم می‌رسد تمام تلاشت این است که من را سانسور کنی. تو مسئولیت بچه‌هایی را که اعدام شدند کم و بیش می‌نویسی اما مرا که زنده هستم سانسور می‌کنی! محمود من نقشی در برگزاری آن عید نداشتم؟ همانطور که گفتم نقش اصلی در مراسم عید را اتاق ما و در واقع بچه‌هایی که تازه وارد بند شده بودیم به عهده داشتیم. مصطفی اسفندیاری نه تنها مسئولیت صنفی و تهیه کیک بند را به عهده داشت بلکه دو شعر کاروان و الهه ناز را با صدای زیبا و غرایی اجرا کرد که تحسین همه را به همراه داشت. مراسم نوروز را من با خواندن شعر «باز آمدم چون عید نو تا قفل زندان بشکنم» مولانا آغاز کردم. مراسم را هم من با شعر دیگری از مولانا به پایان بردم.

ج- ف، مسئولیت گروه کر فارسی و ترکی را به عهده داشت. مصطفی مردفرد و مجتبی ... مسئولیت تزئینات سالن را به عهده داشت.

محمود سمندر پانتومیم اجرا می‌کرد و احمدرضا مطهری حاجی فیروز بود. من هم به عنوان مسئول اتاق هماهنگی‌های مربوطه را انجام می‌دادم.

البته در کتابم در مورد آن روز از نقش خودم صحبت نکردم چرا که به نظرم مهم نبود. خیلی‌ جاهای دیگر هم همین کار را کردم. من در کتابم فقط از برگزاری تأتر صحبت کردم و اشاره‌ای به بازیگران نکردم کما این که تنها به رهبر و تک خوان گروه سرود اکتفا کردم و نه خوانندگان گروه سرود. اما تو از جزئیات مراسم آن روز می‌گویی و اسم همه را می‌آوری اما من را سانسور می‌کنی این‌جاست که اعتراض می‌کنم.

محمود تو هرچه را که فراموش کرده باشی، شعرخواندن مرا که فراموش نکرده‌ای. یادت هست بیرون از زندان هم که بودیم جمع که می‌شدیم اصرار می‌کردی بخوانم! هنوز شاهدان زیادی از آن روزها زنده هستند. می‌توانی در مورد شعر خواندنم از آزادعلی حاجیلویی که در «اشرف» است بپرسی. محمود مشکل این است که قرار نیست اسم من برده شود. نمی‌دانم اگر اعدام شده بودم  چه در وصفم می‌نوشتی و مرا ملقب به چه صفات غلوآمیز و غیرواقعی می‌کردی؟ اما خوشحالم که امروز زنده هستم و تلاش می‌کنم صدای خاموش شده عزیزانم را آن گونه که بود پژواک دهم.

 

وقتی که به بند ۳ رفتیم باز مرا سانسور می‌کنی:

 

«در اولین تهاجم و اعتراض به پاسداران، مهران هویدا که در بند سابق مسئول نان بود و برخی از امکانات و ابزار ممنوعه را ضمن انتقال، لابلای نان‌ها جاسازی کرده بود، توانست سبدهای نان را تحویل بگیرد. حاج محمود که حسابی از دست مهران کلافه شده بود او را به جرم جوسازی در بند و توهین به پاسداران به انفرادی برد. اعتراض بالا گرفت. تعدادی را بیرون کشیدند و به جرم اتهام داغ کردند.» جلد چهارم، دشت جواهر صفحه‌های ۴۴ و ۴۵

 

در همان بدو ورود به خاطر تأکید بر حق انتخاب اتاق‌ها توسط خودمان و تلاشی که برای گرفتن این حق به خرج می‌دادیم، حاج محمود افسر نگهبان، من و علیرضا اللهیاری را از بند بیرون کشید و بعد از ضرب و شتم شدید توسط پاسداران به انفرادی منتقل کرد. جرم من جوسازی در بند و فریب مسئولان زندان با زبانم بود و جرم علیرضا اللهیاری حمایت از من و اعتراض نسبت به برخورد حاج محمود افسر نگهبان زندان با من.

بعد از چند روز هر دو برگشتیم. مهران هویدا با ما نبود. او روحیه‌ درگیری هم نداشت. دوباره بعد از چند روز به علت عدم شرکت در تماشای مصاحبه‌ی اجباری به انفرادی منتقل شدم. احتمالاً در این موقع مهران به انفرادی منتقل شده و سپس در فاصله‌ی کوتاهی به بند برگردانده شده است که من از آن بی‌خبرم. ولی نکته‌ای که می‌خواهم روی آن تأکید کنم این است که تو بازهم مرا سانسور کردی.

 

در کتاب حتی وقتی پس از پایان کشتار ۶۷ توی بند ۱۳ آمدی از خیلی‌ها نام می‌بری اما آن‌جا هم حاضر نیستی بگویی من یا یکی از بچه‌هایی را که در خارج از کشور هستند دیدی؟ عجیب نیست؟ تو خیلی‌وقت‌ها با من قدم می‌زدی، از همه مهم‌تر از من شعر می‌گرفتی! چطور همه چیز یادت رفته.

 

 

 

از صفحه‌ی ۱۷۶ تا صفحه‌ی ۱۸۶ در مورد ورزش جمعی و کتک خوردن و رفتن به اتاق گاز صحبت شده است. از همه کس اسم آوردی، الا من. آیا می‌توانم باور کنم که یادت رفته؟ نفر اول صف ورزش روزی که به اتاق گاز رفتیم محمد علی ابرندی «عمو» بود و نفر دوم من و محمود سمندر.

اکبر صمدی و محمد مشاط را به عنوان کسانی معرفی کردی که با فرعی خواهران مورس می‌زدند. نکته جالب این است که اکبر صمدی آن موقع تقریباً‌ مورس زدن بلد نبود و تلاش می‌کرد یاد بگیرد. چون مورس را غالباً در سلول انفرادی می‌توان با تمرین و ممارست و بنا به ضرورت یاد گرفت. بگذریم که تو در کتاب حتا مدعی شده‌ای اخبار را شب موقع خواب با حمید لاجوردی در بند عمومی در  فروردین۶۶ از طریق مورس روی مچ دست رد و بدل می‌کردید! محمود! تردیدی ندارم تو همین الان هم ذره‌ای مورس زدن بلد نیستی. تو تا روزی که با من بودی مورس زدن بلد نبودی. حمید لاجوردی هم بلد نبود. آخر در سال ۶۵که بندهایمان مثل مناطق آزاد شده بود و به سادگی در جمع‌هایمان ساعت‌ها حرف می‌زدیم چه کسی این‌‌گونه اخبار ساده زندان را رد و بدل می‌کرد؟ روز را از شما گرفته بودند؟

در هر صورت نفر اصلی‌ای که مورس می‌‌زد و کنار پریز نشسته بود محمدرضا مشاط بود و من. در آن جمع مثلاً انفرادی کشیده‌ها من و محمدرضا مشاط بودیم. البته او متبحرتر از من بود. تکذیب نمی‌کنم که اکبر هم تلاش می‌کرد این کار را بکند.

 

تو وقتی به خواهران محمد رحیمی می‌رسی در موردشان از هوشنگ محمد‌رحیمی که شهید شده نقل قول می‌آوری و نه از عباس که زنده‌ است! همه‌ی ما می‌دانیم که تو رفیق عباس بودی و نه هوشنگ. تو نشست و برخاست‌ و صمیمیت‌ات با عباس بود و نه هوشنگ. درست برعکس من. من از قدیم با هوشنگ هم‌بند و دوست بودم و تو با عباس. من که می‌دانم چرا عباس را سانسور می‌کنی و در خاطراتت اسمی از او نیست. برای من تا آخر دنیا هم عباس همان عباس است. دوستش دارم و معتقدم فضای زندان را تلطیف می‌کرد.

 

محمود تو مرا فراموش نکردی، تو به توصیه‌‌ها عمل کردی. برای همین در جلد پنجم کتاب تو تلاش شده است از زبان تو به مطالبی همچون آمار کشتار زندانیان در سال ۶۷، نفی اعدام زندانیان سیاسی تحت عنوان قاچاقچی و عدم ذکر وابستگی‌سیاسی‌شان از سوی من، اعدام در استخر زندان، و روایت غیرواقعی غلامرضا جلال راجع به قفس و... پاسخ داده شود. ای کاش به جای این شیوه، نادرستی نقدم را مشخص می‌کردی. با دلیل و برهان آن‌جاهایی که اشتباه کرده بودم را ذکر می‌کردی.

 

روایت نادرست در مورد اشعار سروده شده در زندان

 

محمود! من مجبورم در مورد زشتی کارت هنگام استفاده از شعرهای زندان توضیح مکفی دهم. جدا از جفایی که به واقعیت شده، از موضع شخصی هم مجبور به موضع‌گیری هستم. من مسئول دریافت و حفظ کردن اشعار بودم. این را به صراحت در مقدمه‌ی «برساقه‌ی تابیده کنف» و توضیحاتی که این طرف و آن طرف دادم گفته‌ و نوشته‌ام. تو با روایت نادرست‌ات به شکلی غیراصولی به زعم خودت به طور ظریف اصالت گفتار مرا خدشه دار کردی. بایستی از خودم و ادعاهایم دفاع کنم. مجبورم در مورد ادعاهای نادرست تو توضیح داده و بطلان آن‌ها را مشخص کنم. ناسپاسی تو باعث می‌شود که افراد گیج شوند و یا کسانی که اطلاعی از ماوقع ندارند در صداقت گفتارم در این مورد شک کنند. آن‌چه تو در رابطه با شعرهای زندان انجام دادی صادقانه نیست. تو برای احقاق حق و حقیقت پا به میدان مبارزه گذاشتی، چگونه خودت را راضی کردی در صفحه‌ی ۲۰۷ «دشت جواهر » عنوان کنی:

 

«مشغول جمع‌آوری اخبار و آمار شهیدان گوهردشت بودیم که شعر «طوقی» رسید. بعد از درددلی و نجوایی با «طوقی»، تصمیم گرفتم شعر را قبل از تکثیر، برای بچه‌ها بخوانم. سیامک و حسن و اکبر و ... را در سلول ما قبل آخر جمع کردم، موضوع شعر را توضیح دادم:

- اسم شعر طوقیه. طوقی یه پرنده‌ایه که یه نوار کبود زیر گردنشه.  از اونجایی که بچه‌ها رو وقتی دار زدن رد طناب مثل نوار باریکی روی گردنشون میمونه. به «طوقی» تشبیه شده است. البته شعر با تصویر شراب‌های ۷ ساله شروع میشه. همون طور که میدونین اکثر بچه‌ها موقع اعدام ۷ سال از دستگیریشون گذشته بود. یعنی ۷ ساله بودن. از طرفی نابترین شراب هم شراب ۷ ساله‌اس. شرابی که ۷ سال تو محیط دربسته بدون نور و هوا ، حسابی قوام گرفته و پخته شده .

مکثی کردم. نگاهی به سکوت و بی تابی چشم‌ها انداختم. گلویم را صاف کرده و با صدای بلند شروع کردم:‌...»

 

اگر با من روبرو شوی خجالت نخواهی کشید؟ چگونه شعر «طوقی» را که از من به اصرار گرفتی و همیشه اول آن را اشتباه می‌خواندی بدون اشاره به نامم می‌‌آوری؟ کدام تکثیر، تو چه مسئولیتی در قبال آن داشتی؟ اصلاً قرار نبود تکثیری انجام گیرد به ویژه به خاطر مسائل امنیتی آن‌هم در اولین روزهای پس از کشتار ۶۷. برای همین من مسئولیت حفظ اشعار را به عهده داشتم و دستنویس آن را نیز پاره می‌کردم. اگر به خاطر رابطه‌ات با من نبود حتا متوجه سروده شدن این اشعار هم نمی‌شدی. کما این که بقیه نیز در سال‌های بعد که جو آرامتر شده بود از طریق من آگاه می‌شدند. چون کسی غیر از من اطلاعی نداشت. اگر تلاش شخصی‌ام نمی‌بود این اشعار هم مثل بقیه‌ی شعرهای زندان از بین می‌رفت. چرا هیچ مجموعه شعری به غیر از شعرهایی که من حفظ کردم و انتشار دادم در دست نیست؟ مگر این که افراد شعرهای خودشان و یا حداکثر یکی دوتا از شعرهای دوستان نزدیکشان یادشان باشد. اگر راست می‌گویی و شعرها به دستت می‌رسید و مسئولیت تکثیر آن‌ها را داشتی!؛ یک شعر به غیر از آن‌هایی که من انتشار دادم ، منتشر کن. زیاد که نگفتم، فقط یک شعر منتشر کن.

تو به خوبی می‌دانی که اشعار سروده شده را من می‌گرفتم و پس از حفظ کردن پاره می‌کردم. چندتایی‌اش را بعدها به تو نیز دادم. حتا شاعر خودش شعرش را حفظ نبود و از من می‌خواست آن‌ها را برایش بخوانم. محمود تأکید می‌کنم نه تو و نه هیچ‌کس دیگری ذره‌ای در حفظ و نشر این اشعار به من و یا شاعر کمک نکردید. من به تنهایی این بار را به دوش کشیدم و امروز به انجام آن می‌بالم. محمود تو تنها یکی از ده‌ها و یا صدها شنونده اشعار بودی همین و نه بیشتر.

تو اسم کسانی را که هنگام خواندن شعر مزبور به تو گوش می‌کردند و توضیحاتی که به آن‌ها دادی یادت هست اما اسم من که شعر را به تو دادم یادت نیست؟! تو می‌گویی: شعر «طوقی» رسید! ‌لابد از آسمان رسید. معلوم است نمی‌توانی ادعا کنی شاعر خودش این شعر را به تو داد. برای همین می‌گویی رسید. تو در جای دیگری می‌گویی به عمد اسم شاعر را نمی‌گویم. البته من هم به عمد تا کنون اسم شاعر را نگفته‌ام. اما تو خود بهتر می‌دانی دلایل من با تو از زمین تا آسمان فرق دارد. من به خاطر احساس مسئولیت چنین کاری نمی‌کنم اما تو ...

مگر یادت رفته حافظ چه می‌‌گفت:‌

 

صنعت مکن که هرکه محبت نه راست باخت

عشقش به روی دل در معنی فراز کرد

فردا که پیشگاه حقیقت شود پدید

شرمنده رهروی که عمل بر مجاز کرد

 

تو در صفحه‌ی ۲۲۰ جلد چهارم دروغ دیگری را در مورد شعر «نامه‌ای از بهشت» و وقایع پاییز ۶۷ می‌گویی: 

 

«بعد از بیدار باش شعر بلند «نامه‌ای از بهشت» از زبان سربداران و آفتابکاران مرداد رسید. با یک نگاه به کاغذ، شعر را تند در دلم خواندم. بدنم گرم شد. ... از کندو کاو لبخند و نگاه سیامک، متوجه تعجب و کنجکاوی‌اش شدم. کاغذ و نامه‌ی رسیده را نشانش دادم. در سلول را محکم بستم و با اشتیاق شعری که هنوز برایم تازگی داشت – و برخی کلماتش هم ناخوانا بود- را با صدای بلند خواندم:...»

 

این شعر در تیرماه ۶۸ در اوین و هنگامی که به سالگرد کشتار ۶۷ نزدیک می‌شدیم سروده شد. چون قرار نیست چیزی راجع به اوین گفته شود تاریخ سروده شدن آن را دستکاری کرده‌‌ای و خاطره‌ای غیر واقعی را نیز روی آن سوار کرده‌ای. آن موقع ما در سلول‌های کوچک گوهردشت نبودیم. بلکه در سالن ۶ آموزشگاه اوین به سر می‌بردیم. سلول‌هایمان ۳ نفره نبود بلکه نزدیک به ۲۵ نفر در هر اتاق بودیم. آن موقع سیامک با تو هم اتاق نبود. بلکه من و سیامک هم اتاق بودیم. محمود این‌ها انشانویسی‌ است. این اشعار هرکدام یک تاریخ پشت‌شان است. در یک دوره زمانی خاص سروده شده‌اند. برای احترام به حقیقت نه، لااقل برای دل زخم‌خورده و سوخته‌ی شاعر هم که شده دست از داستانسرایی بردار و نمک بر زخم نپاش.

 

در صفحه‌ی ۲۳۹ دوباره بدون اشاره به من مطرح کرده‌ای: 

 

«قبل از ظهر، بعد از شوخی و اخبار و تحلیل، و لابلای خبرها و خاطراتی از یاران اوین، شعری به یاد سهیلا و مهری محمدرحیمی رسید...»

 

نمی‌دانم چگونه می‌توانی از حق و حقیقت دم بزنی و صحبتی از من که نه تنها چند شعر را در زندان بلکه بیرون از زندان در اختیار تو گذاردم نزنی. محمود تو که بنا به دلایلی که لابد برای خودت محترم است اسم مرا از خاطرات زندان حذف می‌کنی با چه توجیهی از این شعرها استفاده می‌کنی؟ تو چه سنخیتی با شاعر داری؟ آیا راه تو با شاعر یکی است؟ می‌دانم که از وضعیت امروز سراینده همین اشعاری که در کتاب آوردی و بی دریغ و غیرمسئولانه خرج می‌کنی بی‌اطلاع نیستی. تدوین کننده و منتشر کننده هم بی اطلاع نیستند و این زشتی کار را دو چندان می‌کند.

 

محمود! عاقبت در صفحه‌‌ی ۲۴۴ و ۲۴۵ جلد چهار با سناریویی که چیده‌ای اکبر صمدی را همراه کرده می‌گویی:‌

 

«- راستی! یادم رفت بگم. شعر دشت جواهر رو شنیدی؟

- نه!‌ جدیده؟

- آره . دیروز بعد از این که وارد این بند شدیم رسید.

- حفظی؟

- نه ولی دارمش

-  میخونی ؟

- صب کن. حواست به در باشه، یه بار هم بیشتر نمی‌خونم.

کاغذ چهارتا شده را از جیبم درآوردم. به سمت دیوار کنج حیاط رفتیم و در گوشه‌یی که از ۲ سمت پوشیده بود ایستادیم: »

 

شنیدی می‌گویند «پیش قاضی و ملق بازی»! این شعر جزو اولین سروده‌های زندان پس از کشتار ۶۷ بود. این شعر هنگامی که در بند ۱۳ بودیم در مهرماه ۶۷ سروده شد. تو در مورد تاریخ سروده شدن این شعر هم اشتباه می‌کنی. چون تو در جریان سرودن اشعار و چگونگی حفظ آن‌ها نبودی. فقط به خاطر رابطه‌ای که با من داشتی گاهی به اصرار یکی از آن‌ها را می‌گرفتی. لابد این را تکذیب نمی‌کنی و یا خدای نکرده رابطه را برعکس نمی‌کنی؟ این شعر را من در همان بند ۱۳ به تو دادم. ولی تو آن را از حفظ نکردی. دوباره بیرون از زندان پاپی‌ام شدی که برایت بنویسم. محمود تو چگونه اسم کتابت را « دشت جواهر» گذاشتی؟ آیا این نام تو را اذیت نمی‌کند؟ آیا تو را به یاد شاعر و سرنوشت غم‌انگیزش نمی‌اندازد؟

 

محمود! «من این حروف نوشتم چنانکه غیر ندانست

 تو هم ز روی کرامت چنان بخوان که تو دانی»  

 

یک شعر دیگر را که به تو دادم سانسور‌ کرده‌ای! دلیل آن مشخص است. تو قرار نیست چیزی راجع به اوین بعد از کشتار ۶۷ بگویی. این شعر «نوروز» نام داشت به مناسبت نوروز ۶۹ در اوین سروده شده بود. در زندان تنها دو شعر را از حفظ بودی یکی این شعر را و دیگری شعر «طوقی» را آن‌هم به صورت نصفه نیمه. طوقی را هم غلط می‌خواندی. یادت هست شعر «نوروز» را در مراسم عیدی که در بند برگزار کردیم خواندی؟ چند بار با تو تمرین کردم تا شعر را درست بخوانی. آن روز با لنگ، کراوات زده بودی. ایده‌اش را از من گرفتی. البته از خودم نبود. یادش به خیر اسدالله کاریان هرجا که هست سلامت و سرزنده باشد؛ در عید ۶۱ این کار را در سالن یک آموزشگاه اوین کرده بود که با استقبال زیادی روبرو شد. تو هم با استقبال امیرانتظام روبرو شدی، یادت هست به تو چی گفت؟ من در خاطراتم از این موضوع یاد کردم اما در مورد شعر خواندن تو چیزی نگفتم. این تنها جایی است که آگاهانه تو را سانسور کردم. خودت بهتر می‌دانی به خاطر دل شاعر این کار را کردم. تو از کار و خلاقیت او سوء استفاده می‌کنی. اگر خواستی می‌توانم همین موضوع را باز کنم. اما به نظرم در این مورد اشتباه کردم بهتر بود اسم تو را می‌آوردم، چون بالاخره تو این کار را انجام داده‌ بودی. اما خشمم به خاطر بعضی مسائلی که خود می‌دانی باعث شد که این اشتباه از من سر بزند. برای همین پوزش می‌خواهم.

 

تو در صفحه‌ی ۹۶ و ۹۸ جلد پنجم کتاب بخش‌هایی از شعر «گورستان» را آوردی. نمی‌دانم این شعر را از کجا برداشتی، از کتاب «برساقه‌ی تابیده کنف» که انتشار دادم یا ...؟ خودت می‌دانی در توضیحاتم دست بستگی دارم.

من این شعر و شعر «گور مجاهد» را حفظ نکرده بودم. شب بود که این دو شعر را دریافت کردم. چندتا کلاس درس در بند داشتم، کارهای اتاق و مسئولیت نظافت و بند را نیز دنبال می‌کردم. سهل‌انگاری کردم و پیش خودم گفتم فردا صبح هر دو را از حفظ می‌کنم. اولین و آخرین باری بود که در حفظ کردن شعری بعد از سروده شدن غفلت کردم. صبح اول وقت اسمم را برای رفتن به مرخصی سه روزه خواندند. قرار بود در مرخصی فرار کنم. ماندم بر سر دوراهی که دو شعر را با  خودم ببرم یا در زندان باقی بگذارم. اگر هنگامی که مرا تفتیش بدنی می‌کردند آنها را پیدا می‌کردند امکان مرخصی و فرار از کشور را از دست می‌دادم. بالاخره دلم نیامد این دو شعر را با خود نبرم. چرا که آن‌ها را یادگار بچه‌ها می‌دانستم. از همه مهم‌تر این دو شعر در مورد گور ناپیدای بچه‌ها بود. چیزی که همیشه فکرم را به خودش مشغول کرده است.

با ترفندی که در جلد چهارم خاطراتم توضیح داده‌ام این دو شعر را از زندان خارج کردم و در بیرون زندان این دو شعر و بقیه شعرهایی را که از حفظ بودم یادداشت کردم. این دو شعر را نه من و نه هیچ‌کس دیگری از حفظ نبود؛ چون یادداشت کرده بودم ضرورت حفظ‌ کردنش را هیچ‌ موقع احساس نکردم. شاعر این دو شعر حتا مضمون آن‌ها را نیز فراموش کرده‌ بود. بعدها که برایش خواندم، خندید و گفت: این شعر مال منه؟ من هم خندیدم و گفتم نه خودم جدیداً سرودم.

من حفظ و انتشار اشعار آن دوره از زندان را وظیفه خود می‌دانستم. اصلاً به این منظور حفظ‌شان می‌کردم. قرارمان هم بر این بود که روزی انتشارشان دهم. حتا به شاعر می‌گفتم تو حق نداری هیچ‌چیزی را حذف کنی و یا شعری را به دلیل این که احساس خوبی نسبت به آن نداری پاره کنی. چون مال تو نیست. هدفم این بود که احساس و رنج و دردی که پس از کشتار ۶۷ می‌کشیدیم از طریق این اشعار به زیباترین شکل به نسل بعد منتقل شود. انگیزه‌ام سالم بود برای همین انرژی‌ام چندبرابر شده بود و به سادگی آب خوردن آن‌ها را از حفظ می‌کردم و به خاطر می‌سپردم. بعضی‌ها که باور نمی‌‌کنند این همه شعر را از حفظ کرده باشم به این خاطر است که در چنین موقعیتی قرار نداشته‌اند و از چنین انگیزه‌ای برخوردار نبوده‌اند و یا این که توان هرکس در هر زمینه را با خودشان قیاس می‌کنند. اما تو خوب می‌دانی که من این شعرها را از حفظ کردم ، تو به سادگی حق‌پوشی می‌کنی.

 

تو در صفحه‌ی ۱۰۰ جلد پنجم کتاب، شعر «پرنده‌ای با عصا» را آوردی، بدون این که باز هم به من اشاره‌ای کنی. تو در مورد آوردن نام شاعر این شعر دست بستگی داری! آیا در مورد نام من هم که آن را در اختیار تو گذاشتم دست بستگی داری؟ شعر «هفت سین» را نیز از من گرفتی یادت هست؟

 

تو در مقدمه‌ی جلد یک کتاب، آن‌جایی که خطاب به مسعود رجوی می‌نویسی:

 

«آفتابکارانی که بعد از ۷ سال فراق و داغ، در آرزوی دیدار یار، هشیار و بیقرار؛ پرده‌های تردید و پندار را بالای دار دریدند.» 

 

نیز از شعر «مرگ بندباز» که در کتاب «برساقه‌ی تابیده کنف» انتشار داده‌‌ام، استفاده کرده‌ای شاعر می‌گوید:

«اگر بی بال نمی‌شود پرید

بندبازان، این گونه می‌پرند

این‌گونه، هشیار و بیقرار

پرده‌ی پندار را می درند»

 

محمود تو خیلی جاهای دیگر هم در کتاب از این شعرها استفاده کردی بدون آن که به منبعی که آن را در اختیار تو گذاشت اشاره کنی.

 

محمود تو در ده‌ها جا در کتابت از اشعار زندانی که من انتشار دادم استفاده کردی بدون آن که عبارات را در گیومه بیاوری و یا اصلاً به روی خودت بیاوری که این‌ها کلمات تو نیست و صاحب دارند. مثل همین جمله بالا که خطاب به مسعود رجوی نوشتی. مثل کلمات دیگری مانند «نای نیلوفری» یا «بانگ هماهنگ آهنگ» که البته هنگش را جا انداختی، درستش «بانگ هنگ هماهنگ آهنگ» است و در مورد علی اشرف نامداری به کار بردی. تو کتاب شعری که من انتشار دادم را جلویت گذاشتی و رونویسی کردی یا از راهی ناصواب به دست نویس شعرها دست یافتی که نمی‌خواهم در این‌جا حدسم را توضیح دهم! آرزو می‌کنم از روی کتاب من نوشته باشی چون گمان دومی برایم خیلی دردناک است. بخصوص اگر این کار از تو سر زده باشد.

 

محمود!‌ خودت بهتر می‌دانی چرا این بخش از نوشته‌ام را با شعری از حافظ شروع کردم. معنی‌اش را درک می‌کنی. نمی‌دانم این‌همه ناسپاسی از کجا ناشی شده است؟ چهره‌ی هوشنگ امجدی وقتی با حسرت این بیت حافظ را می‌خواند یادت هست؟

 

کس نمی‌گوید که یاری داشت حق دوستی

حق شناسان را چه حال افتاد  یاران را چه شد

 

سعی کردم زشتی کارت را با کلام حافظ که هوشنگ امجدی مرا با ابعاد گوناگون وجود او آشنا کرد و حق معلمی به گردنم دارد توضیح دهم. لابد که او را فراموش نکرده‌ای. متأسفم حقی را که به گردنت داشت، ادا نکردی و او را نیز مشمول سانسور کردی. مجبورم از زبان او و خودم بخوانم:

 

حـقوق صحبت ما را به باد داد و بــــــرفت           

وفای صحبت یاران و همنشینــان بین

 

یادت هست در نیمه دوم سال ۶۹ من و تو در سالن ۲ آموزشگاه اوین هر شب نزد هوشنگ امجدی یکی از متهمین جاسوسی برای آمریکا، حافظ می‌خواندیم. تسلط او روی حافظ ستودنی بود. او دوست پدرت بود و از  نزدیکان و هم‌نشینان زنده یاد علی دشتی. تو بعضی وقت‌ها با او قدم می‌زدی و صحبت می‌کردی. ایده شرکت در کلاس حافظ خوانی نزد او را تو به من دادی. من‌هم در آن روزها واقعاً به آن نیاز داشتم با کمال میل پذیرفتم. از این بابت از تو ممنونم. هیچ موقع  این لطف تو را فراموش نمی‌کنم. در وضعیت روحی بدی قرار داشتم. نه تو و نه هیچ یک از بچه‌های اتاق از راز دلم خبر نداشتید.

نقشه‌ی فرار از زندان و کشور در مرخصی که با سیامک طوبایی و ... کشیده بودیم با شکست مواجه شده بود؛ بچه‌ها همگی در تور وزارت اطلاعات افتاده، دستگیر و مخفیانه اعدام شده بودند. بعد از دو ماه کار در کارگاه و وقتی احساس کردم احتمالا بچه‌‌ها دستگیر شده‌اند از ادامه کار سرباز زدم و تبعاتش را پذیرفتم. بعد از انفرادی و مجرد و زندگی با زندانیان عادی تازه به نزد شما بازگشته بودم و به هیچ قیمتی حاضر به کار در کارگاه زندان نبودم. وقتی در بند باز می‌شد دلم هری می‌ریخت پایین. فکر می‌کردم اسمم را برای بازجویی می‌خوانند. این شرایط نزدیک به یک سال و خرده‌ای طول کشید. مدتی بود متوجه شده بودم طرح فرار لو رفته است و نوبت خود را برای بازجویی و مجازات انتظار می‌کشیدم. نمی‌دانستم با اطلاعاتی که دارم چه کار کنم؟ امکان سوزاندن آن‌ها هم نبود. من انسان بودم همراه با همه‌ی ضعف‌های انسانی. معنای شکنجه‌های بیرحمانه را می‌دانستم چون آن را تجربه کرده بودم. از تجربه‌ی دوباره شکنجه‌‌‌های طاقت فرسا و سرنوشتی که در انتظارم بود می‌هراسیدم. از مرگ مرا هراسی نبود اما از شکستن می‌ترسیدم. از له شدن دلم به درد می‌آمد و اعصابم در هم کشیده می‌شد. نمی‌دانستم از من چه خواهند خواست؟ اگر حکم  اعدامم را به دستم می‌دادند از خوشحالی بال در می‌آوردم. در آن دوران تنها پناه بردن به حافظ و اشعار زندان که ساعت‌ها از حفظ زمزمه می‌کردم مرا به آرامش می‌رساند؛ روح و روانم را نوازش می‌کرد. من ‌آدم خوش شانسی بودم. از این بابت نمی‌دانم قدردان چه کسی باید باشم.

من هم جدا از مورد بالایی که توضیح دادم بعضی‌ جاهای دیگر اسم تو را نیاوردم یا در واقع تو و دیگران را سانسور کردم. اما آن برمی‌گشت به مواردی که چه بسا نقاط ضعف بود. مثلاً من در خاطراتم نوشتم که در اسفند ۶۷ به هنگام آزادی زندانیان مارکسیست از بند‌ ما هم تعدادی از بچه‌ها را به جلسه‌‌ی «بیعت با امام» در تالار رودکی بردند و سپس به مرخصی فرستادند. من در آن‌جا از تو و بقیه بچه‌ها نام نیاوردم. نه این که یادم نبود. ربطی نداشت. کسی که موضوع را می‌خواند موقعیت شما را درک نمی‌کرد. من هم در موقعیت تو شاید بهتر از تو برخورد نمی‌کردم. حتا موقعی که در مورد کلاس حافظ با هوشنگ امجدی نوشتم از تو اسمی نیاوردم چرا که گفتم شاید دوست نداشته باشی بگویم که طرف متهم به جاسوسی برای آمریکا بود و ما با او کلاس حافظ داشتیم! از نظر من این کار اشکالی نداشت. تازه اگر فکر می‌کردم اشتباه هم بود می‌گفتم، چون این کار را انجام داده بودم. از همه این‌ها گذشته او حق معلمی به گردن من دارد باید آن را ادا می‌کردم. تازه من کلاس درس و موضوعات مطرح شده در آن را توضیح ندادم. مقصودم فقط ادای دین شخصی‌ام به او بود. نمی‌توانستم از زندان بگویم و از او نگویم.

قصد من پرده دری نیست. برای آن که نسل آینده بداند چه بر ما رفته می‌گویم. در رابطه با تو هم نمی‌خواستم پرده دری کنم. تو رنج کشیدی، سختی تحمل کردی، الان هم با محرومیت مواجهی. ارزش تو را درک می‌کنم. الان هم به این دلیل می‌گویم که می‌بینم تو علمی را که از امجدی آموختی خرج می‌کنی ولی از او یادی نمی‌کنی! و این یعنی ناسپاسی که برای من قابل پذیرش نیست.

من موقع نوشتن کتابم خیلی دست‌بستگی‌ داشتم. البته بعضی جاها هم موضوعات از یادم رفته بود و یا فکر می‌کردم درج‌شان اهمیتی ندارد و یا تاریخ دقیق‌اش یادم نبود. آخر من کتاب و حوادث را بر اساس تاریخ نوشته‌ام؛ اگر رعایت تاریخ نسبتاً دقیق آن‌ها نبود خیلی از حوادث را می‌توانستم بیان کنم. مجبور شدم به خاطر این معضل بخشی از مطالبی را که یادم بود نیاورم.

قصدم سانسور و یا حذف کسی نبود. چون خاطرات شخصی‌ام بود خیلی جاها به اختصار توضیح دادم و گذشتم، از ذکر جزئیات خودداری کردم که حجم کتاب زیاد نشود، وگرنه کتاب چند برابر این که هست می‌شد. البته حتماً که بعضی‌جاها هم مرتکب اشتباه شدم. اما از روی قصد و عمد نبود. سهواً دچار لغزش و اشتباه شدم، با هدف و برنامه نبود. اما تو اشتباه نکردی. هرکجا که کسی و به ویژه من را حذف کردی روی حساب این کار را کردی! تو سعی کردی هیچ نقطه قوتی از من و یا بچه‌هایی که در خارج از کشور هستند ثبت نشود! شاید که قبح و زشتی کارت را نفهمی.

 

خواننده عادی شاید متوجه شیوه‌ی نادرست تو در استفاده از آموزه‌های هوشنگ امجدی در کتابت نشود، اما من که می‌فهمم. چرا موقع نوشتن به این فکر نکردی؟

تو در صفحه‌ی ۱۹۲ جلد دوم کتاب (سرود سیاوشان) نوشتی:

 

«بعد از رفتن حاج داوود، تصمیم گرفتیم سری به کتاب حافظ بزنیم. اشعار و افکار حافظ یکی از موضوعات مورد علاقه و در عین حال مورد بحث و نشاط و اختلافمان بود. کتاب را باز کردیم. ظاهراً هیچ بحث و اختلاف سلیقه‌یی در کار نبود:‌

بود آیا که در میکده ها بگشایند

گره از کار فرو بسته ما بگشایند

... نامه تعزیت دختر رز بنویسید

تا حریفان همه خون از مژه‌ها بگشایند

بحث بر سر نامه‌ی تعزیت و دختر رز بالا گرفت:‌

- مگه منظور از نامه تعزیت، همون نامه و کارت دعوت برای شرکت در عزاداری و مراسم داغ و سوگواری نیست؟ »

«...ببین! تو بیت بعدی میگه گیسوی چنگ ببرید به مرگ می ناب. در قدیم وقتی داغ خیلی سنگین بود، دختران جوان از شدت اعتراض، موهای سرشون رو از بیخ با قیچی می‌بریدن. حافظ، تارهای چنگ رو به تارهای مو تشبیه کرده و حالا او، ...» سرود سیاوشان جلد دوم صفحه‌ی ۱۹۶

 

چرا خاطرات بعد از سال ۶۷ را سانسور کردی که مجبور شوی کلاس درس‌ هوشنگ امجدی را به سال ۶۳ و بحث خودت با چند نفر دیگر ارجاع دهی؟ من که یادم هست وقتی امجدی در سال ۶۹ این شعر را توضیح می‌داد تو چطوری یادداشت می‌کردی و چشم‌هایت چهارتا شده بود و بعد از زیبایی تفسیر امجدی به ویژه در مورد بریدن گیسوی چنگ و دختران جوان عزادار و ... می‌گفتی. محمود من یادم نرفته وقتی امجدی از من و تو پرسید که معنای این شعر چیست تو چقدر پرت و پلا تحویل دادی. محمود من هنوز به فراموشی و نقصان حافظه دچار نشده‌ام. البته در نوشته‌‌ات یکسری از افاضات خودت را هم وارد کردی که ربطی به تشریح زیبای امجدی نداشت. محمود یادت رفته وقتی از کارگاه برمی‌گشتی چطوری این‌شعر را در آستانه در اتاق و یا سر سفره می‌خواندی؟ محمود چرا محصول تفکر و دانش دیگران را به نام خودت تمام می‌‌کنی؟

اینجاست که «حـقوق صحبت» امجدی رو به باد دادی و برفتی. زشتی کار آن‌جاست که یکی از سوگندهای حافظ «حق صحبت» است. «به جان پیر خرابات و حق صحبت او»

جای دیگر هم دوباره همین کار را می‌کنی آن جایی که در جلد سوم کتاب «رویش جوانه‌ها» صفحه‌ی ۲۵۸ مدعی می‌شوی که در سال ۶۶ در سلول انفرادی برای خودت شبی نیم ساعت کلاس حافظ گذاشته بودی و در ذهنت به شاگردانت حافظ تعلیم می‌دادی!‌

آن‌جا هم توضیحات آقای امجدی در مورد «خود» و «کام» و «خودکامگی» را که در سال ۶۹ ناقص گرفته بودی، توضیح می‌دهی. محمود این انشاء‌نویسی است و نه خاطرات زندان. خوب رمان می‌نوشتی، چه ایرادی داشت؟ اون موقع دستت باز بود و هرچه دوست داشتی می‌توانستی بنویسی و توسن خیال را به هرکجا که دوست داشتی می‌تازاندی. 

باور کن اگر راستش را می‌گفتی و در مایه‌ی سانسور نمی‌رفتی، می‌توانستی همه‌ی این‌ها را در قالب آموخته‌هایت از کلاس آقای امجدی در سال ۶۹ بیان کنی و به توصیه حافظ نسبت به «حق صحبت» و ... وفادار باشی. اما مشکل جای دیگر است از یک طرف تو قرار شده چیزی در مورد وقایع ۶۷ تا ۷۰ ننویسی و از طرف دیگر دلت نمی‌‌آید که از خرده علمی که در مورد حافظ اندوختی صرف‌نظر کنی، برای همین به تولید خاطره روی می‌آوری. باور کن «خشت اول چون نهد معمار کج، تا ثریا می‌رود دیوار کج»

 

لازم به ذکر می‌دانم که نوشتن این سطور برای من راحت نبود. تو بایستی روی این مسئله فکر می‌کردی که با حذف نام من و بچه‌هایی که زنده در خارج از کشور هستند چه دریچه‌ای را می‌گشایی. متأسفم که این‌گونه شد. ای کاش چنین روزی نمی‌آمد، ای کاش مجبور نمی‌شدم آن‌چه را که در بالا آمد بنویسم.

 

باز هم تأکید می‌کنم مسئله‌ حذف نام من و هم‌بندان دیروز نیست. مسئله متأسفانه حذف کسانی از صحنه است که «پا از گلیم خود درازتر» کرده و گونه‌ی مشخصی از تفکر و نظر در زمینه‌ی مسائل سیاسی و مبارزاتی را به نقد و چالش گرفته‌اند. مسئله حذف و سانسور کسانی است که جسارت کرده و در کار بزرگان چند و چون آورده‌اند و خواهان بازخوانی و بازنگری و نقد و بررسی گفته‌ها و رفتارها هستند ؛ موضوع اصلی حذف و سانسور کسانی، از جمله من، است که بر این نظر پای می‌فشارند که پیروزی ما در گرو وفاداری ما به واقعیت و رویکردمان به واقع‌گرایی است.

 

در دلم بـود کـه بـی دوسـت نـباشـم هرگز

چه توان کرد که سعی من و دل باطل بود

 

 

ایرج مصداقی

 

تاریخ نگارش آذر ۱۳۸۷

تاریخ بازنگری و انتشار آبان ۱۳۸۸

 

Irajmesdaghi@yahoo.com

 

www.irajmesdaghi.com

 

 

 

 

 

 

منبع:پژواک ایران


ایرج مصداقی

فهرست مطالب ایرج مصداقی در سایت پژواک ایران 

*نتایج فاجعه‌بار مماشات غرب با چهاردهه گروگانگیری نظام اسلامی  [2024 Jan] 
*ابعاد یک حکم تاریخی؛ مبادله فرضی حمید نوری و سناریوهای محتمل  [2023 Dec] 
*مسئولیت پزشکان بیمارستان فجر ارتش در تراژدی آرمیتا  [2023 Oct] 
*فروپاشی درونی جدّی‌ترین احتمال فروپاشی رژیم ایران  [2023 Aug] 
*مشابهت خبرسازی «زخمی‌شدن قاسم سلیمانی در سوریه» و بستری شدن نیری در آلمان  [2023 Jul] 
*جنبش دادخواهی و جنجال خبری بستری شدن نیری در هانوفر  [2023 Jul] 
*رؤیای محو آثار جنایت در «دستور تعطیلی گوهردشت»  [2023 Apr] 
*حکم اعدام شارمهد؛ پاسخ پیشبینی‌پذیر تهران به پیام ضعیف اروپا  [2023 Feb] 
*پیامدهای کنفرانس امنیتی مونیخ   [2023 Feb] 
*وهم حمله نظامی به ایران یا جنگ واقعی جمهوری اسلامی با جهان؟  [2023 Jan] 
*همزمانی معنادار شایعه ترور صلواتی با تصمیم به قتل دو جوان  [2023 Jan] 
*در آستانه تشکیل دادگاه تجدید نظر در پرونده حمید نوری: تحریف‌های مشاور حقوقی خانواده او  [2023 Jan] 
*دادگاه تجدید نظر در پرونده حمید نوری و شروع دور جدیدی از تبلیغات جنایت‌پوشانه‌ی رژیم  [2022 Dec] 
*محمود سالارکیا، نمونه یک وکیل همدست دستگاه قضائی  [2022 Dec] 
*فهرست یک کشتار خاموش؛ سایه سنگین ارعاب بر سر کادر پزشکی  [2022 Dec] 
*وکیل چیست و «وکیل جمهوری اسلامی» کیست؟  [2022 Dec] 
*جواد علی‌اکبریان، یکی دیگر از مجریان کشتار ۶۷  [2022 Dec] 
*اعدام محسن شکاری و تبعات آن برای جنبش انقلابی  [2022 Dec] 
*خیزش ۱۴۰۱؛ حکومت «به دنبال گردن برای طناب دار»  [2022 Dec] 
*چقدر می‌توان به پرونده ایران در «شورای حقوق بشر» امید بست؟  [2022 Nov] 
*شادی صدر و شادی امین و تجاوز به زنان در زندان  [2022 Nov] 
*سوابق سیاه عبدالرضا مصری، مدافع کشتار معترضان بلوچ  [2022 Nov] 
*بدون نیروی جانشین، غرب با انقلاب ایران همسو نمی‌شود  [2022 Nov] 
* از مشهد تا شیراز؛ آیا حمله شاهچراغ تکرار سناریویی آشنا نیست؟  [2022 Oct] 
*سرگذشت اوین؛ ریشه‌های هراس از نماد جنایت  [2022 Oct] 
*آیا نارضایتی امثال اصغر ناظم‌زاده نشانه شکاف در حاکمیت است؟  [2022 Oct] 
*پشت پرده پرونده مرگ مهسا؛ راستی‌آزمایی گزارش پزشکی قانونی  [2022 Oct] 
*راهکارهایی عملی برای جبران انفعال غرب در برابر جمهوری اسلامی  [2022 Oct] 
*آیت‌الله منتظری؛ مقام رفیع وجدان در منش یک روحانی استثنایی  [2022 Sep] 
*صادق قطب‌زاده؛ از رویای قدرت تا کابوس سقوط  [2022 Sep] 
*علی‌اصغر حجازی؛ از سرکوب زنان تا تامین امنیت بیت خامنه‌ای  [2022 Sep] 
*قطع رابطه آلبانی با ایران؛ هشدار صریح غرب به جمهوری اسلامی؟  [2022 Sep] 
*سید جواد حجازی؛ تجارت مذهبی و نفوذ سیاسی  [2022 Sep] 
*رد پای روابط مافيایی صاحبان قدرت در قتل علی محفوظی  [2022 Aug] 
*خنجر «فتوای خمینی» بر گلوی سلمان رشدی و مسئولیت آمران  [2022 Aug] 
*محاکمه حمید نوری و نقش کاوه موسوی؛ از مشارکت در دستگیری تا کارشکنی تبهکارانه از مشارکت در دستگیری تا کارشکنی تبهکارانه [2022 Aug] 
*کشتار ۶۷ و سلسله دروغ‌های «دادستانی با اختیارات ویژه»  [2022 Aug] 
*نقاشیان با روایت داستان «ترور خمینی» به دنبال چیست؟  [2022 Jul] 
*در «روز جهانی عدالت» جنبش دادخواهی ایران کجا ایستاده است؟  [2022 Jul] 
*افشای توطئه کاوه موسوی همزمان با اعلام حکم دادگاه حمید نوری  [2022 Jul] 
* واکنش ایرج مصداقی به اظهارات حسینعلی نیری، مسئول «هیات مرگ»  [2022 Jul] 
*کشتار ۶۷ به روایت حسینعلی نیری؛ یک راست و دریایی از دروغ  [2022 Jul] 
*اطلاعیه مهم دادگاه ناحیه استکهلم در ارتباط با حکم دادگاه حمید نوری  [2022 Jul] 
*ساختار اطلاعاتی و امنیتی سپاه پاسداران  [2022 Jun] 
*نقش امیدوار رضایی در لاپوشانی راز مرگ سعید امامی   [2022 Jun] 
*پزشکانی که به دست "جوخه‌های امنیتی" حذف شدند  [2022 Jun] 
*پرونده‌سازی برای "عنکبوت مقدس" در متن فاجعه متروپل  [2022 May] 
* همکاری مسعود رجوی و دستگاه امنیتی رژیم علیه پرونده حمید نوری عامل کشتار ۶۷  [2022 May] 
*چرا پرونده حمید نوری در خارج از سوئد کلید خورد؟  [2022 May] 
*در ایران بالایی ها هم دیگر نمی توانند حکومت کنند و این سرآغاز انقلاب است  [2022 May] 
*اعدام فرخ‌رو پارسا؛ ضديت با سلطنت پهلوی يا زن‌ستيزی آگاهانه؟  [2022 May] 
*کیفرخواست حمید نوری در آینه انتقادها  [2022 Mar] 
*محمدی‌ ری‌شهری طراح کشتار سال ۶۷  [2022 Mar] 
*مورس چیست و در زندان چگونه مورس می‌زنند   [2022 Feb] 
*صداهایی از حمید نوری چند ساعت قبل از سوار شدن به هواپیما دارم راستی‌آزمایی ادعاهای قوه قضاییه جمهوری اسلامی در مورد دادگاه حمید نوری-بخش سوم [2022 Feb] 
*جعل پردازی و سناريو سازی امنيتی نمونه شاخصی از همياری برخی مخالفان   [2022 Feb] 
*علی هاشمی از تأسیسات زندان بیرجند تا ریاست اوین   [2022 Jan] 
*رضا سیف‌اللهی، از دانشگاه و حوزه تا فرماندهی امنیتی و نظامی  [2022 Jan] 
*محاکمه حميد نوری؛ دور جديد تبلیغات جمهوری اسلامی   [2022 Jan] 
*از گلزاده غفوری تا محمدعلی زم: جمهوری اسلامی و لباس روحانیت   [2021 Dec] 
*سکان بهداشت و درمان و آموزش کشور در دست چه کسانی است؟ − نمونهٴ سرپرست دانشگاه علوم پزشکی تهران  [2021 Nov] 
*سهمیه جدید سپاه قدس در آموزش عالی  [2021 Oct] 
*مرگ حاج داوود رحمانی؛ رئیس و شکنجه‌گر زندان قزلحصار  [2021 Oct] 
*سردار نجات، یکی از مسئولان سرکوب جنبش‌های اجتماعی و «نجات» نظام را بهتر بشناسیم  [2021 Oct] 
*مقوله‌ی حجت‌الاسلام «جعفر نیری» و مستند‌سازی کشتار ۶۷  [2021 Oct] 
*سپاه پاسداران؛ از دخالت در انتخابات سازمان نظام پزشکی تا تسلط بر آن  [2021 Oct] 
*نگاهی به پرونده اعمال محسن رضایی، به مناسبت منصب جدیدش   [2021 Sep] 
*فاجعه کشتار ۶۷ و «گل‌های داوودی»  [2021 Sep] 
*یک چهره‌‌ امنیتی و سرکوبگر، دبیر تازه مجمع تشخیص مصلحت نظام  [2021 Sep] 
*در جستجوی عدالت از استکهلم تا استانبول   [2021 Sep] 
*کرونا جان احمد زرگر، قاضی «ناقض حقوق بشر» را گرفت  [2021 Sep] 
*دادگاه حمید نوری سیاست مماشات اتحادیه اروپا را هدف قرار داده است  [2021 Aug] 
*چگونه نظام پزشکی در ایران به سازمانی حکومتی بدل شد  [2021 Jul] 
*میراث رئیسی؛ نابودی استقلال کانون وکلا   [2021 Jul] 
*اژه‌ای در رأس قوه قضائیه؛ خامنه‌ای شمشیر را از رو می‌بندد   [2021 Jul] 
*تشکیل پرونده بین‌المللی برای رئیسی؛ بدیلی عملی برای راهکار غیرعملی عفو بین‌الملل  [2021 Jun] 
*نقش ابراهیم رئیسی در دوره انتقالی دادستانی تهران از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۵  [2021 Jun] 
*مدارک تحصیلی جعلی در نظام اسلامی؛ رئیسی تازه‌ترین مورد   [2021 Jun] 
*از بازجویی و شکنجه‌گری در اوین تا حقوقدانی در شورای نگهبان   [2021 May] 
*مسعود رجوی عاقد پیوند نامبارک علی سرابی و فریدون ژورک (بخش یک)  [2021 May] 
*واکسن کرونا و راهپیمایی اربعین   [2021 May] 
*ابراهیم رئیسی؛ از گورستان خاوران تا خیابان پاستور  [2021 May] 
*مردد بین پوشیدن لباس روحانیت و شخصی  [2021 May] 
*از «اکتبر سرخ» و «پرولتاریا» تا ا‌م‌القرا اسلام و «معصوم».  [2021 May] 
*افزایش خودکشی و اعتیاد در میان انترن‌ها و رزیدنت‌ها در ایران  [2021 May] 
*انستیتو پاستور، همه‌گیری کرونا و واکسن ایرانی  [2021 May] 
*ردپای اهمیت استراتژیک یمن برای جمهوری اسلامی در فایل صوتی ظریف   [2021 Apr] 
*مشکلات نظام پرستاری در ایران  [2021 Apr] 
*سیر انحطاط و رذالت – نمونه احمد میراحسان  [2021 Apr] 
*شگردهای اتاق‌های فکر جمهوری اسلامی در زمینه انتشار اسناد جعلی  [2021 Apr] 
*تعیین تاریخ محاکمه حمید نوری؛ دادگاهی بی‌سابقه در سوئد   [2021 Mar] 
*توطئه‌ی فرقه‌ی رجوی علیه ایرج مصداقی و دادگاه حمید نوری  [2021 Mar] 
*شورای نگهبان، دستگاه قضایی و روابط انگلیسی  [2021 Mar] 
*آزمون آزموده؛ چرا اروپا در برابر اقدامات تروریستی ایران قاطع نیست؟   [2021 Feb] 
*«مجاهد پرکینه» دست به دامان سیاستمدار نژادپرست «آمریکایی»  [2021 Jan] 
*فرمان کرونایی خامنه‌ای و قبله درمانی نزدیکان رهبر  [2021 Jan] 
*اصلاح‌طلب دست‌ساز چگونه از خود دفاع می‌کند؟  [2021 Jan] 
*یکی از شخصیت‌های «اصلاح‌طلبیِ»عامل سازمان اطلاعات سپاه و بیت رهبری: محمد زارع گشتی فومنی  [2021 Jan] 
*بحران کرونا در ایران؛ واکسن داخلی یا خارجی؟  [2020 Dec] 
*من و شما و روح‌الله زم  [2020 Dec] 
*ممنوعیت پیوند اندام ایرانیان به اتباع خارجی   [2020 Dec] 
*آیا موساد اردشیر حسین‌پور، دانشمند هسته‌ای را ترور کرده است؟  [2020 Dec] 
*آخرین قدم‌ها برای نابودی استقلال کانون وکلا   [2020 Dec] 
*آزادی پژوهشگر استرالیایی در چارچوب «سیاست گروگانگیری که بخشی از سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی است» صورت گرفته  [2020 Nov] 
*اتهام بمبگذاری ایران در تایلند؛ آزادی تروریست‌ها به چه قیمت؟   [2020 Nov] 
*مرگ بیماران و آسیب‌های جانی ناشی از سوءمدیریت و فساد سیستم بهداشتی  [2020 Nov] 
*داروهای بی‌کیفیت ایرانی و رنج بیماران   [2020 Nov] 
*انتقال محمد مقیسه، یکی از جنایتکاران علیه بشریت به دیوان عالی کشور  [2020 Nov] 
*در سالگرد دستگیری حمید نوری جنبش دادخواهی فرصت یک دادخواهی دیگر را از دست داد  [2020 Nov] 
*کرونا جان یکی از عوامل اصلی کشتار ۶۷ را گرفت  [2020 Oct] 
*محمدجعفر محلاتی، منکر اعدام‌های ۶۷، «استاد صلح» دانشگاه آمریکایی   [2020 Oct] 
*محمدعلی پورمختار: پاسدار، وکیل، نماینده مجلس و متهم به فساد   [2020 Oct] 
*گزارش عفو‌ بین‌الملل و اشتباهات و کمبودهای بیانیه خانواده‌های قتل‌عام شدگان  [2020 Oct] 
*ماجرای رستوان کلاب ایبریا در تفلیس و تصحیح خطایم در مورد هلدینگ بین‌المللی آدونیس  [2020 Oct] 
*امیرعباس سهراب‌بیگ از معاونت دستگاه قضایی تا کلاب‌داری در گرجستان  [2020 Sep] 
*«صداهای یک کشتار جمعی» راه دادخواهی را به مجامع بین‌المللی باز می‌کند  [2020 Sep] 
*قدرت و فقاهت – نمونه یوسف صانعی  [2020 Sep] 
*چتر حمایتی کانادا و اروپا بر سر عاملان پرونده هسته‌ای ایران ؟  [2020 Sep] 
* روح‌الله حسینیان و کارنامه‌ای سراسر جنایت   [2020 Aug] 
*وکلای کار چاق‌کن در دستگاه قضایی ولایی  [2020 Aug] 
*فریب قدرت‌نمایی پوشالی دستگاه امنیتی با دستگیری جمشید شارمهد را نخورید  [2020 Aug] 
*دبیر دریابیگی بلوردی، وکیل همدست جانیان در پرونده زم و متهمان جنبش آبان   [2020 Jul] 
*نگاه دستگاه قضایی نظام ولایی به امر وکالت و کانون وکلا   [2020 Jul] 
*وکیلان همدست با نظام شکنجه: مورد گودرز افتخارجهرمی  [2020 Jun] 
*مرگ مرجان و تبلیغات گوبلزی فرقه رجوی  [2020 Jun] 
*وابستگان فرقه رجوی و دستگاه امنیتی و سلیمانی «کودک کش»  [2020 Jun] 
*وکیلان همدست با نظام شکنجه: مورد سیدرضا زواره‌ای   [2020 Jun] 
*دادستان کل آلمان و دادستان ایالت نیدرزاکسن: قاضی منصوری باید در آلمان مورد تعقیب قضایی قرار گیرد  [2020 Jun] 
*نمونه‌ای ديگر از همکاری دستگاه امنیتی نظام اسلامی با فرقه رجوی: جعل نامه و سند  [2020 Jun] 
*وکیلان همدست با نظام شکنجه: مورد ابوالقاسم ستاریان   [2020 Jun] 
*بیل‌ریچاردسون مواجب‌بگیر فرقه‌رجوی و کارچاق‌کن جواد ظریف و نظام اسلامی   [2020 Jun] 
*دسته گل وزیر اطلاعات دولت روحانی به مسعود رجوی   [2020 May] 
*سکوت اصلاح طلبان در ارتباط با دستگیری حمید نوری و موضع خامنه‌ای درباره‌ی کشتار ۶۷  [2020 May] 
*پاندمی کرونا و موفقیت‌های ادعایی سپاه و بسیج و نیروهای نظامی  [2020 May] 
*فساد و سپا‌هی‌گری در شرکت‌های تجهیزات پزشکی و پخش دارو   [2020 May] 
*طرح یک پرسشنامه (مجاهدین در برابر پرسش‌های مردم) بخشی از «گزارش ۹۳»  [2020 Apr] 
*مافیای دارو و پدرخوانده‌هایش   [2020 Apr] 
*سرنوشت عبرت‌انگیز دو زن، فیروزه بنی‌صدر و مریم رجوی  [2020 Apr] 
*خشم و کینه‌ی رجوی از چیست و چرا بهتان می‌زند؟   [2020 Mar] 
*سرگذشت مادر عالمه و فرار مسعود رجوی از عراق  [2020 Mar] 
*اپیدمی کرونا، تحریم دارو و «ایمنی گله‌ای»   [2020 Mar] 
*رقابت رجوی و خامنه‌ای بر سر فتوای دفن مردگان  [2020 Mar] 
*در برابر رژیم هیچ‌ افق روشنی قرار ندارد  [2020 Mar] 
*درگذشت یک جنایتکار (دکتر حبیب‌‌‌آلله پیروی) در اثر کرونا  [2020 Mar] 
*تشدید جنون رجوی   [2020 Mar] 
*طنز یا تراژدی!‌ فتوای دفن مردگان مسعود رجوی   [2020 Mar] 
*تصحیح و پوزش بابت اشتباهم راجع به شهرام منافی   [2020 Mar] 
*نقش قاسم سلیمانی و ظریف در جراحی بشار اسد و پیامدهای آن  [2020 Feb] 
*در نظام ولایی کدام پزشکان «گُم» می‌شوند و چه کسانی بالا می‌روند؟  [2020 Jan] 
*بیل ریچاردسون از مجیزگویی برای مریم رجوی تا معامله با جواد ظریف  [2020 Jan] 
*همگونی و همسانی شعارها و مطالبات در دیماه ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸ پیوستگی و ناپیوستگی در خیزش‌های اعتراضی [2020 Jan] 
*عفونت دندانپزشکی ولایی  [2019 Dec] 
*خوی ولایی در عرصه پزشکی و شکستن سوگند بقراط  [2019 Dec] 
*همکاری مسعود رجوی و دستگاه امنیتی رژیم علیه پرونده حمید نوری عامل کشتار ۶۷  [2019 Dec] 
*از نوابغ رانتی در عرصه پزشکی پروژه‌ ولاییِ خودی‌سازی در عرصه پزشکی (۳)   [2019 Nov] 
*اطلاعیه مهم  [2019 Nov] 
*شکل‌های امتیازدهی به خودی‌ها برای تولید پزشک ولایی  پروژه‌ ولاییِ خودی‌سازی در عرصه پزشکی (۲) [2019 Nov] 
*جزئیاتی جدید از دستگیری دادیار سابق قوه قضاییه در سوئد   [2019 Nov] 
*اینک صدای قتل‌عام‌شدگان  [2019 Nov] 
*عملیات موفقیت آمیز «دادخواهی ۶۷»   [2019 Nov] 
*تاریخچه تصرف عرصه پزشکی کشور توسط دستگاه ولایی پروژه‌ ولاییِ خودی‌سازی در عرصه پزشکی (۱) [2019 Nov] 
*چند نابغه و عصاره فضائل نظام ولایی   [2019 Oct] 
*حتی همسر جنتی هم هیچگاه از محل دفن فرزند سیاسی‌اش آگاه نشد   [2019 Oct] 
*اپیدمی ایدز و زگیل تناسلی و نقش نظام اسلامی در آن   [2019 Oct] 
*حکومت داعش در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ایران  [2019 Sep] 
*مشارکت گروهی از پزشکان و کادرهای پزشکی سرسپرده در جنایت   [2019 Aug] 
*سرانجامِ «ابن‌سینا»ی حوزه علمیه قم و عضو شورای خبرگان طب اسلامی   [2019 Aug] 
*چرا نظام ولایی نام کشتی گریس ۱ را به آدریان دریا تغییر داد؟ ‏  [2019 Aug] 
*«جهاد علمی» وابستگان نظام ولایی  [2019 Aug] 
*من و متهمان ترور‌های هسته‌ای/ نگاهی به گزارش بی بی سی   [2019 Aug] 
*دروغ‌، دروغ و دروغ: وقتی حقیقتِ یک جنایت را وارونه می‌سازند  [2019 Jul] 
*مرتضی اشراقی، عضو هیأت کشتار ۶۷، در کسوت وکیل  [2019 Jul] 
*پرونده‌ی نفتی: وکیل متهم و شاکی و قاضی، همدست یکدیگر  [2019 Jul] 
*وکیل شرکت نفت در پرونده‌ی بابک زنجانی کیست؟‌   [2019 Jun] 
*ایرج مصداقی: جنبش سبز نقطه پایان اصلاحات در ایران بود   [2019 Jun] 
*روح‌الله حسینیان، جنایتکاری در لباس وکیل مدافع  [2019 Jun] 
*صادرکنندگان هزاران حکم «اعدام» در مقام وکالت  [2019 May] 
*طرح یک پرسشنامه (مجاهدین در برابر پرسش‌های مردم) بخشی از «گزارش ۹۳»   [2019 May] 
*چهل و چهار سال پس از ترور شریف واقفی؛ شباهت‌های رفتاری مسعود رجوی و تقی‌ شهرام   [2019 May] 
*در تبریز: جمعی از جانیان در لباس وکالت   [2019 May] 
*«حاج غفور» از قتل قاسملو تا درگیر شدن با علی دایی   [2019 May] 
*مسعود رجوی سه دهه «فرار» از «جانبازی» و به خطر انداختن جان مجاهدین   [2019 Apr] 
*جانیان و عاملان کشتار ۶۷: ارتقای مقام در دستگاه قضایی  [2019 Apr] 
*جعلیات «ایران بریفینگ» و چهره‌های گوناگون امیرفرشاد ابراهیمی بازیچه‌ی دستگاه امنیتی  [2019 Apr] 
*غلامحسین مستقیمی ‌‌تهرانی – سرنوشت یک تروریست ولایی  [2019 Apr] 
*شادی صدر از «فمینیست آخوندزاده» تا افشاگر «چهره جنایت»  [2019 Apr] 
*وقتی دانشجوی حقوق شکنجه‌گر می‌شود   [2019 Mar] 
*من و حسین شریتعمداری و «رادیو منحرفان جنسی» و سفر با گذرنامه‌ی عادی جمهوری اسلامی به هر نقطه دنیا  [2019 Mar] 
*حاج داوود رحمانی: معرف کامل نظام زندان‌ها در حکومت ولایی  [2019 Mar] 
*عکس جدید «میرطاهر» در حال غرس نهال در بیت رهبری و «فاضلاب»‌های امنیتی رژیم  [2019 Mar] 
*اراذل و اوباش در خدمت نظام سرکوب   [2019 Mar] 
*چگونگی ضربه ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ و کشته شدن موسی خیابانی  [2019 Feb] 
*احمدرضا کریمی «تواب دو نظام» و همکار دو دستگاه امنیتی  [2019 Feb] 
*شادی امین و شادی صدر و مقوله‌ی «آیت‌الله» و «هیتلر»  [2019 Feb] 
*محمد مهرآیین از جنایتکاران شاخص دهه‌ ۶۰ درگذشت  [2019 Jan] 
*یکی دیگر از شخصیت‌های نظام شکنجه: “صبحی”، رئیس زندان گوهردشت   [2019 Jan] 
*سرهنگ مهدی مناجاتی دشمن کارلوس کی‌روش، دوست چه کسانی است؟   [2019 Jan] 
*دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده: نقش‌آفرینی در سیاه‌ترین روزهای اوین  [2019 Jan] 
* «در اوین به کابل شکنجه می‌گفتند قانون اساسی»  من_هم_شکنجه_شدم [2019 Jan] 
*یک جلوه شاخص درهم‌آمیزی دروغ و بهره‌کشی و خشونت: اسدالله بادامچیان و تبارش  [2019 Jan] 
*از الهاشمی النجفی تا هاشمی‌‌شاهرودی  [2018 Dec] 
*هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، حزب زندانبانان و رانت‌خواران  [2018 Dec] 
*شادی‌صدر و شادی امین و «ملاخور» کردن تلاش‌های دیگران   [2018 Dec] 
*با آب هفت دریا نیز ننگ کشتار ۶۷ را نمی‌توان شست/ پاسخی به ادعاهای میرحسین موسوی  [2018 Sep] 
*تابستان ۶۷ و انتخابات ۹۶؛ چه کسی مسئول است؟  [2018 Sep] 
*مبانی ایدئولوژیک زندان و شکنجه در جمهوری اسلامی ایران  [2018 Sep] 
*«شکنجه به نام الله» Torture in the name of allah  [2018 Sep] 
*پافشاری بر دادخواهی و تهدید آینده نظام   [2018 Sep] 
*سرگذشت غمبار اسیران ایرانی پیوسته به مجاهدین در عراق   [2018 Aug] 
*۴ دهه فراز و نشیب در روابط ایران و اسرائیل   [2018 Jul] 
*عباس امیرانتظام، یک پرونده نمادین  [2018 Jul] 
*بهانه‌جویی آمریکا برای حمله‌‌ی نظامی؟  [2018 Jun] 
*همچنان می‌گویم ای کاش نه تیم ملی فوتبال، که جامعه‌ی ایران «کارلوس کی‌روشی» می‌داشت  [2018 Jun] 
*برای ممانعت از تحریم و جنگ، در برابر نظام ولایی بایستیم  [2018 Jun] 
*تیم ملی فوتبال ایران همچنان نماینده مردم ایران  [2018 Jun] 
*سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رو در روی منافع ملی  [2018 Jun] 
*تذکر: عکس پرویز یعقوبی در میان شهدای مجاهدین  [2018 May] 
*فردی که در دسامبر ۲۰۱۵ در هلند کشته شد محمدرضا کلاهی عامل بمب‌گذاری در حزب جمهوری بوده است   [2018 May] 
*قدرت و فقاهت – نمونه یوسف صانعی   [2018 May] 
*همسر و فرزند سعید امامی می‌توانند به آمریکا بروند اما بسیاری از ایرانیان نه!   [2018 May] 
*چرا سیستم ناتوان از حل مسئله فساد سیستماتیک است؟ − نمونه ولی فقیه و نماینده‌اش در گیلان  [2018 Apr] 
*جای خالی «قاضی حداد» در میان متهمان کهریزک  [2018 Apr] 
*جایگاه روشن سعید مرتضوی در نظام، توضیح‌دهنده ابهام در جای کنونی او  [2018 Apr] 
*«طب اسلامی» و خطری که جان مردم را تهدید می‌کند   [2018 Apr] 
* صادق خلخالی نماد «انقلاب اسلامی»   [2018 Feb] 
*این یکی هم رؤیای رهبری در سر دارد: محسن اراکی  [2018 Feb] 
*اشغال سفارت آمریکا: سرگذشت گرو‌گان‌گیران  دانشجویان پیرو خط امام، خامنه‌ا‌ی و عذرخواهی [2018 Jan] 
*دکتر مجید سمیعی و امیدوار رضایی پزشکان ویژه‌ی هاشمی شاهرودی  [2018 Jan] 
*دکتر مجید سمیعی پزشک هاشمی‌شاهرودی حقه‌باز و کلاهبردار یا «ابر جراح»  [2018 Jan] 
*در تجمعات اعتراضی شرکت کنیم یا نکنیم؟ چه شعاری انحرافی است؟  [2017 Dec] 
*جفنگیات مأموران امنیتی نظام تحت نام دشمن اسلام و نظام  [2017 Dec] 
*کارنامه‌ی صادق لاریجانی و محک‌زدن ادعای احمدی‌نژاد  [2017 Dec] 
*راه اندازی «زندان جدید» فرقه رجوی در اروپا  [2017 Dec] 
*مکارم شیرازی حکم به «بیزاری» از جمهوری اسلامی می‌دهد!   [2017 Nov] 
*ادعای غیرواقعی «به‌رسمیت شناخته شدن قربانیان کشتار ۶۷ به عنوان ناپدیدشده قهری»   [2017 Nov] 
*دادخواهی در ایران: هنوز در ابتدای راه  [2017 Nov] 
*محسن آرمین شکنجه‌گر دهه‌ی ۶۰ همچنان در باتلاق دروغ دست و پا می‌زند  [2017 Nov] 
*انتری که لوطی‌‌اش نمرده است ( مهدی فلاحتی و روح‌الله زم)  [2017 Oct] 
* داستان فراموش شده یک حاکم شرع در دهه ۶۰ حسین موسوی تبریزی از حاکم شرع تا اصلاح‌طلب  [2017 Sep] 
*علی قدوسی دادستان کل انقلاب و ویرانگر «عدالت‌خانه»  [2017 Sep] 
*نقش یزدی در تحمیل خمینی به ایران بی‌بدیل است   [2017 Aug] 
*سایت توانا:‌ روحانیت انقلابی، متهم اصلی آتش‌سوزی سینما رکس آبادان  [2017 Aug] 
*نعمت احمدی و انکار نقش آوایی در کشتار ۶۷ با استفاده از «توریه» ‏  [2017 Aug] 
*خلخالی حکم اعدام خودش را صادر می‌کند   [2017 Aug] 
*تلاش سپاه و حاکم شرع خوزستان برای مخدوش نشان دادن روایت آیت‌الله منتظری از کشتار ۶۷‏  [2017 Aug] 
*تعویض صندلی میان مسئولان کشتار − چه کسی قرار است بر مسند وزارت دادگستری بنشیند؟  سیدعلیرضا آوایی سردسته‌ی تیم کشتار در خوزستان [2017 Aug] 
*قاتل قاسملو میزبان مراسم تحلیف روحانی و خیرمقدم گو به میهمانان خارجی  [2017 Aug] 
*آیا میرحسین موسوی شرمنده‌ی «عفو بین‌الملل» و نهاد‌های بین‌المللی می‌شود؟‌‏   [2017 Aug] 
* محمد محمدی‌گیلانی جنایتکاری در لباس «معلم اخلاق»   [2017 Aug] 
*اسدالله لاجوردی چشم و چراغ خمینی و خامنه‌ای  [2017 Jul] 
*‏«نومسلمانان دو آتشه» در عرصه‌ی هنر  [2017 Jul] 
*علی فلاحیان جنایتکاری که از پرده بیرون می‌آید   [2017 Jul] 
*پوزش به خاطر اشتباهم در مورد تاریخ مصاحبه‌ی تلویزیونی احسان طبری   [2017 Jul] 
*برگی از تاریخ؛ «قرارداد ۱۹۱۹»، نایبیان کاشان، پدربزرگم حاج‌محقق‌الدوله  [2017 Jul] 
*محسنی‌اژه‌ای چرا خاوری را فراری داد ‏  [2017 Jun] 
*دکتر مسعود شیری «جاودانه‌ای» که غریبانه رفت   [2017 Jun] 
*پاسخی به ادعاهای محسن آرمین بازجو و شکنجه‌گر سابق و «اصلاح‌طلب» کنونی  [2017 May] 
*سو‌ءاستفاده از نام و یاد جاودانه‌ها ممنوع (به یاد حسن جهان آرا)  [2017 May] 
*آنچه از رئیسی در «کشتار ۶۷» دیدم  [2017 May] 
*سعید کریمیان چه کسی بود و چه سابقه‌ای داشت؟  [2017 May] 
*«گلزارخاوران» مشهد، پیش پای «آیت‌الله قتل‌عام» ذبح می‌شود  [2017 Apr] 
*شیوه‌های جدید مأموران وزارت اطلاعات در فضای مجازی  [2017 Mar] 
*تقدیر هم‌زمان دعایی از یک چهره‌ی ملی و یک «جنایتکار علیه بشریت»  [2017 Mar] 
*نگاهی به زندگی برادران ذاکر، مسئولان اطلاعاتی رژیم خمینی و فرقه‌ی رجوی  [2017 Mar] 
*خطرات «عشق‌بازی» خامنه‌ای با «امام زمان» برای ایران و منطقه ‏  [2017 Feb] 
*شیخ محمد یزدی رئیس قوه قضاییه که چماقدار بسیج می‌کرد  [2017 Feb] 
*هادی غفاری شکنجه‌‌گری در لباس «اصلاح‌طلبی»  [2017 Feb] 
*تحلیل CIA از تسخیر سفارت آمریکا در تضاد کامل با ادعا‌های مضحک فخرآور  [2017 Feb] 
*حسین طائب یکی از خطرناک‌ترین چهره‌های امنیتی  [2017 Feb] 
*دست‌پخت سایت «همبستگی ملی» و خانم دشتی  [2017 Jan] 
*هاشمی رفسنجانی و خامنه‌ای در نگاه آیت‌الله گلزاده غفوری  [2017 Jan] 
*گزارش محرمانه‌ی CIA در مورد هراس اتحاد شوروی از انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی  [2017 Jan] 
*گزارش محرمانه‌ی CIA در مورد مسئولیت مجاهدین در انفجار حزب جمهوری اسلامی  [2017 Jan] 
*رپرتاژ آگهی «صدای آمریکا» برای مطرح کردن «بچه‌پررو» و «رفیق‌آیت‌‌الله»  [2017 Jan] 
*هاشمی معمار سرکوب دهه ۶۰ بود و مانع کشتار در پس از ۸۸  [2017 Jan] 
*محمدی‌ری‌شهری جنایتکاری که به چپاول مشغول است  [2017 Jan] 
*محمدعلی سرلک تیرخلاص‌زن دهه‌ی ۶۰ که روزگار خوشی ندارد  [2017 Jan] 
*اسدالله «خالصی» هم پر کشید و رفت  [2017 Jan] 
*رؤسای زندان اوین در دهه‌ی ۶۰  [2016 Dec] 
*سعید حسین‌زاده، زندانی سیاسی معترض، محمد حسین‌زاده مدیر داخلی اوین در دهه‌ی ۶۰  [2016 Dec] 
*نصیر نصیری و اسماعیل شاهرودی و «بی‌معرفتی»  [2016 Dec] 
*محسن نادریان، لات با معرفت قربانی «قتل‌های زنجیره‌ای»  [2016 Dec] 
*سعید امامی «سرباز راستین اسلام» که بود و چه کرد؟  [2016 Nov] 
*موسوی اردبیلی یکی از مسئولان کشتار دهه ۶۰  [2016 Nov] 
*پسر وزیر بهداری، زندانی سیاسی ۱۳ ساله و شهید ۱۵ ساله‌ «جبهه حق علیه باطل»  [2016 Nov] 
*تیرخلاص‌زن‌های اوین در دهه‌ی ۶۰ که کشته شدند  [2016 Nov] 
*«ارتجاع غالب» و «ارتجاع مغلوب»، دو تیغه یک قیچی   [2016 Nov] 
*شبیه سازی صفحه‌ی فیس بوک من توسط دستگاه اطلاعاتی رژیم   [2016 Nov] 
*تجاوز به کودکان و «حافظه تاریخی» ما ایرانیان   [2016 Nov] 
*توطئه‌ وزارت اطلاعات و بخش سایبری آن تحت پوشش دفاع از «چپ»‌  [2016 Nov] 
*«تیرخلاص‌زنی» که در ویلای شخصی‌اش بیلیارد بازی می‌کند  [2016 Nov] 
*با چهره‌‌ی «حاج آقا حسینی» و شبکه‌ی اطلاعاتی رژیم آشنا شویم  [2016 Nov] 
*سوءاستفاده جنسی از کودکان و نوجوانان در زندان  [2016 Oct] 
*کپی کردن صفحه‌ی فیس بوکم توسط «از ما بهتران»  [2016 Oct] 
*نامه‌ی شریرانه‌ی نماینده‌ی مریم رجوی به «کانون دوستداران فرهنگ ایران» در واشنگتن  [2016 Oct] 
*خامنه‌ای‌ و قاری قرآن فاسد، خمینی و روحانیت فاسد  [2016 Oct] 
*مسابقه‌ی فوتبال در روز تاسوعا، بمبگذاری در «حرم امام رضا» در روز عاشورا   [2016 Oct] 
*بیایید تصور کنیم....  [2016 Oct] 
*با نحوه‌ی کارکرد دستگاه اطلاعاتی و امنیتی در فضای مجازی آشنا شویم   [2016 Oct] 
*فیروز محوی یا «دزد ناشی» کمیسیون خارجه‌ شورای ملی مقاومت!   [2016 Oct] 
*مشارکت «فرقه‌ی رجوی» در زمینه‌سازی قتل «فراز» و «رها»   [2016 Oct] 
*«فراز» و «رها» جدیدترین قربانیان «قتل‌های زنجیره‌ای»  [2016 Sep] 
*محسنی اژه‌ای همچنان محرمانه حکم قتل صادر می‌کند  [2016 Sep] 
*رازینی قاتلی که به جنایاتش «افتخار» می‌کند  [2016 Sep] 
*پورمحمدی جنایتکاری که شب‌ها راحت می‌خوابد  [2016 Sep] 
*آمار واقعی زندانیان قتل‌عام‌شده در تابستان ۶۷ و جعلیات پیرامون گور دسته‌جمعی  [2016 Sep] 
*فیلم کامل گفتگوی ایرج مصداقی با معاون مصطفی پورمحمدی در ژاپن  [2016 Sep] 
*«حاجی علوی و حاجی فلاحی» یا «حاجی رجوی و حاجی خزایی»  [2016 Sep] 
*توضیحی چند در مورد گفتگوی مهدی خزعلی با صدای آمریکا   [2016 Sep] 
*گفتگو با آوایی بازرس ویژه روحانی و خلف‌رضایی قاضی دیوان عالی‌ کشور، عاملان کشتار دهه‌ی ۶۰ ‏‏(بخش دوم) ‏   [2016 Sep] 
*گفتگوی اختصاصی با علیرضا آوایی یکی از مسئولان کشتار ۶۷ (قسمت اول)  [2016 Aug] 
*نگاهی گذرا به ریشه‌های قتل‌عام زندانیان در سال‌های ۶۰ و ۶۷   [2016 Aug] 
*دلایل واقعی کشتار زندانیان سیاسی در سال ۶۷  [2016 Aug] 
*از زندان برای آیت الله منتظری گزارش فرستادم   [2016 Aug] 
*ادعای جدید فرقه «صاحب‌مرده» رجوی مبنی بر عضویت من در هیأت کشتار ۶۷!  [2016 Aug] 
*گزارش کذب اعضای هیأت کشتار ۶۷ به آیت‌الله منتظری  [2016 Aug] 
*خروج مأموران ساواک از کشور در دیماه ۵۷، سفر به اسرائیل و اخراج از این کشور(گفتگو با پرویز معتمد)  [2016 Aug] 
*نگاهی دوباره به قاضی صلواتی و «برادر همسرش»  [2016 Jul] 
*پاسخی به ادعاهای بهروز جلیلیان در مورد «نه زیستن نه مرگ»  [2016 Jul] 
*بدون شرح!‌ آیا مسعود رجوی پاسخی برای این اسناد دارد؟  [2016 Jul] 
*آقای همنشین بهار! منظور وزیر کار امیر قاسم معینی است و نه هوشنگ انصاری  [2016 Jun] 
*اگر بهشتی زنده می‌ماند چه می‌شد؟‌  [2016 Jun] 
*مهدی سامع سرباز «ولی فقیه» در غیبت و «ارتجاع مغلوب»   [2016 Jun] 
*گوشه‌هایی از زندگی سراسر فساد کامران دانشجو چشم‌وچراغ خامنه‌ای در دانشگاه‌ها   [2016 Jun] 
*آیا عقلانیتی در اشرف دهقانی هست؟  [2016 Jun] 
*تلاش دستگاه اطلاعاتی رژیم برای تماس با پرویز ثابتی، ایجاد رابطه با آمریکا، شکایت از مجاهدین در گفتگو با پرویز معتمد  [2016 Jun] 
*نگاهی دوباره به نامه نگاری دبیر کنفدراسیون جهانی محصلین و مصطفی خمینی در دهه‌ی ۴۰  [2016 Jun] 
*مهدی سامع و «سه تفنگدار»ش  [2016 May] 
*بازداشت و دوران «حصر» خمینی تا تبعید در گفتگو با پرویز معتمد   [2016 May] 
*حمید اسدیان «مدیحه سرای» دربار رجوی و «ارزش غایی کلمات»  [2016 May] 
* جنگ و گریز ساواک با چریک «افسانه»‌ای حمید اشرف از نگاهی دیگر  [2016 May] 
*نگاهی اجمالی به سناریوی رژیم در مورد «زن» دستگیر شده در آلبانی  [2016 May] 
* مصطفی تاج زاده و «امام خمینی» و «دوران طلایی »   [2016 May] 
*دسته گل جدیدی که «تیرخلاص» زن اوین به آب داد  [2016 May] 
*داستان «استاد ادبیات از خراسان سرفراز» و «دیپلمات اسکاندیناوی»  [2016 May] 
*جنگ نیابتی شیعه و سنی و تعطیلی نهم ربیع‌الاول «آغاز امامت ولی عصر» و «عید‌الزهرا»  [2016 May] 
*«پرچم سرخ» تکان دادن سعید سلطانپور در روایت مجاهدین  [2016 May] 
*مروری بر «زخمی شدن قاسم سلیمانی» و «درب ضد انفجار اتمی» در تونل زیر زمینی سپاه در روایت مسعود رجوی  [2016 Apr] 
*جاودانه‌های خانواده‌ی محمدرحیمی در شعر زنده یاد نصیر نصیری  [2016 Apr] 
*شبکه‌ی نفوذی مجاهدین در رژیم، قربانی «خیانت» مسعود رجوی (بخشی از گزارش ۹۳)  [2016 Apr] 
* فیروز الوندی و «لاله‌های سرنگونش»  [2016 Apr] 
*«سرقت» شعرهای نصیر نصیری توسط مجاهدین و استفاده از آن در خاطرات محمود رویایی!  [2016 Apr] 
*نصیر نصیری همچون «بادی سرگردان» در جستجوی آشیانه‌‌اش  [2016 Apr] 
*آیا رژیم قصد آزادی رابرت لوینسون را دارد؟  [2016 Mar] 
*سید‌ابراهیم رئیسی جنایتکاری در مقام تولیت «آستان ضامن آهو»  [2016 Mar] 
*نگاهی ایدئولوژیک به نامه‌‌‌های مسعود رجوی خطاب به خبرگان و خامنه‌ای  [2016 Mar] 
*در رثای دکتر هادی اسماعیل‌زاده حقوقدان بزرگ میهن مان  [2016 Mar] 
*بارز شدن دشمنی هیستریک فرقه رجوی با زندانیان سیاسی مقاوم و مبارز   [2016 Feb] 
*دزد ناشی به کاهدان می زند («جنون» مسعود رجوی)  [2016 Feb] 
*«چه بی ثمر به در می‌کوبم» نگاهی به چند شعر نصیر نصیری  [2016 Jan] 
*عباس رحیمی آن «جان شیفته»  [2016 Jan] 
*کارزار غیرانسانی جماعت رجوی علیه بیماری عباس محمدرحیمی  [2016 Jan] 
*نقش اخلاق در رفتارهای سیاسی  [2016 Jan] 
*سرگیجه ی رجوی در برابر مظلومیت عباس محمدرحیمی  [2016 Jan] 
*حمله کینه توزانه ی مسعود رجوی به عباس محمدرحیمی سمبل جوانمردی و راستی  [2015 Dec] 
*مترجم نیروی دریایی آمریکا در زندان اوین؛ نماینده خمینی در نیروی دریایی، امام جماعت در آمریکا  [2015 Nov] 
*پیش‌بینی خروج نیروهای آمریکایی از عراق و خطرات ناشی از آن  [2015 Nov] 
*رجوی خواهان ادامه جنگ در لیبرتی، کمیساریای عالی پناهندگان خواهان انتقال فوری مجاهدین از عراق   [2015 Nov] 
*جنایت «لیبرتی» و مسئولیت مشترک خامنه‌ای و مسعود رجوی  [2015 Oct] 
*محمدحسن راستگو «مبتکر شیوه خاصی از آموزش و تفریح برای کودکان»  [2015 Oct] 
*پاسخ من به دستگاه اطلاعاتی و امنیتی رژیم برای مناظره در «دانشگاه هنر تهران»  [2015 Oct] 
*متن کامل نامه آیت‌الله گلزاده غفوری به ‌آیت‌الله منتظری: «با آب دیگری وضو بسازید»  [2015 Oct] 
*تلاش نافرجام فخرآور برای بدنام کردن اسماعیل خویی  [2015 Sep] 
*گل ــ زاده، نخ «دانه‌های تسبیح» * (قسمت دوم)   [2015 Sep] 
*من و فرهاد و زندان و «یه شب مهتاب» *  [2015 Sep] 
*«کشتار ۶۷» در شعر نصیر نصیری (شاعری که قربانی خمینی و رجوی شد)  [2015 Sep] 
*گفتگوی گزارشگران با ایرج مصداقی بمناسبت یادبود کشتار زندانیان سیاسی در تابستان 1367  [2015 Aug] 
* جنایتکاران دهه ۶۰ پست دولتی دارند روایت ایرج مصداقی از سیاه‌ترین دهه عمر جمهوری اسلامی - بخش دوم [2015 Aug] 
*نصیر نصیری شاعری که قربانی خمینی و رجوی شد  [2015 Aug] 
*بقیه داستان «جیمزباند» و «رفیق آیت‌الله»   [2015 Aug] 
*روایت ایرج مصداقی از سیاه‌ترین دهه عمر جمهوری اسلامی - بخش نخست زندانی قطع نخاع شده را روی برانکارد بردند و اعدام کردند [2015 Aug] 
*کوتاه و گویا؛ «انترناسیونال بچه‌پرروها»   [2015 Aug] 
*سکوت مسعود رجوی در قبال پذیرش پناهندگی یکی از متهمان قتل‌ کشیش‌های مسیحی در سوئد  [2015 Aug] 
*توطئه‌ی جدید دستگاه اطلاعاتی رژیم و مجاهدین علیه «نه زیستن، نه مرگ» و من   [2015 Aug] 
*«هوشنگ عیسی بیگلو» و «همنشین بهار» در روایت عرفان قانعی فرد پادوی دستگاه امنیتی   [2015 Aug] 
*رضا مصطفوی طباطبایی «خیر» حامی پرسپولیس یا یکی از عوامل گم‌شدن دکل نفتی   [2015 Jul] 
*به یاد مادر انسیه بخارایی کاشی (سید‌احمدی) که «لبخندش باغ ستاره‌ها بود»   [2015 Jun] 
*از جعل امضاهای ناشیانه پای بیانیه دلواپسان تا جعل امضا تحت نام «بیش از ۱۵۰۰نفر از دوستداران جنبش فدائی»  [2015 Jun] 
*اوین؛ از جوخه‌‌ی اعدام لاجوردی تا پارک قالیباف و لاریجانی  [2015 May] 
*چهل سال پس از ترور شریف واقفی؛ شباهت‌های رفتاری مسعود رجوی و تقی‌ شهرام   [2015 May] 
*چرا در مورد بیژن جزنی و حمید اشرف می‌نویسم؟  [2015 Apr] 
*من یا محسن درزی «تواب»، کدام یک بایستی پوزش بخواهیم؟  [2015 Apr] 
*سناریوی جدید دستگاه اطلاعاتی رژیم؛ مجاهدین عامل اسیدپاشی روی زنان  [2015 Apr] 
*فرخ نگهدار و تاریخی سراسر جعلی: چگونه جنبش فدایی، بیژن جزنی و حمید اشرف قربانی شده‌اند  [2015 Apr] 
*سازمان چریک‌های فدایی خلق و پذیرش رهبری خمینی در دوران انقلاب ضد‌سلطنتی  [2015 Apr] 
*«ایران اینترلینک» صدای دستگاه اطلاعاتی رژیم   [2015 Mar] 
*مسعود رجوی بیش از رژیم جمهوری اسلامی از نمایش جهانی فیلم «آن‌ها که گفتند نه» در هراس است  [2015 Mar] 
*کشتار وحشیانه با استناد به آیات قرآن و سنت  [2015 Mar] 
*پیش‌بینی هشت سال پیش نتایج تحریم اقتصادی رژیم و خروج نیروهای آمریکایی از عراق  [2015 Feb] 
*قاضی حسن تردست قاتل ریحانه جباری مرتکب جنایت دیگری شد  [2015 Feb] 
*دست‌خط‌های ارائه شده از سوی مجاهدین خلق به ایرج مصداقی  [2014 Dec] 
*واکنش رهبری عقیدتی مجاهدین به مقاله‌ی «مسعود رجوی سه دهه «فرار» از «جانبازی» و به خطر انداختن جان مجاهدین»  [2014 Dec] 
*تروریست سیدنی کیست و کتاب شعرش را چه کسی انتشار داد؟  [2014 Dec] 
*فراخوان «ستاد اجتماعی مجاهدین در داخل کشور» طنز یا فاجعه  [2014 Dec] 
*مسعود رجوی سه دهه «فرار» از «جانبازی» و به خطر انداختن جان مجاهدین  [2014 Dec] 
*پروژه‌ی «شهید‌سازی» از مرتضی سربندی مأمور اطلاعاتی و مسئول آموزش گارد پرواز سپاه پاسداران   [2014 Oct] 
*عملیات مروراید مجاهدین در بهار ۱۳۷۰ کردکشی یا دخالت سپاه‌پاسداران در عراق؟  [2014 Oct] 
*مجاهدین خلق، داعش، «انقلابیون عراقی»، «عشایر انقلابی»، بدون شرح   [2014 Oct] 
*تشابه احکام «داعش»‌گونه‌ی خمینی برای کشتار نظامیان و زندان سیاسی در مرداد ۶۷  [2014 Oct] 
*نگاهی دوباره به دیدگاه‌ه‌ای هفت سال پیش ایرج مصداقی پیرامون احتمال حمله‌‌نظامی، تحریم اقتصادی، بحران‌هسته‌ای و ...  [2014 Sep] 
*به مناسبت درگذشت امام جمعه شمیرانات: حجت‌الاسلام محسن دعاگو، امام جمعه، بازجو، شکنجه‌گر و فرمانده کمیته  [2014 Sep] 
*اعدام‌های ۶۷ از یک سال قبلش برنامه‌ریزی شده بود ارائه آمار غیر واقعی از اعدام‌های ۶۷ تنها به جمهوی اسلامی کمک می‌کند [2014 Sep] 
*آزادی متهمان ترور «متخصصان هسته‌‌ای» یک رسوایی دیگر برای خامنه‌ای  [2014 Sep] 
*طرح یک پرسشنامه (مجاهدین در برابر پرسش‌های مردم) بخشی از «گزارش ۹۳»  [2014 Aug] 
*دخالت مجاهدین در امور داخلی عراق و حمایت از نیروهای تحت هژمونی «داعش» (بخشی از گزارش ۹۳)  [2014 Aug] 
*روحانیت انقلابی، متهم اصلی آتش‌سوزی سینما رکس آبادان  [2014 Aug] 
*مظفر الوندی پاسدار زندان یا مسئول دفتر «حقوق بشر» و دبیر مرجع «حقوق کودک»  [2014 Aug] 
* گورستان «خاوران»  [2014 Aug] 
*اعدام، یک پارامتر مهم در حیات سیاسی نظام جمهوری اسلامی است  [2014 Aug] 
*شبکه‌ی نفوذی مجاهدین در رژیم، قربانی «خیانت» مسعود رجوی (بخشی از گزارش ۹۳)  [2014 Aug] 
*قاضی محمد مقیسه و سه دهه جنایت علیه بشریت  [2014 Aug] 
*«فرد خوشنام» مجاهدین چه کسی است ؟  [2014 Jul] 
*سرنوشت مسعود دلیلی، یادآور سرنوشت سعید امامی (بخشی از گزارش ۹۳)  [2014 Jul] 
*توضیحی مختصر در مورد فرار مسعود رجوی از عراق و ترک صحنه‌ی جنگ   [2014 Jul] 
*دریافت «جایزه یواشکی» توسط خانم رجوی  [2014 Jul] 
*تصحیح یک اشتباه در ارتباط با گزارش ۹۳ و پوزش از آقای سعید جمالی   [2014 Jul] 
*گزارش 93 / واکاوی و بررسی فرهنگ و رفتار توتالیتاریستی مسعود رجوی نگاهی به واکنش‌ها و برخوردهای رهبری مجاهدین و مریدان حل شده در وی، در برابر «گزارش ۹۲» و تحولات یک ساله گذشته (1392/1393) [2014 Jul] 
*ای کاش نه تیم ملی فوتبال، که جامعه‌ی ایران «کارلوس کی‌روشی» می‌داشت   [2014 Jun] 
*تصحیح یک روایت در مورد زنده یاد غلامحسین (شاپور) قناعتی  [2014 May] 
*«لعبتی هزار ماشالا»، نامه سرگشاده به عماد‌الدین باقی  [2014 Apr] 
*نگاه متفاوت من، محمد مصطفایی و وحید پوراستاد به علیرضا آوایی  [2014 Apr] 
*من و «حق» بیژن جزنی و کشتار ۳۰ فروردین ۱۳۵۴  [2014 Apr] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (بخش پایانی) نقش وابستگان فدراسیون فوتبال و تربیت‌بدنی در فساد   [2014 Apr] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۱۶) لومپنیسم در حاکمیت، لومپنیسم در فوتبال و ...   [2014 Apr] 
*«عشق» و نسل برآمده از انقلاب ضد سلطنتی  [2014 Apr] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۱۵) روحانیت و دلالان در فوتبال  [2014 Mar] 
*مسعود رجوی و «پرفسور راج بالدو» و جایزه «خدمات بشردوستانه بین‌المللی»   [2014 Mar] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۱۴) نقش رمالان، جادوگران و مداحان در فوتبال  [2014 Mar] 
*نوروز در زندان‌های دهه‌ی ۶۰  [2014 Mar] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۱۳) غوغای اعتیاد و دوپینگ  [2014 Mar] 
*انتخاب مریم رجوی به عنوان «پرافتخار زن سال ۲۰۱۳ » و پروفسور «راج بالدو»  [2014 Mar] 
*نگذارید دست‌های خونین خمینی را پاک کنند   [2014 Mar] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۱۲) سرمایه‌داران نوکیسه در فوتبال  [2014 Mar] 
*مرتضی فهیم کرمانی صادر کننده‌ی اولین حکم ترور، سنگسار و قطع دست   [2014 Mar] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۱۱) سرمایه‌داران نوکیسه و فوتبال  [2014 Feb] 
*سیدحسین موسوی تبریزی خشن‌ترین قاضی نظام، مدعی «اسلام رحمانی»  [2014 Feb] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته، سرمایه‌داران نوکیسه و فوتبال (۱۰)  [2014 Feb] 
*ادامه‌ی دشمنی دستگاه ولایت با زنده‌یاد فرخ‌رو پارسای  [2014 Feb] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۹) (سرمایه‌داران نوکیسه در فوتبال)  [2014 Feb] 
*علی یونسی و تکذیب محاکمه و اعدام نظامیان حزب توده  [2014 Feb] 
*ناصر میناچی مشمول «فامیل الدنگ»‌ نشد  [2014 Feb] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۸) هجوم سرمایه‌داران نوکیسه به بازار فوتبال  [2014 Jan] 
*مقوله‌ی حجت‌الاسلام «جعفر نیری» و مستند‌سازی کشتار ۶۷  [2014 Jan] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (بخش ۷) تحولات باشگاه پرسپولیس، استقلال و ...   [2014 Jan] 
*حسینعلی نیری رئیس دادگاه انتظامی قضات «رژیم کشتار »  [2014 Jan] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۶) دخالت سپاه پاسداران در فوتبال  [2014 Jan] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۵)  [2014 Jan] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۴)  [2013 Dec] 
*نگاهی دوباره به دستگاه اطلاعاتی نظام و قربانیان «انجمن پادشاهی»  [2013 Dec] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۳)  [2013 Dec] 
*طه طاهری (مسعود صدر‌الاسلام) و وزارت اطلاعات مسئول ربودن رابرت لوینسون  [2013 Dec] 
*سخنی با مریم رجوی؛ به یاد «گوهر» و «گوهر»ها  [2013 Dec] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۲)  [2013 Dec] 
*چند نفر در زندان قزلحصار اعتصاب غذا کرده‌اند؟ نگاهی به اطلاعیه دبیرخانه شورای ملی مقاومت  [2013 Dec] 
*نگاهی به فوتبال ایران در ۳۵ سال گذشته (۱)  [2013 Dec] 
*پاسخ مجاهدین به مقاله‌ی فریبا هادیخانلو «اشرف نشان» یا «تواب اتاق آزادی اوین»   [2013 Nov] 
*فریبا هادیخانلو «اشرف نشان» یا «تواب اتاق آزادی اوین»  [2013 Oct] 
*خطر اعدام متهمان ترور‌های هسته‌ای و «جاسوسی» برای موساد   [2013 Oct] 
*نهاد نمایندگی خامنه‌ای و تائید قتل‌عام‌های ۶۰ و ۶۷  [2013 Oct] 
*انشعاب و ایجاد تشکل؛ پاسخ به نامه‌ی سرگشاده‌ی آقای ریحانی  [2013 Oct] 
*حق تیر و شکنجه در قوانین جمهوری اسلامی   [2013 Sep] 
*رادیو بی بی سی و گزارش بیطرفانه‌اش از عراق  [2013 Sep] 
*پس از قتل‌عام در اشرف، کشتار بزرگتری در چشم‌انداز است  [2013 Sep] 
*علیرضا یعقوبی «اشرفی» امروز و همکار سعید امامی و فلاحیان دیروز  [2013 Aug] 
*لزوم مبارزه با شخصیت‌سازی و شخصیت پرستی و پرهیز از مطلق‌کردن افراد   [2013 Aug] 
*قاضی صلواتی یکی از اضلاع مثلت «جنایت علیه بشریت»  [2013 Aug] 
*نامه سرگشاده به شیرین عبادی، «اسلام رحمانی» چاره‌ی کار نیست  [2013 Aug] 
*آیت‌الله گلزاده غفوری و پذیرش وکالت عباس امیرانتظام   [2013 Aug] 
*چه چیز خشم «‌اهل حق» در ایران را برانگیخت و خودسوزی‌ها چرا آغاز شد؟  [2013 Jul] 
*واکنش مشابه‌ مجلس شورای اسلامی و «شورای ملی مقاومت» به «استعفا»  [2013 Jul] 
*نگاهی ایدئولوژیک به نامه‌‌‌های مسعود رجوی خطاب به خبرگان و خامنه‌ای  [2013 Jul] 
*محمد‌علی امانی رئیس اوین و عضوی از خانواده‌ی جنایتکار و غارتگر امانی   [2013 Jul] 
* مجاهدین و بنیانگذاران آن در بوته نقد  [2013 Jul] 
*انفجار حرم عسگرین و اعتراف ژنرال جورج کیسی  [2013 Jun] 
*بخش منتشر نشده‌ی گزارش ۹۲، نامه‌ی سرگشاده به مسعود رجوی   [2013 Jun] 
*مکاتبات من با ابوالقاسم رضایی یکی از مسئولان مجاهدین در دیماه ۱۳۸۸  [2013 May] 
*سنگ بنای نابسامانی‌های کشور را هاشمی گذاشته-  [2013 May] 
* محمد مهرآیین، مظهر جنایت و فساد  [2013 May] 
*گزارش ۹۲، نامه‌ی سرگشاده به مسعود رجوی  [2013 May] 
*سیدحسین موسویان و شیخ حسن روحانی دو مدعی تحصیل در بریتانیا  [2013 Apr] 
*نگاهی به پرونده‌ی کهریزک و سوابق جنایتکارانه «قاضی حداد»  [2013 Apr] 
*حجت‌الاسلام محسن دعاگو، امام جمعه، بازجو، شکنجه‌گر و فرمانده کمیته  [2013 Mar] 
*نگاهی به زندگی جلیل بنده یکی از تیرخلاص‌زن‌های اوین  [2013 Mar] 
*سفر مصطفی محمد نجار به وین شلیک به لیست جدید اتحادیه‌‌ اروپا  [2013 Mar] 
*نقش مجید قدوسی یکی از عوامل کشتار ۶۷ در فوتبال   [2013 Mar] 
*سیدعباس ابطحی یکی از جنایتکاران علیه بشریت  [2013 Feb] 
*دستگیری یک شهروند اسلواکی اقدامی شکست‌خورده در راه تکمیل سناریوی ترورهای هسته‌ای  [2013 Feb] 
*حمله‌ی موشکی به لیبرتی آخرین اقدام تروریستی رژیم نخواهد بود  [2013 Feb] 
*«هوشنگ عیسی بیگلو» و «همنشین بهار» در روایت عرفان قانعی فرد پادوی دستگاه امنیتی  [2013 Jan] 
*آقای واحدی، بشارتی نه «خدا ترس است و نه با شرف»  [2013 Jan] 
*طه طاهری (مسعود صدر‌الاسلام) و وزارت اطلاعات مسئول ربودن رابرت لوینسون  [2013 Jan] 
*تلاش برای نجات تروریست‌های‌ سپاه قدس در تایلند  [2012 Dec] 
*نشریه‌ی پیکار، قاسم عابدینی و ترور آمریکایی‌ها  [2012 Dec] 
*رو در رو با فائزه هاشمی و «عبرت روزگار»  [2012 Dec] 
*آیا خامنه‌ای مخالف اعدام مارکسیست‌‌ها بود؟  [2012 Dec] 
* بدون شرح! ایرج مصداقی در کنار احمدی‌نژاد در حال افتتاح کارخانه  [2012 Dec] 
*«گفتگوهای زندان» و سندروم «دایی جان ناپلئون»  [2012 Dec] 
*مازیار بهاری و «اعترافات اجباری»  [2012 Nov] 
*حکم تاریخی دادگاه لاهه و واکنش ناگزیر «هیأت اجرایی راه کارگر»  [2012 Nov] 
*تاکسی زرد رنگ پژو ۴۰۵ و ترور پاسدار فریدون عباسی  [2012 Nov] 
*آیا مجاهدین و دشمنانشان فرهنگی مشابه دارند؟  [2012 Oct] 
*چه کسانی مستشاران آمریکایی در ایران را ترور کردند؟   [2012 Oct] 
*متهم کردن بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به مشارکت در ترور‌های هسته‌ای   [2012 Oct] 
*وزیر فتحی هوادار دکتر شریعتی چرا و چگونه «رفیق» شد؟  [2012 Oct] 
*«جهانبخش سرخوش» و «شرکا» همسو و همگام با رژیم  [2012 Oct] 
*من و «حق» بیژن جزنی و کشتار ۳۰ فروردین ۱۳۵۴  [2012 Oct] 
*آیا محمدی گیلانی حکم اعدام فرزندانش را داد؟  [2012 Sep] 
*نگاهی به جعلیات انتشار یافته از سوی ساموئیل کرماشانی در مورد مولود آفند و متهمان دستگیر شده در ایران   [2012 Sep] 
*ربودن مولود آفند، ارتباط آن با «ترورهای هسته‌ای»، اقلیم کردستان و موساد  [2012 Sep] 
* نگاهی دوباره به سناریوی «سربازان گمنام امام زمان» و قربانیان آن  [2012 Sep] 
*دلایل اتخاذ اقدامات امنیتی اجلاس «غیرمتعهدها» در تهران  [2012 Aug] 
*به فریاد متهمان بیگناه ترور «متخصصان هسته‌ای» برسید  [2012 Aug] 
*علیرضا آوایی، غلامرضا خلف رضایی زارع و چند جنایتکار علیه بشریت  [2012 Aug] 
*«حاج رضا» و کتایون ‌آذرلی و یک پروژه‌ی امنیتی   [2012 Jul] 
*چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید؛ پرسش‌هایی از سوی مخالفین ایران تریبونال  [2012 Jul] 
*دروغپردازی «حاج‌رضا» در مورد نحوه‌ی سفر به اروپا  [2012 Jul] 
*پرده‌‌ی دیگری از «داستان‌های هزار و یک شب» صاحب‌منصب قضایی رژیم  بازی چرخ بشکندش بیضه در کلاه زیرا که عرض شعبده با اهل راز کرد [2012 Jul] 
*«دو پیمانه آب و یک چمچه دوغ»، نگاهی به روایت‌های جعلی صاحب‌منصب قضایی رژیم  [2012 Jul] 
*پاسخ به چند سؤال در ارتباط با خاطرات و مصاحبه‌ی‌ تلویزیونی ثابتی و واکنش‌های پیرامون آن  [2012 Jun] 
*حاج احمد قدیریان مسئول گروه ضربت و جوخه‌های اعدام اوین   [2012 Jun] 
*«فرقان» در آیینه‌ی تاریخ  [2012 Apr] 
*مایک والاس و هاشمی رفسنجانی  [2012 Apr] 
*حمید رضا نقاشیان تجسم عینی حاکمیت فاسد  [2012 Mar] 
*چه کسی خامنه‌ای را در تیرماه ۶۰ ترور کرد؟ به یاد اروج امیرخان‌زاده که «برای نامش مقاومت کرد» [2012 Mar] 
*تروریسم افسار گسیخته‌ی رژیم و مماشات بین‌المللی  [2012 Feb] 
*فراز و نشیب حزب توده در دهه‌ی ۶۰  [2012 Feb] 
*«اپوزیسیون» کی و چگونه کوک می‌شود؟  [2012 Feb] 
*سانسور بخش مهیج خبر «ان بی سی» در مورد نقش مجاهدین در ترور‌های تهران  [2012 Feb] 
*پرونده‌ی لیلا فتحی نمادی از ظلم و بی‌عدالتی دستگاه قضایی ولایت فقیه   [2012 Feb] 
*چه کسانی پشت بیانیه‌‌ی «کرکس‌ها متحد می‌شوند» هستند (بیانیه بیش از ۱۵۰۰ فدایی ولی فقیه) [2012 Jan] 
*نقش رژیم در «قتل‌های زنجیره‌ای متخصصان» ایرانی   [2012 Jan] 
*نامه سرگشاده به آقای محمد نوری زاد  [2011 Dec] 
*نامه‌ی تیرماه ۱۳۶۶ آیت‌الله گلزاده غفوری به ‌آیت‌الله منتظری *  [2011 Dec] 
*نامه آیت‌الله گلزاده غفوری به ‌آیت‌الله منتظری: «با آب دیگری وضو بسازید»  [2011 Nov] 
*پاسخ به پرسش‌هایی چند در مورد بیانیه‌های ضد جنگ و تلاش‌های اکبر گنجی  [2011 Nov] 
*پاسخ به سؤالاتی چند در مورد گزارش آژانس بین‌المللی اتمی و امکان حمله نظامی غرب به ایران  [2011 Nov] 
*چند پرسش و پاسخ در مورد طرح ترور سفیر عربستان در آمریکا  [2011 Oct] 
*جاسوسی وابسته‌ی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی در لندن علیه دانشجویان ایرانی  [2011 Oct] 
*«باغ‌ها آنگاه که شکفته‌ترند کوله‌ی پاییز را پربار می‌کنند»  [2011 Sep] 
*«از اوج و موج نگاهت عشق پیدا بود»   [2011 Sep] 
*به یاد شهلا و فریده و همه‌ی جاودانگان   [2011 Sep] 
*به یاد مادر جهان‌آرا و جاودانه‌اش «حسن»  [2011 Sep] 
*رقص ققنوس‌ها و آواز خاکستر  [2011 Sep] 
*به روز کردن لیست تروریستی و واکنش‌‌های رژیم  [2011 Aug] 
*محمد سلیمی یکی از جنایت‌کاران علیه بشریت و دست‌اندرکاران قتل‌عام ۶۷  [2011 Aug] 
*راه بهبود حقوق بشر در ایران از رسیدگی به قتل های ۶٧ می گذرد  [2011 Aug] 
*معامله‌ بر سر آزادی دو کوهنورد آمریکایی و باقی ماندن نام مجاهدین در لیست تروریستی  [2011 Aug] 
*گفتگو در مورد گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر  [2011 Aug] 
*نوری‌زاده و زنده‌یاد شاپور بختیار  [2011 Aug] 
*مروری بر روایت هاشمی رفسنجانی از پایان قتل‌عام ۶۷ و اطلاعات ارائه شده از سوی دادستانی  [2011 Aug] 
*با آب هفت دریا نیز ننگ کشتار ۶۷ را نمی‌توان شست  [2011 Jul] 
*لیست تروریستی آمریکا و رابطه آن با نجات جان ساکنان اشرف   [2011 Jul] 
*مادر هنوز غصه‌ی عطیه را دارد  [2011 Jul] 
*مادر امامی و آغوش پر از عشق‌اش   [2011 Jul] 
*آیا مجید انصاری راست می‌گوید؟  [2011 Jun] 
*محمدرضا صدر عاملی و رخت‌‌ دامادی‌اش  [2011 Jun] 
*نحوه برخورد دولت موسوی با کشتار ۶۷ و موارد نقض حقوق بشر در مجامع بین‌المللی   [2011 Jun] 
*تصحیح اطلاعات ارائه شده نادرست در مورد گزارشگر ویژه و ...  [2011 Jun] 
*انتخاب گزارشگر ویژه مردِ مسلمانِ غیرعرب و تصحیح چند اشتباه   [2011 Jun] 
*هوشنگ اسدی بدون هیچ پروایی همچنان دروغ می‌گوید  [2011 Jun] 
*از بهناز شرقی نمین تا هاله سحابی  [2011 Jun] 
*با چهره‌ی مجید قدوسی یکی از مسئولان کشتار ۶۷ آشنا شویم  [2011 May] 
*توضیحی در ارتباط با نقد کتاب هوشنگ اسدی  [2011 Apr] 
*نقدی بر «نامه‌هایی به شکنجه‌گرم»، چرا هوشنگ اسدی دروغ می‌گوید؟  [2011 Apr] 
*کدیور و روایت کشتار ۶۷   [2011 Apr] 
*کشتار در اشرف و منادیان «اسلام رحمانی»   [2011 Apr] 
*طه طاهری (مسعود صدر الاسلام) و مفقودشدن رابرت لوینسون  [2011 Mar] 
*۱۹ بهمن شکوه یک مقاومت؛ غم و اندوه غریبانه‌ی زندانیان   [2011 Feb] 
*با چهره‌ی داوود روزبهانی فرمانده حمله به پایگاه موسی خیابانی آشنا شویم  [2011 Feb] 
*برای مظلومیت و تنهایی محمدعلی حاج‌آقایی   [2011 Jan] 
*با چهره‌ی مرتضی اشراقی عضو هیئت کشتار ۶۷ آشنا شویم  [2011 Jan] 
*«خبر کوتاه‌ بود اعدام‌ شان‌ کردند!»*  [2011 Jan] 
*مهدی نادری‌فرد یکی از عوامل اصلی کشتار ۶۷ در زندان گوهردشت  [2011 Jan] 
*یادی از آیت‌الله منتظری و نکاتی چند در ارتباط با میزگرد سیاسی ۳۰ آذر ۸۸ سیمای آزادی   [2010 Dec] 
*نامه سرگشاده به خانم زهرا رهنورد   [2010 Nov] 
*تاریخ گفت‌وگوهای درونی بخش مارکسیست لنینیست مجاهدین خلق و چریک‌های فدایی خلق   [2010 Nov] 
*فردا را چگونه باید ساخت؟  [2010 Nov] 
*برای آن‌هایی که خواهان حقیقت‌اند  [2010 Nov] 
*از به کارگیری شیوه‌های غیراخلاقی بپرهیزیم حتی در رابطه با دشمنانمان   [2010 Nov] 
*ايرج مصداقي و «غزل اميد»   [2010 Sep] 
*انتشار اخبار جعلی از سوی «پیک نت» در ارتباط با مهاجمان به خانه کروبی   [2010 Sep] 
*گرچه ما می‌گذریم راه می‌‌ماند ( در رثای جاوادنه‌های رضایی‌ جهرمی)  [2010 Aug] 
*معرفی عاملان و آمران و افراد مطلع از اعدام‌های مرداد ۶۷  [2010 Jul] 
*قتل‌عام ۶۷ در پاسخ‌های رسمی دولت جمهوری اسلامی   [2010 Jul] 
*ايرج مصداقي: غرب عاملان کشتار را مي‌شناسد  [2010 Jul] 
*نامه سرگشاده به میرحسین موسوی   [2010 Jul] 
*مادر امامی و آغوش پر از عشق‌اش   [2010 Jun] 
*«محمد نبودی ببینی»، برادرت را کشتند!  [2010 Jun] 
*گفت‌وگو با ايرج مصداقی درباره قاضی مقيسه: شريرترين چهره زندان‌های جمهوری اسلامی در دهه ۶۰  [2010 May] 
*«آیا زندگی باز به آن‌ها خواهد خندید»  حکومت کودتا در صدد انجام جنایتی جدید است [2010 May] 
*حق با شادی صدر است یا داریوش برادری  [2010 May] 
*برای مظلومیت و تنهایی محمدعلی حاج‌آقایی   [2010 May] 
*شورای حقوق بشر سازمان ملل و همسر سعید امامی!  [2010 Apr] 
*با چهره‌ی سید حسین مرتضوی یکی از جنایتکاران علیه بشریت آشنا شویم!  [2010 Apr] 
*بهار با بچه‌ها، بهار بی‌بچه‌ها (یادی از دلاوران خانواده‌‌ی مدائن)  [2010 Mar] 
*گفتگوی اشتراک با ایرج مصداقی در رابطه با کمپین دو میلیون امضا بر علیه مجازات اعدام   [2010 Mar] 
*داستان دستبوسی جنتی !  [2010 Mar] 
*«شرفیابی و درخواست عفو و انابه در حضور رهبری»  [2010 Mar] 
*اعدام توابان، تراژدی مضاعف  [2010 Feb] 
*سوءقصد به تواب نظام یا سناریوی جدید کودتاچیان  [2010 Feb] 
*احسان نراقی همچنان در خدمت قدرت  [2010 Feb] 
*نامه‌های علیرضا حاج صمدی به همسرش مریم گلزاده غفوری   [2010 Feb] 
*«کاظم» تبلور خشم و عصیان نسل برآمده از انقلاب ضد‌سلطنتی  [2010 Feb] 
*صدای «صادق» نسلی که در سکوت پرپر شد  [2010 Feb] 
*فرمانده حمله به پایگاه موسی خیابانی چه کسی بود؟   [2010 Feb] 
*کتاب «نگاهی به سازمان بین‌المللی کار، نقض حقوق بنیادین کار در ایران» - ایرج مصداقی  [2010 Feb] 
*وصیت نامه مریم گلزاده غفوری  گل‌ زادگان (مریم گلی)  [2010 Feb] 
*«سلامم غریبانه در هر خانه را خواهد زد» گل‌زادگان- مریم [2010 Feb] 
*عبرت‌های روزگار   [2010 Feb] 
*گل- زادگان ( محمد کاظم)   [2010 Jan] 
*گل‌- زادگان ( محمدصادق)   [2010 Jan] 
*گل ــ زاده، نخ «دانه‌های تسبیح» * (قسمت دوم)  [2010 Jan] 
*مسعود علی‌محمدی آخرین قربانی دستگاه امنیتی ولایت فقیه  [2010 Jan] 
*دکتر گلزاده غفوری مدافع بزرگ حقوق مردم (قسمت اول)  [2010 Jan] 
*فرخ نگهدار و درد «فروپاشی» نظام  [2010 Jan] 
*شب لعنتی و فانوس (به یاد فاطمه کزازی)  [2009 Dec] 
*در رثای کسی که به جای حکومت بر سرهای بالای دار، بر قلب‌های مردم حکومت کرد  [2009 Dec] 
*پرسش و پاسخ در مورد فعل‌انفعالات عراق و وضعیت مجاهدین و ... (بخش دوم)   [2009 Dec] 
*پرسش و پاسخ در مورد فعل‌انفعالات عراق و وضعیت مجاهدین و ... (قسمت اول)  [2009 Dec] 
*آن کس که وابستگی‌های سیاسی و ایدئولوژیکش را نفی کند خود را نفی می‌کند   [2009 Nov] 
*امیر فرشاد ابراهیمی بازیچه‌ دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی  [2009 Nov] 
*گزارش‌های نادرست به ما خدمت نمی‌کنند- بخش سوم   [2009 Nov] 
*نقد فرهنگ سیاسی - حذف و سانسور در خاطرات زندان!- بخش دوم  دوستی کی آخر آمد، دوستداران را چه شد [2009 Nov] 
*نقدی بر «آفتابکاران» نوشته‌ی محمود رویایی – بخش نخست  [2009 Nov] 
*به یاد آن که «عاشقانه زیست»  [2009 Oct] 
*همکاری یکی از فعالان اصلی لابی رژیم در انگلستان با فرماندهان سپاه پاسداران  [2009 Oct] 
*مسعود صدر‌الاسلام (طه طاهری)، همان صالح بازجوی معروف ۲۰۹ اوین نیست!  [2009 Sep] 
*گفت گو با ايرج مصداقي، نويسنده چهار جلد خاطرات زندان   [2009 Sep] 
*مذهب در خدمت شکنجه و کشتار  [2009 Sep] 
*احمد توکلی و قتل فجیع نرگس جباری   [2009 Sep] 
*آقای کروبی جنایات دیگر خامنه ای را هم افشا کنید   [2009 Aug] 
*کندوکاوی در وقایع پس از انتخابات 22 خرداد 1388  [2009 Aug] 
*همخوانی یک سیاست  [2009 Aug] 
*سخنی در باب فرصت طلبی گردانندگان سایت «اخبار روز» با چه انگیزه و هدفی؟ [2009 Aug] 
*یگان ویژه پاسداران نیروی انتظامی و «نوپو»  [2009 Aug] 
*بازوهای نظام برای سرکوب جنبش های اعتراضی  [2009 Aug] 
*نامه سرگشاده به آقای مهدی کروبی   [2009 Aug] 
*فرهاد جعفری مدافع سینه چاک احمدی نژاد یا سهی سیفی وبگرد «روزآنلاین»  [2009 Aug] 
*آشنایی با چند تن از عوامل کشتار و جنایت در دهه‌ی ۶۰  [2009 Aug] 
*محمدرضا شریفی نیا تواب دو آتشه اوین و حامی احمدی نژاد  [2009 Aug] 
*نگاهی به سابقه‌ی چندتن از رهبران کودتای ۲۲ خرداد   [2009 Aug] 
*جعلیات جدید امیرفرشاد ابراهیمی در نامه سرگشاده به مجتبی خامنه ای   [2009 Aug] 
*پاسخ به سؤالات سایت گزارشگر در ارتباط با خیزش مردم ایران   [2009 Jul] 
*نگاهی به چهره‌ی چند جنایتکار   [2009 Jul] 
*مجید پورسیف کیست؟  [2009 Jul] 
*مجتبی حلوایی عسگر یکی از عاملان اصلی کشتار ۶۷  [2009 Jul] 
*تحلیلی بر نماز جمعه رفسنجانی   [2009 Jul] 
*فکور، بازجوی شعبه‌ی هفت اوین و تروریست بین‌المللی   [2009 Jul] 
*نقدی بر کتاب «آفتابکاران» نوشته محمود رویایی (مجموعه کامل)  [2009 Jul] 
*«فرهنگ» ناهنجار یک عضو شورای هماهنگی اتحاد جمهوری‌خواهان   [2009 Jul] 
*سخنی با اعضا و هواداران اکثریت و اتحاد جمهوریخواهان  [2009 Jul] 
*حجاریان و شقاوت یک نظام ضدبشری  [2009 Jul] 
*متن سخنرانی ایرج مصداقی در جلسه ایران، انتخاب دمکراتیک  [2009 Jul] 
*«رد تئوری بقا»   [2009 Jun] 
*از ۳۰ خرداد ۶۰ تا ۳۰‌خرداد ۸۸  [2009 Jun] 
*آن کس که باید برود خامنه ای است   [2009 Jun] 
*کودتای جدید در رژیم کودتا  [2009 Jun] 
*با وزیر کشور کابینه‌ی احتمالی کروبی آشنا شویم  [2009 Jun] 
*سید ابراهیم نبوی و پرده پوشی یک دهه جنایت و سرکوب  [2009 Jun] 
*کندوکاوی در ارتباط با دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری   [2009 May] 
*میرحسین موسوی و «برکات سازنده اسلام»   [2009 May] 
*اظهارات مصطفی تاج‌زاده در توجیه کشتار ۶۷  [2009 May] 
*متجاوز را «انتخاب» نمی‌کنند!  [2009 May] 
*مهدی کروبی و میرحسین موسوی و کشتار ۶۷  [2009 May] 
*کتایون آذرلی و کتاب «مصلوب»  [2009 May] 
*نگاهی به تاریخچه‌‌ی شکایت علیه نقض حقوق سندیکایی و آزادی انجمن‌ها توسط دولت‌های ایران (بخش دوم)  [2009 Apr] 
*نگاهی به تاریخچه‌‌ی شکایت علیه نقض حقوق سندیکایی و آزادی انجمن‌ها توسط دولت‌های ایران (بخش اول)  [2009 Apr] 
*ناصر منصوری را روی برانکارد به قتل‌گاه بردند  [2009 Apr] 
*نام واقعی مجید قدوسی چیست؟   [2009 Apr] 
*سرهنگ سید لطف‌الله اتابکی کیست؟  [2009 Apr] 
*گفتگوی پژواک ایران با ایرج مصداقی در ارتباط با نقش‌گروه‌های چپ و مجاهدین در استقرار جمهوری اسلامی، حمایت از خمینی و...  [2009 Mar] 
*ادعاهای نادرست راجع به عکس‌های جنایتکاران  [2009 Mar] 
*ماشین جعل و دروغپردازی راه توده و پیک نت   [2009 Mar] 
*سرگذشت من و سرگذشت یک ترانه  [2009 Mar] 
*به یاد آن که «بهنام» بود   [2009 Feb] 
*تجربه‌اندوزی از تاریخ  [2009 Feb] 
*در خلوت پرشکوه عاشقان آزادی جاری‌ست...  [2009 Feb] 
*خاوران و مادران  [2009 Jan] 
*نقدی بر گزارش دیده‌بان حقوق بشر در مورد آزادی بیان و تجمع در مناطق کردنشین   [2009 Jan] 
*اقتدار مادران   [2009 Jan] 
*حسین مهرپور و تعهدات بین‌المللی جمهوری اسلامی  [2009 Jan] 
*میان ماه من تا ماه گردون! دو کتاب خاطرات جعلی زندان و دو واکنش متفاوت فرهنگی [2008 Dec] 
*انتقام‌جویی نظام «عدل اسلامی» از خانواده‌ها (بخش دوم)   [2008 Dec] 
*چند نکته در ارتباط با مهر و موم کردن کانون مدافعان حقوق بشر   [2008 Dec] 
*انتقام‌جویی نظام «عدل اسلامی» از خانواده‌ها (بخش اول)  [2008 Dec] 
*برخورد گزینشی با حقوق زنان  [2008 Dec] 
*آرامگاه مادر !  [2008 Dec] 
*پرویز زند شیرازی نیز به ابدیت پیوست  [2008 Dec] 
*مادر، «افسانه است، اما دروغ نیست» مادر فاطمه صادقی دانشمند، نماد مقاومت خانواده‌ی بنازاده امیرخیزی! [2008 Dec] 
*دادگاه یا سرپوشی بر جنایت باندهای رژیم در شیراز   [2008 Dec] 
*رفیق‌دوست و حکم مهدورالدم  [2008 Nov] 
*مأموریت «یک اسکادران هموسکسوئل منحرف آمریکایی»!  [2008 Nov] 
*به پاس مقاومت و ایستادگی علی صارمی   [2008 Nov] 
*هشدارهای امنیتی سایت تابناک را جدی تلقی کنیم  [2008 Nov] 
*نوری زاده و دسته گل تازه به آب داده  چه کسی پسر خاله چه کسی است؟  [2008 Nov] 
*غلامرضا جلال و روایت‌های غیرواقعی زندان  [2008 Nov] 
*به یاد آن که «عاشقانه زیست»  [2008 Oct] 
*انتخاب اوباما شرایط را برای رژیم سخت‌تر می‌کند  [2008 Oct] 
*همنامی جنایتکاران و معضل اپوزیسیون- بخش دوم   [2008 Oct] 
*هویت اصلی داوود لشگری یکی از مسئولان کشتار ۶۷   [2008 Oct] 
*اپوزیسیون و معضل همنامی جنایتکاران   [2008 Sep] 
*آیا سانسور شاخ و دم دارد؟   [2008 Sep] 
*هیئت کشتار زندانیان سیاسی در روایت گروه‌ها و فعالان سیاسی!  [2008 Aug] 
*کشتار ۶۷، سعید شاهسوندی و پروژه‌ی جعل تاریخ  [2008 Aug] 
*بیستمین سالگرد کشتار ۶۷ و انتشار خاطرات جعلی   [2008 Aug] 
*گفتگو با ایرج مصداقی در مورد در مورد جناح‌های رژیم، خطر جنگ، خطرات اتمی شدن رژیم، وضعیت اپوزیسیون، جنبش‌های مردمی و ....  [2008 Jul] 
*سانسور زنان در انتخابات کانون نویسندگان ایران !  [2008 Jul] 
*«غنی سازی» دروغ و «توسعه» جعل در دستگاه رژیم   [2008 Jun] 
*پاسخ به «فراخوان» فریدون گیلانی و ذکر چند خاطره  [2008 Jun] 
*روایت وارونه‌ی مسعود بهنود و محسن سازگارا از ۳۰ خرداد   [2008 Jun] 
*سازگارا با جنایتکاران، ناسازگارا با قربانیان  [2008 Jun] 
*پاسخ به پرسش‌هایی چند در رابطه با کتاب «برساقه تابیده کنف»   [2008 Jun] 
*دست های خونین باندهای رژیم در انفجار شیراز   [2008 May] 
*داستان زنی که «هفت شوهر» دارد و حافظه‌ی تاریخی  [2008 Apr] 
*علی‌محمد بشارتی یکی از بنیانگذاران دستگاه سرکوب و جنایت رژیم   [2008 Apr] 
*امیرفرشاد ابراهیمی درس آموخته‌ی مکتب ولایت  [2008 Apr] 
*سید کاظم کاظمی، از بنیانگذاران سیستم اطلاعاتی، شکنجه‌گر و جلاد اصلی فعالین چپ ایران   [2008 Mar] 
*عید ۶۲ در زندان گوهردشت  [2008 Mar] 
*نوری‌زاده، بانک مرکزی جعلیات و عصاره ژورنالیسم بی‌اعتبار   [2008 Mar] 
*بخشی از نقشه‌‌های زندان‌های اوین، قزل‌حصار، گوهردشت و نیز محل‌های قتل‌عام تابستان۶۷ برگرفته شده از کتاب «نه‌زیستن، نه‌مرگ»(چاپ دوم)  [2008 Feb] 
*حاج احمد قدیریان مسئول گروه ضربت و جوخه‌های اعدام اوین  [2008 Feb] 
*دلایل واقعی کشتار زندانیان سیاسی در سال ۶۷  [2008 Feb] 
*بهنود پدیده‌ای که از نو باید شناخت  [2008 Feb] 
*محمد مهرآیین یکی از مهم‌ترین دژخیمان اوین  [2008 Feb] 
*نقش های گوناگون هوشنگ اسدی تواب فعال زندان  [2008 Feb] 
*کبوتر با کبوتر، باز با باز، کند همجنس با همجنس پرواز  [2008 Feb] 
*برگشتگان ازدیار مردگان  [2008 Feb] 
*ILO - پیشرفت دولت جمهوری اسلامی در سال های گذشته در سازمان ‌بین‌المللی کار (بخش هشتم - پاياني)   [2008 Feb] 
*ILO - نگاهی به کنفرانس بین‌المللی کار و سیاست های به کار گرفته شده از سوی رژیم در این کنفرانس‌(بخش هفتم)   [2008 Feb] 
*ILO - تشکل‌های کارگری رژیم از نگاه سازمان بین‌المللی کار (بخش ششم)   [2008 Feb] 
*ILO - خانه کارگر جمهوری اسلامی (بخش پنجم)   [2008 Feb] 
*ILO - تشکل‌های کارگری در جمهوری اسلامی و مغایرت آن ها با کنوانسیون‌های بین‌‌المللی (بخش چهارم  [2008 Feb] 
*ILO - گزارش کمیته متخصصین در ارتباط با اجرای کنوانسیون ها و توصیه نامه ها به نود و سومین کنفرانس بین‌المللی کار و کمبودهای آن (بخش سوم)   [2008 Feb] 
*ILO - کنوانسیون های بین‌المللی که مورد تصویب دولت‌های ایران قرار گرفته‌‌‌اند (بخش دوم)   [2008 Feb] 
*ILO - کنوانسیون‌های بین‌المللی، ترفند‌های رژیم (بخش اول)   [2008 Feb] 
*برای مادرهایمان، «دل‌پاکان» و «دل‌سوختگان» روزگار  [2008 Jan] 
*کشتار ۶۷ در شعر زندان  باغ‌ها/ آنگاه که شکفته‌ترند/ کوله‌ی پاییز را/ پربار می‌کنند [2008 Jan] 
*نگاهی گذرا به نمایشنامه‌های زندان  [2008 Jan] 
*اعلامیه جهانی حقوق‌بشر دستاورد بزرگ بشریت  [2008 Jan] 
*یقه واقعیت را نمی‌توان گرفت؛ (در مورد کتاب نه زیستن نه مرگ)  [2007 Dec] 
*آقای زرافشان به کجا می‌روید؟  [2007 Dec] 
*احکام خمینی و خامنه‌ای به حسینعلی نیری رئیس هیئت قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال ۶۷   [2007 Dec] 
*نظرات «استاد» عبدالله شهبازی و چگونگی برخورد بقایای حزب توده با او  [2007 Dec] 
*روزشمارقتل‌عام ۱۳۶۷  [2007 Oct] 
*مسئولان قتل‌عام زندانیان سیاسی  [2007 Aug] 
*بخشی از نقشه‌‌های زندان‌های اوین، قزل‌حصار، گوهردشت و نیز محل‌های قتل‌عام تابستان۶۷ برگرفته شده از کتاب «نه‌زیستن، نه‌مرگ»(چاپ دوم) بخش «نقشه زندان»، جلد چهارم«تا طلوع انگور» [2007 Jan]