بحران در روابط ایران و آمریکا:‏ یا زمان قدرت نمایی شاگرد جادوگرها
علی شاکری زند

چند ماه است که دنیا نفس را در سینه حبس کرده و از خود می پرسد آیا درگیری نظامی دیگری به مقیاس تمامی یک منطقه رخ خواهدداد؟ و در این صورت سران آمریکا و بویژه جمهوری اسلامی در نزاع غیرعقلانی خود حاضرند تا کجا پیش بروند؟ در هنگامه ی آتش و خونی که قربانی اصلی آن ملت ایران خواهد بود، جای ملت ایران کجاست و چه کسی رأی او را خواهدپرسید؟

اما، اگر مسئله را در زمینه ی تاریخی گسترده تری بررسی کنیم، خواهیم دید که تشدید بحران میان ایالات متحده ی آمریکا و جمهوری اسلامی در تاریخ روابط خارجی این رژیم امر کاملاً تازه ای نیست. کافی است دو سال جنگ غیرمنظم دیپلماتیک میان ایران و عراق، و به دنبال آن، هشت سال جنگ میان دو کشور را، که صدها هزار تلفات برای هر طرف جنگ و میلیارد ها دلار ویرانی و خسارت به بار آورد، به یادبیاوریم. برای این رژیم جستجوی حریفی به آن اندازه ماجراجو که به بازی مورد علاقه ی آن: اَعمال تحریک آمیز تا سرحد جنگ، و حتی اگر ناچار به جنگ نیز بیانجامد، از آغاز تأسیس آن از ثابت های سیاست خارجی اش بوده است.

خمینی برای بازی بیمارانه ی خود، که با آن هدف سرنگونی رژیم بعثی و جانشینی آن با یک جمهوری اسلامی و شیعه ی دیگر و وابسته به خود را، مانند آن که زیر چنگال خود داشت، دنبال می کرد، در وجود مردی اهل لاف و گزاف و به بلندپروازی صدام حسین که در فقدان ظرافت فکری از خود او چیزی کم نداشت، حریفی مطابق سلیقه ی خود را می یافت. رهبر کنونی جمهوری اسلامی علی خامنه ای نیز، با وجود یک رییس جمهوری دمدمی و پیش بینی نشدنی مانند دونالد ترامپ در رآس ایالات متحده، یعنی حریفی که به اندازه ی کافی قدرتمند و پرمدعی باشد که غرور بیمارگونه و نابجای او را إرضاء کند، دیگر دلیلی برای نارضایی ندارد.

افزون بر این، در حالی که صدام حسین در ابتدا برای برقراری بهترین روابط با خمینی نهایت آمادگی را نشان داده بود، دونالد ترامپ، با تصمیمی که می توانست از هر جهت یکجانبه و پیمان شکنانه بنماید، از توافق ۲۰۱۵ وین درباره ی صنایع هسته ای ایران که امضاءِ کشور او، پنج کشور دیگر و رأی شورای امنیت را نیز دریافت کرده بود، خارج شد. او با این عمل به علی خامنه ای، برای این که بتواند رژیم خود را طرف پابرجا بر تعهد خود و در عین حال زیان دیده نشان دهد، بهترین دستاویز را می داد.

در حالی که صدام از همان نخستین روزهای قدرت خمینی  در به رسمیت شناختن نظام جدید ایران و اظهار تمایل به برقراری بهترین مناسبات میان دو کشور، تاخیری نشان نداده بود، بنیانگذارجمهوری اسلامی هیچگونه نشانه ای از خرسندی از خود نشان نداد؛ هر چند که دولت موقت به ریاست مهدی بازرگان دست به ابتکار یک اظهار سپاس کاملاً صوری زد. صدام حسین، پس از امضاءِ توافقنامه ی الجزیره با شاه درباره ی مرز آبی دو کشور بر اساس خط  تالوِگ اروندرود، مایل بود که از تأیید این تعهدنامه از سوی قدرت حاکم جدید در ایران نیز اطمینان یابد.

اما، زمانی که ابراهیم یزدی وزیر خارجه ی خمینی، که می خواست به کنفرانس دولت های غیرمتعهد در کوبا، که قرار بود در آنجا با صدام حسین دیداری داشته باشد، سفر کند و، پس از توضیح مزایای توافقنامه ی الجزیره برای ایران به خمینی، از او پرسید در پاسخ صدام که نظر ما درباره ی آن را از من خواهد پرسید باید چه بگویم، خمینی با گفتن این که «پاسخ ما نه آری است نه نه»، شگفتی او را برانگیخت. از این تاریخ تا پاره کردن توافقنامه از سوی صدام حسین در سپتامبر ۱۹۸۰، و تا آغاز حمله ی ارتش عراق به استان خوزستان ایران در ۲۲ سپتامبر، روزی نمی گذشت که شخص خمینی و سرویس های رسمی رادیوـ تلویزیون ایران سیل دشنام و تحریکات خود را نثار صدام حسین و رژیم او نمی کردند، در همان حال که گروهک های شیعه ی وابسته به جمهوری اسلامی بر شدت تبلیغات خود در جهت سرنگونی حکومت بعثی می افزودند. و از آنجا که گویی یک دشمن درآن واحد کفایت نمی کرد، در این فاصله سفارت آمریکا در تهران نیز، در سال ۱۹۸۰، به تسخیر دانشجویان « خط امام» درآمد و با به گروگان گرفته شدن کارکنان آن تنش با ابرقدرت آمریکا به اوج خود رسید. و این بدان معنی است که قدرت اسلامی حاکم در تهران، از همان بدو پیدایش خود، نمی توانست وجود خود را جز در وضعی خارج از شدیدترین دشمنی ها تصورکند. حتی جنگ ایران و عراق هنوز به پایان نرسیده که، تروریسم، که از آغاز در برنامه ی دی ان اِیجمهوری اسلامی بوده ـ هواداران خمینی از همان سال های بیست کار خود را با قتل شماری از فرهیختگان و مردان سیاسی ایران آغاز کرده بودند ـ، با قتل شمار بزرگی از مخالفان سیاسی خود در خارج از کشور و حتی هدف گرفتن برخی از قدرت های خارجی، مانند عملیات تروریستی در خیابان رِن در پاریس، و فتوای قتل سلمان رشدی از سوی خمینی، ترازنامه ی ابتکارات دیپلماتیک پرسروصدای حکومت ملایان را غنی تر می سازد.

و این تازه از نتایج سحر است.

مگر نیست که جمهوری اسلامی به عراق صدام دست نیافت؟ لبنان و قدری دیرتر سوریه و سپس یمن و کشورهای مسلمان دیگری که هستند که این رژِیم بتواند بازوهای بادکش‌دار خود را به سوی آنها دراز کند؛ در همان حال که در درون کشور اقتصاد بالنسبه بارونق رژیم پیشین به سقوطی جهنمی ادامه می دهد. در برابر دونالد ترامپ نیز شاهد همان منطق هستیم، به ویژه با توجه به این که او نیز نمی تواند ریاست جمهوری خود را بدون تنشی دائمی در پیرامون خود به پیش برد، به بهترین وجه برای بازی مورد علاقه ی سران جمهوری اسلامی جورمی آید.

البته هر دو طرف یک بند تکرار می کنند که خواستار جنگ نیستند. اما آنجا که با شاگرد جادوگرها سروکار داریم چگونه می توان از فردا اطمینان داشت؛ به ویژه این که هر دو طرف هم اکنون نیز به صورت مستقیم یا نیابتی در نقاط گوناگون منطقه، به فعالیت نظامی مشغول اند.

و این که تحریم های اقتصادی بر زندگی میلیون ها ایرانی، که هم اکنون نیز غیرقابل تحمل است، چه فشاری وارد می کند برای این نظام اهمیتی ندارد؛ خاصه این که چه تحریمی باشد چه نباشد، این رژیم به خوشبین ترین ناظران نیز ثابت کرده که، درآمدهای نفتی آن هم هرچه باشد، و حتی در صورت سرمایه گذاری های خارجی، اگر هم چنین امکانی دست دهد، در انجام کمترین حرکت سازنده ای برای بهبود زندگی مردم دچار ناتوانی کامل وعلاج ناپذیر است.

یک رقم باید برای ما به قدر کافی گویا باشد: در ظرف چهل سال فرمانروایی این نظام، با این که درآمدهای نفتی ایران دوران طلایی خود را می گذرانده، در نتیجه ی تورمی لگام گسیخته، ترقی بهای دلار در برابر ارزش نخستینِ پول کشور، دوهزار برابر شده و در دوساله ی اخیر میان دوهزار و چهارهزار برابر در نوسان بوده است!

این قدرتی که می خواهد جهان بیرونی و مردم کشور را با ۱۰۰۰۰۰ موشک و پهپاد های خود تحت تأثیرقراردهد، و بعضی از ناظران خارجی آن را نوعی نوزایی امپراتوری قدیم ایران می نمایانند، اما هر سال ۱۵۰۰۰۰تن از بهترین دارندگان مدارک دانشگاهی آن به خارج می گریزند و هواپیماهای مسافربری داخلی آن در نتیجه ی فرسودگی و عدم دسترسی به قطعات یدکی همچنان سقوط می کنند، در بهترین حالت مترسکی است به قد و غواره ی یک غول. 

اما، چه جای شگفتی ؟ این رژیم که هیچگاه نفهمیده اقتصاد چیست و چه معنی می دهد، حتی بیش از آن که از درآمدهای نفتی خود زندگی کند، در سایه ی چالش های خود در برابر دیگران ، در برابر یک شیطان بزرگ، می تواند زنده بماند.

در حالی که می دانیم، حتی در رژیم های اقتدارگرا و متمایل به توسعه طلبی نیز، حداقل عقل حکم می کند که در وهله ی نخست و پیش از اقدام به گسترش قدرت نظامی و إرضاءِ بلندپروازی های خارجی، کشور به اقتصادی نیرومند و پتانسیل اجتماعی محکمی مجهز گردد.

درجه ی پوچی لاف و گزاف های جنگی این رژیم، با اقتصاد رو به نزع آن، زمانی روشن می شود که ورشکستگی اقتصادی ابرقدرتی چون شوروی سابق در اثر مسابقه ی تسلیحاتی را به یاد بیاوریم، و بی آن که اختلاف مقیاس میان دو کشور را نیز از یاد ببریم.

بیش از چهل سال آموزش دیپلماسی فقدان هرگونه استعداد برای ظرافت های این هنر در سران رژیم اسلامی را، از تندرو و کندرو، مقولاتی که جز برای اعتبار بخشیدن به نمایش انتخاباتی و فریب ناظران خارجی کاربردی ندارند، نشان داده (البته اگر چند دیپلمات حرفه ای سطح بالا را، که در رژیم پیشین پرورش یافته بودند و امروز کار آنان به همراهی با هیأت های نمایندگی و مراقبت در نگارش درست توافقنامه ها منحصر می شود، مستثنی کنیم). 

در جایی که این رژیم، به موازات چهره ای یکسره خصمانه در برابر ایالات متحده به مدت چهل سال، در برابر روسیه ی ولادیمیر پوتین در زمینه های بسیاری زانو می زند، دیپلماسی کجا رفته است؟ به عنوان نمونه، در سال ۲۰۱۸، دولت روسیه، زمانی که ، با نقض حقوق شناخته شده ی ایران بر کرانه های دریای مازندران و منابع زیردریایی آن، حقوقی شناخته شده در دو توافقنامه ی رسمی میان دو کشور ایران و اتحاد شوروی سابق در قرن بیستم، به بازتقسیم خود سرانه ی آن حقوق میان جمهوری های زاییده ی فروپاشی اتحاد شوروی سابق می پردازد، موافقت ایران را نیز به سادگی آب خوردن به دست می آورد.

در چنین اوضاعی جهان می تواند از ابرهای سیاهی که آسمان خلیج فارس را تیره کرده نگران گردد و هر روز دو طرف را به خویشتن داری بیشتری فرابخواند؛ و چه تفاوت که، حتی مرحله ی کنونی نیز بگذرد و دونالد ترامپ نیز بار دیگر انتخاب نگردد؛ تا زمانی که قدرت ماجراجویانه ی کنونی و تعصب کوردلانه ی علی خامنه ای و قشون سوءِ استفاده چیان فاسد او در ایران حاکم است ما همچنان شاهد سناریوهای مشابهی خواهیم بود که قربانی اصلی آن ملت ایران است که مقاومت آن که امروز هر روز بیشتر بر عهده ی طبقات محروم، کارگران، معلمان کم درآمد، بازنشستگان...، قرار می گیرد، به شدیدترین وجهی سرکوب می شود.

از این گذشته عملیات دزدی دریایی و حرکات جنگاورانه ی هفته های اخیر رژیم اسلامی در نزدیکی تنگه ی هرمز در همان حال که آمریکا و متحدان آن را به چالش می طلبد، بیشتر از این، این هدف را دنبال می کند که خود ایرانیان، که هر روز برای نان شب خود نیازمند تر می شوند، از این که دولت«شان» قدرتمندان جهان را به مبارزه می طلبد به خود ببالند. اما همین ایرانیان که در ابتدای این رژیم برای دفاع از آب و خاک خود در برابر عراق متجاوز از هیچگونه فداکاری دریغ نکرده بودند امروز دیگر فریب نمایش های جنگجویانه ی آن را نمی خورند و بیشتر در غم نان بر سر سفره های خود و آینده ی نامعلوم فرزندانشان اند.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

* این مقاله در شماره ی ۲۶ ژوییه ی ۲۰۱۹ مجله ی فرانسوی معتبر مارین منتشرشده است:

https://www.marianne.net/debattons/billets/crise-iran-usa-le-temps-des-apprentis-sorciers

منبع:پژواک ایران


علی شاکری زند

فهرست مطالب علی شاکری زند در سایت پژواک ایران 

*نیرنگ در تاریخ: «اخراج نخست وزیر نامطلوب از راه قانونی»! سقوط اخلاقی و فرهنگی تا کجا؟ (بخش سوم)  [2024 Jan] 
*برگ‌هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار (بخش بیستم)  [2024 Jan] 
*شباهت‌ها و تفاوت‌ها میان دو شکست: ۲۸ مرداد و ۲۲ بهمن  [2023 Dec] 
*نیرنگ در تاریخ: «اخراج نخست وزیر نامطلوب از راه قانونی»!  سقوط اخلاقی و فرهنگی تا کجا؟ [2023 Dec] 
*برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار/ بخش هجدهم- ب  [2023 Nov] 
*برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار/بخش هجدهم- الف  [2023 Nov] 
*برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار* بخش شانزدهم  [2023 Oct] 
*برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار* بخش پانزدهم -ج  [2023 Sep] 
* برگهایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار، بخش پانزدهم ـ ب  [2023 Sep] 
* جمهوری اسلامی حکومتی مرده است! اما چرا برچیده‌ نمی‌شود؟ بخش اول: یک نظام رو به موت  [2023 Sep] 
*برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار (بخش پانزدهم ـ الف) بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران [2023 Aug] 
*آخرین نخست وزیر نظام مشروطه ایران، متن سخنان علی شاکری زند بر مزار شاپور بختیار  [2023 Aug] 
*برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار/ بخش چهاردهم  [2023 Jul] 
*دعوت پادشاه از شاپور بختیار برای دیدار با او برگ‌هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار (بخش سیزدهم) [2023 Jul] 
*برگ‌هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار (بخش دوازدهم)  [2023 Jul] 
*برگ‌هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار (بخش یازدهم)، علی شاکری زند  [2023 Jun] 
*باز هم تشدید اعدام‌ها  [2023 Jun] 
*برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار/ بخش دهم  [2023 Jun] 
*برگ‌هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار (بخش نهم ـ ب)  [2023 May] 
*چگونه منشور ننویسیم!/ بخش دوم  [2023 May] 
*برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپوربخش نهم – الف بختیار*  [2023 May] 
*برگ‌هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار (بخش هشتم ـ ب)  بختیار یک شخص نیست؛ یک راه است؛ راه امروز و آینده‌ی ایران [2023 Apr] 
*همبستگی برای ایران استیا ایران برای همبستگی است؟  [2023 Apr] 
*برگ‌هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار*، بخش هفتم  - ب: اعلامیه‌ سه ماده‌ای کریم سنجابی در پاریس و ولایت فقیه خمینی [2023 Apr] 
*منشوری برای اهالی کره‌‏ی ماه  [2023 Mar] 
*برگهایی اززندگی سیاسی دکترشاپور بختیارـ بخش ششم  [2023 Mar] 
*برگ هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار، بخش پنجم: آغاز بحران در حکومت فردی  [2023 Mar] 
*برگ‌هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار، بخش چهارم: آغاز بحران در حکومت فردی  [2023 Feb] 
*برگهایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار، بخش سوم: فعالیت در تجدید سازمان جبهه ملی ایران  [2023 Feb] 
*برگ هایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار* (بحش دوم)  [2023 Jan] 
*برگ هایی از زندگی سیاسی دکتر شاپور بختیار ـ جوانی، تحصیلات، مبارزه با نازیسم  [2023 Jan] 
*دولت موقت در تبعید و ضرورت حیاتی آن در شرایط کنونی  [2022 Dec] 
*ملت ایران، یک واقعیت تاریخی انکارناپذیر، مفهوم «ملت»، پادزهری در برابر واژه‌ ایدئولوژیک «امت اسلام» و فتیشیسم قومی (بخش سوم)  [2022 Aug] 
*ملت ایران، یک واقعیت تاریخی انکارناپذیر  [2022 Aug] 
*آیا جمهوری اسلامی مشروعیتی داشته که ازدست داده؟ غباربرانگیختن در مسیر حرکت واقعی [2022 Jul] 
* اتحادعملِ همه ی نیروهای ملی از مشروطه خواه تا جمهوریخواه  اسم رمز پیروزی اتحاد است [2022 May] 
*درباره ی نهضت مقاومت ملی ایران*  [2022 May] 
*خمینی چگونه به قدرت رسید؟ آیا این فاجعه اجتناب‌ناپذیر بود؟ ضرورت بیان کامل حقیقت به جای حاشیه‌نویسی!   [2022 Apr] 
*منوچهر هزارخانی: مرگی از هر جهت اندوهبار  [2022 Mar] 
*آیا فدراسیون روسیه و اتحاد شوروی سابق ماهیتاً یکی نیستند؟   [2022 Mar] 
*پوتین اوکرایین و روسیه، همه چیز اینجا شروع می شود  [2022 Mar] 
*احیاءِ «عظمت گذشته ی» امپراتوری روس؟ کدام عظمت؟  [2022 Mar] 
* در حاشیه عملیات تروریستی اخیرِ داعش  [2022 Feb] 
*برای دوری از انحرافات و انشعابات در جبهه ملی ضرورت بازگشت به اصالت نهضت ملی  [2022 Jan] 
*اتحادعمل برای نجات کشور از زوال! * انتظار تا کی و برای چه؟  [2021 Dec] 
* راه انتخاب میان سلطنت مشروطه و جمهوری از دید شاپور بختیار  [2021 Oct] 
*بحران سیاسی کشور و راه اتحاد عمل همه ی ایراندوستان دموکرات، پیش بینی بختیار نزدیک است  [2021 Aug] 
*شاپور بختیار و توتالیتاریسم، گریزی به رساله ی دکتری او  [2021 Jul] 
* اثرات متقابل مخالفان فعال رژیم و مردم غیرمتشکل: یک فرآیند دینامیک  [2021 Jun] 
*سر و ته، یک کرباس  [2021 Jun] 
*نگاهی به ریشه های ژرف یک فاجعه ملی بخش سوم   [2021 Mar] 
* نگاهی به ریشه‌های ژرف یک فاجعه‌ی ملی، به مناسبت ۲۲ بهمن ماه (بخش دوم)  [2021 Mar] 
* به مناسبت ۲۲ بهمن ماه، نگاهی به ریشه های ژرف یک فاجعه ی ملی  [2021 Feb] 
*ملاحظاتی درباره‌ متن حقوقی امانتی استاد محمـدرضا شجریان  [2021 Jan] 
* از مشروطه به جمهوری عبورکردیم؟ چه کسی عبورکرد و چگونه؟  [2021 Jan] 
* از مشروطه به جمهوری عبورکردیم؟ چه کسی عبورکرد و چگونه؟   [2021 Jan] 
*هموطنان بی مسئولیتی که در برابر امام جماران به امامزاده ی کاخ سفید دخیل بسته بودند یتیم شدند  [2020 Nov] 
*رادیکالیزاسیون دینی جوانان پناهنده و نقش حس ملی  [2020 Nov] 
*دولت موقت و چارچوب قانونی کارهای آن  [2020 Oct] 
*«علوم اجتماعی اسلامی» چه صیغه ای است؟   [2020 Aug] 
*جمهوری اسلامی کابوسی باورنکردنی بیست ونهمین سالگرد قتل شاپور بختیار و دستیار وی سروش کتیبه  [2020 Aug] 
*برتری مخالفان جمهوری اسلامی نسبت به سران این نظام در چیست؟ بخش سوم: دیگرِ تجربه‌های عملی اپوزیسیون  [2020 Aug] 
*برتری مخالفان جمهوری اسلامی نسبت به سران این نظام در چیست؟ بخش دوم: کدام استثناء؟  [2020 Jul] 
*برتری مخالفان جمهوری اسلامی نسبت به سران این نظام در چیست؟   [2020 Jul] 
* آزادی عقیده و بیان و زندگی جمعی نیازمند قواعد مشترک جمعی است (بخش دوم) • ضرورت قواعد مشترک همکاری و همگامی برای اپوزیسیون دموکرات ایران [2020 Jun] 
*آزادی عقیده و بیان و زندگی جمعی نیازمند قواعد مشترک کار جمعی است  [2020 Jun] 
*ایران هرگز نخواهد مرد!   [2020 May] 
* برگ هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار  [2020 Apr] 
*نمایش از این پس بی اثر «انتخابات»، پرده دری از فریب «اصولگرا ـ اصلاح طلب»  [2020 Mar] 
* برگ هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار* ۳۹ـ تدارکات و ترتیبات سالیوان برای ایجاد پیوند میان ارتش و نمایندگان خمینی   [2020 Mar] 
* برگ هایی از زندگی سیاسی شاپور بختیار*  [2020 Mar] 
*بحثی در مقاله‌ی : خطای بختیار، پایان بازرگان  [2020 Feb] 
*تحریم انتخابات را به کارزار همصدایی علیه اساس رژیم و رفراندم برضد آن بدل کنیم   [2020 Feb] 
*منطق جمهوری اسلامی: تحریک دیگران؛ تحقیرشدن؛ واکنش به تحقیرشدن کشته شدن قاسم سلیمانی تحقیری بزرگ برای نظام و چالشی خطرناک برای کشور بود [2020 Jan] 
*تحریم یکصدای نمایش انتخابات: ضرورتی سیاسی، نه انتخاباتی!   [2019 Dec] 
*انبار باروتی بنام ایران  ضرورت حادهمآهنگی و آشتی میان همه ی هواداران حاکمیت ملی [2019 Nov] 
*شورای دوران گــُـذار یا مدیریت بی‍گــُـدار برای «اقوام و ملیت های ساکن ایران» !   [2019 Oct] 
* بساط تحمیق انتخابات را یکصدا تحریم کنیم (۲)  [2019 Sep] 
*بساط تحمیق انتخابات را یکصدا تحریم کنیم بخش یکم: مشروعیت نظام‌های سیاسی و رابطه‌ نهاد انتخابات با آن [2019 Sep] 
*بیست و هشت سال پس از قتل شاپور بختیار پراکندگی نیروهای مخالف جمهوری اسلامی و راه پیروزی بر آن   [2019 Aug] 
* بحران در روابط ایران و آمریکا:‏ یا زمان قدرت نمایی شاگرد جادوگرها  [2019 Jul] 
* زند ایران چیست؛ ایرانیت کدام است؟  ادای سهمی در پاسخ به یک مغالطه [2019 Jul] 
*ایران چیست؛ ایرانیت کدام است؟ ادای سهمی در پاسخ به یک مغالطه بخش دوم ادعای درونی بودن اسلام و ...!  [2019 Jul] 
*ایران چیست؛ ‏ ایرانیت کدام است؟   [2019 Jun] 
*جمهوری اسلامی:‏ یک نظام تروریست، با همه‌ی اجزاء و بازوانش   [2019 Apr] 
*اتحادِ عمل آری؛ ‏ اما برای چه منظور؟ و از کدام راه؟   [2019 Apr] 
*جامعه‌ ایران از سر گندیده است  [2019 Mar] 
*این نظام رفتنی است ما نیستیم که می گوییم؛ آنها خود می دانند!  [2019 Feb] 
*در میان مخالفان جمهوری اسلامی اختلاف ها از کجا سرچشمه می گیرد؟  [2019 Jan] 
*ما نمی بایست سنگر قانون اساسی را رها می کردیم   [2019 Jan] 
*ملاحظاتی درباره ی رساله ی دکترای شاپور بختیار  [2018 Nov] 
*جمهوری، یا مشروطه ی پادشاهی؟ بحث بر سر چیست؟  [2018 Nov] 
* با اعتصاب عمومی نباید بازی کرد   [2018 Oct] 
* مجازات شلاق برای معلمان کشور !   [2018 Oct] 
*مرگ امیرانتظام فرصتی برای آب تطهیر بر سر انقلابیون دیروز و اصلاح‌طلبان امروز!  [2018 Aug] 
* اقتصادی ویران؛ نتیجه ی تحریم ها، یا اثر ورشکستگی به تقصیر   [2018 Aug] 
*آزادی گرفتنی است نه دادنی  [2018 Jul] 
*چرا جمهوری اسلامی رفتنی است وظیفه‌ی ما برای وقوع بهترین صورت این فرآیند چیست* [2018 May] 
*از بحث عدم‌ مشروعیت رژیم و پیش‌بینی سقوط آن تا زمین‌لرزه‌های جدید (بخش دوم)،  [2018 Apr] 
*از بحث عدم‌مشروعیت رژیم و پیش‌بینی سقوط آن تا زمین‌لرزه‌های جدید  [2018 Mar] 
*همه‌پرسی، به چه منظور، چگونه، در چه زمان، و به دست کدام حکومت ؟   [2018 Feb] 
*جدایی دین از حکومت یا حکومتِ لاییک*  [2018 Jan] 
*نکاتی پیرامون مفاهیم ملیت، اقلیت، خودمختاری* بخش چهارم  [2018 Jan] 
*نکاتی پیرامون مفاهیم ملیت، اقلیت، خودمختاری بخش سوم  [2017 Dec] 
*نکاتی پیرامون مفاهیم ملیت، اقلیت، خودمختاری بخش دوم  [2017 Dec] 
*نکاتی پیرامون مفاهیم ملیت، اقلیت، خودمختاری ، بخش یکم  [2017 Dec] 
* افسانه‌ی حمله‌ی نظامی عراق به ایران بنا به ‏ توصیه‌ی شاپور بختیار بخش چهارم   [2017 Nov] 
*علل واقعی جنگ ایران و عراق و افسانه‌ی حمله‌ی صدام به ایران به توصیه‌ی شاپور بختیار (بخش سوم)  جستجو در علل و مقدمات حمله‌ی عراق به ایران  [2017 Nov] 
* علل واقعی جنگ ایران و عراق و افسانه‌ی حمله‌ی صدام به ایران ‏ به توصیه‌ی شاپور بختیار (بخش دوم)  [2017 Nov] 
*علل واقعی جنگ ایران و عراق و افسانه‌ی حمله‌ی صدام به ایران ‏ به توصیه‌ی شاپور بختیار (بخش یکم)  [2017 Oct] 
*مصدق و اصـلاحات کاذب، بخش سوم: موضع نیروهای سیاسی دیگر  [2017 Oct] 
*مصدق و اصـــلاحــات کاذب «تقسیم اراضی ... با تمرکز جمعیت می تواند عواقب وخیم‌تری...»   [2017 Oct] 
*دکتر مصدق ‏ و اصـلاحـات کاذب یا یکی از ریشه‌های عمده‌ی ضدِانقلاب‌اسلامی ‏  [2017 Oct] 
*از مرگ هیچکس شاد نباید شد اما...  [2017 Sep] 
* سلطه‌ی دیوان و رژیم تباهیها تنها به دست مردم برچیده خواهد شد بخش دوم   [2017 Jul] 
*سلطه‌ی دیوان و رژیم تباهیها تنها به دست مردم برچیده خواهد شد  [2017 Jul] 
*آیا در این «انتخابات» ملت شکست خورد؟ قسمت دوم  [2017 Jun] 
*آیا در این «انتخابات» ملت شکست خورد؟  [2017 May] 
* تحریم انتخابات ساده گیری مبارزه نیست ‏  [2017 May] 
*گفتید جمهوریت؟ کدام جمهوریت؟   [2017 May] 
*در چنگال جمهوی اسلامی اسارت تا کی ؟ (بخش دوم)  [2017 May] 
*در چنگال جمهوی اسلامی اسارت تا کی ؟ «انتخابات» کاذب را هرچه یکصدا تر تحریم کنیم ! [2017 Apr] 
*انتخابات ریاست جمهوری فرانسه؛ نامه ی سرگشاده به نامزدها و رأی دهندگان به آنان*   [2017 Apr] 
* ضرورت گام هایی کوتاه و سنجیده برای اتحاد آزادیخواهان واقعی  ورشکستگی اخلاقی کامل نظام حاکم و نشانه هایی از آغاز فروپاشی آن [2017 Mar] 
*کسانی که تروریست‌ها و خرابکاران را مردم می‌نامند! (بخش دوم)  [2017 Mar] 
* نوبت خطرکردن بختیار برای نجات کشور از سقوط در پرتگاهی که به سوی آن می رفت (بخش سوم)  [2017 Feb] 
*آیا نظام مشروطه منسوخ شده بود؟ جلوگیری از نخست ‌وزیری صدیقی و نوبت خطرکردن بختیار (بخش دوم)  [2017 Feb] 
* به مناسبت سی و هشتمین سال تشکیل دولت ملی بختیار ‏  [2017 Feb] 
*نقش دکتر سنجابی در شکست دولت ملی بختیار و انقراض نظام مشروطه (بخش چهارم و پایانی)  [2016 Oct] 
* نقش دکتر سنجابی در شکست دولت ملی بختیار و انقراض نظام مشروطه (بخش سوم)  [2016 Oct] 
*نقش دکتر سنجابی در شکست دولت ملی بختیار و انقراض نظام مشروطه بخش دوم   [2016 Sep] 
*نقش دکتر سنجابی در شکست دولت ملی بختیار و انقراض نظام مشروطه؛ به مناسبت بیست و پنجمین سال ‏ قتل شاپور بختیار  [2016 Sep] 
* منشاء هراس شدید نظام از مردم ! (بخش پایانی) بخش دوم  [2016 Jun] 
*منشاء هراس شدید نظام از مردم ! بخش دوم، بهره ی الف   [2016 Jun] 
*منشاء هراس شدید نظام از مردم !  نظامی که مشروعیت ندارد همواره خود را در خطر نابودی می بیند [2016 Jun] 
*رژیم راًی مردم را برای نمایش و کسب مشروعیت می خواهد  [2016 Feb] 
* در حاشیه ی عملیات تروریستی اخیرِ داعش   [2016 Jan] 
*نکاتی از زندگی خسرو شاکری زند و سبب درگذشت وی  [2015 Oct] 
*توسل به دروغ و فریب برای پوشاندن تسلیم به توافقنامه ای خفت بار  [2015 Apr] 
*پیرامون یکی از پرگویی های کاشف سکولاریسم نو(۳)  [2014 Dec] 
*پیرامون یکی از پرگویی های کاشف   [2014 Dec] 
*پیرامون یکی از پرگویی های کاشف «سکولاریسم نو»  [2014 Dec] 
*دولت اسرائیل، یا یک یاغی جهانی که در پی اجرای «راه حل نهایی» برای مردم فلسطین است  [2014 Jul] 
*نگاهی به رفتار سیاسی سران جبهه ملی در ماههای پیش از انقلاب (بخش دوم) چگونگی پذیرش تشکیل دولت ملی از سوی دکتر شاپور بختیار [2014 Jul] 
*نگاهی به رفتار سیاسی سران جبهه ملی در ماههای پیش از انقلاب  [2014 Jul] 
*ملاحظاتی پيرامون مقاله «بازرگان، روحانيت و بختيار»، بخش سوم (قسمت دوم)  [2013 Oct] 
*بختیار، بازرگان و روحانیت؛ ملاحظاتی پیرامون مقاله‌‌‌ی «بازرگان، روحانیت و بختیار»۱- بخش سوم تیرخلاص  [2013 Oct] 
*بختیار، بازرگان و روحانیت- بخش دوم  [2013 Sep] 
*ملاحظاتی پیرامون مقاله‌ی «بازرگان، روحانیت و بختیار»۱ بخش اول روحانیت درنهضت ملی [2013 Sep] 
*مصر بار دیگر به پا می خیزد با تهدید به نافرمانی مدنی در مصر اولین سنگر توتالیتاریسم اسلامگرا فرو می ریزد [2013 Jul] 
*درباره‌ی پرچم ملی ایران  [2013 Jan] 
*آیا صلحجویان نسل های جدید اسرائیل خواهند توانست ماجراجویی رهبران سنتی جنگ طلب خود را مهار کنند و از فکر حمله به ایران بازدارند   [2012 Apr] 
*پاسخی به ادعاهای نسنجیده و بی پایه ی آقای همایون کاتوزیان درباره ی کنفدراسیون جهانی   [2011 Nov] 
*افشاء یک تحریف بزرگ تاریخی پاسخی به ادعاهای نسنجیده و بی پایه‌ی آقای همایون کاتوزیان درباره ی کنفدراسیون جهانی و عده ای از رهبران آن  [2011 Oct] 
*بازار گرم افترا علیه مصدق و بختیار  چه کسانی از نام مصدق و بختیار می ترسند و چرا؟ بخش دوم 2ـ دنباله ی" راه توده" و مصدق [2011 Oct] 
*بازار گرم افترا علیه مصدق و بختیار (۲)  [2011 Aug] 
*بازار گرم افترا علیه مصدق و بختیار  [2011 Aug] 
*مصدق، پیروان مصدق، اهداف، اصول کار و منش آنان (بخش دوم ـ ب)  [2011 Apr] 
*مصدق، پیروان مصدق، اهداف، اصولِ کار و منشِ آنان  [2011 Apr] 
*مصدق، پیروان مصدق، اهداف، اصولِ کار و منشِ آنان  بخش نخست ـ ب [2011 Mar] 
*مصدق، پیروان مصدق، اهداف، اصولِ کار و منشِ آنان  [2011 Mar] 
*توتالیتاریسم و زمین لرزه های اجتناب ناپذیرآن( بخش دوم)   تصفیه ها در جمهوری اسلامی از همان آغاز کار [2010 Mar] 
*توتالیتاریسم و زمین لرزه های اجتناب ناپذیرآن(٭)   [2010 Mar] 
*دولت بختیار و فروغ آزادی (بخش دوم)  [2010 Jan] 
*دولت بختیار و فروغ آزادی (بخش نخستین)  [2010 Jan] 
*چه کسانی از علائم شیر و خورشید پرچم ملی ایران می ترسند؟  [2009 Aug]