درباره تلاش جمهوری اسلامی جهت ممانعت از پیوستن ارتش به قیام سراسری چه میدانیم؟
بابک تقوایی
همه چیز درباره اقدامات ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در راستای جلوگیری از پیوستن ارتش به اعتراضات
قتل یک زن جوان 22 ساله به نام مهسا امینی به دست پلیس امنیت اخلاقی موسوم به گشت ارشاد نیروی انتظامی رژیم جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 22 شهریور 1401 سبب آغاز بزرگترین اعتراضات و اعتصابات سراسری ضد حکومتی در تاریخ 43 ساله حکمرانی جمهوری اسلامی در ایران شده است. اعتراضاتی که بر خلاف موارد گذشته رنگ و بویی از جنس یک انقلاب پیدا کرده است و توانسته است بسیاری از طیفهای اجتماعی را با یکدیگر همصدا و متحد سازد. اتحادی که شامل بدنه نیروهای چهارگانه ارتش نیز میشود.
اگرچه سطح نارضایتی ها در میان نیروهای ارتش ایران نسبت به حکمرانی رژیم جمهوری اسلامی در سالهای گذشته به شدت افزایش یافته است اما تا زمان تدوین این گزارش، اعتراضات پرسنل نیروهای چهارگانه آن انسجام کافی نداشته تا جایی که از دید عموم و رسانه ها پنهان مانده است. از دلایل اصلی این امر اتخاذ سلسله تمهیداتی از سوی سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش، سازمان حفاظت اطلاعات ارتش و همچنین ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی به منظور ممانعت از پیوستن گسترده نیروهای ارتش به این اعتراضات است. تمهیداتی که اگرچه تا به امروز توانسته است از حمایت علنی و گسترده بدنه نیروهای چهارگانه ارتش از قیام عمومی در ایران بکاهد اما در دراز مدت کارایی خود را از دست خواهد داد.
نگارنده در راستای تدوین این گزارش با گروهی از پرسنل نیروی هوایی و زمینی ارتش منجمله پرسنل پروازی به شرط خودداری از انتشار هویتشان مصاحبه کرده است و با استفاده از نظرات و اطلاعات کسب شده از آنها دست به تهیه آن زده است. این اطلاعات حکایت از اتخاذ تمهیداتی از سوی ستاد کل نیروهای مسلح بر اساس دستورات صادره از سوی دفتر علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی از تاریخ شنبه نهم مهر 1401 دارد که در این گزارش به جزئیات آن پرداخته میشود.
تغییرات در سطوح فرماندهی نیروهای چهارگانه ارتش،
در تاریخ یکشنبه دهم مهر 1401، دستورالعملی از سوی ستاد کل نیروهای مسلح به ستاد فرماندهی نیروی هوایی ارتش ارسال شد در راستای اتخاذ سلسله اقداماتی در راستای ممانعت پیوستن پرسنل نیروی هوایی ارتش به اعتراضات یا فیام سراسری در ایران. از مهمترین موارد ذکر شده در این دستورالعمل تغییر فرماندهان دو پایگاه مهم شکاری تاکتیکی نیروی هوایی ارتش و همچنین دستور به عزل سرتیپ خلبان علی اکبر طالب زاده معاون هماهنگ کننده نیروی هوایی ارتش میباشد.
یکی از افسران نیروی هوایی ارتش شاغل در ستاد فرماندهی این نیرو به شرط حفظ هویت به نگارنده درباره این تصمیم گفت که دلیل این تغییرات عدم همسویی عقیدتی و سیاسی این فرماندهان با فرمانده کل نیروی هوایی ارتش، سرتیپ حمید واحدی میباشد. فرماندهانی که دستور به بازنشستگی یا تغییر آنها صادر شده است از دید دفتر رهبری جمهوری اسلامی دارای تمایلات ملی گرایانه بوده و با توجه به محبوبیتشان در میان پرسنل، بخصوص خلبانان میتوانند در صورت تشدید اعتراضات به جمهوری اسلامی در میان پرسنل رهبری آنها را بر عهده بگیرند.
به گفته یکی از خلبانان هوانیروز (هواپیمایی نیروی زمینی) ارتش که به شرط عدم افشای هویت با نگارنده صحبت کرد، دستورالعملی مشابه از سوی ستاد فرماندهی نیروی زمینی ارتش به پایگاههای مختلف این نیرو جهت تغییر و جابجایی شماری از فرماندهان پایگاهها و حتی گردانهای پروازی صادر شده است. دستوراتی که از نظر وی شباهتی بسیار زیادی به آنچه پاکسازی ارتش از افسران وفادار به نظام شاهنشاهی ایران در سال 1358 داشت دارد با این تفاوت که سازمانهای حفاظت اطلاعات و همچنین عقیدتی سیاسی ارتشبا کمترین ادله (سند و مدرک) در ایجاد این تغییرات یاری میرسانند.
انتخاب و انتصاب افسران سرسپرده و قابل اعتماد به سمتهای فرماندهی در نیروهای چهارگانه ارتش بی توجه به دانش و تجربه فرماندهی و عملیاتی شان قدمتی 40 ساله دارد، امری که در سالهای جنگ و پس از آن از کارایی نیروهای سه گانه (در آن زمان) به شدت کاست و تلفات سنگین انسانی و متریالی (تجهیزاتی) را به آنها وارد کرد. حال فرماندهان عزل شده و یا جابجا شده در نیروهای چهارگانه ارتش نیز با افسرانی جایگزین خواهند شد که ملاک شایستگی شان میزان سرسپردگی شان به دستگاه حاکم میباشد. امری که نه تنها آنها را به فرماندهانی ناکارآمد تبدیل می کند بلکه سبب عدم قابلیت آنها در کسب محبوبیت در میان پرسنل تحت امرشان میشود.
تبعید و جابجایی پرسنل در مهرماه 1401،
یکی از پرسنل پروازی نیروی هوایی ارتش به شرط عدم انتشار نامش به نگارنده گفت که بر اساس دستورالعمل صادر شده از سوی ستاد کل نیروهای مسلح در تاریخ نهم مهر 1401 و ابلاغ شده از سوی ستاد فرماندهی نیروی هوایی ارتش به پایگاههای این نیرو در تاریخ دهم مهرماه، آن دسته از پرسنل نیروی هوایی ارتش که بنا به تشخیص معاونت عقیدتی سیاسی توانایی ایجاد و یا رهبری اعتراضات ضد حکومتی در میان هم گردانی های خود دارند به پایگاههایی دیگر منتقل شوند.
همچنین پرسنلی که در جریان اعتراضات ضد حکومتی آبان 1398 خود و یا فرزندانشان به علت شرکت در اعتراضات دارای پرونده سیاسی در حفاظت اطلاعات ارتش شده اند نیز مشمول این جابجایی ها شده اند و یا در صورت عدم نیاز به حرفه یا تخصص خدمتی شان شامل بازنشستگی پیش از موعد شده اند.
به گفته یکی از فرماندهان نیروی هوایی ارتش هدف از اینکار جلوگیری از بوجود آمدن اتحاد در میان پرسنل همفکر میباشد. این اقدامات در راستای جلوگیری از اتحاد و همدلی در میان پرسنلی میشود که سالها در یک گردان و یا یک پایگاه خدمت کرده اند و در صورت تشدید اعتراضات و گسترش قیام عمومی به درون نیروی هوایی توانایی برنامه ریزی جهت اقداماتی سیاسی و تظامی بر علیه رژیم حاکم را دارند.
افسرانی که نگارنده درباره این تغییرات با آنها مصاحبه کرد از فشار اقتصادی و روانی وارد شده بر آنها و خانواده شان در نتیجه این دستوران مبنی بر جابجایی شان گفته اند. تقریبا تمامی این پرسنل دارای فرزندانی هستند که از تاریخ یکم مهرماه به مدرسه رفته و حال دستورات صادره مبنی بر جابجایی ناگهانی شان آن هم در بازه زمانی دو الی چهار هفته فشار روانی زیادی فرزندان و همسرانشان وارد کرده است.
وحشت رهبر جمهوری اسلامی از خلبانان معترض،
در میان پرسنل نیروهای چهارگانه ارتش، خدمه پروازی، به خصوص خلبانان بیشترین جرات را در بیان اعتراضات خود به حکومت و قوانین آن پس از قتل مهسا امینی نشان داده اند. با توجه به اهمیت رسته و تخصص خدمتی شان، دو سازمان حفاظت اطلاعات و همچنین عقیدتی سیاسی بیشترین ملاحظات را جهت برخورد انضباطی و قضایی با آنها روا کرده اند. از خلبانان هواپیماهای ترابری و سوخت رسان تا خلبانان جنگنده رهگیرهای اف-14آ تامکت اعتراضات خود را به شیوه های مختلف نسبت به سرکوب وحشیانه اعتراضات حکومتی ابراز کرده اند.
تنها اقدام صورت گرفته از سوی ارگانهای امنیتی چون حفاظت اطلاعات در قبال خلبانان معترض کاهش سهمیه پروازی آنها بوده است تا جایی که به گفته یکی از خلبانان جنگنده بمب افکن اف-4ئی نیروی هوایی ارتش، در یک پایگاه شکاری چون شهید نوژه (شاهرخی سابق)، بیش از هفتاد درصد خلبانان زمینگیر بوده و تنها در راستای حفظ قابلیت پروازی خود مجاز به انجام یک پرواز یک ساعته در مهرماه شده اند. به گفته یکی از خلبانان هوانیروز ارتش نیز، محدودیتهای مشابهی برای خلبانان هلیکوپتر خدمت کننده در عمده پایگاههای این نیرو، بخصوص پایگاه یکم رزمی کرمانشاه روا شده است.
ناتوانی نیروی هوایی، هوانیروز و هوادریا (هواپیمایی نیروی دریایی) ارتش در جایگزینی خلبانان معترض با پرسنل پروازی قابل اعتماد سبب شده است تا ستاد کل نیروهای مسلح از اتخاذ هرگونه تمهیداتی جهت اخراج، بازنشستگی پیش از موعد و یا جابجایی این پرسنل پروازی در مقایسه با سایر پرسنل ارتش عاجز بماند و تنها دست به کاهش میزان فعالیتهای پروازی شان بزند.
علنی شدن اعتراضات ضد حکومتی در ارتش،
بر اساس اطلاعاتی که پرسنل نیروی هوایی ارتش در اختیار نگارنده قرار داده اند، اعتراضات آنها نسبت به وضعیت موجود به خصوص سرکوب وحشیانه اعتراضات در شهری چون سنندج شیوه ای عملی و نمایان تری پیدا کرده است. به عنوان مثال در صبح روز یکشنبه 17 مهر 1401، در جریان رژه افسران، سربازان و هنرآموزان مرکز آموزش شهید خضرایی نیروی هوایی ارتش واقع در ضلع شمالی ستاد فرماندهی نیروی هوایی ارتش، اساتید و افسران شاغل در این مرکز از رژه رفتن خودداری کردند، امری که منجر به درگیری آنها و نیروهای دژبانی گردید.
در اقدامی دیگر که در روز دوشنبه 18 مهر 1401 در پایگاه یکم شکاری تاکتیکی نیروی هوایی ارتش رخ داد، گردان پروازی بوئینگ 747 نیروی هوایی ارتش از واگذاری دو فروند هواپیمای بوئینگ 747 پروازی خود به منظور انتقال پرسنل و تجهیزات زرهی یگان ویژه نیروی انتظامی از فرودگاه بین المللی مهرآباد به فرودگاه سنندج خودداری کرد. امری که در نهایت سبب شد تا این نیروها از تجهیزات پروازی چون هواپیماهای ایلیوشین 76 تی دی نیروی هوافضای سپاه جهت انتقال تجهیزاتشان به استان کردستان در تاریخ سه شنبه 19 مهر 1401 استفاده کنند.
گردان بوئینگ 747 نیروی هوایی ارتش مجهز به دوازده فروند از این نوع هواپیمای ترابری سنگین در سه مدل نقش مهمی در فراهم کردن ترابری سنگین برای نیروهای چهارگانه ارتش ایفا میکند. بی توجهی و عدم تخصیص بودجه کافی جهت پرداخت هزینه های تعمیر و نگهداری هواپیماهای این گردان سبب شده است تا امروز تنها دو فروند از آنها عملیاتی باشند. هواپیماهایی که در کنار انجام ماموریتهای محوله نظامی جهت درآمدزایی نیروی هوایی ارتش توسط شرکت هواپیمایی ساها (سرویس ارتباط هوایی ارتش) به منظور حمل بار و کالا های تجاری و همچنین مسافر مورد استفاده واقع میشوند.
اگرچه تا به امروز تمهیدات و اقدامات صورت گرفته از سوی ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی به دستور دفتر علی خامنه ای به منظور جلوگیری از پیوستن گسترده ارتش به اعتراضات سراسری یا در حقیقت قیام عمومی موفقیت آمیز بوده است اما بر اساس گفته ها و مشاهدات پرسنل این نیروها، اعتراضات آنها به تدریج علنی و گسترده تر شده است که خود نشان دهنده بی اثر بودن تمهیدات امنیتی اتخاذ شده میباشد. امری که حمایت از پیوستن گسترده بدنه ارتش به اعتراضات و قیام سراسری در آینده ای نزدیک خواهد داشت.
پایان
منبع:پژواک ایران