گره های بازنشده در پرونده های بررسی حوادث جنایی، وقایع مهم و سوانح هوایی همواره فرصتی مناسب برای نظریه پردازان توطئه فراهم میکند تا با ارائه نظریات جنجالی در رابطه با آنها خود را در میان طرفداران خود مطرح کنند. سانحه مربوط به پرواز شماره 752 هواپیمای اوکراینی و ساقط شدن آن توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تاریخ 18 دی 1398 برابر با 8 ژانویه 2020 از این امر مستثنی نیست و تا به امروز دهها نظریه پرداز اطلاعاتی را به عنوان دلایل ساقط شدن هواپیمای اوکراینی مطرح کرده اند. از این میان میتوان به انتشار [B1] ادعای ساختگی قاچاق سوخت توسط مسافران پرواز 752 تا ساقط شدن عمدی هواپیما به دلیل فرار محافظ قاسم سلیمانی از ایران اشاره کرد.

 

صبح روز گذشته یک رسانه [B2] فارسی زبان، گزارشی بر اساس ادعای شخصی به نام آندره میلن (Andre Milne) در رابطه با هواپیمای پرواز 752 شرکت هواپیمایی بین المللی اوکراین منتشر کرد. در این گزارش از او به عنوان کارشناس پرونده این هواپیما نام برده شد و سخنان وی مبنی بر عمدی بودن ساقط شدن هواپیمای اوکراینی بواسطه از کار انداخته شدن موقعیت یاب جغرافیایی این هواپیما توسط سپاه منتشر شد. در گزارش منتشر شده که منبع [B3] آن در حقیقت یک هفته نامه محلی کانادایی به نام کینگ ویکلی سِنتینِل (King Weekly Sentinel) میباشد، آندره میلن مدعی شده است که سخنان خلبانان مبنی بر نبود سیگنال سامانه موقعیت نمای جهانی پیش از برخورد موشک سندی دال بر عمدی بودن ساقط شدن هواپیمای اوکراینی میباشد. این ادعا از سوی وی در حالی بیان میشود که به نظر میرسد او از چگونگی اخلال امواج سامانه های موقعیت نمای هواپیماها توسط سامانه های اخلالگر چون ژیتِل و دلایل آن اطلاعات کافی نداشته و صرفا دلیل نبود سیگنالهای جی پی اس را خرابکاری میداند.

 

فارغ از اظهارات غیر تخصصی او و عدم آشنایی او با چگونگی اخلال در امواج موقعیت نمای جهانی با یک بررسی ساده در فضای مجازی به راحتی میشود دریافت که آندره میلن که از او به عنوان کارشناس بررسی پرونده سانحه هواپیمای اوکراینی نام برده شده است در حقیقت یک نظریه پرداز تئوری های توطئه و یک کارآگاه خصوصی [B4] میباشد و هیچ دخالتی در بررسی سانحه هواپیمای اوکراینی ندارد. او صرفا فرضیات خود را به عنوان حقیقت در رابطه با این سانحه در هفته نامه فوق الذکر منتشر کرده است. این اولین بار نیست که آندره میلن در رابطه با سوانح هوایی اظهارات جنجالی دارد. او پیشتر در خرداد ماه سال 1395 مدعی شده بود که [B5] در صورت پرداختن یک میلیون و 300 هزار پوند به او میتواند موقعیت دقیق هواپیمای پرواز 370 شرکت هواپیمای مالزی را در اعماق خلیج بنگال پیدا کند. لازم به ذکر است، میلن علاوه بر ادعای قابلیت کشف حقایق پنهان سوانح هوایی ادعای اختراع طیف گسترده ای از اقلام را دارد از ماسک ضد ویروس کرونا [B6] و ابولا تا سریعترین [B7] گلوله تفنگ جهان.

 

پیش از مطرح شدن نظرات جنجالی آندره میلر درباره هواپیمای بوئینگ 737-8کِی وی شرکت هواپیمایی بین المللی اوکراین ک در تایخ 18 دی 1398 ساقط شد، این فرد به دلیل اظهارات جنجالی اش در رابطه با پرواز شماره ام اچ 370 هواپیمای مالزی که در تاریخ 17 اسفند 1392 دچار سانحه شد شناخته شده است. آندره میلر در سالهای 1394 الی 1396 بیش از پنج نظریه توطئه در رابطه با این پرواز مطرح کرد که در رسانه های زرد منتشر شدند.

 

او نخستین بار در اردیبهشت ماه سال 1394 مدعی [B8] شد موقعیت تقریبی محل سانحه پرواز شماره 370 را در نزدیکی جزایر مالدیو پیدا کرده است و اگر یک میلیون و 300 هزار پوند به او پرداخت شود میتواند آن را اعلام کند. یک ماه پس از آن، او در یک اظهار نظر جنجالی دیگر مدعی شد موقعیت دقیق هواپیما را اینبار در خلیج بنگال پیدا کرده [B9] است! یک سال بعد در اردیبهشت سال 1396، میلن اعلام [B10] کرد که رئیس جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین موقعیت دقیق هواپیمای پرواز 370 مالزی را میداند و تصاویر ماهواره ای اش را هم دیده است اما این مسئله را پنهان میکند!

 

او پیشتر در اسفند 1395 اعلام [B11] کرده بود که پرواز شماره 370 هواپیمای مالزی توسط یک مسافر اضافی این هواپیما ربوده شده بوده است. در نهایت در مرداد سال 1397، او ادعا کرد نیروی هوایی مالزی این هواپیما را پس از رهگیری با استفاده با یکی از جنگنده های سوخو 30 خود ساقط [B12] کرده است! بی توجهی دولتهای کشورهای مختلف به اظهارات جنجالی او سبب شد حتی دولت استرالیا را تهدید [B13] به شکایت کند زیرا به ادعای او مبنی بر موجود بودن تصاویر ماهواره ای سانحه پرواز ام اچ 370 در روسیه توحهی نکرد!

 

میلن به دو دلیل مدعی شده است که پرواز شماره 752 هواپیمای اوکراینی ساقط شده است. او ابتدا میگوید بر اساس سخنان خدمه هواپیما در امواج جی پی اس سامانه ناوبری شان پیش از پرواز اخلال ایجاد شده است. سپس او ادعا میکند که سامانه ئی ال تی (ELT) که موقعیت هواپیما پس از سقوط را نشان میدهد توسط سپاه دستکاری شده بوده است تا موقعیت سقوط مشخص نشود.

 

اگرچه پیش از برخاستن پرواز شماره 752 هواپیمای اوکراین اخلال در امواج موقعیت نمای جهانی در سراسر شهر تهران گزارش شده بود و موقعیت هواپیماهای پرواز کننده پیش از آن بر روی وبسایت فلایت رادار 24 به همین دلیل بطور غیر ممتد و زیگزاگ دیده میشد اما بر اساس داده های این وبسایت رهگیری هواپیماهای نظامی، پرواز شماره 752 پس از برخاستن و تا زمان برخورد نخستین موشک زمین به هوا به راحتی اطلاعات موقعیت مکانی خود را با استفاده از امواج موقعیت نمای جهانی به گیرنده های این وبسایت در سطح تهران مخابره کرده است که نشان دهنده عدم اخلال و قطع بودن امواج جی پی اس یا موقعیت نمای جهانی این هواپیما در زمان ساقط شدنش بوده است.

 

او همچنین مدعی میباشد که سپاه دستگاه ئی ال تی هواپیما را پس از سقوط از کار انداخته تا محلش مشخص نشود. این درحالی میباشد که تنها دقایقی پس از سقوط، آتش نشانان محلی در محل سانحه حاضر و فیلمهایشان را در فضای مجازی منتشر کردند. شهروندان و مردم محلی و همچنین خبرنگاران آزادانه به محل سقوط رفته و صدها فیلم و عکس تهیه کردند. محل سقوط در حقیقت در نزدیکی یک منطقه شهری بوده و امکان پنهان کردن آن توسط سپاه وجود نداشته است.

 

فارغ از ادعاهای بی پایه و اساس آندره میلن، ادعای او در رابطه با قطعی یا اخلال در سیگنال موقعیت نمای جهانی هواپیمای پرواز 752 نمیتواند عاملی جهت اثبات عمدی بودن ساقط شدن هواپیمای اوکراینی به حساب آید زیرا پیش [B14] و پس از آن سانحه دهها گزارش مبنی بر اخلال در امواج جی پی اس (GPS Signal spoofing) در اطراف مناطق حساس و نظامی در ایران منتشر شد اخلالی که در نتیجه استفاده سپاه پاسداران از سامانه های پیشرفته جاسوسی رادیویی و اخلال‌گر سامانه‌های ارتباط رادیویی با نام آر-۳۳۰ضِد اِچ (R-330Zh) موسوم به ژیتِل (Zhitel) ایجاد شده بود. نخستین دسته از این سامانه ها در مرداد ماه سال 1398 از سوی روسیه تحویل [B15] ایران گردید و تنها چند روز بعد یکی از این سامانه ها به جزیره ابوموسی در خلیج فارس اعزام و جهت اخلال در سامانه ناوبری کشتی های غیرنظامی مورد استفاده سپاه واقع شد تا امکان هدایت آنها به آبهای ایران و تصرف آنها توسط نیروی دریایی این ارگان نظامی فراهم شود[B16] .

 

اما مهمترین کاربرد این سامانه ها بیش از آنکه انحراف سامانه های ناوبری کشتی ها باشد محافظت از تاسیسات و پایگاههای مهم از طریق اخلال در امواج سامانه های موقعیت نمای جهانی در اطراف و برفراز آنها میباشد تا امکان مورد هدف قرار دادنشان توسط بمب های نقطه زن هدایت ماهواره ای و یا موشکهای کروز فراهم نشود. در روزهای پیش از سانحه هواپیمای اوکراینی، اخلال در امواج موقعیت نمای جهانی محدوده شهر تهران گزارش شده بود. پس از آن سانحه نیز، شدت استفاده از این سامانه ها در استان تهران تا جایی پیشرفت که در دی ماه سال گذشته دهها کوهنورد به علت اخلال در گیرنده های جی پی اس خود مسیرشان را  گم کرده [B17] و جانشان را در طوفان زمستانی از دست دادند.

 

استفاده از اخلال گرهای امواج موقعیت نمای جهانی به منظور مقابله با تهدید حملات هوایی با استفاده از موشکهای کروز و بمب های نقطه زن هدایت ماهواره ای و اثرات مخرب آن بر امنیت هوانوردی غیر نظامی تنها به ایران محدود نبوده بلکه در سایر کشورها نیز مشاهده شده است. نیروی هوایی ارتش روسیه [B18] نخستین بار از این سامانه ها را در تابستان سال 1398 از پایگاه هوایی حمیمی در سوریه به منظور اخلال در امواج موقعیت نماهای جهانی برفراز این کشور، لبنان، شرق دریای مدیترانه، قبرس و شمال اسرائیل به کار گرفت [B19] به گونه ای که ناوبری هواپیماهای نظامی و غیرنظامی با استفاده از سامانه های هدایت ماهواره ای ممکن نبوده و خلبانان با استفاده از سامانه های ناوبری داخلی و اینرسی هواپیماهایشان به پرواز در این منطقه از جهان میپرداختند..

 

لازم به ذکر است اخلالگرهای امواج جی پی اس هوشمند نبوده و توانایی از کار انداختن امواج ارسالی به سامانه ناوبری تنها یک هواپیما را ندارند. بلکه در حقیقت سامانه های ناوبری تمامی هواپیماها و هلیکوپترهای پرواز کننده در منطقه جغرافیایی اطراف خود را تحت الشعاع قرار میدهند. به همین دلیل به دنبال آغاز اخلال در امواج موقعیت نماهای جهانی در شرق دریای مدیترانه، اداره های هوانوردی کشورهای یونان، قبرس، اطلاعیه های مربوط به پرهیز از استفاده از سامانه های ناوبری متکی بر موقعیت نمای جهانی برفراز شرق دریای مدیترانه و کشورهایشان صادر کردند. بنابراین سپاه پاسداران یا هر نیروی نظامی نمیتواند با سامانه های اخلالگر تنها در تجهیزات ناوبری یک هواپیما به عنوان مثال بوئینگ 737-8کِی وی پرواز 752 اخلال ایجاد کرده باشد.

 

لازم به ذکر است در روزهای آینده اداره هوانوردی غیر نظامی کانادا یک گزارش بررسی سانحه مربوط به ساقط شدن پرواز 752 هواپیمای اوکراینی منتشر خواهد کرد. انتشار اخبار ضد و نقیض و تئوری های توطئه پیش از انتشار این گزارش میتواند به انحراف افکار عمومی و همچنین جلب توجه ارائه دهندگان نظریه های توطئه کمک کند. بی شک گزارش بررسی سانحه منتشر شده توسط سازمان هواپیمایی کشوری رژیم جمهوری اسلامی دارای نقصهای بسیار بوده و به گونه ای تدوین شده است تا کمترین انتقاد نسبت به عملکرد سپاه پاسداران و ضعف های بنیادین در اصول فرماندهی و کنترل آن وارد شود. امری که خود فراهم کننده فرصتی مناسب جهت ارائه نظریه های توطئه فراوان نه تنها توسط هواداران رژیم جمهوری اسلامی بلکه افرادی چون آندره میلن میشود.