شباهت اسطورۀ یونس و نهنگ با اسطورۀ آریونس (آریون)
جواد مفرد کهلان
به نظر می رسد نام یونس تورات (کبوتر) را به قیاس از نامهای بابلی اُآنس (نبی نیمه انسان و نیمه ماهی) و نام یونانی آریونس (شیرجه رونده در هوا، کبوتر) گرفته اند:
اسطورۀ آریون:
آریون (Arion) نوازندۀ معروفی در اسطورههای یونان است.
بیشترین سالهای عمرش در دربار پریاندر گذشت. سفری بر پشت اسب دریایی به تارنتوم و از آنجا با کشتی به ایتالیا و سیسیل رفت و در راه بازگشت خدمه کشتی قصد جانش را کردند و او با خواندن آوازی دلفینها (به ترجمه وحید مازندرانی نهنگ ها) را به کنار کشتی جمع کرد و به دریا پرید و توسط یکی از دلفینها (یا نهنگ ها) نجات یافت:
به گفته هرودوت، آریون در مسابقات موسیقی در ایتالیا و سیسیل شرکت کرده بود ، جایی که ثروت های زیادی به دست آورد. در راه بازگشت به کورنتس ، خدمه حریص علیه آریون توطئه کردند تا او را بکشند و جوایز را بدزدند. آریون باید بین خودکشی و دفن یکی را انتخاب کند یا خود را به دریا بیندازد. آریون سپس درخواست کرد تا آخرین آهنگ را بخواند، که به او اعطا شد. او کیتهارۀ خود را نواخت و سرودی برای آپولو سرود، که باعث گرد آمدن دلفین ها در اطراف کشتی شد. هنگامی که آریون خود را به دریا انداخت، توسط یکی از دلفین ها نجات یافت که او را بر پشت خود گرفت و به جنوبی ترین نقطه یونان، ماتاپان شنا کرد ، جایی که دلفین خسته در ساحل مرد. آریون ماجرا را به حاکم پریاندر، که دستور دفن دلفین و ساختن بنای یادبود بر روی او داده شد ، گفت. هنگامی که خدمه بعداً برگشتند ، در ارتباط با این حادثه توسط پریاندر مورد بازجویی قرار گرفتند که با به صلیب کشیدن آنها به پایان رسید. دلفین و آریون توسط آپولو در میان ستارگان قرار گرفتند و دلفین صورت فلکی دلفین شد.
اسطورۀ توراتی یونس:
...اما یونس در عوض سعی میکند از «حضور خداوند» فرار کند و به همین منظور تصمیم میگیرد به یافا برود و با کشتی خود را به ترشیش برساند. در راه، کشتی گرفتار طوفانی عظیم میشود و ملوانان زمانی که متوجه میشوند این طوفانی معمولی نیست، قرعهکشی میکنند و به این نتیجه میرسند که یونس مقصر است. یونس اعتراف میکند و میگوید اگر او را به دریا اندازند، طوفان متوقف خواهد شد. با این حال، ملوانان چنین نمیکنند و به مسیر ادامه میدهند، اما وقتی تمام تلاشهایشان ناکام میماند، مجبور میشوند یونس را به دریا افکنند. در نتیجه، طوفان به پایان میرسد و سپس ملوانان به یهوه قربانی تقدیم میکنند. یونس بهطور معجزهآسایی پس از این که ماهی بزرگی او را میبلعد، زنده میماند و سه روز و سه شب را در شکم او میگذراند. یونس در شکم ماهی بزرگ، به درگاه یهوه دعا میکند و متعهد میشود که او را شکر گوید و آنچه عهد کرده را به سرانجام رساند. سپس یهوه به ماهی دستور میدهد یونس را بالا آورد.
آریون سوار بر دُلفین، اثر آلبرخت دورر، حدود سال ١٥١٤
آریون سوار بر یک اسب دریایی، اثر ویلیام-آدولف بوگورو، ۱۸۵۵.
منبع:پژواک ایران