PEZHVAKEIRAN.COM حق مقاومت در مقابل زور و ستم و بیداد، حقی طبیعی و الهی
 

حق مقاومت در مقابل زور و ستم و بیداد، حقی طبیعی و الهی
سیامک صفاتی

همه انسان ها فارغ از رنگ، نژاد، عقیده، جنسیت، مذهب و قومیت و دین و هرگونه تبعیضی دیگر باید از حقوق برابر برخوردار باشند. در واقع هیچگونه از این رویکرد ها نباید زمینه ساز محرومیت از مناصب و مشاغل و مصادر و مواهب برای هیچ قشری از اقشار جامعه شود. همچنان که پوست تیره بمنزله فقر فکری و اخلاقی و انسانی نبود تا موجب محرومیت سیاهان از فرصت ها، امکانات و ظرفیت ها در مقابل سفید پوستان شود.  بر همین اساس زن بودن و خداناباور  و دگر اندیش و اقلیت دینی یا مذهبی بودن و  غیره نمی‌تواند زمینه ساز محرومیت از حقوق برابر فطری و اساسی و بنیادین و حقوق شهروندی و انسانی شود.
در تاریخ برده داری، زمینداران و تجار بدلیل اینکه منافع سرشاری از  قانونی بودن برده داری نصیب شان می شد، حاضر به الغاء برده داری و برابری حقوق و امتیازات بین سفیدپوستان و سیاه پوستان نبودند. و برای همین به منافع سرشار و زائدالوصف خود، ظاهری ایدئولوژیک و متافیزیکی می دادند. به هر حال منافع سرشار و بهره کشی مانع از دادن حقوق برابر می شد. تنها مبارزات مدنی و مستمر سیاه پوستان بود که باعث شد تا آنها را به حقوق برابر با سفید پوستان برساند. بر همین منوال مردان و روحانیون و نظامیان  در حکومت اسلامی، به این دلیل از توزیع برابر و آزاد قدرت، ثروت و منزلت و مشاغل و مناصب و مزایا و منافع با زنان و اقلیت های دینی چون بهائیان و  مذهبی چون سنی و دراویش و دیگر اقلیت ها استنکاف می ورزند، تا کسی با آنان در قدرت و ثروت و منزلت و امتیازات و مزایا و مواهب سهیم و شریک نشود، و از قدرت و منافع فراوانش برای آنان هیچ نقصانی حاصل نگردد, تا این شاخصه ها را بصورت انحصاری و تمامیت طلبانه در ید قدرت خود داشته باشند. و به همین علت، به منافع مادی و معنوی سرشار و بی اندازه خود رنگ و ظاهری ایدئولوژیک و متافیزیکی و دینی می دهند تا همچنان در صدر باشند و قدر ببینند. البته ایدئولوژی ها به رغم شعار، در بنیاد خود بر منافع بی شمار مادی و معنوی استوارند. تا بتوانند حس خودخواهی و جاه طلبی و فزون خواهی و غرایز بیشمار  ایدئولوگ ها را ارضاء کنند.
برای برابری حقوق بین زنان و مردان و دیگر اقلیتها ما نیز چون سیاهان به مبارزه مدنی و مستمر  و بی امان احتیاج داریم نه به ایستادن و دعا کردن.
اخلاق، علم، خرد و دانش و فضیلت هیچ ربطی به زن یا مرد بودن،  سنی یا شیعه بودن، مسلمان یا یهودی و مسیحی و بهایی بودن، دیندار یا بی دین بودن و ... ندارد. تا عده ای بدین واسطه خود را ممتاز پندارند. و سودای استیلا و برتری بر همه جهانیان را داشته باشند.
چرا توجه ویژه به حقوق زنان، تا این حد برای حکومت حساسیت ایجاد کرده است؟ چون احترام به حقوق زنان و به رسمیت شناختن حقوق برابر آنان با مردان و رسمیت یافتن حق تعیین سرنوشت و حق تعیین سبک زندگی  و حق متفاوت زیستن برای آنان، پایان مردسالاری است. پایان قانون شریعت بعلت تغییر زمان و مکان و وجود انقلابات روشنگرانه فراوان   است. بعلاوه اینکه، طبقه روحانیت دیگر نمی تواند به نام اجرای شرع و قانون اسلام، قدرت را حق ویژه خود بداند. زیرا اصل بر قانون موضوعه است که با جهان تطابق دارد و منعطف است و با تغییر جهان و نیازها و مطالبات تغییر می کند و این یعنی پایان حق ویژه و  امتیاز و رانت برای یک صنف یا طبقه می باشد. پایان خود نماینده پنداری خدا  ( زیرا مردم خود خلیفه خداوندند و بر صورت و سیرت او آفریده شدند، نماینده برای که و برای چه؟ ) و خود نماینده پنداری امام زمان ( زیرا امام زمان معلوم‌ نیست چه کسی است و اگر ادامه دهنده راه اینان باشد که به امام زمان احتیاجی نیست. بیاید چه کار کند که اینان انجام نمی دهند؟!  با این وجود برای چه باید ظهور کند ولی اگر  راه و مسیر دیگری را طی کند و با آموزه های اینان سر ستیز داشته باشد، روحانیت چگونه می تواند نائب کسی باشد که اساسا اینان و تفکرات و ایدئولوژی شان را نفی می کند. لذا روحانیت و ایدئولوژیست ها از بین برنده او خواهند بود) و خود شایسته پنداری است. پایان تقلید و تبعیت و تحکم است. پایان قدرت مادام‌العمر و غیر پاسخگوست. پایان تک صدایی است. پایان قیمومیت، ولایت و پدرسالاری است. و پایانی است بر تبعیض و تعدی و ظلم و تحمیل و تحقیر و برده داری و آپارتاید دینی و فقهی و جنسی و غیره. و آغازیست بر اختیار و حق انتخاب و تصمیم گیری زنان در مورد همه موضوعات داخلی و جهانی و هستی مند، بعنوان یک انسان آزاد و برابر.
آنان می گویند، حجاب مصونیت است نه محدودیت؟ این چه استدلالی ست, یعنی میلیاردها زن بی پوشش سر و با لباس راحت در سراسر جهان براحتی زندگی می کنند، ورزش می کنند، سیاستمدار و اقتصاد دانند و منجم و ریاضی دان مانند دانشمند بزرگ جهان مریم میرزاخانی هستند و اهل علم و فرهنگ و دانش و موسیقی و هنر  هستند و کسی حتی در نیمه شب هم مزاحم حقوق آنها نمی شود، یعنی چون حجاب ندارند پس مصونیت ندارند؟ مضافا قانون کجا رفته؟ آیا از حقوق و راحتی و امنیت و آسایش و آرامش بانوان دفاع نمی کند؟  یعنی وضعیت امروز جامعه متمدن را با شبه جزیره عربستان در هزار و اندی سال قبل مقایسه می کنید؟
نهیب و اصرار و تأکید عجیب و بسیار زیاد جریان حاکم، بر شرعی و قانونی بودن مسئله حجاب، تنها بهانه و پوششی است برای اینکه مبادا با  ورود زنان به فعالیت های سیاسی در بالاترین سطح آن و دیگر عرصه های اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی، بصورت برابر با مردان، آنها با انحصار و اقتدار و میدان داری خداحافظی کنند، و قدرت و  همه مزایا و امتیازات و سود و سرمایه حاصل از آن را از دست بدهند، یا با دیگران شریک و سهیم شوند. لذا سعی می کنند همین ابتدا تحت قانون حجاب اجباری جلوی آن را بگیرند تا نوبت به بقیه مطالبات و خواست ها نرسد. در جهان متکثر و رنگارنگ امروز، زمان برتری یک دین و مذهب و عقیده و جنسیت بر یک دین و مذهب و عقیده و جنسیت دیگر، به سر آمده است. اگر به لحاظ تاریخی دین در زمان سیطره سنت و تک منبعی بودن معرفت عامل همبستگی و ایجاد هویت بود و زنان بواسطه فرهنگ مرد سالار و خشونت مدار و پدر سالار از عهده گرفتن وظایف و  فعالیت های اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و هنری و ... بر حذر بودند. این ناشی از ضعف قوای عاقله و قدرت تجزیه و تحلیل و فقدان عزم و اراده آنان نبود، کما اینکه زنان، امروز پیشروترین خلاقیت ها و  آفرینش ها و عملکرد ها را در سیاست و هنر و اقتصاد و پزشکی و مهندسی و ریاضی و نجوم و فیزیک و شیمی و مجموعه علوم و بیشترین خدمات را به جامعه انسانی در هر کجای جهان داشته و دارند. تنها ضعف آنان این بود که افرادی چون عوامل حکومت و اعوان و انصار حاکمیت را آفریدند تا امروز، تحت قانون امر به معروف و نهی از منکر و قانون شرع، ولو به قیمت  فروش شرافت و کرامت و منزلت و حریت خود، حقوق و مطالبات مادران و خواهران و دختران شان را زیر پا بگذارند و یا نادیده بگیرند.
چرا خانه بهائیان تخریب می شود، اموالشان مصادره می شود، از تحصیل در دانشگاه منع می شوند، از فعالیت دینی شان جلوگیری می شود، زندانی می شوند، کسب و کارشان تعطیل و پلمب می شود، به طرق گوناگون مورد ظلم و آزار قرار می گیرند، علیه آنان نفرت پراکنی و دروغ‌پردازی می شود، نجس تلقی می شوند؟
به این دلیل که دین اسلام آخرین دین است؟ خیر , به این دلیل که کامل ترین دین است؟ خیر. آیا اثری از کمال و تعالی و نرم خویی و زیبایی دوستی در اینان می بینید؟ آیا اثری از رشد و کمال و تعالی و پیشرفت و توسعه و ترقی و دیگری دوستی و آزادی و برابری و شفقت و  همبستگی در  حکومت اسلامی می بینید؟ خیر. آیا بهایی ها و اقلیت ها، باعث عقب افتادگی ایرانند؟ خیر. چرا؟ چون حکومت بصورت انحصاری و تمام و کمال، در اختیار اسلام گرایان، روحانیون و نظامیان است. آیا بهایی ها و سایر اقلیت ها و  مخالفان توانسته اند،  تا این سطح فقر و بیچارگی و استیصال و درماندگی و بدبختی و بحران برای ایران بیافرینند؟ خیر. زیرا آنان بر کنارند و قدرت پرستان بی مصرف در میدان؟ همه کاره که آنانند، علت ویرانی و انحطاط و افول و سقوط کشور که آنانند، پس چرا بر بهایی ها و اقلیت های دیگر و بر روشنفکران و مطالبه گران و کنشگران،  آزار روا می دارند و راهی زندانشان می کنند و محروم از همه مواهب خدادادی؟ پس چرا حکومت عدوی آفتاب است؟ چرا خصم کسانی نباید باشند که مملکت را به این وضع و روز انداخته اند؟ البته سئوال بسیار است ولی به همان دلیل که قائل شدن حق تعیین سرنوشت و به رسمیت شناختن حق تکثر و تنوع و حق متفاوت زیستن و حق تعیین سبک زندگی برای زنان و دیگران نقطه ای ست بر پایان قیمومیت و قانون شرع و  پایان حق ویژه و امتیاز و رانت برای یک صنف و طبقه و پایانی است بر خوان نعمت برای واصلان به کانون قدرت. به رسمیت شناختن حقوق بهایی ها و دراویش و اقلیت ها و قائل شدن به حقوق برابر برای آنها با پیروان دین رسمی، پایانی‌ بر تمامیت طلبی و فزون خواهی و انحصار و آپارتاید دینی و فقهی و جنسی و غیره است. و موجب مشارکت و سهیم شدن آنان در اجزاء قدرت و  رسمیت یافتن پلورالیسم و آزادی ادیان و مذاهب و آزادی وجدان می شود و این با تک صدایی حاکمیت و سروری این صنف و طبقه سر ستیز دارد. لذا آنها که نمی خواهند قدرت بلامنازع خود را از دست دهند، برای همین به پیروان این دین تهمت و افترا می زنند و چهره آنان را ملکوک جلوه می دهند، علیه آنان فتوا صادر می کنند تا آنان را براحتی حذف کنند، تا رقیبی برای قدرت و جایگاه انحصاری شان پیدا نشود. تا چشم ها و گوش ها و هوش ها به چشم اندازی تازه و روشنگر باز نشود. تا اموالشان مورد تصاحب قرار گیرد.
جنگ خلقان همچون جنگ کودکان
   جمله بی معنی و بی مغز و مهان
حامل اند و خود ز جهل افراشته
راکب و محمول ره پنداشته
جنگ و جدال و زد و خورد مردم علیه یکدیگر، همچون جنگ کودکان است ( بغیر از اینکه در جنگ کودکان کسی کشته و آواره نمی شود )  بی معنی و بیهوده و موجب خواری. کودکی می گوید لباس من بهتر از توست، خانه ما قشنگ تر از خانه توست، ماشین ما بهتر از ماشین شماست، پدر و مادر من بهتر از پدر و مادر توست. کفش من قشنگ تر از کفش توست، و سر همین بهترین بودن های این یکی یا آن دیگری، جنگ و برخورد و نزاع  در می گیرد و حاصل آن چه می شود؟ هیچ، جز هیچی و پوچی حاصلی دیگر نخواهد داشت.
اینکه دین اسلام برتر از مسیحیت و یهودیت و بهاییت و هندو و بودایی و زرتشتی و سایر ادیان و مذاهب است، همین قدر بی معنی و بیهوده است که جنگ کودکان. به استثنای اینکه جنگ کودکان دست کم نمی کشد و مجروح و معلول و آواره نمی سازد. اما این برتری طلبی آتش جنگ و نزاع و ویرانی و کشتار و جراحت و آوارگی و هزاران بلا و مصیبت را می افروزد.  آنچه لازم است بدانیم، این است که گزاره من از تو بهترم را باید کنار گذاشت و سراغ مسیری رفت که باری از دوش ما بر دارد، نه زنجیری بر دست و پای ما  ببندد و چشم ما را در دیدن حقیقت کور و شنیدن حقیقت کر  سازد. مثل منیت، تکبر، حسد، دشمنی، کینه ورزی، دروغپردازی، ناآگاهی، جهل و تعصب و خامی و صدها رذیلت دیگر. بلکه راهی  فراهم آورد، تا اینکه از ما انسانی بهتر و اخلاقی تر و شایسته تر و آزادتر و مهربان تر  بسازد و به سوی برابری و همبستگی و وحدت و انسانیت بیشتر حرکت کنیم.
جالب است این همه اصرار بر ماندن بر سریر قدرت و حذف و سرکوب مخالفان و رقبا و دیگر رویکردها، هنگامی صورت می گیرد که در همه آمارهای جهانی زیست با کیفیت، نمره منفی گرفته اند، نه مثبت. کشور را به سوی اتیوپی و  سودانی شدن پیش برده اند، نه زلاندنو و کشورهای اسکاندیناوی. و باز بر ماندن، اصرار عجیبی دارند و همچنان اصرار و پافشاری بر همان راه و روش طی شده دارند که منجر به این وضع تیره و تار و مصیبت زده شده است. آن که از اشارتی پرهیز نماید از بشارت محروم خواهد ماند.
حکومت ناسالم و نامتعارف و غیر منصفانه، با روش و منش استبداد دینی، با میزان زندانی سیاسی بالا و به قول خودش زندانی امنیتی ( می گوید امنیتی تا از دادگاه مستقل و عادلانه و علنی و با حضور هیات منصفه و داشتن حقوق بیشتر از زندانیان عادی جلوگیری کند) و سانسور اینترنت، پارازیت ماهواره، عدم امکان شکل گیری جامعه مدنی مستقل و پویا و نیرومند، عدم امکان اجتماع و بر پایی راهپیمایی و اعتراض علیه بعضی سیاست ها و رویکردهای نظام، عدم امکان ایجاد تشکل و سندیکا و اتحادیه های نیرومند و مستقل که تمام قد از اعضاء خود دفاع می کنند، عدم شفافیت بر نظام مالی و اقتصادی، نپرداختن مالیات بوسیله بزرگترین بنگاه ها و شرکت های اقتصادی و مالی وابسته به نظام، عدم امکان فعالیت احزاب مختلف، منع حق تعیین سرنوشت و حق انتخاب سبک زندگی، جلوگیری از انتخابات آزاد و برابر و عادلانه و رقابتی بدون نظارت ناصواب استصوابی با حضور همه نیروهای سیاسی در متن جامعه، استفاده ابزاری از انسان ها برای اهداف ایدئوژیک ، عدم تقدس جان انسان ها در هر صورت و با هر اعتقاد و بینش و رویکردی، اعمال ترس و خشونت و سرکوب، آلوده ساختن و از بین بردن محیط زیست شامل، جنگل و رودخانه ها و تالاب ها و دریاچه ها و حیوانات نادر و ورود پساب صنعتی و فاضلاب به رودخانه ها و دریاچه ها و ...، عدم امکان فعالیت اقلیت ها بصورت آزاد و برابر با اکثریت جامعه، عدم وجود آزادی مطبوعات و اطلاع رسانی شفاف، عدم وجود تسامح و رواداری، عدم امکان آزادی بیان و نوشتن و آزادی پس از بیان و نوشتن، مفتوح بودن میلیون ها پرونده در دستگاه قضایی,  وجود جمعیت بالای زندانیان عادی که از  وجود بحران های عمیق اجتماعی و اقتصادی حکایت دارد، میزان خودکشی بالا حتی بین کودکان و نوجوانان، جامعه ای پر دروغ و پر رنگ و ریا که از ترس حکومت ظاهر و باطنش بسیار متفاوت است و بسیاری دیگر ،خودش را نشان می دهد.
حکومت و جامعه سالم و متعارف، حکومتی است که مردم در آن فارغ از ترس و اضطراب و وحشت زندگی کنند. اما جوامع استبدادی و توتالیتر به این امر واقف می باشند که رواج ترس و ایجاد جو امنیتی و پلیسی و حاکمیت ترس و وحشت، استقلال عمل و آزادی و امنیت فیزیکی و روانی را از انسان سلب می کند. و مردم را از یک زندگی راحت و شاد و بی اضطراب و استرس دور می کند. استبداد برای این کار ترس و ارعاب را به قانون و رویه تبدیل می کند، تا آزادی های بنیادین و حقوق انسانی و شهروندی را به محاق برده و در صورت مطالبه حقوق که اساسا انسان با آنها انسان تعریف می شود، برای آن جرم انگاری گردد و آن وقت طبق قانون با هزینه های بسیار چون تعقیب، پرونده سازی، بازداشت، شکنجه، زندان طولانی و یا اعدام،  روشی باشد تا دیگران را هم از  تعقیب مطالبات و استیفاء حق و حقوق شان باز دارد.
ایجاد ترس و وحشت یک روند سیستماتیک برای عدم پاسخ به مطالبات و ترجیحات و مقبولات اولیه و ثانویه مردم در هر ساحت و عرصه ای است. پوشش تعریف شده حکومت را نداری می ترسی، چه بنوشی و چه بخوری می ترسی، چه بپوشی می ترسی، چگونه فکر کنی می ترسی، افکار و عقایدت را بیان کنی می ترسی، سازماندهی و تشکل اراده کنی می ترسی، از اخراج از کار می ترسی، از قطع حقوق می ترسی، از زندانی شدن می ترسی و قس علی هذا.  حکومت از طریق ایجاد ترس اعتماد به نفس را از انسان سلب می کند و فرد را از خود بیگانه می سازد، دو رو و متظاهر و چاپلوس و متملق بار می آورد. احساس ترس فرد را ضعیف و منفعل می سازد و قدرت و توانایی فرد را برای مشارکت در هر سطحی از اجتماع خاصه بصورت سازماندهی شده و متشکل تحلیل می برد. با این همه صفات مذموم و نکوهیده و حکمرانی نامطلوب و برده پرور و با وجود فقر و فرق و تبعیض و تحمیل و ترس و  تحقیر چگونه می توان نام یک نظام  سالم و متعارف و اخلاقی را بر آن نهاد؟ در یک جامعه سالم و متعارف هر فرد باید از آرامش خاطر و امنیت برابر با بالاترین فرد سیاسی برخوردار باشد و این وظیفه حکومت است که نهادها و قوانین و رویکردهای خود را طوری بنیان بگذارد که افراد در آن احساس امنیت، آرامش و آزادی و برابری و استقلال و شجاعت و صلح و رفاه و امنیت داشته باشند. ولی متأسفانه حکومت درست بر خلاف این رفتار می کند. و همین نشان دهنده این است که گسل عمیقی بین مردم و سیاست های ویران کننده حکومت وجود دارد و با تداوم این وضع، این گسل عمیق تر  و ویران کننده تر خواهد شد.  

اما آنچه موضوع را عجیب می کند این است، که با رأی و مبارزه و تلاش مردم بیایی و حکومت را در اختیار بگیری ولی با مخالفت و اعتراض و خواست مردم نروی یا نخواهی که بروی و به طور طنز و طعن آمیزی بگویی مردم فقط صلاحیت آوردن ما را دارند نه بردن، این دیگر افزون بر تناقض، از  وقاحت بی حد حکایت دارد.
طبق دیباچه اعلامیه جهانی حقوق بشر ، از آنجا که ضروریست که از حقوق بشر با حاکمیت قانون حمایت شود تا انسان به عنوان آخرین چاره به طغیان بر ضد بیداد و ستم مجبور نگردد. در صورت عدم تمکین حکومت به رأی و نظر و انتخاب مردم، طبق امر به معروف ( امر به دموکراسی و آزادی و برابری و همبستگی  ) و نهی از منکر ( نهی از استبداد دینی و صنفی و ستم و تبعیض و تعدی و خود برتربینی و صغیر نگهداری جهت قیمومیت و ولایت دايمی خو د )  و اعلامیه حقوق و شهروند 1789  فرانسه  و اعلامیه جهانی حقوق بشر، همه انسان ها حق مقاومت در مقابل زور و ستم و طغیان بر ضد بیداد و ستم که بعضی از عناصر آن ذکر شده است، را خواهند داشت. این حق الهی، انسانی و اخلاقی و شرافتمندانه است، نه گفتن چون آری گفتن از جمله دایره گسترده حقوق است که یکی از بدیهی ترین حق و تکلیف انسان ها به شمار می آید. اگر زمانی از صندوق آراء جهت همه پرسی در مورد برپایی جمهوری اسلامی، آری در آمده است. نه به جمهوری اسلامی نیز یکی از این حقوق به شمار می آید. همه پرسی یک تقاضا نیست، یک پیشنهاد نیست، تا ببینیم حاکمیت چه تصمیم می گیرد؟ معلوم است، حاکمیت در ممالک استبدادی، خاصه استبداد غلیظ دینی، نافی همه پرسی است. زیرا همه پرسی یعنی خلع قدرت و منزلت و ثروت او. همه پرسی از سوی مردم معترض باید به یک اجبار و تحمیل تبدیل شود، باید به خواست عمومی و یک گفتمان تبدیل شود، تا حاکمان  مجبور به پذیرش آن شوند. در هر صورت باید در مقابل زور و ستم و بیداد مقاومت کرد. این کنشگری و مقاومت از علائم زنده بودن آدمی است و چنانچه ذکر شد از حق الهی و انسانی و اخلاقی و شرافتمندانه اوست.

 



منبع:پژواک ایران


فهرست مطالب سیامک صفاتی در سایت پژواک ایران 

*از امر بدعت آمیز تا موضوعی بدیهی  [2024 May] 
*حق مقاومت در مقابل زور و ستم و بیداد، حقی طبیعی و الهی  [2024 Jan] 
*ترا چنانکه تویی هر نظر کجا بیند  [2023 Dec] 
* وضع ما که بهتر شود  [2023 Sep] 
*وقتی انسان و خدا قربانی حکومت دینی می‌شوند، حکومت دینی برای چیست؟  [2023 Aug] 
* دین پرستی یا زیست انسانی توحیدی  [2023 Jul] 
*توحید، کثرت و جباریت  [2022 Oct] 
*قانون، در قفسِ قانون  [2019 Nov] 
*تا فقه نشینان سرزمین پارس  [2019 Jun] 
* از خود بیگانگی، یکی از بزرگترین نتایج تحمیل   [2019 May] 
*نکاتی در خصوص توسعه طلبی ایدئولوژی فقهی ‏   [2019 Mar] 
*شیوه های مهار غرایز در زیست جمعی   [2019 Feb] 
*‏چرا اقلیت وقتی به قدرت می رسند گذشته خود را فراموش می کنند؟‎  [2018 Dec] 
*سخنی کوتاه در خصوص قرآن   [2018 Dec] 
*نقدی بر پیوند دین و حکومت   [2018 Nov] 
* سخنی کوتاه در خصوص مجازات قصاص و اعدام   [2018 Oct] 
*هستی در مسیر خود آگاهی  [2018 Aug] 
*عالیجنابان باور کنید   [2018 Aug] 
*پرسشی چند در خصوص ایدئولوژی آخرالزمانی   [2018 Aug] 
*زیست مستبدانه چه نسبتی با حیات دینی دارد؟   [2018 Aug] 
*رویکردی به تبار شناسی خلقت انسان در قرآن  [2018 Jul] 
*انسان فراتر از ادیان   [2018 Jul] 
*عدم تحول فهم به معنی مرگ خدا   [2018 Jul] 
*آیا حفظ نظام اوجب واجبات است؟   [2018 Jun] 
*آیا ما به مقام انسانیت رسیدیم؟   [2018 Jun] 
*‏آیا پیشوایان دینی مقدس و معصومند؟   [2018 May] 
*چه نسبتی بین دموکراسی و زیست موحدانه برقرار است؟  [2018 May] 
*‏ آیا جمهوری اسلامی وبه عبارتی مردمسالاری دینی، در مرحله ایده، آزمون و عمل ‏موفقیت آمیز بوده است؟  [2018 May]