سوریه به کدام سو می رود؟
مردم سالاری یا استبداد مذهبی 

هوشنگ کردستانی

 

     آنچه در سوریه می گذرد، شباهت‌هایی با رویدادهای چند سال اخیر در برخی از کشورهای مسلمان منطقه که به بهار عربی معروف شد دارد.

     در سوریه زیر تسلط اسدها- پدر و پسر- چندین دهه است که مردم از نعمت آزادی و حقوق شهروندی محرومند. آن‌ها ناگزیر بوده‌اند که در یک جمهوری پس از پدر، پسر را برگزیند. در حقیقت در سوریه نیز مانند آذربایجان شمالی نظام سلطنت جمهوری یا جمهوری سلطنتی برقرار است.

     گر چه تصور می‌رفت که بشار اسد به دلیل جوانی و آگاهی از نارضایتی های مردم سوریه در دوران پدرش و نیز شناخت شرایط امروز جهان که حاکمان جبار در تلاشند تا با گشودن دریچه هائی از آزادی در فضای کشور تحت سلطه خود نوعی دموکراسی کنترل شده به مردم ارزانی دارند تا از انفجار نارضایتی و انقلابات بعدی در امان باشند او نیز به همدلی با مردم برخاسته و با اعطای حداقل آزادی ها خود و کشورش را از فروپاشی نجات دهد . متاسفانه براه خطا رفت و به همان راهی قدم گذاشت که پدر طی سالیان دراز سلطه خود گام میگذاشت. 

     مردم فقرزده و زیر ستم سوریه به تصور اینکه سده بیست و یکم، قرن پایان دیکتاتورها و آزادی مردم و استقرار حکومت های مردم سالار است به مخالفت با ادامه دیکتاتوری بشار اسد بپا خاستند.

     آنان انتظار دارند در امور اقتصادی و سیاسی کشورشان سهیم باشند، ثروت مملکت در اختیار یک اقلیت نباشد و از آزادی به معنای واقعی برخوردار باشند.

     بشار اسد اما، نه شرایط امروز جهان را درک کرد و نه از سرنوشت دیگر زمامداران خودکامه منطقه مانند صدام حسین، بن علی، مبارک، صالح و قذافی پند گرفت. اصرار و  پافشاری او بر ادامه حکومت خودکامه جمهوری سلطنتی سبب گسترش اعتراض ها و تظاهرات شد.

     خواست های مردم سوریه که برای رسیدن به آزادی و استقرار مردم سالاری بپا خاسته بودند خیلی زود مورد سوء‌ استفاده قدرت های غربی و برخی از کشورهای منطقه قرار گرفت، به همان‌گونه که در سال  57 در ایران روی داد. در آن سال آزادیخواهان، ملی گرایان، روشنفکران و … ایران برای رسیدن به آزادی و برقراری حاکمیت مردم بپا خاسته بودند ولی قدرت‌های بزرگ غربی نه تنها آنرا نمی خواستند بلکه در پی استقرار استبداد مذهبی و نظام جمهوری اسلامی در ایران و سپس در منطقه بودند.

     از جنبش آزادیخواهانه مردم ایران سوء‌ استفاده شد. معجزه رسانه‌های خبری و حمایت های مالی و سیاسی بیگانگان روح الله خمینی را به قدرت رساند. پس از استقرار جمهوری اسلامی مردم ایران نه تنها به آزادی و مردم سالاری نرسیدند بلکه همه آنچه را که داشتند از میان رفت.

تجربه استقرار جمهوری اسلامی در ایران و ناکامی آزادیخواهی و آزاداندیشان در برپایی حکومتی مردم سالار به رهبران حرکت های آزادیخواهانه الجزایر کمک کرد که فریب جنبش های اسلامی را نخورند و در دام آن‌ها نیافتند. اکنون به نظر می‌رسد که مردم آزادیخواه سوریه و نیز اقلیت‌های آن کشور نیز از تجربه ایران درس‌هایی آموخته اند.

     به نظر می‌رسد که آزادیخواهان سوریه از آنچه در کشورهای اسلامی منطقه رخ داد  و به اسلام گرایان تندرو امکان داد که پس از سقوط حاکمان خودکامه قدرت را در دست گیرند و شرایط خفقان آورتر از دوران پیش پدید آورند درس گرفته و حاضر نباشند شاهد آنچه در دیگر کشورهای اسلامی روی داد باشند و خود نیز وسیله و ابزار به قدرت رساندن اسلام گرایان تندرو سُنّی مذهب گردند.

 

نقش غرب، کشورهای عربی، ترکیه و اسرائیل در رویدادهای سوریه چیست؟

     رویدادهای سوریه نشان می‌دهد که کشورهای سُنّی مذهب عربستان سعودی و قطر و نیز اسرائیل نگران شکل‌گیری یک امپراتوری شیعه که یک سر آن شرق ایران و طرف دیگرش غرب لبنان باشد می باشند. عربستان و قطر آمادگی دارند که هزینه‌های لازم برای گسیل جنگجویان حرفه‌ای به درون خاک سوریه را تأمین نمایند.

     زمامداران ترکیه نیز می کوشند که ضمن جلوگیری از قدرت یابی کشورهای شیعه به رهبری جمهوری اسلامی در منطقه، مجدداً نفوذ گذشته امپراتوری عثمانی را در کشورهای سُنّی مذهب برقرار سازند. از این رو با در اختیار گذاردن پایگاه های نظامی به مخالفان اسد یاری می رساند. تردید نیست نیروهای مخالف اسد مستقر در ترکیه را بیشتر اسلام گرایان تندرو تشکیل داده‌اند تا فراریان ارتش سوریه.

زمامداران اسرائیل نیز – گر چه برخی از آنان مصر اسلامی را برای کشورشان از ایران اسلامی خطرناک تـر بـرآورد  می کنند- می پندارند اگر اسد سقوط کند از نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه کاسته شده و امنیت اسرائیل بیشتر تضمین خواهد شد. آن‌ها بر این باورند که با سقوط اسد و پیروزی اسلام گرایان به امکان زیاد سوریه به چند کشور کوچک تبدیل خواهد شد برای زمامداران اسرائیل که سوریه را از جنبه نظامی قدرتمندترین همسایه دشمن خود می‌شمارند و در همه برخوردهای نظامی با کشورهای همسایه عرب خود ارتش سوریه را ارتشی قدرتمند که از سوی روسیه شوروی تقویت می‌شد برآورد می کردند، تجزیه آن به چند کشور کوچک و ضعیف، از جنبه نظامی نعمت بزرگی برای اسرائیل خواهد بود. در نبود کشوری به نام سوریه چه بسا موضوع بلندی های جولان که متعلق به سوریه  و سال‌ها است که در اِشغال اسرائیل می‌باشد برای همیشه منتفی شده و این بخش از خاک سوریه ضمیمه اسرائیل گردد.

 

نقش قدرت‌های غربی - آمریکا، انگلستان و فرانسه

غرب بطور کلی در پی آنست که پس از سقوط خودکامگان کشورهای منطقه، استبداد مذهبی را جایگزین آن سازد. این هدف را با حمایت از اسلام گرایان تندرو عملی می سازد. این سیاست کاربردی غرب از هنگام به قدرت رساندن خمینی مورد توجه بوده و همچنان ادامه دارد. تنها تفاوتی که در شیوه اجرای آن سیاست نسبت به سال‌های گذشته مشاهده می شود، آنست که اکنون غرب در پی استقرار اسلام معتدل همانند آنچه که در ترکیه به قدرت رسیده می‌باشد نه حکومتی اسلامی از نوع خمینی ها، ملاعمرها و بن لادن ها.

     از همین دیدگاه و در پی همین سیاست است که غرب در ایران خواهان سرنگونی نظام اسلامی نبوده و نیست.

     غربی ها تنها در پی جابجایی قدرت در حاکمیت اسلامی می باشند. حمایت های گسترده سیاسی و تبلیغاتی و مالی آنان از میرحسین موسوی که به دلیل کارنامه سیاه  نخست وزیری اش در دوران خمینی نمی‌تواند مورد پذیرش مردم ایران باشد در راستای همین سیاست است.

     سکوت غرب در برابر استبدادهای حاکم بر عربستان سعودی، قطر و همچنین در برابر کشتار ایرانیان بحرینی و نیز لشگرکشی عربستان سعودی در جهت سرکوب آزادیخواهان این کشور و حمایت از  طالبان در افغانستان و پاکستان نشان دیگری از خواست غرب در حمایت از دیکتاتوری های اسلامی تابع خود  در منطقه است.

 

نقش مردم سوریه در این میان چیست؟

     همانطور که اشاره شد مردم سوریه و اقلیت‌های قومی این کشور استقرار دیکتاتور اسلامی سُنّی را خطرناک تر از دیکتاتوری اسد برآورد می‌کنند از این رو از حرکت‌های مسلحانه اسلام گرایان فاصله گرفته اند.

     اساساً روشن نیست در صورت استقرار استبداد مذهبی سَلَفی ها در سوریه چه سرنوشتی در انتظار علوی های شیعه این کشور که دو میلیون و نیم جمعیت سوریه را تشکیل می‌دهند خواهد بود. تردید نیست پس از یک سال جنگ و خونریزی، اسلام گرایان از فردای پیروزی اقدام به انتقام گیری از علوی ها خواهند کرد و چه بسا آنانی که موفق به فرار نشوند قتل عام گردند و کشتار مردم بیگناه همچون در عراق پس از صدام حسین اوج خواهد گرفت.

 

سرنوشت سوریه چه خواهد شد؟

     غرب با سودبری از تجربه‌های اسلام گرایان تندرو در افغانستان و سایر کشورهای عربی به ویژه لیبی بر این باور بود که با حمایت مالی گسترده عربستان سعودی و قطر و کمک های نظامی ترکیه عمر حکومت اسد بزودی به پایان می‌رسد و در سخت ترین شرایط زمان سقوط را تا آخر مارس 2012 برآورد می کردند. با توجه به اینکه مردم سوریه و اقلیت‌های قومی این کشور پیوند خود را با اسلام گرایان اعزامی از خارج قطع کرده‌اند و نیز روسیه و چین از اتفاقی که در لیبی افتاد درس عبرتی گرفتند و با استفاده از حق وتو جلوی هرگونه قطعنامه مخالف اسد را در شورای امنیت وتو می‌کنند و نیز حضور سپاه پاسداران و همراهی آن با ارتش سوریه بعید به نظر می‌رسد که کار سقوط سوریه آنگونه که غرب انتظار دارد به این زودی‌ها پایان یابد و چه بسا سوریه دچار یک جنگ داخلی دراز مدت با اسلام گرایان حرفه‌ای گردد. *

 

منبع:پژواک ایران


هوشنگ کردستانی

فهرست مطالب هوشنگ کردستانی در سایت پژواک ایران 

*پوتین از خامنه ای امتیاز می گیرد در عوض به اردغان امتیاز می دهد  [2022 Aug] 
*نقشه ضد ایرانی اردکان، خلیفه رجب، در مورد قطع مرز مشترک ایران و ارمنستان.  [2022 Aug] 
*پوتین از خامنه‌ای سرسپردگی می خواهد و نه همکاری  [2022 Jan] 
*رد نظریه های نادرست و مغایر با دیدگاه جبهه و اندیشه ملی  [2021 Aug] 
*درگذشت خسرو سیف   [2021 Jul] 
*بنام پایندگی ایران ۲۸ خرداد روز خلع ید از حکومت مطلقه   [2021 Jun] 
* اندیشه ها سیاسی و منش اخلاقی مصدق   [2021 May] 
*شادباش روز جهانی کارگر یازدهم اردیبهشت ماه برابر است با اول ماه مه، روز همبستگی کارگران جهان [2021 Apr] 
*ماندن در خانه ها در روز نمایش انتخابات، نشانه قدرت مردم است ،  [2021 Apr] 
*توافق نامه -بدون اعتبار- میان جمهوری اسلامی و چین   [2021 Apr] 
*نوروز نماد شکوهمند ملت مان را گرامی میداریم   [2021 Mar] 
*سالروز درگذشت مصدق نماد ملی  «ملتی که تاریخ خود را نداند محکوم به تکرار آن است.» [2021 Mar] 
*نامه سرگشاده به شی جین پینگ، ریاست جمهوری چین   [2020 Jul] 
*فاجعه دردناک کرونا و وضیعت اسف انگیز مردمو کاربدستان مردم ستیز  [2020 Apr] 
*برتری مردم سالاری براستبداد   [2020 Mar] 
*ناقوس مرگ اسنبداد مذهبی به صدا در آمده است   [2020 Mar] 
*«نه» حماسی مردم به نمایش انتخابات فرمایشی  [2020 Feb] 
*سکوت سنگین مردم در روز انتخابات فرمایشی   [2020 Feb] 
*سقوط هواپیمای مسافری اوکراین تصادفی بود یا عمدی؟  [2020 Feb] 
*ضرورتِ اخلاق سیاسی و«شورای مدیریّت گذار»!  [2019 Oct] 
*اندیشه های مصدق کدامند؟ «به مناسبت سالگرد تولد دکتر محمد مصدق» [2019 Jun] 
*تایید درخواست برگزاری گردهم آیی جبهه ملی  [2018 Feb] 
*نظام ولایت، فقیه سوم به خود نخواهد دید   [2018 Jan] 
*پافشاری بر نکات تفرقه افکن سد راه شکل گیری همبستگی ملی است   [2017 Oct] 
*همه پرسی اقلیم کردستان و پی آمدهای آن   [2017 Oct] 
*فرمانروایی قانون، نه خودکامگی   [2017 Sep] 
*سامان استبدادی مذهبی از درون می پاشد   [2017 Jul] 
*استبداد مذهبی در سراشیبی سقوط  [2017 Jun] 
* سخنی چند پیرامون انتخابات اخیر  [2017 May] 
* 28 اردیبهشت را به روزهمه پرسی نفی نظام استبداد مذهبی تبدیل کنیم   [2017 May] 
*سی و هشتمین سال استقرار نظام اسلامی و آینده تاریک آن  [2017 Feb] 
*سی و هشتمین سال استقرار نظام اسلامی و آینده‌ی تاریک آن  [2017 Feb] 
* خطر تکرار فاجعه دردناک ساختمان پلاسکو   [2017 Feb] 
* به یاد سر سپردگان نهضت ملی ايران پروانه و داریوش فروهر   [2016 Nov] 
*احتمال یک دگرگونی سیاسی و نظامی در منطقه   [2016 Sep] 
*اشک‌های پهلوان وهمبستگی‌ مردم   [2016 Aug] 
*فرجام یک کودتای نافرجام  [2016 Aug] 
*یادی از ۲۵ خرداد سال۶۰  [2016 Jun] 
*پایان آتش بس میان جناح های درون حاکمیت  [2016 Jun] 
*آشکار شدن دروغ و نیرنگ  [2016 Mar] 
*تجلی سکوت سنگین مردم در روز رأی گیری  [2016 Feb] 
*درخواست خامنه ای از مخالفان نظام  [2016 Feb] 
*توانایی های ملتمان را باورکنیم  [2015 Nov] 
*دوگانگی سیاست غرب با بنیادگرایی  [2015 Nov] 
*سالگرد به خون خفتگان نهضت ملی ایران پروانه و داریوش فروهر  [2015 Nov] 
*آیا در سوریه ورق بر می گردد؟ (۲)  [2015 Oct] 
*آیا در سوریه ورق بر می گردد؟  [2015 Oct] 
*ماجرای نفت ایران از آغاز تا کودتا  [2015 Sep] 
*حکایت همچنان باقی است ...  [2015 Aug] 
*پی آمدهای شکست حزب عدالت و توسعه ترکیه در منطقه  [2015 Jun] 
*پیوند تاریخی ایران و یمن  [2015 May] 
*نوروز نماد شکوهمند ملیت ایرانی  [2015 Mar] 
*منفعت عمومى يا منافع فردى ،پيروزى انتخاباتى نتان ياهو يا مصالح حياتى اسرائيل  [2015 Mar] 
*چرا چنین شد؟  [2015 Feb] 
*سخنی پیرامون اسنادی که منتشر نشد و موقعيت سياسى كشور  [2015 Jan] 
*پاسخی به فتوای ادیب برومند  [2014 Dec] 
*نبرد حماسه آفرین کوبانی  [2014 Nov] 
*«خلافت اسلامی» و خطر احتمالی آن برای ایرانیان  [2014 Oct] 
*جنگی نامشروع به نام «دفاع مشروع»  [2014 Jul] 
*گروه تروریستی «داعش» چرا و چگونه پدید آمده است؟  [2014 Jul] 
*موهبت نیک اندیشی  [2014 May] 
*با امید به پیروزی ملی به پیشواز نوروز می رویم  [2014 Mar] 
*گذشت زمان واقعیت ها را آشکار می سازد  [2014 Mar] 
*یادی از اول بهمن1340 دانشگاه تهران   [2014 Jan] 
*توضیح ویادآوری  [2014 Jan] 
*شاه باید سلطنت می کرد یا حکومت؟  [2013 Dec] 
*وضعیت اسفناک افغان ها در ایران  [2013 Nov] 
*اعتراف سیا C.I.A به شرکت در کودتای 28 مرداد  [2013 Aug] 
*نبوغ رفسنجانی بود یا تدبیر خامنه ای؟  [2013 Aug] 
*این بار هم در انتخابات تقلّب شد  [2013 Jun] 
*تصمیم مردم به تحریم انتخابات خواب سردمداران نظام را آشفته کرده است  [2013 Jun] 
*عدم شرکت در انتخابات «نه» گفتن به کلیت نظام است  [2013 May] 
*عوام فریبی و همسویی با منافع بیگانگان  [2013 Apr] 
*ترفندی نو برای کشاندن مردم به پای صندوق های رأی گیری   [2013 Mar] 
*به کنون و آینده ایران بیاندیشیم  [2013 Feb] 
*به سود کدام جریان به نماد آزادگی و ملی گرائی می تازیم؟  [2013 Jan] 
*چه برسرِ درآمدهایِ نفتی آمده است؟  [2012 Dec] 
*چرا آمریکا با حمله هوایی اسرائیل به ایران موافق نیست  [2012 Nov] 
*بحرین از گذشته تا کنون  [2012 Jul] 
*رویدادهای 25 خرداد 60 و 25 خرداد 88 و تفاوت های آن ها  [2012 Jul] 
*سخنی پیرامون جزایر سه گانه ایران و خلیج فارس  [2012 Jun] 
*سوریه به کدام سو می رود؟  مردم سالاری یا استبداد مذهبی [2012 May] 
*درسی که باید از انتخابات اخیر گرفت  [2012 Mar] 
*نوروز نمودی از هویت ملی ایرانیان  [2012 Mar] 
*ایران آبستن حوادث است  [2011 Nov] 
*تجزیه طلبی و راه رویارویی با آن  [2011 Aug] 
*کشمکش های درون نظام جمهوری اسلامی نشانه شتاب در فروریختن آنست  [2011 Aug] 
*جنگ خامنه ای با رئیس جمهور برگزیده اش  [2011 Jul] 
*نوروز نمودی از هویت ملی ایرانیان   [2011 Mar]