تبانی دولت ها علیه حقوق بشر

صنعان قربانی سیاست های پنهان دولت ها

گزارشی از فرح شیلاندری

آنچه تاکنون از سخنگوهای سازمان های اروپایی مدافع حقوق بشر شنیده ایم بیانیه هایی است که در حمایت از حقوق انسان ها و آزادی های فردی و اجتماعی و سیاسی آنان بوده است. شاید هنوز هم چشم برخی ملت ها به درهای سازمان ملل و اتحادیۀ اروپا خیره مانده باشد که روزی در حمایت از آنان حرکتی انسانی نشان دهند. اما در کمال یاس و ناباوری شاهد سیاست های پشت پردۀ بعضی کشورهای اروپایی در تبانی با دولت هایی هستیم که به ظاهر آنها را در نقض حقوق بشر محکوم می کنند و دیکتاتور می خوانند اما هنگامی که پای منافع اقتصادی به میان می آید، شعارهای حمایت از حقوق بشر رنگ می بازد و جای خود را به روابط تجاری و حسن همکاری های دوجانبه می دهد.

دولت  سوئد از جمله دولت هایی است که برخلاف حمایت های بشردوستانه از حرکت های اعتراضی مردم ایران علیه رژیم دیکتاتوری حاکم، به تازگی چرخشی قابل ملاحظه در سیاست های خارجی خود صورت داده است. در نشست هيئتي از شوراي بين المللي صنايع سوئد و معاون امور اقتصادي و بين المللي وزارت صنايع ومعادن ایران كه در سال 2010 در محل اين وزارتخانه در تهران برگزار گرديد بر توسعه سرمايه گذاري  دو كشور در بخش صنعت و معدن تاكيد شد¹ . سوئد با 573 ميليون يورو یکی از شركاي بزرگ تجاري ايران در اتحاديه اروپا طي سال 2010 شناخته شده است² . این همکاری های اقتصادی و تجاری به نفع و به ضرر کیست؟

با توسعۀ روابط تجاری ایران و سوئد، شاهد تاثیر مستقیم و سوء بر سیاست های حقوق بشری و پناهنده پذیری دولت و ادارۀ مهاجرت سوئد در ارتباط با پناهجویان ایرانی هستیم. بنابر گزارش سایت استکهلمیان³ روند اخراج پناهجویان ایرانی از سوئد به ایران در سال جاری 30 درصد افزایش داشته و در سال 2010 چهل پناهجوی ایرانی از سوئد اخراج شده اند که 26 نفر آنان از طریق پلیس سوئد و با واسطۀ زور به ایران بازگردانده شده اند. نکتۀ جالب توجه این گزارش، تایید "سورن کلرتون"، مدیر بخش کنترل مرزی مستقر در پلیس مرزی سوئد، و تاکید ایشان بر امکان اخراج پناهجویان ایرانی بدون برگۀ عبور است.

تاکنون فرض بر این بوده است که دولت ایران، پناهجویان بدون پاسپورت را از پلیس سوئد نمی پذیرد. اما سورن کلرتون تایید می کند که از سال 2010 این مانع نیز رفع شده است و پلیس سوئد می تواند پناهجو را به پلیس مرزی ایران تحویل دهد.

در اینجا، این پرسش پیش می آید که چه تغییراتی در سیاست های پشت پرده و روابط بین دولت های ایران و سوئد رخ داده است؟ این روابط دوستانه براساس کدام اصول حقوق بشری بین یک رژیم دیکتاتور و خودکامه و دولتی اروپایی که به رعایت حقوق بشر شُهره است، برقرار شده است؟ آیا روابط اقتصادی می تواند سرنوشت ملت ها را این اندازه ددمنشانه به دست گیرد و زندگی مردمی را که مورد ستم واقع شده و به کشور دیگری پناهنده می شوند به تاریکی رقم زند و آخرین امید آنان را به یاس مبدل سازد؟

حدود یک ماه پیش، دو پناهجوی ایرانی توسط پلیس ادارۀ مهاجرت بازداشت و تهدید به اخراج شدند که یکی از آنان (مرضیۀ کمانگر) با تلاش های ایرانیان مقیم سوئد و سازمان های مدافع حقوق پناهندگی، آزاد و حکم اخراج وی متوقف گردید. اما متاسفانه پناهجوی دیگر، صنعان اشرفی، هنوز در بازداشت بسر می برد و حکم اخراج ایشان تایید شده و احتمالا در تاریخ اول ماه جولای سال جاری با هواپیمای اختصاصی به ایران تحویل داده خواهد شد. تاکنون شش تظاهرات اعتراضی در حمایت از صنعان در استکهلم برگزار شده است.  این جوان 26 سالۀ اهل کردستان ایران، بارها در ایران مورد بازداشت و شکنجه قرار گرفته است و اخراج وی به ایران، او را در معرض خطر جانی قرار خواهد داد. صنعان که پس از پناهنده شدن به سوئد نیز دست از فعالیت های سیاسی خود علیه رژیم جمهوری اسلامی برنداشته است، در یکی از حرکت های اعتراضی مقابل سفارت ایران در سوئد هم توسط پلیس سوئد بازداشت شد.

باتوجه به سابقۀ فعالیت های سیاسی و موارد بازداشت و شکنجۀ صنعان در کردستان ایران و نیز شرکت وی در تجمع های اعتراضی در مقابل سفارت جمهوری اسلامی در سوئد، اخراج صنعان جنایتی آشکار است که از چشم مدافعان راستین حقوق بشر پنهان نخواهد ماند.

در گفتگوی تلفنی که با صنعان اشرفی در بازداشتگاه داشتم صنعان "از همۀ احزاب، سازمان ها و فدراسیون های مدافع حقوق پناهندگی درخواست کرد تا دست به دست هم دهند و اجازه ندهند پناهجویان ایرانی اخراج شوند". وی اضافه کرد "ادارۀ مهاجرت و پلیس سوئد با هشدارها و تهدید به اخراج من هر روز مرا بالای چوبۀ دار می فرستند و پایین می آورند. این رفتارها به هیچوجه انسانی نیست و آنها با روح و روان من بازی می کنند."

روی سخن من با همۀ فعالان حقوق بشر، حقوق پناهندگی، فعالان سیاسی و اجتماعی و مخالفان دیکتاتوری های حاکم از همۀ گرایش ها و گروه ها است. هیچ اولویتی بالاتر از آن نیست که از جوانان این مرز و بوم که از ستم و بی عدالتی های حاکم بر ایران گریخته اند، حمایت کنیم. حمایت از صنعان اشرفی تنها حمایت از یک شخص نیست بلکه حمایت از شخصیت پناهجویان و جایگاه و ارزش انسان رنجدیده ای است که علاوه بر ستم هایی که در وطن بر او رفته است، رنج دوری از خانه و خانواده را به جان خریده و در بیرون از مرزهای ایران نیز صدای حق طلبانۀ مردم را به گوش جهانیان می رساند. بیدار شویم و غریقی را از فاجعه ای حتمی نجات دهیم. سکوت در برابر اخراج پناهجویان ایرانی، خیانت به حقوق بشر ، حقوق پناهندگی و مرتبۀ انسان است.

1.      http://www.mim.gov.ir/index.php?name=news&file=article&sid=11398

2.      http://banki.ir/akhbar/1-news/5576-6

3.      http://www.stockholmian.com/news/persiska/2011/06/018_encrypt.htm

منبع:پژواک ایران