در سه سال گذشته جهان شاهد مجموعه‌ای از رویدادهای به‌ظاهر جداگانه اما به‌طرز عمیقی به هم پیوسته بوده است.

از حمله نظامی روسیه به اوکراین تا جنبش بزرگ «زن، زندگی، آزادی» در ایران، از جنایت تاریخی حماس درهفتم اکتبر به اسرائیل تا واکنش گسترده غرب و زدن مواضع نیابتی رژیم اسلامی ایران همه در یک بستر تاریخی و فرهنگی اتفاق افتاده‌اند.

این رویدادها همچون امواج توفانی در دریای جهان، مرزها و ساختارهای قدیمی را به لرزه درآورده و «جلبک‌ها و جانوران» پنهان و بلوکه کننده ی اکسیژن را در اعماق دریای قدرت به سطح آورده‌اند.

اکنون مردم جهان تا حدودی می‌دانند جایگاهشان کجاست و کجا این دریای به ظاهر آرام دیروز به طور واقعی به تغییری بنیادین نیاز دارد.

جنگ اوکراین: تلاقی قدرت و بازتعریف نظم جهانی

حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ آغازگر یک تغییر بزرگ در معادلات جهانی بود. این جنگ نه تنها بازتعریف قدرت نظامی و اقتصادی اروپا و آمریکا را به همراه آورد بلکه ساختار امنیتی و اتحادها را به چالش کشید.

تحریم‌های بی‌سابقه، بسیج ناتو و تغییر جهتِ جریانِ انرژیِ جهان همگی نشانه‌هایی از «توفانی شدن» نظم جهانی هستند.

 انقلاب زنان ایران: بیداری یک نسل

جنبش «زن، زندگی، آزادی» در ایران ناشی از سال‌ها سرکوب و تبعیضی بود که با اعتراض به قتل ژینا مهسا امینی شعله‌ور شد.

این جنبش نه تنها محدود به ایران بلکه در سطح بین‌المللی الهام‌بخش شد و نشان داد که نسل جدید، به‌ویژه نسل Z حاضر است برای تغییر عمیق اجتماعی و سیاسی بجنگد و از جان خود نیز بگذرد.

شعارهای این جنبش از حقوق زنان تا آزادی و عدالت اجتماعی مرزها را شکست و پیامی جهانی ارسال کرد.

جنایت حماس و جنگ اسرائیل

در هفتم اکتبر حماس با حملات گسترده به اسرائیل، یکی از بزرگ‌ترین جنایت را علیه مردم غیرنظامی و طرفدار صلح در منطقه‌ را رقم زد.

مهاجران عرب در اروپا و هواداران رژیم اسلامی در ایران به خیابان ها آمدند، شیرینی پخش کردند و به پایکوبی پرداختند.

این رویداد منجر به واکنش شدید اسرائیل و آغاز جنگ گسترده‌ای با هدف نابودی شبکه‌های نیابتی رژیم اسلامی ایران شد. حملات اسرائیل نه تنها به غزه بلکه به عمق ساختارهای سیاسی و نظامی حماس و هم‌پیمانان آن رسید.

 جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و زیر سوال رفتن قدرت دفاعی رژیم اسلامی

جنگ گسترده اسرائیل که از آن به «جنگ ۱۲ روزه» یاد می‌شود، نه تنها ابعاد نظامی بلکه ابعاد روانی و سیاسی گسترده‌ای داشت.

این جنگ با هدف حذف تهدیدات نیابتی و پاسخ به حملات حماس نشان داد که حکومت اسلامی ایران در حوزه دفاع از خاک و مردم ایران به شدت آسیب‌پذیر و پوشالی است. این واقعیت شکاف‌های داخلی عمیقی را در ایران بازتاب داد و مشروعیت حکومت را در نزد بسیاری از شهروندان زیر سؤال برد.

 سیاست حذف نیابتی‌ها و هدف هسته‌ای رژیم ایران

پاسخ اسرائیل به حملات حماس فراتر از عملیات نظامی محدود، به استراتژی حذف شبکه‌های نیابتی و ممانعت از دستیابی رژیم ایران به سلاح هسته‌ای تبدیل شد.

این موضوع خطرات منطقه‌ای را به سطحی تازه برد و همزمان پیچیدگی‌های سیاسی و امنیتی را افزایش داد.

کمپین‌های حمایت از فلسطین و چالش‌های غرب

در دو سال‌ اخیر در کشورهای غربی، کمپین‌های گسترده‌ای در حمایت از فلسطین شکل گرفته است.

این کمپین‌ها با شعارهای دفاع بی قید و شرط از ” فلسطین”، تأکید بر پایان ” اشغالگری اسراییل” دارند و با حمایت ضمنی و یا آشکار از حماس نیز همراه شده‌اند.

فعالان چپ‌گرا به‌ویژه در دانشگاه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، اغلب اسرائیل را به عنوان مسئول اصلی بحران معرفی می‌کنند و نقد جدی به عملکرد حماس را کنار می‌گذارند.

این رویکرد باعث انتقاد گسترده‌ای از سوی جوامع مخالف یهودستیزی و منتقدان ضد تروریسم شده است. یکی از استدلال های مهم این کمپین‌ها وجود یهودی های ضد سیاست نتانیاهو و دفاع آنها از فلسطینی هاست. در این میان فراموش می کنند که هیچ یهودی ساکن اسرائیل برای نابودی موجودیت اسرائیل مبارزه نمی کند و در اسرائیل مخالفان حق آزادی بیان و عقیده دارند.

در غرب به ویژه میان نسل جوان، این مسئله به شکاف‌های عمیقی در جامعه سیاسی و فرهنگی دست زده و یهودستیزی و قطبی‌شدن فضا را تشدید کرده است.

کمپین مهاجرین و اتحادهای نوظهور

یکی از پدیده‌های جالب سه سال اخیر، شکل‌گیری کمپین‌های عجیب میان مهاجران عرب و گروه‌های چپ‌گرای و وک (Woke) در اروپا و آمریکا بوده است. این اتحادها بر پایه دفاع از فلسطین شکل گرفته‌اند اما به انکار اسرائیل محدود مانده‌اند و غالباً از نقد حماس یا خشونت‌های آن اجتناب می‌کنند.

این مسئله نه تنها دیالوگ سیاسی را دشوار کرده بلکه به یهودستیزی در غرب دامن می‌زند.

نتیجه‌گیری: دریای جهان در پروسه آشوبی کم نظیر 

تمام این رویدادها چه در عرصه جنگ و چه در عرصه مبارزه اجتماعی، نشان‌دهنده تغییری بنیادین در جهان امروز است.

همانطور که توفانی شدن دریا موجودات و ساختارهای پنهان را به سطح می‌آورد تا عناصر بازدارنده ی هوای سالم را از دریا بزداید، این بحران‌ها نیز معادلات قدرت، ایدئولوژی و هویت را آشکار کرده‌اند.

جهان، هم اکنون در یک نقطه عطف تاریخی قرار دارد و مردم آرام آرام جایگاه جدید خود را در این دریای متلاطم می‌شناسند.

مسیر پیش‌ِ رو نیازمند هوایی تازه، رویکردی متعادل و درک عمیق از پیچیدگی‌های هم‌زمان این رویدادهاست.

منبع:پژواک ایران