قتل نصرالله آنهم در ستاد فرماندهی حزبا لله، تنها یک هفته پس از انفجار صدها پیجر و ارتباطات رادیویی بمب گذاری شده انجام شد. در این مدت نیز مجموعهای از حملات پیاپی سریع و پیچیده، باعث شد تا نیمی از اعضای شورای رهبری و فرماندهان ارشد حزبالله حذف شوند.
خبرگزاری رویترز در این باره طی یک هفته گذشته و تا ساعاتی پس از کشته شدن حسن نصرالله با دهها منبع در لبنان، اسرائیل، ایران و سوریه صحبت کرده است تا اطلاعات کاملتری درباره آسیبهایی که اسرائیل به این گروه شبهنظامی شیعه قدرتمند وارد کرده، همچنین «عمق این نفوذ» به دست آورد.
همه افرادی که در این تحقیق مشارکت و درباره این موضوع حساس صحبت کردند، خواستهاند که نامشان فاش نشود.
۲۰ سال تلاش اطلاعاتی
یک منبع آگاه به رویکردهای اسرائیل، کمتر از ۲۴ ساعت قبل از حمله سنگین روز جمعۀ ارتش اسرائیل به مقر حزبالله، به رویترز گفت که اسرائیل ۲۰ سال است تلاشهای اطلاعاتی خود را بر حزبالله متمرکز کرده است و به همین دلیل میتواند به نصرالله هر زمان که بخواهد، از جمله در مقر حزب حمله کند.
او بدون ارائه جزئیات بیشتر، اطلاعات اسرائیل درباره حزبالله را «درخشان» خواند.
دو مقام اسرائیلی نیز به رویترز گفتند که بنیامین نتانیاهو و حلقه وزرای نزدیکش روز چهارشنبه مجوز حمله را صادر کردند. این حمله زمانی روی داد که نتانیاهو برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک بود.
نفوذ به حلقه کوچک نزدیکان نصرالله
حسن نصرالله از زمان جنگ پیشین با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ میلادی، همواره از حضور در انظار عمومی اجتناب کرده بود. یک منبع آگاه از ترتیبات امنیتی نصرالله نیز به رویترز گفت که او مدتها هوشیار بود، حرکاتش محدود بود و دایره افرادی که میدید بسیار کوچک بود.
به نظر این منبع، ترور او نشان داد که جاسوسان اسرائیل حتی در میان اعضای این گروه کوچک و محدود اطراف او نیز نفوذ کردهاند.
یک منبع امنیتی دیگر نیز با اشاره به غیبت حسن نصرالله حتی در مراسم تشییع جنازه فرماندهان این گروه همچنین ضبط سخنرانی اخیر او به جای بیان مستقیم آنها، به رویترز گفت که او از زمان انفجارهای پیجرها در ۱۷ سپتامبر نیز بسیار بیشتر از حد معمول احتیاط میکرد؛ زیرا نگرانیها در این باره که اسرائیل سعی خواهد کرد او را بکشد، بیشتر شده بود.
اسرائیل میگوید که عملیات حمله به حسن نصرالله را با پرتاب چندین بمب روی مقر زیرزمینی این گروه که در زیر یک ساختمان مسکونی در جنوب بیروت بوده، انجام داده است.
یک شکست اطلاعاتی سنگین برای حزبالله
مگنوس رانستورپ، کارشناس باسابقۀ حزبالله در دانشگاه دفاعی سوئد میگوید: «این یک ضربه سنگین و یک شکست اطلاعاتی برای حزبالله است. اسرائیل بخوبی میدانست که او یک نشست مهم دارد و با دیگر فرماندهان حزبالله ملاقات خواهد کرد و به همین دلیل نیز مستقیم سراغ او رفتند.»
این فرماندهان، واحدهای مهمی از لشکر موشکی گرفته تا نیروهای نخبه رضوان را رهبری میکردند.
کسب اطلاعات «در لحظه»
روز شنبه سرهنگ ناداو شوشانی، سخنگوی ارتش اسرائیل نیز در یک جلسه توجیهی به خبرنگاران گفت که ارتش اسرائیل اطلاعات درباره جلسه حسن نصرالله و دیگر رهبران حزبالله را در «لحظه» به دست آورده است.
البته شوشانی نگفت که این اطلاعات را از کجا به دست میآورند و صرفا افزود که این رهبران، برای برنامهریزی حملات جدید به اسرائیل با یکدیگر دیدار کرده بودند.
آمیچای لوین، فرمانده پایگاه هوایی هاتزریم اسرائیل نیز به خبرنگاران گفت که دهها بمب در عرض چند ثانیه به هدف اصابت کردند.
به گفته لوین، این عملیات پیچیده بود و از مدتها قبل برنامهریزی شده بود.
خسارات سنگین به حزبالله
بر اساس برآوردهای ایالات متحده و اسرائیل، گروه حزبالله پیش از تشدید تنشهای کنونی، حدود ۴۰ هزار جنگجو به همراه انبارهای بزرگی از تسلیحات و یک شبکه گستردۀ تونل در نزدیکی مرز اسرائیل داشته است.
این گروه شبهنظامی شیعه که در سال ۱۹۸۲ میلادی در تهران تأسیس شد، مهیبترین عضو به اصطلاح «محور مقاومت» نیروهای نامنظم متحد ایران و یک بازیگر مهم منطقهای محسوب میشود؛ با این وجود در ۱۰ روز گذشته از نظر مادی و روانی بشدت ضعیف شده است.
بر اساس ارزیابیهای ایالات متحده، گروه حزب الله به دلیل دههها حمایت ایران، تا قبل از درگیری کنونی با داشتن زرادخانهای متشکل از ۱۵۰ هزار راکت، موشک و پهپاد، یکی از مسلحترین ارتشهای غیرمتعارف جهان بوده است.
بر اساس برآوردهای اسرائیل نیز توانایی نظامی کنونی این گروه، ۱۰ برابر اندازه تسلیحاتی است که این گروه در سال ۲۰۰۶ میلادی در آخرین جنگ خود با اسرائیل داشته است.
یک منبع آگاه از تحولات حزبالله گفت که طی یکسال گذشته، سلاحهای بیشتری از ایران به لبنان سرازیر شده و در یک سال اخیر کمکهای مالی ایران به این گروه نیز «قابل توجه» بوده است.
هنوز ارزیابی روشنی از میزان خسارات وارد شده به این زرادخانه در پی حملات یک هفته اخیر اسرائیل بویژه به پایگاههای حزبالله در دره بقا، دور از مرز لبنان با اسرائیل وجود ندارد.
با این وجود یک دیپلمات غربی فعال در خاورمیانه، پیش از حمله روز جمعه اسرائیل به مقر این گروه گفت که حزبالله ۲۰ تا ۲۵ درصد از ظرفیت موشکی خود را در درگیریهای جاری از جمله در صدها حمله اسرائیل در این هفته از دست داده است.
ارتش اسرائیل در روزهای اخیر به بیش از هزار هدف حزبالله حمله کرده است و یک مقام امنیتی اسرائیل بدون اشاره به جزئیات بیشتر گفت که «بخش بسیار قابل توجهی» از ذخایر موشکی حزبالله منهدم شده است.
مقامات اسرائیل همچنین میگویند این واقعیت که حزبالله در هفته گذشته تنها چندصد موشک در روز شلیک کرده، دلیلی بر کاهش تواناییهای آن بوده است.
حمایتهای ایران
سه منبع ایرانی پیش از حمله روز جمعه برای کشتن نصرالله، به رویترز گفته بودند که ایران در حال برنامهریزی برای ارسال موشکهای بیشتر برای حزبالله و آماده کردن این گروه برای یک جنگ طولانیمدت است.
اولین منبع ایرانی گفت: «موشکهای بالستیک کوتاهبرد تا برد متوسط از جمله زلزالهای ایرانی و یک نسخه دقیق ارتقا یافته موسوم به فاتح ۱۱۰ از جمله تسلیحاتی است که فرستاده خواهند شد.»
رویترز پس از ترور نصرالله نتوانست بار دیگر برای کسب اطلاعات جدیدتر با این منابع ایرانی تماس بگیرد.
به گفته این دو منبع، اگرچه ایران به دنبال ارائه پشتیبانیهای نظامی از حزبالله است اما نمیخواهد مستقیماً در رویارویی حزبالله و اسرائیل دخالت داشته باشد.
یک منبع ارشد اطلاعاتی ارتش سوریه نیز گفت که حزبالله احتمالا پس از حملات هفته گذشته، به کلاهکها و موشکهای بیشتر همچنین پهپادها و قطعات موشکی بیشتری برای جبران آنچه در جریان حملات هفته گذشته اسرائیل منهدم شده، نیاز دارد.
تکیه بر «کریدورهای زمینی» برای انتقال سلاح
پیش از این تسلیحات و دیگر کمکهای ایران به حزبالله از مسیرهای هوایی و دریایی منتقل میشد؛ اما یک منبع در وزارت حمل و نقل لبنان روز شنبه به رویترز گفت که کشورش در این روز مانع از فرود یک هواپیمای ایرانی در فرودگاه بیروت شده است که روشن نیست چه محمولهای را به همراه داشته است.
علت این ممانعت نیز، هشدار اسرائیل به کنترل ترافیک هوایی فرودگاه بیروت مبنی بر این بوده است که در صورت فرود این هواپیمای ایرانی از «زور» استفاده خواهد کرد.
یک مقام امنیتی ایران، این هفته به رویترز گفت که در حال حاضر «کریدورهای زمینی» که از عراق و سوریه میگذرند، بهترین مسیر برای انتقال موشکها، قطعات و پهپادها به نیروهای حزبالله هستند.
با این حال، یک منبع نظامی سوری گفت که نظارتها و حملات پهپادهای اسرائیل که کاروانهای کامیونها را هدف قرار میدهند، این مسیر را نیز به خطر انداخته است.
رویترز پیش از این در ماه ژوئن گزارش داده بود که در سال جاری، اسرائیل حملات خود را به انبارهای سلاح و مسیرهای تدارکاتی در سوریه برای تضعیف حزبالله افزایش داده است.
به گفته این منبع، بطور مثال در ماه اوت، یک پهپاد اسرائیلی به سلاحهای پنهان شده در تریلرهای تجاری در سوریه حمله کرد. این هفته نیز ارتش اسرائیل اعلام کرد که هواپیماهای جنگی آنها، زیرساختهای نامشخصی را که برای انتقال سلاح به حزبالله در مرز سوریه و لبنان مورد استفاده قرار میگیرند، بمباران کردند.
جوزف ووتل، ژنرال سابق ارتش آمریکا که نیروهای این کشور را در خاورمیانه رهبری میکرد، تایید میکند که اسرائیل و متحدانش بخوبی میتوانند هر موشکی را که ایران از مسیرهای زمینی برای حزبالله میفرستد، رهگیری کنند.