شرق‌الاوسط: آنچه بایدن می‌خواهد، از توانِ تهران خارج است!
تا مردم دست به کار نشوند، هیچ تغییری در ایران نخواهیم دید!
هدی الحسینی (شرق‌الاوسط) – روز یکشنبه گذشته خبرهایی مبنی بر اینکه رژیم تهران به پیروزی بزرگی بر آمریکا و بریتانیا دست یافته و اینکه تهران توانسته بدون امتیاز دادن ۷ میلیارد دلار پول بلوکه شده‌اش را در ازای مبادله یک «جاسوس» آمریکایی دریافت کند و اینکه سرانجام بریتانیا موافقت کرد مبلغ ۴۰۰ میلیون پوند در ازای آزادی یک زندانی دوتابعیتی بریتانیایی- ایرانی پرداخت کند، در رسانههای ایران و جهان به شکل گسترده‌ای منتشر شد اما لندن و واشنگتن هر دو بلافاصله این خبرها را تکذیب کردند.
این جنجال خبری پس از فاش شدن فایل صوتی گفتگوی طولانی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران رخ داد که در آن او بطور علنی درباره روابط و مناسبات بین نهادهای رژیم تهران که برای بسیاری از ایرانیان و غیرایرانیان شناخته شده است، صحبت کرد. اما پرسشی که در این میان مطرح می‌شود این است: چرا اکنون؟!
صاحب نظران امور ایران دو عقیده دارند: گروه اول بر این باورند که درز این فایل صوتی به منظور بهبودی وضعیت محمدجواد ظریف نزد رای‌دهندگان احتمالی است که موافق توافق با آمریکا هستند و با انتشار این فایل صوتی می‌بایست شانس ظریف برای اعلام داوطلبی نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی بهبود یابد.
اما گروه دوم بر این عقیده‌اند که درز این فایل صوتی به عمد توسط نیروهای تندرو رژیم انجام شده تا بهانه‌ای برای خراب کردن، بازداشت یا جلوگیری از مشارکت ظریف در رقابت‌های سیاسی صورت گرفته است.
دو تحلیل متفاوت است، اما همه آنچه ظریف گفت بر هیچکس که اوضاع ایران را دنبال می‌کند، نه پنهان بوده و نه تعجب‌برانگیز . همه می‌دانند حسن روحانی و وزیر امور خارجه‌اش ظریف هیچ اختیاری در حکومت ندارند و همه بر سیطره دولت سایه در ایران تحت رهبری خامنه‌ای و بقیه آخوندها و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دستگاه اطلاعاتی آن واقف‌اند و آگاهی کامل دارند. صحبت‌های ظریف اطلاعات جدیدی نیست بلکه تنها ویژگی این اظهارات این است که برای اولین بار بطور رسمی از زبان یک مقام جمهوری اسلامی بطور علنی بیان شده است.
کرستین فونتنروز مدیر پروژه امنیتی «سکوکروفت» خاورمیانه (Scowcroft) در شورای آتلانتیک در اینباره می‌گوید: «برخی از آمریکایی‌ها به ویژه کسانی که در گذشته به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران رسیدهاند، نمی‌خواهند بفهمند که افرادی مانند حسن روحانی و جواد ظریف در تصمیم‌گیری برای مسائل مهم در ایران هیچ نقشی ندارند و در نهایت برای انجام هر توافقی باید به ایران بازگردند رضایت خامنه‌ای و سپاه پاسداران را جلب کنند.»
بنابراین باید از این مقام آمریکایی پرسید، آیا سرانجام آمریکاییان دریافتند که تیم مذاکره‌کننده ایرانی هیچ اختیاری ندارد؟! آنهم در حالی که خود این مقام آمریکایی می‌داند که روحانی و ظریف نقش اساسی ایفا نمی‌کنند.
اما او برای توجیه این بی‌اختیاری و هیچکاره بودن می‌گوید «تیم ما نیز در وین باید از دولت ایالات متحده تایید بگیرد زیرا تیم وزارت خارجه در آمریکا نیز حرف نهایی را در آمریکا نمی‌زند!» اما بلافاصله برای اینکه واقعیت را بیش از این نمی‌توان تحریف کرد می‌افزاید: «اما در هر صورت، آنها مانند عروسک خیمه‌شب‌بازی هم نیستند بلکه در وظایف و مسئولیتی که بر عهده دارند متخصص و کارشناس هستند».
فونتنروز درباره این پرسش که آیا توافق جدید آمریکایی‌ها با جمهوری اسلامی بر سر هما توافقنامه سال ۲۰۱۵ خواهد بود یا بندهای دیگری به آن افزوده خواهد شد، می‌گوید: «تجدید و گسترش توافق هسته‌ای باید همزمان با هم انجام شود».
او می‌افزاید: «توافقنامه اصلی سال ۲۰۱۵ و پیوست آن به زودی پایان می‌یابد و تیم ما به دنبال نکات جدیدی برای توافقنامه جدید است، اما رژیم ایران می‌گوید که نمی‌خواهد در مورد مسائل تازه بحث کند و فقط به توافق قبلی همانطور که بوده پایبند خواهد ماند. چنین موضعی از سوی ایران ما را به جایی نمی‌رساند و ما را از رسیدن به راه حل دور می‌کند. باید بدانیم که تحریم‌هایی علیه تهران وجود دارد که دولت بایدن نمی‌تواند یکجانبه آنها را لغو کند. تحریم‌هایی که به دلیل تأمین مالی تروریسم برای ایران در نظر گرفته شده و اگر ایران به حمایت از تروریسم ادامه دهد، دولت بایدن به هیچ عنوان قادر به تصمیم درباره لغو آن تحریم‌ها نیست».
یکشنبه گذشته شایعه شد که ظریف استعفا داده است. فونتنروز در این ارتباط گفت، ممکن است ظریف استعفا داده باشد تا نامزدی خود را برای ریاست جمهوری اعلام کند!
اما در حقیقت ظریف مورد انتقاد شدید خامنه‌ای قرار گرفته که به صراحت به او گفت «وزارت خارجه در هیچ جای دنیا تصمیم‌گیرنده نیست». بنابراین حتا اگر ظریف بخواهد برای نامزد شدن در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی استعفا هم بدهد، او دیگر قادر نخواهد بود در خط مقدم بازیگران سیاسی قرار داشته باشد چرا که ساختار سیاسی در حکومت ایران به گونه‌ای نیست که یک سیاستمدار بتواند چنین اظهاراتی بکند و سپس به زندگی سیاسی خود ادامه دهد! محمدجواد ظریف ممکن است در آینده طرد و حتا محاکمه شود. همچنین او از سوی شورای نگهبان برای اعلام نامزدی جهت شرکت در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری اسلامی تایید نخواهد شد.
وقتی سئوال می‌شود، چرا روز یکشنبه شایعه و دروغ استعفای ظریف پخش شد، این مقام آمریکایی پاسخ می‌دهد: «برای فشار بر آمریکا و همچنین مصرف داخلی در ایران با توجه به نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری! نیروهای افراطی می‌خواستند به رای‌دهندگان نشان دهند که جریان تندرو در حال پیشروی است».
از کرستین فونتنروز همچنین سئوال شد، اگر ظریف برای ریاست جمهوری نامزد شود آیا آمریکا امتیازاتی مانند برداشتن برخی تحریم‌ها برای حمایت از او ارائه خواهد داد؟ وی در پاسخ گفت: «آمریکا آماده است اگر ایران اقدامات لازم را انجام دهد، برخی امتیازات بدهد، اما من نمی‌دانم که اگر آمریکا برخی از تحریم‌ها را برای کمک به ظریف بردارد رژیم ایران آن را نوعی پیروزی برای خود بداند.»
این مقام آمریکایی در پاسخ به این پرسش که آیا فکر می‌کنید سپاه پاسداران به میانه‌روها حتا یک نقش حاشیه‌ای خواهد داد؟ گفت: «سپاه تصمیم قاطع گرفته تا تندروهای خود را نامزد ریاست جمهوری کند و به اعتدالگرایان هیچ فرصتی نخواهد داد».
وی در واکنش به اینکه پس با این تفاصیل تغییری در رفتار رژیم ایران نخواهیم دید، می‌گوید :«ما هرگز انتظار هیچ تغییری در رفتار جمهوری اسلامی نداریم! ما انتظار نداریم که آنها با یک جدول زمانی برای محدود کردن فعالیت تروریستی و گروه‌های وابسته به خود یا برنامه‌های توسعه‌طلبی خود در منطقه موافقت کنند. حتا انتظار نداریم که آنها بحث درباره این موارد را بپذیرند!»
چگونه معضلی به نام رژیم ایران را حل کنیم؟
کرستین فونتنروز می‌گوید: «این قضیه‌ی مهمی است که مشکل و معضل وجودی رژیم تهران از خارج قابل حل نیست. یکی از بزرگترین مشکلات این است که رژیم ایران به خواسته‌های مردم خود هیچ اهمیتی نمی‌دهد و برای بهبود وضعیت مردم حاضر نیست هیچ تغییری ایجاد کند. مردم ایران می‌خواهند رژیم در مورد زندگی معیشتی آنها چاره و فکر کند اما رژیم تهران تنها به فکر تثبیت قدرت خود است و همه امکانات کشور را برای تأمین مالی نهادهای خود در داخل و خارج صرف می‌کند. به همین دلیل تا زمانی که مردم ایران خود دست به کار نشوند و انگیزه‌ای برای تغییر نداشته باشند و بر این رژیم فشار وارد نکنند، هیچ تغییری در ایران نخواهیم دید.»
در باره روابط ویژه چین و روسیه با جمهوری اسلامی ایران این مقام آمریکایی گفت: «من فکر نمی‌کنم چین و روسیه به دنبال روابط استثنایی با ایران باشند. هر دو کشور از روابط با ایران تنها به عنوان ابزاری برای تقویت موضع ضدآمریکایی خود در منطقه استفاده می‌کنند. آنها به موازات برقراری رابطه با ایران به دنبال تقویت روابط خود با متحدان آمریکا در منطقه هستند و درواقع در آینده هم هیچ روابط متمایزی میان این دو کشور با ایران وجود نخواهد داشت.»
کرستین فونتنروز درباره تلاش اروپایی‌ها برای متقاعد کردن رژیم ایران جهت تغییر رویکرد خود در منطقه و اینکه آیا اروپا موفق به متقاعد کردن تهران می‌شود یا نه می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم اروپا اکنون شانس متقاعد کردن ایران در این شرایط را داشته باشد البته نه به این دلیل که اروپایی‌ها خوب عمل نمی‌کنند بلکه به این دلیل که سه طرفین توافق هسته‌ای یعنی اروپا، چین و آمریکا خود با همدیگر درگیر هستند و تا زمانی که درگیری این سه نیروی بزرگ پایان نیافته، رژیم ایران شانس تمرد و زیاده‌روی و پافشاری بر مواضع خود را دارد. رژیم ایران می‌داند که هدف اروپا در نهایت نزدیک شدن هرچه بیشتر به دولت جدید آمریکاست بنابراین به اروپا به عنوان میانجی یا داور بی‌طرف نگاه نمی‌کند بلکه موضع اروپا را همسو با مواضع آمریکا می‌داند.»
حالا مردم ایران در داخل و جامعه جهانی چه مدت باید منتظر مذاکرات هسته‌ای برای رسیدن به توافق جدید بمانند؟ فونتنروز می‌گوید: «گزینه‌های دیگری غیر از مذاکره کدامند؟ آیا گزینه‌های دیگری غیر از انتظار برای نتایج مذاکرات وجود دارد؟!»
وی افزود: « البته ما مدت زیادی منتظر ماندیم؛ حملات سایبری به تاسیسات ایران صورت گرفت. این حملات از هر کشوری که انجام شده باشد به حکومت ایران هشدار داد که ما مدت زیادی منتظر نخواهیم ماند. تا کنون ما به فکر و روش‌های صلح‌آمیز پایبند بوده‌ایم و منتظریم که رژیم ایران افزایش فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کند.»
اما باید به آمریکاییان گفت، در حالی که شما به روش‌های صلح‌آمیز پایبند هستید، رژیم ایران همچنان به تقویت گروه‌های نیابتی تروریستی خود در عراق، سوریه ، لبنان و یمن و بر رویکرد تروریستی صدور و نشر اندیشه‌های فرقه‌ای و افراطی در منطقه همچنان ادامه می‌دهد. در مقابل، واشنگتن در صدد ترغیب و تشویق این رژیم واپسگرا با روش‌های صلح‌آمیز است.
بیهوده نیست که جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد برنامه هسته‌ای خود را از سایر برنامهها و پرونده‌هایش جدا نگه داشته باشد چون رژیم تهران اساسا به فکر توسعه‌طلبی است و این تفکر وجودی هرگز قابل تغییر نیست.
مذاکرات هسته‌ای تأثیری بر سایر برنامه‌های ایران نخواهد داشت و هر کسی فکر کند دستیابی به توافق هسته‌ای حکومت ایران را وادار به تغییر رفتار می‌کند ساده‌لوحانه می‌اندیشد. رژیم ایران از مذاکرات هسته‌ای به عنوان پوششی برای گسترش دخالتهای منطقه‌ای خود استفاده می‌کند.
وقتی از آمریکایی‌ها سئوال می‌شود، چرا آمریکا مانع گسترش نفوذ رژیم ایران در منطقه نمی‌شود، پاسخ می‌دهند که این وظیفه کشورهای منطقه است که جلوی نفوذ جمهوری اسلامی را در کشورهای خود بگیرند.
برنامه هسته‌ای ایران برای ایالات متحده و اسرائیل یک تهدید است به همین دلیل اسرائیلی‌ها بلافاصله عملیات تخریبی ضدتاسیسات اتمی رژیم ایران را آغاز کردند و منتظر نتایج مذاکرات رابرت مالی و جو بایدن با تهران نماندند.
اما خطر بزرگتر برنامه هسته‌ای ایران متوجه مردم منطقه و همسایگان نزدیک ایران است. این کشورها اکنون به ائتلاف‌های نظامی گسترده‌تری در منطقه برای جلوگیری از خطر نابودی کشورهایشان به وسیله رژیم ایران روی آورده‌اند.
کرستین فونتنروز در این ارتباط می‌گوید «آمریکا به مهار پرونده هسته‌ای ایران و جلوگیری از دسترسی رژیم تهران به بمب اتمی متعهد است و در این زمینه اطمینان دارد که در هر شرایطی رژیم ایران را بر جای خود خواهد نشاند اما کشورهای منطقه نیز باید پرونده دخالتهای ایران را خود مدیریت کنند. جمهوری اسلامی ایران با دخالتهای ویرانگر خود بازی خطرناکی در منطقه را آغاز کرد. تهران سال‌هاست به دلیل همین سیاست در انزوای کامل بین‌المللی و منطقه‌ای بسر می‌برد. همه می‌دانند که ایران در حال مدیریت بی‌ثباتی و تخریب در عراق، سوریه و لبنان است و باید مسئولیت اینهمه ویرانی را بر عهده بگیرد. زمان پنهان شدن پشت گروه‌های نیابتی تروریستی به پایان رسیده است.»
فونتنروز همچنین می‌گوید «لغو تحریم‌های ایران بدون در نظر گرفتن رفتارهای بدخیم و خرابکارانه‌ی جمهوری اسلامی به معنی رها کردن آن برای دخالت و ویرانگری بیشتر در منطقه است.»
او افزود: «تا زمانی که ایران به حمایت از گروه‌هایی چون حزب‌الله لبنان و غیره ادامه دهد، جو بایدن نمی‌تواند تحریم‌های تهران را لغو کند. چنین تحریم‌هایی هیچ ربطی به برنامه هسته‌ای ندارند. حمایت تروریسم پرونده‌ای جداگانه دارد که تهران باید جوابگوی آن باشد».
بایدن می‌خواهد به چه نوع توافقی با ایران برسد؟
کرستین فونتنروز مدیر پروژه امنیتی خاورمیانه در شورای آتلانتیک می‌گوید: «بایدن همانطور که در مبارزات انتخاباتی خود قول داده بود، مایل است با ایران به توافق برسد چون به اعتقاد او تا مسئله هسته‌ای ایران حل نشود نمی‌توان در منطقه ثبات ایجاد کرد. اما مقامات تهران خوب می‌دانند که اگر به توافق کلی با واشنگتن برسند، آمریکایی‌ها پرونده‌های دیگری را باز خواهند کرد. پس رژیم ایران می‌خواهد اول تحریم‌ها رفع شود بعد مذاکرات را هر چه بیشتر به سود بقای خود و گسترش روندهای ویرانگر در منطقه طولانی کند. این رژیم در نهایت برای حفظ و بقای خود مجبور خواهد شد توافقی را قبول کند. درست است که رژیم جمهوری اسلامی بسیاری از کشورهای عربی را از طریق جنگ‌های نیابتی ویران کرده اما خود جان سالم از این ویرانگری به در نخواهد برد و زهری که به عنوان آشپز برای دیگران آماده کرده است خود وی را نیز خواهد کشت.»
*منبع: شرق الاوسط
*نویسنده: هدی الحسینی
*ترجمه از کیهان لندن
منبع:پژواک ایران