1

بعد از گذشت 35 سال باید با این حقیقت روی در رو شویم که این، نه شاه، که ولی فقیه، مظهر دین و برخاسته از حوزه های علمیه است که شریعت اسلامی را بضرب شمشیر حاکم ساخته است. تا زمانیکه حوزه های علمیه همچنان به تولید و باز تولید طلبه می پردازند و به مخروبه ای تبدیل نگشته است، نه حقیقتی و جود خواهد داشت و نه رهایی.

2

برای دینداری، برای عبادت و پرستش بت و یا خالقی ماورایی، چه نیازی ست به صدور حکم و دستور و فرمان که باید این و نباید آن کنی؟ نه چندی، نه چونی نه چرایی؟ چشم بسته و دهان بسته باید تسلیم شوی اطاعت نمایی که حقیقت چیزی نیست مگر شریعت اسلامی. خدا هیچ بشری را فرمانبر خلق نکرده است. در انسان عقل نهاده است که فرمانروای خویش شود. این بشر آزاد و خرد ورز است که نظام ولایت از ظهور آن هراسی عمیق در دل دارد، بشری که پایان حکومت اسلامی را اعلام میدارد.

3

رفتار و گفتمان کسانی که بر ما حکومت میکنند برخاسته از اصل و اصول دین اسلام است. سخنان خود را با قرائت آیه هایی از قران و حمد و ستایش الله و سلام و صلوات به پیامبر و امامان آغاز میکنند و به پایان میرسانند. بنابراین، براندازی حاکمان بدون راندن دین از مسند قدرت، ادامه اسارت است و بندگی.

4

 راه نجات ما ایرانیان در رها ساختن خود از عادات، رسم و رسوم و سنتی نهفته است که بازدارنده اند  و واپسگرا. نه اینکه ساده است، رسیدن به چنین هدفی. اما، خوش خیالی هم نیست.

5

اینجا حرف از جنگ و خونریزی نیست، اگرچه تا کنون، حقیقت و آزادی تنها بدینگونه تحصیل گردیده است. انقلاب فرانسه و جنگ داخلی در آمریکا ز آن جمله اند. آیا میتوان از راهی دیگر به این بلندی ها برسیم؟ در این راستا میتوان به جنبش مهاتما گاندی در هندوستان و  به جنبش حقوق مدنی سیاهپوستان به رهبری مارتین لوتر کینگ در آمریکا، نگریست. یعنی که مجبور نیستیم علیه حکومت اسلامی، حکومتی سراسر خود و زره، تا دندان مسلح، آماده که دریده و تیکه و پاره کند هر جنبنده ای را، اسلحه بر کشیم همچون کودکی که با طپانچه پلاستیکی هراس در دل بزرگترها میاندازد. اشتباهات گذشته را که نمیتوان بار دیگر تکرار کرد. کوله بار بدوش و رهسپار کوه و جنگل شدن، و یا بر قراری خانه های  تیمی و زندگی مخفیانه در شهرها، دیدیم که راهی بجایی نبرد. دشواری، تنها این نیست که گزینش خشونت در برابر خشونتی عظیم تر محکوم به شکست است، مسئله آن است که خشونت وقتی برنده هم میشود بازنده است، بویژه در جوامع استبداد زده.  

6

راه سومی هم، اما، هست و آن نیز تبعیت از شاه امامان، امام حسین، است: شمشیر بر کشیم و بکشیم و خون بریزیم تا کشته شویم و خون مان ریخته شود. یعنی که دست به جهاد زده و شربت شهادت را بنوشیم، اما نه همچون امام حسین، در راه رضا و خشنودی الله، خداوند بی همتا، بلکه برای رهایی از بند اسارت شریعت، برای نجات از فرمانبری و اطاعت. شاید هم بدون شتاب بسوی جان نثاری در راه رهایی، هرگز به آزادی نرسیم، کنشی که تنها میتواند از شیفتگان آزادی، از جانهای آزاد برخیزد.

7

مسلم است که پاشیدن دانه های آزادی در زمینی خشک و بایر، بیش از هر چیز نیازمند دور نگری ست. رهایی یک رخداد نیست که در زمانی نه چندان دور بوقوع خواهد پیوست، بلکه روندی ست که آغاز میگردد با حفر جویبار ی بسیار تنگ و باریک،  جویبار ی که در آن آب شفاف و  شیشه ای به جریان افتد تا انتظار داشت زمانی به رودخانه ای عظیم تبدیل گردد و آن سر زمین خشک و بایر را بارور سازد.

8

آنچه باید تخریب و ویران شود، نه ساختار قدرت بلکه ساختار دین، ساختاری که مظهر آن دستگاه فقاهت است. با فروپاشی ساختار دین ساختار قدرت نیز فرو میریزد.

9

نه حرف از خشم است و نه از خشونت. اما، اگر خواهان ساختار یک جامعه ی آزاد و انسانی هستیم، بر حسب ضرورت، نظام روحانیت برهبری فقاهت را باید از  بیخ و بن بر کنیم.

10

در1357 پس از فروپاشی شاهنشاهی، کسانی به قدرت رسیدند که حرفه شان فریبکاری بوده و هست.

11

 اما، این باور  که آنچه باید ویران گردد، نهادها و سازمان هایی ست که دین و آئین تازیان را نگهبانی نموده و بقای آنرا امکان پذیر ساخته است، یعنی "روحانیت، " ریشه دوانده و در حال رویش است. فریب انتخابات، به پایان آمدن  "معجزه هزاره سوم " و "دولت عدالت محور " و به قدرت رسیدن خط "اعتدال " و  "تعامل "  بعید بنظر میرسد که بتواند دین و مظهر آن ولایت و فقاهت را از بحران کنونی نجات بدهد.

12

ما ایرانیان به دین و مذهب خود خیلی وابسته و سخت بدان دل بسته ایم. با این وجود بعضا دین را از خود میرانند و آلودگی را از وجود خود پاک میسازند.

13

یکبار فریب کار همیشه فریب کار. یعنی که فریبکار در یک امر خاص و یا در یک مورد استثنایی دست به فریب نمیزند بلکه بهر کاری که دست میزند، همراه است با فریبکاری.

14

اگر بعد از گذشت 35 سال حکومت اسلامی، حکومتی سخت گیر و سر کوب گر، خشن و انتقام جو، جبهه مخالفین و دگر اندیشان نتوانسته اند چیزی به مردم ایران عرضه کنند که بیارزد برای رسیدن  بآن جان سپاری نمایند، بآن دلیل است که از سه عارضه ی مزمن رنج میبرند، افق محدود، وظایف فوری و تنگی چشم انداز. یعنی که سخن از رهایی، سخنی ست ایده الی نا متناسب با واقعیت کنونی.

15

از مردم نمیتوان انتظار داشت به روزمرگی خو نگیرند، مثلا به درد گرانی و  بیکاری، به رنج محنت و تنگدستی، زدن از این هزینه و از آن، کم خوری و صرفه جویی و سر انجام پذیرش وضع موجود. چاره ی دیگری هم نیست، مگر تسلیم و اطاعت. چه، زبانت را از حلقوم بیرون کشند، اگر نه بگویی به نظام ولایت و یا بر آن نقدی وارد کنی.

16

کمتر کسی را امروز میتوان یافت که اوضاع حاکم بر کشور را وخیم و بحرانی ترسیم نکند. اگر طغیان و عصیانی در چشم انداز نیست، چیزی فرو نیفتد و نشکند، بآن دلیل است که بحران خود نیز همچون تسلیم و اطاعت در جامعه نهادین گردیده است.

17

این روزها بحث های سیاسی بسیار داغ شده است. کنفرانس برپا میشود، بازیگران پرده ی اول نقش های حساس را در پرده ی دوم نیز به عهده میگیرند و توجه خاص و عام را بخود جلب میکنند. بحث بر سر نظام سیاسی آینده ی ایران است در حالیکه با دین است که باید تکلیف خود را روشن کنیم. آینده با دین و یا دین "رسمی " ادامه گذشته است. رهایی زمانی میسر میگردد که دین رسمی را بر اندازیم و طرحی نو در افکنیم. بدینگونه است  که میتوانیم انسان را بجوییم و به خلق و اختراع خود بنشینم، همچون یک هنرمند ورزیده.  

18

نزدیک به چهار دهه از عمر حکومت اسلامی، اسلام نه یک کلمه بیش و نه کم.، میگذرد. در این چهار دهه هرچه که بوده ایم، هر چه که داشته ایم، هرچه که هستیم و یا میخواهیم باشیم، همه را اسلام تعریف و تعیین کرده است. دستگاه سیاسی و اداری و نظامی و فرهنگی همه اسلامی اند. وزارتخانه هایی تاسیس شدند بنام "ارشاد اسلامی." لشگر و سپاه و بسیج یا لشگر رسول الله هستند و یا سپاه امامان، چنانکه گویی به دوران بدر و خیبر بازگشت نموده اند. سازمان هایی هم بوجود آمدند که رفتار و کردار مان را منطبق و سازگار سازند با قواعد و مقرارت شریعت اسلامی که باید این و نباید آن کنی، مثل سازمان "نهی از منکرات،" که قرار بود به وزارتخانه هم  تبدیل شود. با این وجود مراجع تقلید از اوضاع کنونی نا راضی و نا خشنودند، بویژه از وضعیت " بد حجابی " در خطبه ها و درسهای حوزه ای دهان به شکوه و شکایت میگشایند که مقامات مسئول در اجرای احکام شریعت جدیت بخرج نمیدهند. کارهای فرهنگی را بهانه قرار میدهند. برغم این ناله های مظلومانه، در اسلامی بودن جامعه ی ولایت نباید شک و تردیدی بخود راه داد. پس از 35 سال، کوششی به عبث خواهد بود اگر بخواهیم به انکار این واقعیت بپردازیم. وضع موجود، یکی از تاریک ترین دوران در تاریخ، ناشی از حکومت اسلام است. این ساختار و یا جهان بینی سیاسی نیست که در بوته آزمایش قرار گرفته است بلکه دین مبین اسلام است.

19

درست است. "جامعه ی اسلامی " در منطق دیالکتیک ماتریالیستی محلی از اعراب ندارد.  چرا که دیالکتیک ماتریالیسم هرگز مرحله ای از تکامل جامعه را به اسلام بعنوان یک دوران تاریخی در غنای نیروهای تولیدی، اختصاص نداده است. اما این سبب نشود که مارکسیست ها بر تقدم زندگی مادی بر نظام باورها و ارزش ها، اصرار نورزند و جامعه ی اسلامی را اساسا یک جامعه ی سرمایه داری نخوانند و منافع مادی را انگیزه ی اصلی حفظ و نگاهداری حکومت اسلامی، ندانند. اندیشمندان برجسته ای، مثل ماکسیم رادینسون سخت کوشیده اند که نشان دهند آئین اسلام  با  روابط سرمایه داری خصومتی ندارد و مالکیت و بهره ور ی از آنرا مورد تایید و تصدیق قرار داده است. و در نتیجه، خصومت و ستیز بین رو بنای کهنه و پوسیده، ایستا و واپسگرا  با نظامی پویا در تغییر و پویایی دایم و همیشگی، انکار میکند. روایت رادینسون البته زمانی میتواند مصداق داشته باشد که دین کمند قدرت را در دست نگرفته و تنها یکی از عناصر سازنده فرهنگ و راه روش زندگی جامعه بشمار رود. اما، زمانی که دین بر مسند قدرت جلوس مینماید، سلطه بر افکند و تضاد ها و تفاوت های طبقاتی را در درون "امت " تحلیل میبرد و غنی و فقیر، سرمایه دار و کارگر را با هم آشتی میدهد. چون، احکام قرآنی مثل تسلیم و اطاعت، و یا حجاب و جدایی جنسیت ها،  فقیر و غنی نمی شناسد. احکام اسلامی در پی یکسان سازی و همرنگ نمودن جامعه است. اگر حکمرانان خود بزرگترین سرمایه دار اند، بدان معنا نیست که جامعه سرمایه داری ست. چون سرمایه داری تنها یک نظام تولیدی نیست، سرمایه داری فرهنگ هم هست، ارائه دهنده شناختی از انسان بعنوان یک موجود خرد ورز و آزاد نیز هست.

فیروز نجومی

Firoz Nodjomi

fmonjem@gmail.com

firoznodjomi.blogpost.com

rowshanai.org