مسعود مصاحب: از همکاری با جمهوری اسلامی در وین تا بازداشت خاموش در اوین

080219A_top.jpgپروانه معصومی - ایران وایر

روزنامه «اشتاندارد»، چاپ اتریش روز چهارشنبه خبر از دستگیری و بازداشت «مسعود مُصاحب» داد. بنا به گزارش این روزنامه چپ‌گرای چاپ وین، او از ژانویه سال ۲۰۱۹ در تهران بازداشت و به زندان اوین منتقل شده است. اشتاندارد مسعود مصاحب را دبیرکل «انجمن دوستی اتریش و ایران» معرفی کرده است.

حالا با گذشت بیش از هفت ماه از بازداشت مصاحب و انتقالش به زندان «اوین»، «پیتر گوشل‌باوور»، ‌سخن‎گوی وزارت خارجه اتریش ادعا کرده که دولت این کشور اروپایی از ایران خواسته است مسعود مصاحب را آزاد کند.

روزنامه اشتاندارد به عنوان یک رسانه همیشه منتقد، در گزارش خود نوشته است: «زمان زیادی نمی‌گذرد از وقتی که اتریش سعی می‌کرد واسطه‌ای برای ایران و اروپا باشد. اما اتریش قادر نیست به شهروندان خود که در ایران زندانی شده‌‌اند، کمک کند.»

در این گزارش به نام یک ایرانی اتریشی دیگر هم اشاره شده است؛ «کامران قادری» که در سال ۲۰۱۶ در ایران دستگیر شد. قادری عضو یک هیات تجاری اتریشی بود که به همراه «هاینز فیشر»، رییس‌جمهوری این کشور به ایران آمدند. در آن دوره و در پی توافق هسته‌ای با گروه کشورهای ۵+۱، دولت ایران بهبود روابط تجاری تهران با جهان را از اولویت‌های خود قرار داده بود.

همکاری کامران با ایران اما به سال‌ها پیش‌تر بازمی‌گردد. او ریاست شرکتی اتریشی به نام «آوانوک» را برعهده داشت که در زمینه مدیریت و مشاوره امور اقتصادی و صنعتی فعالیت می‌کرد. در عین حال، او بیش از ۱۷ سال بود که با صنعت بانکی ایران ارتباط داشت. این شرکت کار به روز رسانی سامانه‌های «بانک تجارت» را هم انجام می‌داد.

به گفته خانواده کامران قادری، بخش اعظم سامانه‌های امنیت بانکی ایران را او به این کشور فروخته است. این شرکت همکاری نزدیکی با «شرکت سینا پردازش» در ایران به مدیریت «کامبیز قادری»، برادر کامران داشت و از طریق آن، فن‌آوری پیش‌رفته امضای دیجیتال را از ایران به کشورهایی هم چون جاماییکا، کامرون، زیمبابوه و بوتان صادر می‌کرد.

وزارت خارجه اتریش طی تمام این سال‌ها از «هاریکا قادری»، همسر کامران یک درخواست داشت؛ سکوت.

حالا پس از هفت ماه از دستگیری مسعود مصاحب، وزارت خارجه اتریش به عنوان یکی از مهم‌ترین هم‌پیمان‌های اروپایی ایران، سکوت خود را شکسته است. سخن‌گوی وزارت خارجه اتریش به خبرگزاری فرانسه گفته است: «آلکساندر شالن‌برگ،‌ وزیر خارجه اتریش درباره آقای مصاحب با همتای ایرانی خود‌ مکاتباتی داشته و سفارت اتریش در تهران فعالانه در حال پی‎گیری این مساله است.»

مسعود مصاحب یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال ناشناخته‌ترین ایرانیان ساکن شهر وین بود. او شجره‌نامه درخشانی دارد. پدرش، «غلامحسین مصاحب» نویسنده کتاب «دایره‌المعارف مصاحب» و بنیان‏گذار ریاضیات نوین است. غلامحسین مصاحب خواهری داشت به نام «شمس‌الملوک مصاحب» که شاعر بود و نویسنده و مترجم و البته از نخستین سناتورهای زن مجلس سنای ایران. پدر آن‌ها هم دکتر«محمدعلی مصاحب»، ادیب و سیاست‎مدار سرشناس ایران بود.

مسعود مصاحب اما پیش از انقلاب و در سال ۱۹۶۵ به اتریش رفت. ۱۰ سال بعد دکترای مهندسی مکانیک خود را از «دانشگاه فنی وین» (TU Wien) گرفت. مصاحب سال ۱۹۸۰ شهروندی این کشور را به دست آورد ولی ناگهان صاحب روابطی بسیار نزدیک با سفارت جمهوری اسلامی در وین شد به شکلی که پس از پایان جنگ و بیش از ۲۰ سال با صنعت هواپیمایی ایران همکاری داشت. ارسال قطعات هواپیماهای مسافربری و همین‌طور تجهیزات مخابراتی از اروپا به ایران، یکی از فعالیت‌های اقتصادی مسعود مصاحب و جمهوری اسلامی ایران بود.

اما مدتی از دایره فعالیت‌هایش کم شد. او یکی از نزدیک‌ترین مردان به «بقاالله وثوق» به حساب می‌آمد. جولای سال ۲۰۱۰ میلادی، پلیس اتریش خبر ترور وثوق را تایید کرد. وثوق مدیر شرکت اتریشی «سراگ»(Cerag) بود که به ایران و به ویژه برای پروژه‌های نفتی «پارس» و «عسلویه» قطعات ارسال می‌کرد.

پلیس اتریش اعلام کرد ضارب شخصی بوده است به نام «صمد» که پیش‌تر به اتهام قاچاق مواد مخدر به زندان افتاده بود. صمد پس از تیراندازی به بقاالله وثوق، با اداره پلیس تماس گرفت و خودش را تسلیم کرد. هرگز مشخص نشد انگیزه‌ او از قتل رابط اقتصادی ایران و اتریش چه بوده است اما شرکت سراگ قرار بود پس از وضع تحریم‌های اروپا علیه ایران، مورد تحقیق قرار بگیرد.

خبرگزاری «فارس» که وابسته به سپاه پاسداران است، در گزارشی که پس از قتل بقاالله وثوق منتشر کرد، نوشت: «يك مقام دولت اتريش گفته است که شركت سراگ دو سال پيش حكم توقف فعاليت‌های خود را از دادگاه دريافت كرد اما هيچ گاه در صدد اجرای اين حكم برنيامد.»

در همین گزارش به نقل از «دیلی تلگراف» آمده بود: «يك ديپلمات غربی، وين را يكی از نقاط مورد توجه ايران برای دور زدن تحريم‌ها دانسته و گفته وقتی بحث اجرای تحريم‎ها مطرح مي‌شود، بايد گفت وين در اين خصوص با ضعف مواجه است.»

پس از قتل مشکوک وثوق به دست یک ایرانی، مدتی مسعود مصاحب به سایه رفت. هرچند تمام مراوده‌های اجتماعی و اقتصادی او با ایرانیان، صرفا به روابطش با سفارت جمهوری اسلامی مختص می‌شد اما همین مرگ یک دوست قدیمی، او را چند ماهی عزلت‌نشین کرد.

مسعود مصاحب پیش از این در سال ۱۹۹۱، با همکاری «آلویس موک»، وزیر خارجه اتریش و «علی‎اکبر ولایتی» همتای وقت او در ایران، انجمن دوستی ایران و اتریش را راه‌اندازی کرد. این انجمن یکی از سلسله نهادهایی است که در شهر وین با سفارت جمهوری اسلامی ایران رابطه و همکاری نزدیکی دارد.

در سایت رسمی همین انجمن می‌خوانیم: «هدف اصلی انجمن دوستی اتریش و ایران، ارتقا روابط دوجانبه بین جمهوری اتریش و جمهوری اسلامی ایران در تمامی زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، حقوق بشر، علمی و ورزشی است. اما تمرکز اصلی بر توسعه روابط اقتصادی بین دو کشور قرار گرفته و ÖIG می‌کوشد با همکاری نزدیک با اتاق اقتصادی اتریش و دفتر تجارت خارجی تهران، همکاری‌های دو کشور را افزایش دهد.»

روزنامه اشتاندارد در بخشی از گزارش خود به همین روابط مسعود مصاحب اشاره می‌کند: «آن‌چه شگفت‌انگیز است، این‌که او بیش از یک ربع قرن به روابط سیاسی و اقتصادی ایران و اتریش کمک کرده بود.»

همین روزنامه چاپ وین مدعی شده که مسعود مصاحب به همراه هیاتی از مدیران شرکت «مد آسترون» به ایران سفر کرده بود که بازداشت شد. این شرکت، یک مجموعه اقتصادی چند تابعیتی است. بخشی از سهام آن در اختیار اتریش و بخشی دیگر در اختیار روسیه است.

روزنامه «Die presse» چاپ اتریش در مورد دایره فعالیت‌های این شرکت می‌نویسد: «مد آسترون یک مرکز تحقیقاتی اتریشی در زمینه اشعه درمانی است. این مرکز به تازگی شعبه‌ای در نزدیکی تهران دایر کرده بود.»
طبق ادعای نزدیکان مسعود مصاحب در انجمن ایران و اتریش، او طی سال‌های اخیر تلاش داشت فعالیت‌های این شرکت را به درخواست جمهوری اسلامی در ایران گسترش دهد. او البته هرگز در مورد نوع فعالیت‌های مد آسترون در ایران توضیحی شفاف به اطرافیانش نداده بود.

حالا سخن‎گوی وزارت خارجه اتریش گفته است: «هیچ اتهام رسمی علیه این فرد مطرح نشده و علت بازداشت آقای مصاحب مشخص نیست.»
اما او این جملات را هفت ماه پس از بازداشت مصاحب به زبان آورده است. طی این مدت، وین بیش از دو بار میزبان رسمی مذاکرات وزارت خارجه ایران و نمایندگان وزارت خارجه اتحادیه اروپا بوده است. دست کم در تابستان امسال، یعنی در روزهای چهارم تیر و ششم مرداد، «عباس عراقچی»، معاون وزیر خارجه ایران برای شرکت در«نشست کمیسیون مشترک برجام» یا «گروه ۴+۱» و هم‎چنین «نشست فوق‌العاده کشورهای باقی‌مانده در برجام»، به پایتخت اتریش سفر کرده است.

اشتاندارد در گزارش خود از تماس مکرر خانواده مصاحب با وزارت خارجه و دولت اتریش خبر داده و نوشته است: «سیاست "دیپلماسی خاموش " سیاست‎مداران اتریش هم‌چنان در قبال ایران ادامه دارد و هیچ نتیجه‌ای نداده است.»

خانم «گودرون هارر»، سردبیر بخش خاورمیانه روزنامه اشتاندارد، استاد علوم سیاسی دانشگاه وین و کارشناس امور هسته‌ای خاورمیانه در مورد بازداشت مسعود مصاحب نوشته است: «ایران هر روز بیش از دیروز وجهه خود را خراب می‌‌کند. اگر به صورت رسمی یا غیررسمی می‌خواهید با ایران همکاری داشته باشید، به یاد آورید که ایران شهروندان دو تابعیتی را دستگیر می‌کند. حکومت ایران به تابعیت دوم اهمیتی نمی‌دهد و ساده‌ترین راه برای این‌که جان خود را به مخاطره نیاندازید، این است که هرگز به ایران سفر نکنید.»

منبع:ایران وایر


فهرست مطالب  در سایت پژواک ایران