یک قهرمان در همه‌حال باید احساس سرداری کند
محمودرضا گران
منصور مهدی‌زاده را همۀ اهالی خانواده ورزش می‌شناسند. شخصیت، ادب، متانت و بی‌نیازی‌اش را بسیارانی از نزدیک دیده‌اند و می‌دانند که مهدی‌زاده دارندۀ سه مدال قهرمانی‌جهان و مرد بدشانس المپیک ۱۹۶۴ توکیو -که نفرات اول و دوم را شکست داد و با نفر سوم مساوی کرد اما خودش در جایگاه چهارمی ایستاد- اهل مماشات نیست و حرف حق می‌زند. مهدی‌زاده معتقد است: یک قهرمان، در همه‌حال باید احساس سرداری کند.
علی اشکانی سرمربی جوان تیم‌ملی کشتی‌فرنگی در آستانۀ ۴۰سالگی است. او از رده‌های سنی نوجوانان تا بزرگسالان همۀ مدارج ترقی را پشت‌سر گذاشته و نایب‌قهرمان سال ۲۰۰۵ دنیاست. اشکانی با کارنامه‌ای قابل‌دفاع در رده‌های سنی پایه، عهده‌دار مسئولیت بزرگی شده‌است با این‌حال او گاهی فراموش می‌کند که نقش یک سرمربی آگاه و فهیم، صرفا بیان مسائل فنی نیست. یک سرمربی به‌ویژه در مواجه با شاگردان کم‌تجربه‌تر خود می‌باید که علاوه بر اقتدار، در حکم پدری دلسوز باشد و همراهی غمخوار. سه‌هفته از برگزاری مسابقات بین‌المللی گرجستان می‌گذرد و کاری‌است دشوار که از علی‌اکبر حیدری بنویسم. او که استعداد درخشان‌اش را از یک‌ونیم‌سال پیش و با پیروزی مقابل مهدی‌علی‌یاری در جام باشگاه‌های‌جهان نشان داده‌بود، در این مدت کمترین توجهی را متوجه خود ندید. همۀ نگاه‌ها زمانی به‌طرف او جلب‌شد که سیدمصطفی صالحی‌زاده ملی‌پوش سال‌گذشته ایران در رقابت‌های قهرمانی‌جهان پاریس و قهرمان مقتدر آسیا، ظاهرا به‌دلیل مثبت‌شدن تست دوپینگ‌اش از حضور در مرحله‌نهایی مسابقات انتخابی تیم‌ملی محروم‌شد و اینجا بود که زنگ‌خطر به‌صدا درآمد. علی‌اکبر حیدری به‌عنوان نفر پشت‌سر صالحی‌زاده حالا دیده شد و اعزام‌اش به تورنمنت گرجستان در دستور کار قرارگرفت.
آنهایی‌که رویدادهای کشتی‌فرنگی دنیا را تعقیب می‌کنند می‌دانند که گرجستانی‌ها در چند سال اخیر، بیشترین جهش را در جهان‌کشتی داشته‌اند. قهرمانی‌های پیاپی این کشور در رده‌سنی جوانان در جهان و نیز قهرمانی اروپا در رده زیر ۲۳سال، همگی حاصل یک کار هدفمند و حساب‌شده است. در وزن ۹۷کیلوگرم گرجی‌ها علاوه بر ریواز نادارش‌ویلی مشهور -با اندامی کم‌نظیر- و نفرسوم جهان، چند مهرۀ کارآمد و جوان دارند که جملگی آینده‌دار و قدرتمند هستند. در دور اول تورنمنت تفلیس، وقتی علی‌اکبر حیدری نماینده کم‌تجربۀ ما به مصاف گئورگی مِلیا رفت مشخص بود که کمترین توجهی به پیشینۀ این حریف در دستور کار قرار نگرفته‌است. ملیا دوسال پیش در ماکون فرانسه قهرمان‌جوانان‌دنیا شده‌بود و از همان‌زمان می‌شد فهمید که ستاره‌ای دیگر در آسمان گرجستانی‌ها، شروع به درخشش کرده‌است اما در تفلیس۲۰۱۸، هیچ‌کس نبود تا نسخه‌ای مجرب به‌دست حیدری بدهد. هیچ‌کس نبود تا به او بگوید این حریف خوش‌فیزیک اما کم‌نفس، حتی با دراختیار داشتن یک‌دست، دوکت‌سالتو را اجرا می‌کند و بنابراین وقتی به او می‌چسبی، نباید اجازه دهی تا حریف با گرفتن یک‌دست و دودست، اختیار میدان را به‌دست بگیرد. در ادامه هم حیدری درست مثل انسان تشنه‌ای که در کویر، به‌دنبال یک‌قطره آب باشد اما آدرسی نداشته‌باشد، نهایت تلاش‌اش را کرد تا با بردن دست‌راست به زیرکتف حریف، او را بگیرد اما این درست دامی‌بود که حریف پهن کرده‌بود و دیدیم هربار، تمام تلاش‌وکوشش حیدری را با بدلکاری‌اش بی‌اثر گذاشت و با زرنگی ۱-۷ برنده شد. این مسابقه نقطۀ اوج عدم‌تدبیر کوچینگ تیم ایران بود که از قبل هیچ‌کار و طرحی را پی‌ریزی نکرده‌بودند اما تأسف اینجا بود که در لحظاتی سخت‌وحساس، به‌جای روحیه‌دادن به کشتی‌گیری که در ضربان بالا، تمام سعی‌اش را کرده و به در بسته خورده، با حالتی تمسخرآمیز گفتند: «تو دیگه کی هستی؟ پیش‌انداز بلد نیستی؟» و وقتی امتیاز هفتم مقابل نام ملیا ثبت شد علی اشکانی با خشمی کنترل‌نشده علنا فحاشی کرد و آب پاکی ریخت بر هرچه اعتبار و آبرو. (۱)
سال ۱۹۹۳ رقابت‌های قهرمانی‌جهان در تورنتو کانادا برگزار شد. در فینال مسابقات و در وزن ۵۲کیلوگرم غلامرضا محمدی مقابل اعجوبه‌ای چون والنتین یوردانوف بلغاری شکست خورد و مدال نقره گرفت. پس از پایان آن مسابقه و نیز در زمان برگزاری رقابت‌های وزن ۴۸کیلوگرم و شکست نادر رحمتی، سرمربی وقت تیم‌ملی استادمنصور برزگر، فحاشی کرد و این از چشم‌وگوش تیزبین یک خبرنگار باشعور و مطلع دور نماند. جهانگیر کوثری در بازگشت به تهران و علی‌رغم توصیۀ بسیاری از همکاران پیشکسوت رسانه‌ای که برحذرش می‌داشتند از عواقب درافتادن با برزگر قدرقدرت آن سال‌ها، یک‌قدم فراتر از مرزهای تهور و شجاعت در پرتیراژترین روزنامه وقت نوشت: مُرده‌شور آن مدال‌ومقامی را ببرد که بخواهد با فحاشی به‌دست آید.
(۱) لینک مسابقه علی‌اکبر حیدری- گئورگی ملیا:
منبع:پژواک ایران
