آقایان پیر و سیر، از زمان بازنشستگیتان هم گذشته
محمودرضا گران
منبع:پژواک ایران
آقایان پیر و سیر، از زمان بازنشستگیتان هم گذشته
مسابقات کشتیفرنگی قهرمانیاروپا در شهر کاسپیسک روسیه، مطابق انتظار با برگزاری مطلوب کشور میزبان، در شرایطی درحال برگزاری است که شبکه ورزش سیمایمیلی، بدون پرداخت وجهی، با کلی منت بر سر «بینندگان عزیز» مسابقات فینال را پخش کرد با گزارشگری غلامعلی پیرایرانی و هادی عامل. واقعیت ایناست که مقالهنگاری و نقدکردن پیرایرانی عذابی است دردناک. پیرایرانی که پیشتر در رادیوورزش جانِ شنونده را میگرفت و حین گزارش، مهمترین کار و مسئولیتاش که اعلام نتیجه مسابقه بود را نمیگفت، حالا با تکرار عبارت «بههرحال» روی اعصاب رژه میرود درحالیکه بهنظر میرسد او معنای آنچه میگوید را نمیداند و کسی هم پیدا نمیشود تا اینرا بهیادش بیاورد. پیرایرانی هنوز متوجه نیست که در یک جمله نمیشود از دو قید تکرار استفاده کرد و مثلا در ابتدا با «احتمالا» شروع کرد اما در آخر جمله نتیجه گرفت و گفت «یقینا». مردی که مطلقا - این واژه آگاهانه و انتخاب شده است- مطلقا هیچ علاقه و اشتیاقی به "خود کشتی" ندارد و اینرا بهراحتی میشود در طرز تلفظ غلط اسامی و بهرهبردنش از "صنعت ماستمالیزاسیون"، بهکار نبردن نام فنون، عدم آگاهی و اشرافاش بر سادهترین تغییرات داوری و ... مشاهده کرد. پیرایرانی همچون اسلافاش -یکی مثل علیاکبر محمدیبقاء که رشته اصلیاش کاراته بود و یا رضا جاودانی که هیچ سررشتهای از کشتی نداشت اما ۱۰سال برنامه هفتگی داشت در شبکه سه سیما- فقط کشتی را برای دیدهشدن در سیمایمیلی میخواهند و بس. هیچ تلاشی برای افزودن دانش خود نمیکنند و چون با مقامات بالادستی سیما، ساختوپاخت کردهاند، نیازی نمیبینند کوششی برای ارتقاء سطح کیفی کار خود انجام دهند و چون وقاحتی فراتر از تصور دارند و خانواده کشتی را «جیگر» فرضمیکنند، به انتقادها هیچ وقعی نمیگذارند، سهلاست که آنها را بهچیزی نگیرند
هادی عامل اما اگرچه بهقول و گفتۀ خودش، میان مردم بسیارمحبوب است -و اینرا هربار به نگارنده یادآوری میکند در مسابقات قهرمانیجهان، زمانیکه ۸-۷ نفر از تماشاگران ناماش را یکصدا فریاد میزنند- اما واقعیت ایناست که او مدتهاست تمام شدهاست. نوستالژیک بودن یا نبودناش در نزد عدهای -چه زیاد و چه کم- دلیل نمیشود چراکه در تمام ۲۵ سال گذشته، او اصلیترین و در واقع تنها گزارشگر سیما بوده و فرصتی به دیگران داده نشده تا امروز و مثل فوتبال و بسکتبال بشود با مقایسه، اندازهها را سنجید. او که مردیاست مهربان، خوشمشرب و خونگرم -و باید اینرا جدای از کارش در جای دیگری ارزشگذاری کرد- درحین گزارش مسابقات قهرمانیاروپا مرتکب اشتباهاتی شد که فقط چند نمونه را ذکر میکنیم با این توضیح که نگارنده بیننده تمام گزارشها نبودهاست:
حین گزارش مسابقه وزن ۸۷کیلوگرم، هادی عامل اصلا دنیس کودلا از آلمان را نشناخت در حالیکه این کشتیگیر آلمانی نفر سوم المپیکریو و نایبقهرمان سال پیش جهان است که در المپیکریو توفیق پیروزی مقابل حبیباله اخلاقی را داشت و در جهانی پاریس هم حسین نوری را برد! جالب اینجاست آقای عامل در هر دو میدان حضور داشتهاست! ایسلام عباساف آذری از جمله استعدادهای خوب کشتی دنیاست که در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ بسیار درخشید. ابتدا در مسابقات جوانانجهان، با فاصلهای فراوان از رقبا مدال طلا گرفت و چندماه بعد وقتی جمشید خیرآبادی به او اعتماد کرد، نخستین قهرمانی تاریخ جمهوریآذربایجان در جامجهانی تهران بهدست آمد. عباساف در تهران با پیروزی ضربهفنیاش مقابل داوید چاکوتادزه روس، سببساز پیروزی میلمیمتری آذریها شد و حسابی گردوخاک بهپا کرد اما شاید بهدلیل اینکه خیرآبادی هیچ فرصتی به این کشتیگیر نداد تا برابر سامان طهماسبی در مسابقه انتخابی شرکت کند، بهاصطلاح از نفسافتاد و حالا هم حضوری کجدار و مریز در صحنه دارد. هادی عامل او را بهدرستی معرفی نکرد و چندبار بهاشتباه عباس عباساف نامید و دارنده مدال جواناندنیا در سال ۲۰۱۶ که صحیح نیست. عباساف اگرچه از نظرسنی برایش مقدور بود اما در مسابقات جهانی جوانان در ماکون فرانسه حضور نداشت. ریضا کایالپ پهلوان با اخلاق و مودب ترکیه همچون کفرابلیس برای همه علاقمندان کشتی آشناست اما عامل او را هم ناقص معرفی کرد: «کایالپ در تمام ۹دوره حضورش در بازیهای المپیک و جهانی، صاحب مدال شده» و این البته اشتباهاست. کایالپ در نخستین حضورش در بازیهای المپیک ۲۰۰۸ پکن در ۲۰سالگی نصیبی از موفقیت نبرد و بیمدال ماند. عامل در قسمتی دیگر اشاره میکند بهاینکه: «کایالپ ۵-۴ بار هم قهرمان اروپا شدهاست اما چون عناوین المپیکوجهانی او بیشتراست، ما دیگر به عناوین او در تورنمنتهای معتبر اشاره نمیکنیم که طولانی هست». اینهم از عجایب است که کایالپ برای کسب هشتمین قهرمانیاش در اروپا میجنگد اما جناب گزارشگر این مهم را بهیاد نمیآورد. در وزن ۷۲ کیلوگرم، کاتاگارا از مولداوی، حریف سرسخت محمدعلی گرایی در رقابتهای جهانی پاریس، در حد یک اشاره هم ذکرش بهمیان آوردهنشد. مسابقه گرایی - کاتاگارا یکی از تماشاییترین مسابقات برگزارشده در سال ۲۰۱۷ بود. در گزارش ردهبندی وزن ۸۲ کیلوگرم هادی عامل، شابان دونات سرمربی ترکتبار تیمملی جمهوریآذربایجان را شعباناف معرفی کرد. اگر هیجان پخشزنده برای جوانی تازهکار موجب چنین اشتباهی میشد قابل چشمپوشی میبود. در دیدار نهایی این وزن، گزارشگر باتجربه سیما ماکسیم مانوکیان ارمنی را معرفی کرد که قهرمان دنیاست اما هیچ اشارهای به برد او مقابل یوسف قادریان نکرد ضمن اینکه به نایبقهرمانی ویکتور ساسانووسکی از بلاروس در مسابقات جهانی ۲۰۱۵ لاسوگاس هم توجهی نشان نداد. در وگاس و در مسابقه نیمهنهایی یوسف قادریان ۰-۳ مقابل او پیش بود که در ۲۰ ثانیه پایانی ۳-۳ شکستخورد. نام حریف برندۀ آرتور الکسانیان ارمنی در فینال مسابقات جهانی ۲۰۱۳ بوداپست «مِلگینی» از روسیه نبود. نام صحیح او نیکیتا مِلنیکوف است که یکبار دیگر در دیدارنهایی دوسال پیش قهرمانیاروپا توفیق تکرار آن پیروزی را بهدست آورد اما درنهایت و در عین شگفتی، راهی بازیهای المپیک ریو نشد. بالاژ کیس مجاری در سال ۲۰۱۳ در وزن ۹۶کیلوگرم مبارزه کرد و امیر علیاکبری در ۱۲۰ کیلو. هادی عامل در بوداپست حضور داشت اما درنهایت شگفتی گفت: «علیاکبری موفقشد تا در بوداپست بالاژ کیس را شکست بدهد.» عامل حدودا ۱۰دقیقه پیشتر، بهیاد داشت که آرتور الکسانیان در سال ۲۰۱۳، مهدی علییاری را شکست داده اما اینکه چطور در این فاصله کوتاه و برای یک وزن، دو نماینده ایرانی میشناسد، صرفا نشان از پیری نیست شاید مشکل از سیری است. مسابقات کشتیفرنگی اروپا بهپایان رسید اما در عین شگفتی، شمارش ریزشمار امتیازها توسط دو گزارشگر صورت نگرفت و غلامعلی پیرایرانی، لبخند بر لب و همچون فاتحان، منّتی هم میگذارد که حین گزارش همکارش، شمار مدالها (!!) را جمع زدهاست. کاری که در هیچ جای دنیا نمیکنند و نامی جز تنبلی ندارد. توضیح اینکه در کشتی ریزشمار امتیازهای هر وزن، درنهایت تیمهای برتر را تعیین میکند
و اما نقدی بر شیوۀ "توصیف" هادی عامل؛ مخصوصا نمیگوئیم "تفسیر". آقای عامل حق دارد نوع کشتیگیری سعید عبدولی و یا دانیل کاتاگارا را دوستتر بدارد، حرفی نیست اما توصیفهای ایشان مبتنی بر شیوهای کارشناسی نیست و مشکل دقیقا همینجاست. اینکه شمار زیادی از خردسالان، نونهالان و نوجوانان از طریق تلویزیون کشتی را تماشا میکنند و یاد میگیرند اما چیزی جز سطحینگری و ابتذال نمیآموزند. اگر در یک تحلیل کلی، برای کشتیفرنگی در حالتهای دفاعی، تهاجمی و با گاردهای موافق و مخالف، ۸کلاس متفاوت قائل شویم، دانیل کاتاگارای چپگارد نیمی از این کلاسها را یا اصلا نمیداند و یا قابلیت بسیار پائینی را ارائه میکند و لاجرم او قابلیت تغییرتاکتیک در آن کلاسهای فنی را ندارد. در طراحی حمله، او اتکایی بهشدت زیاد به دست گارد خود دارد و اگر بتواند این دست را به زیرکتف حریف ببرد، به اتکای قدرتبدنی فراوان و میل و اشتیاقاش به پیروزی، معمولا رقبای متوسط را گیر میاندازد و با خارجکردن پایشان از تشک و یا از نفسانداختن، کار را یکسره میکند. اگر حریفی همچون یوری لومادزه گرجستانی و باشعور پیدا شود و با قابلیتهای تاکتیکی خود این مسیر را مسدود کند، آنگاه آثار ناتوانی و در واقع عدمِ امکانِ تاکتیکی برای تغییر روند مسابقه، در سیمای کاتاگارا پدیدار میشود. هادی عامل در سراسر سه دقیقه نخست مبارزه کاتاگارا- لومادزه با اشتیاقی فراوان ۶پوئن عقبافتادگی کاتاگارا را یادآوری میکرد و اینکه با شجاعتوجنگندگی توانسته این عقبافتادگی را جبران کند و حریف را خسته. در ابتدای سهدقیقه دوم اما مشخص شد که بهاصطلاح "کُت بر تن چه کسیاست" و دقیقا زمانی که بهنظر میرسید کار لومادزه تمام شده، او با درک و توانایی در تحلیل لحظهای موقعیت، بازهم در اوج کارکردن دستهای کاتاگارا، توانست با سرزیربغل از چپ، کمرگیری و سوبلس، از بالا حریف را سرنگون کند و بلافاصله با سالتوبارانداز نهایتا ۶-۱۵ برنده شود. کشتیگیرانی از جنس دانیل کاتاگارا و سعید عبدولی مطمئنا بهدلیل برخورداری از زور فراوان، نفس چاق و اعتمادبهنفس چشمگیر، میتوانند بر رقبای متوسط غلبه کنند اما اینکار را هرگز در برابر رقبایی با کلاس ممتاز، نمیتوانند. هادی عامل یکی از اصلیترین عواملِ تکثیرِ برداشتی غلط در جامعه بوده و بارها به «ناداوری» در کشتیهای عبدولی اشاره کردهاست اما هیچگاه به اصلیترین دلیل شکستهای او برابر هیونوو کیم، مارک مادسن، رومن ولاسوف و ویکتور نِمِس اشارهای نکردهاست. عبدولی اگر با همین روند ادامه بدهد مقابل رقبای نامبرده، حتی اگر در وسط شهر زادگاه خود و با حمایت انبوه تماشاگر مسابقه بدهد، ممکننیست تا برنده بیرون بیاید همچنانکه دانیل کاتاگارای مولداویایی که در نخستین حضور جهانیاش در ۲۱سالگی به مدال نقره دنیا رسید، دیگر هرگز رنگ چنین توفیقی را نخواهد دید چراکه «دستخوانی» از کشتیگیرانی که فاقد شناخت از کلاسهایفنی مختلف و تاکتیکهای متنوع هستند، برای رقبای باکلاس و مربیان کارآزموده، آسان است. در پایان، اشارهای هم به ورودهای بعضا نادقیق آقای عامل به داوری داریم. در همین مسابقه زمانیکه لومادزه در حال اجرای فن سوبلس -در تایماول- بود، کاتاگارا بهخطا پای حریف را گرفت. داور وسط جوان آذری -عاصیف شیرالیف- بهدرستی ۴پوئن اجرای فن بهاضافه ۲پوئن و اخطار را اعلام کرد اما هادی عامل اعتقاد داشت که: «چون فن در خاک بوده، بنابراین در ادامه، باید باز هم کشتی در خاک باشد اما نظر داوران اینچنین نیست». اشتباهی چنین فاحش از گزارشگری که به تمام دنیا -نه یکبار و دوبار بلکه بارها- صرفا بهعنوان "گزارشگر" سفر کردهاست، قابل قبولنیست چراکه این مورد، بهصراحت در مقررات داوری ذکر شده و مطلقا در حوزهای قرار نمیگیرد که «نظر داوران» خوانده شود. اگر فدراسیون کشتی ایران و شخص رسول خادم در سالهای گذشته و همزمان با افزایش سرعت اینترنت، امکان راهاندازی بخشی مختص به پخش زنده/ ضبطشده مسابقات مهم کشتی در جهان را در وبسایت رسمی فدراسیون فراهم میکردند، ضمن انجام خدمتی بزرگ به خانواده کشتی، فرصتی برای بروز استعدادهای گزارشگری و کارشناسی کشتی هم فراهم میشد. کاری که اگر امروز در دستورکار قرار نگیرد، ضرری بزرگتر در آینده، گریبانگیر ورزش ملی ما خواهد شد
منبع:پژواک ایران فهرست مطالب محمودرضا گران در سایت پژواک ایران * درد بیدرمان ندانستن [2020 May] |