حلقۀ گم‌شده‌ی کشتی ایران؛ جوانان زیر ۲۳سال
محمودرضا گران
مسابقات انتخابی مرحله‌ی اول تیم‌های ملی کشتی‌فرنگی و آزاد، درس‌هایی مهم برای کشتی ایران داشت. استقبال پرشور مردم در سالن پیر پارک‌شهر، یادآور روزهایی بود که جمعیتی مشتاق و علاقمند، به نبرد مردانی می‌نشستند که حالا دیگر کمتر نشانی از آنها به‌چشم می‌آید. روزگاری نه‌چندان دور وقتی مدعیان وزن ۵۷کیلوگرم پا به صحنه رقابت می‌گذاشتند، از فرط تقابل نزدیک و حساسیت کشتی‌ها، نمی‌شد پلک برهم گذاشت و یا سالن را برای نوشیدن یک استکان چای ترک کرد. عسکری محمدیان، سیاوش نوری، بهروز سلطانی، جلیل جهانشاهی، علی‌اکبر دودانگه، محمد ذوالفقاری، رضا پهلوان‌زاده، محمود حسن‌نیا، مجتبی حسین‌پور، جانعلی خسرونژاد، سیدمحمد حسینیان و بعدتر اویس ملاح، محمد طلایی، سعید آذربایجانی، محمد برائتی، حسین کریمی، محمدعلی گنجابی، شهرام محمدی، علی بابایی‌جعفری، رضا عظیمی و نهایتا علیرضا دبیر در سالهای پایانی دهه ۶۰ و دهه ۷۰ آنچنان رقابت‌هایی سخت و دشوار را برگزار می‌کردند که تماشاگر را سیراب می‌کرد از نمایش فن و بند کشتی، از نمایش استواری، اصالت و روح بی‌شکستی، از غیرقابل پیش‌بینی بودن رقابت‌هایی که به‌ویژه از زمان شکل‌گیری مثلث اویس ملاح، اکبر دودانگه و محمد طلایی، وارد فازی بی‌تکرار شد و بعدها اگرچه می‌توانست با حضور علیرضا دبیر و مسعود مصطفی‌جوکار -با تولد اوزان ۵۸ و ۶۳کیلوگرم- شکل زیباتری بگیرد اما به‌هرحال این‌کار نشد که نشد
کشتی ما هیچ‌گاه در تمام سالهای نسبتا طولانی حضورش در بالاترین سطح مسابقات المپیک و قهرمانی‌جهان، دارای برنامه‌ای تدوین‌شده، مشخص و راهبردی برای رسیدن به هدف نبوده و نیست. به‌همین دلیل است که نمودار حرکتی این زیباترین ورزش جهان برای ما نموداری است پر از فراز و فرود؛ دقیقا در جاهایی که تصور می‌کردیم به فتح قله نزدیک شده‌ایم، با سر به عمق درّه سقوط کرده‌ایم و برعکس در جاهایی که تصور کرده‌ایم تا سقوط، فاصله‌ای نداریم، به‌ناگهان سر از سکوی اول درآورده‌ایم بدون اینکه در تمام این سال‌ها، از یک نقشه مسیر مدون، مشخص و هدفمند پیروی کنیم. استعدادهای کشتی ایران همچون گل‌هایی خودرو، شکوفا شده‌اند و کم نبوده‌اند البته استعدادهایی که اگر دستی به مهر و محبت و به‌موقع بر سر آنها کشیده می‌شد می‌توانستند در دنیا آقایی کنند. از دهه ۶۰ حمیدرضا مسعودنیا، محمود کدخدایی، الله‌مراد زرینی، ابوالفضل محرابی، زنده‌یاد کیومرث رجبی و حمید غفوریان هرکدام اقیانوسی بودند از استعداد و میل و اشتیاق به افتخارآفرینی که در چنبره‌ی بی‌محبتی‌ها، تمسخرکردن‌ها و استعدادسوزی‌های دستگاه ناجوانمرد ورزش ما، نیست و نابود شدند و پشت پرچین‌های فراموشی و نسیان، از یادها رفتند. بعدها هم جانعلی خسرونژاد، شیرزاد صدیقی، داود قنبری، فرزاد پاشایی، بهنام طیبی و رضا عظیمی در مقطعی که مازندرانی بودن "جرم" محسوب می‌شد، نادیده گرفته شدند همچنانکه بهمن میرزایی، احمد شکفته، فریدون قنبری، زنده‌یاد علیرضا (بابک) درویشی و شهاب قربانی به‌رغم برخورداری از استعدادی فراوان. کسانی که باید چشم می‌گشودند و این‌همه لیاقت و شایستگی را رصد می‌کردند، در روز روشن چشم بر این‌همه استحقاق و سزاواری بستند و کسانی را بر آنها ترجیح دادند که یک‌دهم‌شان مایه و جوهر بزرگی نداشتند
بازیهای المپیک لندن هنوز پایان یافته و نیافته، اردوی تیم‌های کشتی‌آزاد ایران برپا شده بود. گفته‌می‌شد رسول خادم به‌شدت از عدم کسب "مدال طلا" ناراحت است و به‌همین دلیل هم طرح تشکیل کارگاه‌های فنی را بلافاصله به‌مورد اجرا گذاشته است تا کمبودهای فنی و خلاء برخی اوزان را برطرف کند. اتفاقا این طرح در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴، به‌مدت ۳سال اجرا شد و بهره‌وری‌ِ فراوانی از خود برجای گذاشت. طرحی که بیشترین تعداد از کشتی‌گیران پشت خطمانده را در برمی‌گرفت و از رقابت‌های استانی، قهرمانی‌کشور، جوانان، لیگ و اُپن، بهترین‌ها را گلچین می‌کرد و به اردوها فرامی‌خواند. عزت‌اله اکبری، سیداحمد محمدی، محمدحسین محمدیان، علیرضا کریمی و نهایتا حسن یزدانی از جمله شاخص‌ترین مهره‌هایی بودند که وقتی کلاس‌های مقدماتی را در کارگاه‌های فنی گذراندند، صاحب آنچنان اعتمادبه‌نفسی شدند که می‌شد به‌راحتی تغییرات حاصل از حضور در این کارگاه‌ها را در آنان اندازه‌گیری کرد. با ورود به سطحی بالاتر در اردوهای موسوم به گل‌خانه‌ای، سطح فنی آنها ارتقاء یافته بود و به اندازه‌های المپیک و جهان می‌رسید اما شوربختانه این طرح، با همه‌‌ی کارایی‌اش و نیاز مبرم کشتی ما در سالهای بعد و در پیچ‌و‌خم افزایش رشته‌های سنتی و بانوان به فدراسیون کشتی -که شمار تیم‌های ملی را از ۶ تیم به ۲۲ تیم رساند- کم‌کم از یادها رفت
درد بزرگ امروز کشتی ایران، نبود جوانان بااستعداد نیست. این جوانان اگر مستعد نبودند و شایستگی نداشتند در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ دوسال پیاپی قهرمان دنیا نمی‌شدند اما گرفتاری اینجاست که به اندازه کافی رشدفنی نکرده‌اند، به اندازه لازم میدان ندیده‌اند و اگر هم احتمالا فرصت‌هایی داشته‌اند، فقط شرکت‌کننده بوده‌اند در تورنمنتی بین‌المللی بدون اینکه "متر و معیاری" برای ارزیابی خود در دست داشته باشند و نتیجه این می‌شود که به‌نظر می‌رسد سقف آرزوهای ایمان صادقی این‌است که دوست صمیمی حسن یزدانی قهرمان المپیک‌وجهان است و هم‌اتاقی‌اش! حسین شهبازی که مدال طلای جوانان جهان در سال ۲۰۱۵ را کسب کرده، در این سال‌ها به اندازه یک‌قدم رو به‌جلو برنداشته و چنین است وضعیت نوشیروان محبی که وقتی پارسال کمیل قاسمی را شکست داد و راهی پاریس شد، هیچ‌کس انتظار نداشت مقابل آلن زاسیف اوکراینی و داوید مودزمانش‌ویلی ازبکی گرجی‌الاصل شگفتی‌ساز شود وبرنده اما پس از بازگشت از فرانسه او یک‌ماه بعد مغلوب مودزمانش‌ویلی شد، سه ماه بعد به ولادیسلاو بائدسایف ۹۷کیلویی باخت، دو ماه پیش در مسابقات بین‌المللی اوکراین با غفلتی وحشتناک مقابل الکساندر خوتسیانیوسکی اوکراینی- که در مسابقات قهرمانی جهان تاشکند مغلوب کمیل قاسمی شده‌بود- سوبلس شد تا این قسمت از مسابقه‌اش، در زمره‌ی ویدئوهای پربازدید شبکه‌های اجتماعی شود و در رقابت‌های انتخابی مرحله اول، مقابل پرویز هادی هم شکستی دیگر را تجربه کرد آن‌هم در شرایطی که محبی دوسال است که بی‌وقفه در اردوهای تیم‌ملی حضور دارد و برعکس پرویز هادی -به استثنای یک اردو- دوسال است که حضور ندارد
از ابتدای سال ۲۰۱۵، اروپایی‌ها علی‌رغم برخورداری از رئیسی پیر و ازکارافتاده -زنو زنوف بلغاری- رقابت‌های قهرمانی اروپا برای گروه‌سنی زیر ۲۳سال را آغاز کردند و با پیگیری‌های مستمر، حتی توانستند این مسابقات را جهانی کنند و از سال گذشته که نخستین دوره مسابقات جهانی زیر ۲۳سالدنیا برگزار شد، کشتی ایران نتوانست در هر دو رشته فرنگی و آزاد، تیم‌هایی ساخته‌وپرداخته را مهیای حضور در ضیافتی جهانی کند. شوربختانه و علی‌رغم اینکه این مسابقات امسال هم در بخارست رومانی و در ماه نوامبر ۲۰۱۸ برنامه‌ریزی شده‌است، اما در ایران هیچ‌خبری از سازماندهی و تدارکات نیست. بی‌توجهی به رده‌سنی‌ای اینچنین مهم و حیاتی، به هدررفتن استعدادهایی منجر شده که درنهایت، به خالی‌شدن دست کشتی ما انجامیده. اگر درخشش معدود جوانانی که کمتر شناخته شده‌بودند و ابراز شایستگی کردند همچون احمد بذری، یونس امامی، باقر یخکشی و محمد رمضان‌پور را فاکتور بگیریم، نباید از یاد ببریم که اکثر کشتی‌گیرانی که امروز و در حدودسنی ۲۸ تا ۳۱ سالگی، بیشترین مقام‌های نخست رقابت‌های انتخابی مرحله اول تیم‌ملی را کسب کردند، جایی برای رشد و پیشرفت ندارند و نیاز است تا حتما توسط روان‌شناس متخصص ورزشی مورد بررسی قرارگیرند تا احیانا فقط به فکر "حضور" در تیم‌ملی نباشند، سقف‌ذهنی‌شان تا همین اندازه محدود نباشد و حتما برای کسب "مدال جهانی" آماده و مهیا شوند و چنانچه رسیدن به این مهم را در خود نمی‌بینند، جای خود را به جوانترها بدهند. اگر نگرانی‌ها برای بستن ترکیب تیم‌ملی تا جایی‌است که همه از خود می‌پرسند رضا یزدانی کی برمی‌گردد و حالا که سیداحمد محمدی با سقوطی آزاد، حتی سایه‌ای از روزهای اوج را به‌یاد نمی‌آورد، از گوشه‌وکنار شنیده می‌شود که با بند و تبصره‌ای او را به مسابقات مرحله نهایی برسانیم، همه‌وهمه نشان‌دهنده‌‌ی نادیده‌گرفتن استعدادهایی است که سالهاست وجود داشتند اما در "مسیر درستی" قرار نگرفتند. اگر علیرضا گودرزی، صابر خانجانی، علیرضا حاتمی، پیمان بیابانی، علی‌اصغر جبلی، جمال عبادی، حسین الیاسی، بهمن تیموری، رضا مظفری، علی مجرلو، حاتم علی‌اکبرزاده، شایان جلیل‌زاده، عبداله قمی و ده‌ها جوان مستعد دیگر که پیش‌تر ابراز شایستگی کرده‌اند، درست تحویل گرفته می‌شدند و در کارگاه‌های فنی، فرصت کسب آموزه‌های جدید را می‌یافتند، امروز کشتی ما تا این اندازه کاسه‌‌ی چه‌کنم به‌دست نمی‌گرفت و چراغ در دست در روز روشن، نگران جورکردن دو تیم برای حضور در بازیهای آسیایی جاکارتا و مهم‌تر رقابت‌های جهانی بوداپست نمی‌شد
منبع:پژواک ایران
