قیام ملی ۳۰ تیر، انگیزه های مذهبی و دینی نداشت
پرویز داورپناه

 
 
 
دستگاه دروغ و تزویر جمهوری اسلامی و ولایت فقیه می کوشد به مردم ایران تلقین کند که جنبش های تاریخ معاصر ایران نه ملی و میهنی و به منظور استقلال و آزادی بلکه ناشی از انگیزه های مذهبی و دینی بوده است.
این دارودسته ی بیوطن که از احساسات ملی ایرانیان به سختی وحشت دارند سالهاست که برای مقابله با آن به قلب بدیهیات تاریخ این کشور باستانی و تمدن آن مشغولند. آنان بدین منظور از جمله ادعا می کنند که ایرانیان پیش از حمله ی عرب دارای هویت و تمدنی نبوده اند؛ گویی سرزمین آباد و بزرگی که به زور شمشیر به دست مهاجمان عرب افتاد برای کسب هویت و دستیابی به فرهنگ و تمدن نزدیک به دوهزارسال منتظر ورود آنان از ریگزارهای خشک عربستان بود. به همین دلیل اینان بدون کم ترین شرمی سراسر تاریخ ملی ما را قلب و تحریف می کنند و می کوشند نشان دهند که بدون آنان نه ایرانی وجود داشته نه مبارزه ای برای استقلال و سربلندی آن!
"رهبر" آنان آقای خامنه ای در باره نهضت ملی شدن نفت می گوید:
"ماجرای نهضت ملی ایران را حقیقتا باید وابسته به آیت الله کاشانی دانست و باور داشت که هر حرکتی که مردم ما در آن زمان انجام می دادند، مانند دیگر حرکات آزادیخواهانه مردم صرفاً به علت اسلام خواهی بوده است. مثلاً اجتماعات بزرگ مردم ما، در ماجراهای مصدق[!]، ماجرای سی ام تیر، سقوط حکومت قوام و به زانو در آوردن شاه، تماماً ناشی از انگیزه های مذهبی و دینی به رهبری آیت الله کاشانی بود..." (خامنه ای در نماز جمعه ۱۲مرداد ۱۳۶۳)
۶۱ سال از قیام ملی با شکوه و پیروزمند سی تیر برای باز گرداندن دولت ملی دکتر مصدق می گذرد.
قیام ملی سی تیر برپایه ی هیچ قرار و مدار قبلی ملیون با کسی نبود و تنها متکی به شور و احساس و نیروی لایزال میلیونها مردمی انجام گرفت که به رهبری اعضاء فراکسیون نهضت ملی مجلس شورای ملی و احزاب جبهه ملی برای آزادی و اجرای قانون اساسی به پاخاستند. آنان که ازهمان روزهای ۲۸ و ۲۹ تیر ابتدا به صورت خود جوش خود برای اعتراض به تصمیم شاه به میدان آمده بودند با پاسخی گسترده به دعوت رهبران ملی در نهایت هماهنگی در سراسر کشور دست به تظاهرات زدند و در این کار از ایثار مال و هستی و خون خویش دریغ نکردند. اما این قیام مردمی که با آنهمه فداکاری از جان وهستی خود مایه گذاشتند نه برای خوش آمد این یا آن شخصیت مذهبی، که از همان زمان در پشت پرده با شاه و قوام کنارآمده بودند، بلکه تنها برای بازگرداندن عزت و استقلال و آزادی به کشورشان بود.
مصدق رهبر دانا و خردمند نهضت ملی ایران و نخست وزیر دولت ملی پس از حضور در دیوان بین المللی لاهه برای دفاع از حقوق از دست رفته ی ملت ایران و حقانیت یک کشور مظلوم در مقابل دولت استعماری انگلیس در اوایل تیرماه با موفقیت و سرافرازی به ایران بازگشته بود. اما چون در این هنگام مجلس شورای ملی دوره هفدهم افتتاح می گردید بنا بر یک سنت پارلمانی از نخست وزیری کناره گیری کرد تا مجلس جدید در گزینش نخست وزیر مورد نظر خود آزادانه و با دست باز اتخاذ تصمیم نماید.
وقتی مجلس مجددا به او برای قبول نخست وزیری اظهار تمایل کرد، مصدق برای تشکیل هیئت دولت جدید و معرفی آن به شاه قبول مجدد مسئولیت نخست وزیری را مشروط نمود و به شاه اعلام کرد که در کابینه جدید پست وزارت جنگ را خود شخصا به عهده خواهد گرفت. زیرا رهبر نهضت ملی ایران تعیین وزیر جنگ از طرف محمدرضا شاه را که مقامی غیر مسئول بود برخلاف قانون اساسی می دانست و همچنین از توطئه چینی دربار علیه نهضت ملی از طریق نیروهای مسلح به حق نگرانی داشت.
اما شاه که می خواست با حفظ فرماندهی مطلق و غیرقانونی خود بر ارتش قدرت واقعی را در دست خود نگهدارد، این خواست برحق دکترمصدق را نپذیرفت و مصدق در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۳۱عدم پذیرش مسئولیت تشکیل دولت جدید بدون داشتن اختیار قانونی خود در کنترل ارتش ملی را به شاه و مردم اعلام کرد.
دکتر مصدق مي گفت: من نخست وزيرم و طبق قانون اساسی، وزراء مسئوليت مشترکی در برابرمجلس دارند، پس وزير جنگ را نيز بايد خودم تعيين کنم و در اعمال او مستقيما نظارت داشته باشم.
متن این استعفا نامه که از رادیو و روزنامه ها انتشار یافت، بدین شرح بود:
«پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی، چون در نتیجه تجربیاتی که در دولت سابق بدست آمده، پیشرفت کار در این موقع حساس ایجاب می کند که پست وزارت جنگ را فدوی شخصا" عهده دار شود و این کار مورد تصویب شاهانه واقع نشد، البته بهتر آن است که دولت آینده را کسی تشکیل دهد که کاملا" مورد اعتماد باشد و بتواند منویات شاهانه را اجراء کند. با وضع فعلی ممکن نیست مبارزه ای را که ملت ایران شروع کرده است پیروزمندانه خاتمه دهد. فدوی ـ دکتر محمد مصدق ۲۵ تیرماه ۱۳۳۱» با انتشار خبر این استعفاء، موجی از هیجان واعتراض سراسر ایران را فرا گرفت و آحاد ملت برای هرگونه فداکاری و حمایت از مصدق آماده شدند.
از سوی دیگر شاه احمد قوام ملقب به قوام السلطنه را بعنوان نخست وزیر به مجلس معرفی نمود. قوام با صدور بیانیه ای تهدید آمیز کوشید تا ملت به پا خاسته ایران را از پشتیبانی مصدق باز دارد و همین بیانیه قوام السلطنه خشم و هیجان مردم ایران را به مراتب تشدید نمود.
او در اعلامیه خود نوشت که «وای به حال کسانیکه در اقدامات مصلحانه من اخلال نمایند و در راهی که درپیش دارم مانع بتراشند.
به عموم اخطار میکنم که دوره عصیان سپری شده و روز اطاعت از اوامر ونواهی حکومت فرا رسیده است. کشتی بان را سیاستی دگر آمد».
اعتراضات و تظاهرات از همان روزهای ۲۸ و ۲۹ تیر آغاز شده بود و طی همین تظاهرات نخست چند تن، در اثر تیراندازی سربازان که سعی می کردند خیابان ها را تحت کنترل درآورند، کشته شده بودند. از صبح روز سی ام تيرماه سال۱۳۳۱، شهر تهران به حالت تعطيل درآمده بود و تظاهرات اعتراضی عظيمي در حال شکل گيری بود. کارگران کارخانه ها و کارگاهها و هم چنين بازار و مغازه داران و رانندگان اتوبوسهای شهری، همه دست از کار کشيدند و به صفوف تظاهرکنندگان پيوستند.
مردم با فريادها و شعارهای "يا مرگ يا مصدق"، "مصدق پيروز است"، "مرگ بر قوام"، با نيروهای ارتش و شهربانی، که مانع از ورود آنان به میدان بهارستان می شدند، به مقابله برخاستند...
سرانجام حکومت چهار روزه قوام ساقط گردید، نزدیک به شامگاه سی ام تیر خبر آن به سرعت برق در سراسر پایتخت و دیگر شهرها در میان موجی از شادی و هیجان عمومی انتشار یافت، و دکتر مصدق به مسند نخست وزیری بازگشت. بدینگونه بود که قیام بزرگ و ملی 30 تیر با پیروزی ملت درتاریخ این کشور ثبت گردید.
غروب سی تیر دکتر مصدق که بر بالکن خانه اش ظاهر شده بود در پاسخ به احساسات غرورآمیز مردم با ياد از شهدای قيام ملي ۳۰ تير، درحالی که اشک از دیدگانش جاری بود، با کلامی بريده بريده گفت:
«اي کاش مرده بودم، و ملت ايران را اين طور عزا دار نمی ديدم. ای مردم! من به جرأت می گويم که استقلال ايران از دست رفته بود ولی شما با رشادت خود آن را پس گرفتيد».
دکتر مصدق همواره از شهدای اين قيام با اشک تاًثر ياد می کرد و وصيت کرده بود که خود نيز در کنار مزار آنان دفن شود.
برخلاف گفته ی خامنه ای سید ابوالقاسم کاشاني در جريان نهضت ملی ايران، رودرروي مصدق و حاکميت ملت قرار داشت و مردم برای دین و مذهب به خیابانها نیامدند.
خامنه ای فراموش کرده است که در روز سی ام تیر صدای شعارهايی چون: "مصدق پيروز است" و "مرگ بر قوام" و "از جان خود گذشتيم با خون خود نوشتيم يا مرگ يا مصدق" با تيراندازی نيروهای انتظامی بهم آميخت؛ زیرا برخی از مجروحانی که در خیابان اکباتان تیرخوردند واقعأ با خون خود این شعار را بر دیوار نوشتند.
اگر آن روز رژيم استبدادی شاه که دم از آزادی و رفاه مردم ميزد و نمی خواست پست وزارت جنگ را به نخست وزير قانونی دهد و دست به کودتا زد و احمد قوام را به نخست وزبری منصوب کرد.
امروز نیز در رژيم استبدادی ولايت فقيه که آزاديخواهان را به زندان انداخته، خامنه ای خود فرماندهی کل قوا را در دست گرفته است.
اکنون که کنترل سه قوه قضائيه، مقننه و مجريه در انحصار کامل "رهبر" در آمده است و باند مافيائی ولايت فقيه بر سرنوشت ملت و کشور ايران حاکم شده است، لزوم يک مبازه ی فراگير از تمام نيروهای آزاديخواه و مترقی و غيروابسته برای کسب آزادی های پايمال شده ی ملت ايران از طريق يک قيام ملی و تدارکات رفراندم نزدیک مي شود.
از قیام پیروزمند سی تیر می آموزیم که به هنگام قیام یک ملت بپاخاسته، هیچ دشمن داخلی و خارجی تاب مقاومت دراز مدت در برابر آنان را ندارد و مردم در پایان پیروز خواهند شد.
از قیام سی تیر می آموزیم که مردم محروم و زحمتکش ایران، منافع مادی و حیاتی خود را بسیار آسان تر و درست تر از دیگران درک می کنند، و به موقع خود کوههای استوار را از جا خواهند کند.
مهمترین، مطمئن ترین و کارآمدترین سلاح در رویارویی با مرتجعان مستبد، نیروی فناناپذیر توده های مردم است. ما در نبردی حساس و سرنوشت ساز که آینده میهن را رقم می زند، درگیر هستیم.
اهمیت این مبارزه چنان است که غفلت از تکیه بر جنبش مردمی، از جلب اعتماد و سازماندهی آن سبب ادامه ی سلطه ی ارتجاع حاکم خواهد شد.
ما می آموزیم که در قیام سی تیر، برخلاف ادعاهای سراسر دروغ و مزورانه ی خامنه ای، نمی توان رهبری مدبرانه و داهیانهً دکتر مصدق و نمایندگان نهضت ملی ایران در مجلس شورایملی را نادیده گرفت و انکار بی شرمانه ی آن قلب مسلم تاریخ و نشان دیگری از منش شیادانه ی حاکمان کنونی بر کشور است.
متاسفانه در اوضاع و احوال فعلی با زندانی کردن روشنفکران و آزادیخواهان و ایجاد وحشت و کشتار و خفقان، تشکیل رهبری متحد و نیرومندی که جنبش برای بازگشت حاکمیت ملی را هدایت کند دشوار می نماید.
با وجود این باید تا دیر نشده در راه ایجاد یک رهبري مردمی گسترده و جبهه ای ملی، دموکراتیک و مترقی همراه با فكر و استراتژي لازم برای آن با عزم قاطع قدم برداشت.
دکتر پرویز داورپناه ۲۹ تیرماه ۱۳۹۲

منبع:پژواک ایران


پرویز داورپناه

فهرست مطالب پرویز داورپناه در سایت پژواک ایران 

*به یاد آن مرد بزرگ، معرفی کتاب «با مصدق در خلوتش»  [2021 May] 
* پرویز داورپناه سخنی با تصاحب کنندگان «مهستان»   [2018 Sep] 
*داستان «هموندی» که رئیس شد!   [2018 Jun] 
*داستان «هموندی» که رئیس شد!   [2018 Jun] 
*چرا پوزش خواهی؟   [2017 Dec] 
*لجن پراکنی پیرامون قتل معصومه مصدق، نوه زنده یاد دکتر محمد مصدق   [2017 Nov] 
*دفتر هنر، ویژه ی محمد مصدق  [2017 Oct] 
*چه نباید کرد؟ انتقاد سازنده آری، تحقیر کوبنده نه !  [2017 Sep] 
*حراج «نشان مصدق» در آلمان ‏  [2017 Jun] 
*پرویز داورپناه ‏ کتاب دیگری از شیرین سمیعی به نام شاهنشاه ‏  [2016 Dec] 
*‏ معرفی تارنمای رسمی جبهه ملی ایران ــ تهران ‏  [2016 Oct] 
*مشرف شدن یک تجزیه طلب سکولار به خانه خدا ‏   [2016 Sep] 
* از رهبران کارگران و معلمان زندانی حمایت کنیم  [2016 May] 
*«انتخابات» آینده و دوزیست های سیاسی   [2015 Dec] 
*یادی از دکتر حسین فاطمی  [2015 Nov] 
*دست آورد فرانکفورت: قطع امید از سازمانها سیاسی؛ عاقبت کوه موش زایید  [2015 Jul] 
*در سوگ خسرو شاکری زند  [2015 Jul] 
*خسرو شاکری زند؛ در غم دوست شفیق  [2015 Jul] 
*سروده هایی از شاعران میهن دوستِ نامی برای پیرمحمّدِ احمدآبادی(مصدق)  [2015 Feb] 
*افشاء منبع خبر به نفع کیست؟   [2015 Jan] 
*کار ما نیست شناسایی راز گل سرخ  [2014 Dec] 
*یادی از دکتر فاطمی که به دیکتاتور نه گفت و به مردم آری  [2014 Nov] 
*دراویش را تنها نگذاریم وضعیت نگران کننده دراویش گنابادی زندانی / ادامه ی اعتصاب غذا تا سرحد مرگ [2014 Oct] 
*اسماعیل نوری علا چه کسی را می خواهد فریب دهد  [2013 Sep] 
*دانسته ها و پرسش ها در کار سیزدهمین رئیس جمهوری اسلامی  [2013 Jul] 
*قیام ملی ۳۰ تیر، انگیزه های مذهبی و دینی نداشت  [2013 Jul] 
*نگذاریم خانه و مقبره دکتر مصدق در احمد آباد ویران شود  [2013 May] 
*اعتراض به زندانی شدن چهارمین فعال سیاسی ملی گرا  [2013 Apr] 
*مهندس هوتن دولتی را فوراً آزاد کنید  [2013 Apr] 
*سیاست موازنهً منفی مصدق، چرا وصیت او اجرا نشد؟  [2013 Mar] 
*دوستان و دشمنان کنفدراسیون جهانی   [2013 Jan] 
*دیپلماسی فیس‌بوک جانشین دیپلماسی پینگ پنگ می شود!  [2012 Dec] 
*داریوش و پروانه فروهر هرگز نخواهند مرد!  [2012 Nov] 
*از «حجاب اجباری» جهان پهلوان تختی تا یک ادعای واهی!  [2012 Nov] 
*جان بيماران ايرانی در خطر است  [2012 Oct] 
*سکوت معنی دار رفسنجانی در برابر حمله‌ تند روها  [2012 Sep] 
* نگاهی کوتاه بر نقش دکتر مصدق در تاریخ نهضت ملی ایران*  [2012 Sep] 
*همه ی کارگران زندانی را فوراً و بدون قيد وشرط آزاد کنید  [2012 Jun] 
*سروده هایی از شاعران میهن دوستِ نامی برای پیر محمّدِ احمدآبادی (مصدق)  [2012 May] 
*پیروزی تاریخی وعبرت انگیز یک زن مصمم در میانمار  [2012 Apr] 
*نرگس محمدی را آسوده بگذارید!  [2012 Mar] 
*یک نکته ی تاریخی  «زندان شهربانی [و ساواک] قتل گاه بسياري از صاحبان فکرهاي روشن و آزاد»* [2012 Mar] 
*"ای مصدق هزار مردی تو"*  [2012 Mar] 
*نوع برخورد دکتر مصدق با انتحابات  [2012 Feb] 
*عدالت خواهد آمد، درست در زمانی که همه امید را ازدست داده اند تقدیم به عزیزان نسرین ستوده، مهراوه، نیما، رضا خندان و مردم مظلوم ایران  [2012 Jan] 
*به یاد دکتر حسین فاطمی، مردی به استواری کوه «مخالفت با دکتر مصدق مخالفت با آزادی و حقانیت است. ضدیت با دکتر مصدق، ضدیت با ملل مظلوم و اسیر و غارت‌زده می‌باشد» دكتر حسين فاطمي [2011 Nov] 
*نگاهی به زندگی هنری مرضيه، چهره شهير و دوست‌داشتنی  [2011 Oct] 
*اشرف علیخانی، ستاره ی شبهای تار اوین را آزاد کنید   [2011 Jun] 
*ایران با فرزاد کمانگر است  [2011 May] 
*سال ۱۳۹۰، سال برکناری دیکتاتورهاست  در قبال جنایت های رژیم و اعدام ها و بازداشت های خودسرانه سکوت نکنیم [2011 Apr] 
*خطر توطئه اسب تروا هنوز بر طرف نشده است  [2011 Feb] 
*ملت ایران تاکنون چنین «دولتمردان» آدمکشی را بخود ندیده است  [2011 Jan] 
*یادی از حسین فاطمی یار وفادار مصدق  سخنان شاهد عینی چاقو زدن شعبان جعفری به دکتر فاطمی  [2010 Nov] 
*شباهت پیامدهای دو کودتا در ایران  [2010 Aug] 
*به سرگردانی و بلاتکلیفی محمد مصطفایی، وکیل محرومان ایرانی پایان دهید  [2010 Aug] 
*رهبری مصدق در قیام ملی سی تیر و کشتی بی سکان جنبش سبز  [2010 Jul] 
*مقام رفیع دکتر غلامحسین صدیقی در نهضت ملی ایران شهامت در لحظه هاي بي نظير تاريخ [2010 Jun] 
*جبهه ملی ایران و کتمان حقیقت  [2010 Apr] 
*فیس بوک قابل اعتماد نیست هشدار به رسانه ها و سازمانهای سیاسی که در فیس بوک صفحه باز کرده اند  [2010 Apr] 
*«ما را حتی امان گریه ندادند»  [2010 Mar] 
*دستگیری ریگی و ادامه دسیسه های مشکوک! سخنی کوتاه در نتایج اتکاء به بیگانگان و پیروی از طرح های شوم آنان  [2010 Feb] 
*تجاوز به حریم خانواده ها توسط مدعیان حکومت عدل علی   [2010 Feb] 
*نگرانی دو چندان از وضعیت دکتر حسین موسویان  [2010 Jan] 
*وضعیت وخیم حقوق بشر در ایران در آستانهً سال نو میلادی   [2010 Jan] 
*تکرار قتل های زنجیره ای جدی است   [2009 Nov] 
*اعدام دکترحسین فاطمی  [2009 Nov] 
*کودتاچیان و رکن چهارم دموکراسی  [2009 Nov] 
*کمتر معلمی است که شرمنده ی خانواده اش نباشد   [2009 Oct] 
*دستگیری خانواده های زندانیان سیاسی   [2009 Oct] 
*حکومت وحشت خامنه ای و ايرانيان ذلت ناپذير   [2009 Sep] 
*صد رحمت به دیوان بلخ!  [2009 Sep] 
*روز پنجشنبه با شعار«جمهوری ایرانی» مردم از اصلاح طلبان عبور کردند  [2009 Aug] 
*درسهای قیام ملی سی تیر و قیام مردمی پس از کودتای انتخاباتی ۲۲ خرداد  [2009 Jul] 
*تشکبل «دولت سایه» در جمهوری اسلامی مبارک!  [2009 Jun] 
*ائتلاف شخصیت های کاذب ایرانی و گروه «کنت تیمرمن» از لابیگران اسرائیل  [2009 May] 
*طبل توخالی اپوزیسیون يا نقدی بر معنی و واقعیت اپوزیسیون  [2009 May] 
*مصدق و کارگران ایران  [2009 May] 
*جشن اول ماه مه، مصدق و کارگران ایران  [2008 Apr] 
*کـُدام انتخابات آزاد با نظارت استصوابی شورای نگهبان؟!   [2007 Dec]