سکولاریسم نو ! نواختن شیپور از سر گشاد آن
عبدالستار دوشوکی

اصرار بر نواختن شیپور سکولاریسم از سر گشاد آن رسالت "نامیمونی" است که عده ای آن را تا فراسوی مرز پرخاشگری، تقدیس افراطی همانند صلیبی مقدس در رهگذر جدال اندیشه ها بر دوش کشیده و فریاد بر می آورند: یــافتم! یافتم! نسخه نـــو ِ آن را یافتم! در حالیکه سکولاریسم یا دمکراسی نسخه "نو" و "کهنه" ندارد.  در این مقاله  بسیار کوتاه معرفت شناسی انتقادی آن "یافته" جدا بافته و عملکرد سیاسی شارحان "سکولاریسم جزم اندیش و پرخاشگر" را در ترازوی نقد عریان مورد ارزیابی و کالبدشکافی قرار می دهم؛ زیرا "سخن هر چه کوته بود خوشتر است / بگویم گرت هوش اندر سر است". یا بعبارتی "چون سخن نیک بود مختصر آید".  بر طبق پژوهش ها و نظر سنجی های متفاوت، بریتانیا یکی از "لامذهب ترین" یا بعبارتی در عمل سکولارترین کشورهای دنیا است در حالیکه از منظر قانون (۱) ملکه یا پادشاه   بریتانیا، هم رئیس حکومت (State ) و هم رئیس مذهب یا کلیسای پروتستان (Church) می باشد؛ و تفکیک قانونی بین نهاد مذهب و نهاد حکومت وجود ندارد. اما عملا ً بریتانیا دارای یک سیستم سیاسی آزاد، دمکراتیک و پویای مبتنی بر منشور جهانی حقوق بشر می باشد. در برخی از کشورهای اروپایی نظیر ایرلند پاره ای از قوانین نظیر آموزش عمومی در مدارس مذهبی ِ وابسته به کلیسا، قانون سقط جنین، و حتی روش های جلوگیری از بارداری بر اساس احکام الهی دین مسیحیت و نه علم نوین و یا عرف رایج وضع شده اند. در این کشورها برخی از ضوابط و مناسبات قانونی حکومتی بر پایه احکام دین مسیحیت بنیاد شده اند، و تفکیک مشخص قانونی بین دین و حکومت، مثلا ً بر خلاف آنچه که در فرانسه ء "لائیک" است،  وجود ندارد. وانگهی بسیاری از احزاب دمکراتیک در کشورهای مترقی و آزاد نظیر احزاب دمکرات ـ مسیحی، سوسیال ـ مسیحیی ، ملی ـ مذهبی و محافظه کاران مذهبی و سیاست های آنها ریشه ای عمیق و تاریخی در مذهب مسیحیت دارند.  اما در عین حال همگی این کشورها متمدن، دمکراتیک و آزاد هستند. ولی  کشورهایی نظیر کره شمالی، کوبا و سوریه سکولار هستند. معمر قذافی و صدام حسین هم سکولار بودند. بنابراین آیا می توان نتیجه گرفت که سکولاریسم مترادف است با استبداد مطلق و یا بر عکس؟ نه خیر ! اینگونه نتیجه گیری های سطحی، سفسطه در استدلال و بمثابه نعل وارونه زدن در میدان سیاست است. معاهده ها، منشورها، عهدنامه ها و قوانین بین المللی فراوانی در مورد آزادی افراد، مساوات، دمکراسی، حقوق بشر و غیره وجود دارد. اما هیچ کشوری از نظر قوانین بین المللی ملزم به رعایت سکولاریسم نیست. زیرا سکولاریسم، قبل از آنکه یک قانون باشد، یک فرهنگ است که در طی یک پروسه روشنگری و فرایند عرفی سازی حاصل می شود. فرهنگی که مذهب ستیز نیست اما انسانگرا است و به  اصالت عقل و علم و جایگاه آزاد انسان (اصالت فرد) باور عملی دارد.

 

بر اساس تعریف مشخص و انعطاف ناپذیر ارائه شده توسط  مروجانی که پیامبروار صلیب سکولاریسم را با جزم اندیشی خاصی به دوش می کشند، و گاها ً نیز از آن بعنوان چوب تکفیر بر علیه مخالفان نظری خود استفاده می کنند، باید در ساختار سیاسی و حقوقی بسیاری از این کشورهای دمکراتیک و آزاد نقض ها و تناقض های اساسی نهفته باشد. آنها معتقد هستند که سکولاریسم پیش فرض دمکراسی است. متاسفانه تعریف دقیق، واحد و جامعی از واژه "سکولاریسم" که مورد قبول همگان باشد، وجود ندارد. جدایی دین از سیاست، جدایی دین از دولت(قوه اجرایی)، جدایی دین از حکومت (هر سه قوه مقننه، مجریه و قضائی)، جدایی نهاد مذهب (مسجد یا کلیسا) از نهاد دولت و یا حکومت و غیره، از جمله مجموعه تعاریف نسبتا ً بیشمار و رایجی هستند که هر کسی از "ظن" خویش به آنها رجوع می کند. عدم وجود تعریف جهانشمول از واژه و مفهوم ذاتی سکولاریسم باعث تشتت در گفتار و پراکندگی در پندار  شده است؛ زیرا جنگ از الفاظ خیزد، و ز معانی آشــتــی! مشوش نمودن رابطه بین دمکراسی، کثرتگرائی و التزام به منشور جهانی حقوق بشر از یک سو، و سکولاریسم از سوی دیگر، یکی دیگر از شگرد های ماهرانه واصفان سکولاریسم نو، که در مورد آن "تعصب مذهبی یا مسلکی" خاصی نشان می دهند، می باشد. در این راستا باید گفت متاسفانه "تیری که نه بر هدف گراید / آن به کـه ز جعبه بر نـیـاید!"

 

مدافعان سکولاریسم نو ادعا می کنند که هیچگونه ضدیتی با دین مردم ندارند. آنها مدعی هستند که فقط یک سر "چوب" یعنی سکولاریم را از روی زمین برداشته اند؛ و با سر دیگر چوب یعنی دین مردم کاری ندارند ـ غافل از اینکه اگر یک سر چوب را بردارید، سر دیگر آن را نیز ناخواسته برداشته اید. خردگرایی حکم می کند که نمی توان در این مورد با استدلال های انفصالی، خود را از مسئولیت مبراء و منزه دانست. متاسفانه در فرهنگ عامه واژه ها معنای خاص خود را پیدا می کنند. و اینگونه است که مروجان سکولاریسم بجای اینکه آن را در چهارچوب حاکمیت مردم (دمکراسی)، برابری، حقوق بشر، کثرتگرایی، و اصالت علم و عقل و اراده ء انسان آزاده، معرفی و ترویج کنند؛ سکولاریسم را بصورت یک مقوله انتزاعی در جدال با بظاهر طرفداران دین، و از منظر توده ها در جدال با خود دین، مطرح می کنند. متاسفانه سکولاریسم مذهب ستیز همان خدمتی را به  مقوله "جدایی دین از حکومت" خواهد کرد، که آخوندهای طرفدارن دین در طی ۳۲ سال اخیر به مذهب شیعه کرده اند. بقول حافظ "نه هر که طرف کله کج نهاد و تند نشست / کلاه داری و آئین سروری داند"!

 

 در تنقیح مطلب باید تاکید کنم که بنده نیز همانند بخش وسیعی از ایرانیان با جدایی کامل نهاد دین از نهاد حکومت و اجرای "سیاست زمینی" اعتقاد سیاسی دارم. اما از خطر روش های انتزاعی، تعصب، تامگرایی و منش غیر دمکراتیک در طرح مقوله "جدایی نهاد دین از حکومت" تحت عنوان سکولاریسم نو آگاه هستم، زیرا  طرح دگماتیستی و "مذهب ستیزی" سکولاریسم احتمالا ً نتیجه ای معکوس ببار خواهد آورد. بسیاری از عوام و حتی خواص نواندیشان دینی که با "بحث قبض و بسط تئوریک شریعت" سروش آشنایی دارند، سکولاریسم پرخاشگر را مترادف با دین ستیزی و در رابطه با کشورمان، "اسلام ستیزی" می بینند، زیرا هر چه از حد بگذرد ناچار گردد ضد آن! یا بقول مولانا "ضد را از ضد شناسند ای جوان / چون شدی در ضد، به بینی ضد آن".

 

یکی از واصفان و شارحان محترم و شناخته شده شیوه انتزاعی معرفی سکولاریسم نو، جناب دکتر اسماعیل نوری علاء می باشند که بنده برای تلاش و جایگاه ادبی ایشان احترام ویژه ای قائل هستم. اما عملکرد سیاسی ایشان نمی تواند از دایره نقد فعال و سازنده بیرون باشد. ایشان در جمعه گردی اخیر خود تحت عنوان "سخنی ديگر دربارهء کنگره ملی و آلترناتيوسازی" می نویسند: "سال هاست من، در نوشته ها و برنامه های رسانه ای خود، در مورد ضرورت ايجاد يک کنگرهء ملی و يک آلترناتيو سکولار ـ دموکرات در خارج کشور سخن گفته ام". باید با شفافیت عریان تصریح کرد که نگارنده مخالفت های شدید جناب آقای دکتر نوری علاء گرامی را بر علیه نشست برلین، نشست لـنـدن، کنفرانس پاریس، کنگره بروکسل، همایش همبستگی واشنگتن، طرح رفراندم و غیره خوب بیاد دارد.  علاوه بر سابقه دیرینه در نقد مذهب، آقای دکتر نوری علاء قبل از تاسیس شبکه سکولارهای سبز، با هر نوع اقدامی در جهت تشکل، سازماندهی و همبستگی نیروهای سیاسی اپوزیسیون برونمرزی که تقریبا ً همگی بدون ادعای مالکیت، سکولار هستند، مخالف بودند، و از ابراز مخالفت صریح و ناسازگار خود با سمینارها و نشست ها و کنگره ها و همایش ها جهت همسویی و اتحاد ابدا ً ابائی نداشتند. نقطه نظرات، نقل قول ها و مقالات متعدد ایشان در اینترنت موجود است. بقول شیخ اجل سعدی " نگفته ندارد کسی با تو کار / ولیکن چو گفتی دلـیلـش بیار".  برای نمونه فقط چند فقره از مواضع روشن ایشان را در ذیل ذکر می کنم:

 

"من اين مطلب را به خواست دوستانم در سايت «فرهنگ گفتگو» و بعنوان پيشگزاره ای برای شرکت در يک بحث پالتاکی پيرامون «اتحاد برای دموکراسی» می نويسم. جوهر حرفم هم آن است که، از نظر من، «اتحاد» برای «دموکراسی» نه ممکن است و نه اثربخش"." بدين ترتيب من نه در ندای آقای رضا پهلوی مبنی بر «امروز فقط اتحاد» حاصلی مفيد می بينم، نه در دعوت آقای امير انتظام برای تشکيل «کنگره ملی» و نه در پيشنهاد آقای نويدی در مورد تشکيل «پارلمان در تبعيد»".

دکتر اسماعیل نوری علاء (ممکنات و اثرات اتحاد برای دموکراسی - دوشنبه ۸ فروردين ۱۳۸۵ - برابر با ۲۸ مارس ۲۰۰۶  ـ دنور، کلرادو، آمريکا)  (لـیـنـک ۲)

 

"در واقع، من اين اصرار شبانه روزي بر اينکه با هم همبسته و هماهنگ و همگام شويم را ـ بخصوص وقتي که از جانب تشکلي سياسي مطرح مي شود ـ چيزي جز گريختن از انجام وظايف و مسئوليت هاي خود و پنهان شدن در پشت يک ايدهء جمعي گسترده ارزيابي نمي کنم. و تازه، بنظر من، امکان رخ دادن معجزه اي به نام همبستگي وجود ندارد"

متن سخنراني (ویدئویی) در سمينار شاخهء آمريکاي جبههء ملي ايران ـ کدام طيف، کدام نيرو، کدام همبستگي؟ ـ یکشنبه ۳۱ ماه می ۲۰۰۸ (لـیـنـک ویدئو ۳)

 

باید پرسید چرا شخصیت ادبی و اندیشمندی نظیر دکتر نوری علاء که در طی سالیان متمادی مصرانه  با تلاش های دیگران برای همسویی و اتحاد مخالفت کرده، به ناگاه برای مصادره به مطلوب جنبش سبز و تشکیل دولت در تبعید و یا بعبارتی "دولت سایه" و بی کفایت خواندن موسوی و کروبی، چنان عجله ای از خود نشان دادند و با منتقدان یا بقول خودشان کسانی که گروه خونی آنان با گروه خونی دکتر نوری علاء همخوانی ندارد، آنگونه برخورد نامناسب کردند، و بر خلاف اصل کثرتگرایی و دمکراسی، آنها را دفع کردند ـ بخصوص اینکه آنها نیز سکولار بودند، اما جربُزه سیاسی و پایبندی به اصول خویش را داشتند. سخنرانی اسلام ستیزی و ضد موسوی و ضد کروبی برخی از سخنرانان در کنفرانس سکولارهای سبز در تورنتو در آرشیو سایت تلویزیون مـیـهـن موجود است. متاسفانه در اثبات به اصطلاح دشمنی سازش ناپذیر خود با رژیم جمهوری اسلامی، پاره ای از مسئولین گروه سکولارهای سبز کج نشستند و راست گفتند و حتی به دفاع و حمایت از عقب مانده ترین، خشن ترین و ارتجاعی ترین نیروهای مذهبی مخالف رژیم برخاستند که خود نمایانگر پایبندی عقیدتی آنها به اصل سکولاریسم و نه استفاده ابزاری از آن می باشد. در نتیجه "هر آن آتش که باشد سر بسر دود، همان بهتر که خاکستر شود زود!".  اینگونه از سکولاریسم دفاع کردن در حقیقت نواختن شیپور از سر گشاد آن می باشد یا بعبارتی به نقل از خود ایشان اسب دمکراسی و حقوق بشر را پشت درشکه سکولاریسم بستن است. دمکراسی و کثرتگرایی واقعی عملا ً  در بطن خود "جدایی دین از حکومت" را جای خواهد داد. اما بر عکس آن امکان پذیر نیست ـ یعنی سکولاریسم واقعی (همانگونه که در کره شمالی، سوریه و کوبا است) در بطن خود دمکراسی واقعی را جای نخواهد داد. نتیجتا ً نه شیپور را از سر گشاد آن بنوازیم، و نه اسب را پشت درشکه ببندیم.

 

عــبـدالـسـتـار دوشـوکی

یکشنبه ۳ مهر ۱۳۹۰

Doshoki@gmail.com

 

مراجع:

 

۱ ـ http://en.wikipedia.org/wiki/Acts_of_Supremacy

 

۲ ـ http://www.puyeshgaraan.com/ES.Articles/ES.Articles.momkenaat%20e%20etehaad.htm

 

۳ ـ http://www.youtube.com/watch?v=B1nX9ew3poA&feature=player_embedded #!

 

منبع:پژواک ایران


عبدالستار دوشوکی

فهرست مطالب عبدالستار دوشوکی در سایت پژواک ایران 

*آقای دکتر سروش، از ملت ایران عذرخواهی کنید  [2024 Mar] 
*مجری تلویزیون جمهوری اسلامی نماینده مجلس بریتانیا شد  [2024 Mar] 
*انتخابات؛ حکایت عبرت آموز شیر و اُلاغ و روباه مکار و سروش  [2024 Feb] 
*اکثریت ملت خواهان براندازی رژیم نیست؟  [2024 Feb] 
*حمله ناجوانمردانه «صادراتی ها» به تلویزیون من و تو  [2024 Feb] 
*بلوچ، دشمن مشترک جمهوری اسلامی و پاکستان به اربابیت چین  [2024 Jan] 
*تأملاتی در باب قربانیان حملات متقابل ایران و پاکستان  [2024 Jan] 
*موفقیت رژیم در تولید اپوزیسیون فیک (قلابی)  [2023 Dec] 
*چند سوال کوتاه از آقای تقی رحمانی  [2023 Dec] 
*معیار دوگانه تبعیض و نامردمی از بلوچستان تا فلسطین  [2023 Dec] 
*سخنی کوتاه در مورد ناآگاهی علی جوانمردی  [2023 Dec] 
*جواب ابلهان خاموشیست, اما جواب دروغگویان چی؟ در جواب شهرام همایون [2023 Nov] 
*عقده گشایی «تلویزیون کانال یک» علیه تلویزیون منو تو  [2023 Nov] 
* اقدام دموکراتیک و شفاف سازی سایت گویا قابل تحسین است  [2023 Nov] 
*یک سوال مهم از ۸۰ تن دلواپس  [2023 Nov] 
*چرا رژیم همه عوامل خود را در دفاع از حماس بسیج کرده؟  [2023 Oct] 
*عربده کشی در مقابل اسرائیل و آمریکا و تسلیم در مقابل طالبان  [2023 Oct] 
* نقد بیانیه محکومیت «دعوت به حمله نظامی به ایران»  [2023 Oct] 
*جناب آقای شریعتمداری, وادی پیموده را از سر گرفتن مشکل است   [2023 Oct] 
*چرا زخم جمعه خونین زاهدان هنوز تازه است  [2023 Sep] 
* رمز دیدار تاریخی مرد سبیلوی بلوچ با خامنه ای  [2023 Sep] 
*چند سوال از خانم سیما ثابت و ایران اینترنشنال  [2023 Sep] 
*بایکوت تلویزیون ایران اینترنشنال یک ضرورت انسانی و حقوق بشری   [2023 Aug] 
*چرا دشمنان «شاه»، حقیرانه آرزومند «محمد بن سلمان» شده‌اند  [2023 Aug] 
*میثاق حق زندگی کوهی که موش اختلاف زائید  [2023 Aug] 
*انقلاب مهسا: از سپیده قلیان تا مسیح علینژاد  [2023 Jul] 
*تبعات حمله جیش العدل به کلانتری زاهدان؟   [2023 Jul] 
*نقش ماهرانه ایران اینترنشنال در ایجاد اختلاف بین اپوزیسیون   [2023 Jun] 
*ماموریت عالی پیام (هالو) در خارج از کشور چیست؟  [2023 May] 
*جنگ نابرابر «ماردوش» و بلوچ «دار به دوش»  [2023 May] 
*ایران اینترنشنال و «راستی آزمایی» که وجود ندارد   [2023 May] 
*وحید بهشتی و داستان چاروک‎‎  [2023 May] 
*سخنی بی پرده با وحید بهشتی (قهرمان جدیدالورود)  [2023 May] 
*تظاهرات امروز لندن (پروژه مشترک فرقه رجوی, حامد اسماعیلیون, و تلویزیون ایران اینترنشنال با استفاده از وحید بهشتی)  [2023 Apr] 
*نقدی بر همایش مجازی گفتگو برای نجات ایران  [2023 Apr] 
* حکایت یک استان و دو مولوی و دو عید فطر  [2023 Apr] 
*چگونه موافقان رفراندوم فروردین ۵۸ امروز مدعی دوآتشه شده‌اند؟   [2023 Mar] 
*چرا از آمریکا درخواست تحریم زادگاهم (چابهار) را دارم؟  [2023 Mar] 
*تعطیلی ایران اینترنشنال، مغضوب افکام یا قربانی توافق عربستان و ایران؟  [2023 Mar] 
*حملات شیمیایی به دختران و خطر فرقه های آخرالزمانی  [2023 Mar] 
*سروش، بدهکار مجرمی که طلبکار شده است  [2023 Feb] 
*چرا لعنت فوتبالی و ابدی بر جمهوری اسلامی باد؟  [2023 Feb] 
*چرا لعنت فوتبالی و ابدی بر جمهوری اسلامی باد  [2023 Jan] 
*نقدی به «دروغ اختصاصی» ایران اینترنشنال  [2023 Jan] 
*آیا جمهوری اسلامی امام جمعه خاش را ترور کرد؟  [2022 Dec] 
*چرا مولوی عبدالحمید از «موج سواران بیگانه» اعلام برائت کرد؟  [2022 Dec] 
*حمله زشت و ناشایست ایران اینترنشنال به رقیبش بی بی سی  [2022 Nov] 
*قتل عام خاش: داستان طلاهای آغشته به خون  [2022 Nov] 
*چرا تهدید مولانا عبدالحمید توسط سپاه قدس خطرناک است  [2022 Oct] 
*نتیجه جلسه مسجد مکی زاهدان: آمدند و نشستند و گفتند و برخاستند  [2022 Oct] 
*در جمعه سیاه و خونین زاهدان دقیقا چه گذشت  [2022 Oct] 
*پژواک صدای زنان بلوچستان در محکومیت قتل مهسا باشیم  [2022 Sep] 
* چرا همه ما در قتل مهسا امینی شریک جرم هستیم  [2022 Sep] 
*عکس العمل زشت و ضد منافع ملی رژیم در قبال درگذشت ملکه  [2022 Sep] 
*کابینه جدید بریتانیا و عرق شرم بر جبین جمهوری اسلامی  [2022 Sep] 
*آخرین سخن با سخنگوی شورای ملی تصمیم و رضا پهلوی  [2022 Jul] 
*جلسه و حمایت سوال برانگیز رضا پهلوی از «شورای ملی تصمیم»  [2022 Jul] 
*دوازده ایراد اساسی و نگران کننده به «شورای ملی تصمیم»  [2022 Jul] 
*سخنی کوتاه و بی تعارف با حشمت طبرزدی  [2022 Jul] 
*در رد توهم نامه ای بنام "تدارک حمله ی نظامی به ایران و تجزیه ی آن"  [2022 Jun] 
*چه کسی به داد اعدامی های رو به افزون بلوچ می رسد؟  [2022 Jun] 
*رازگشایی نفوذ گسترده عوامل رژیم در درون اپوزیسیون و رسانه‌ها  [2022 May] 
*عفو بین الملل: بلوچها در صدر جدول اعدام  [2022 May] 
*مضحکه‌ای به نام سازمان ملل و گزارشگر ویژه تحریم‌ها  [2022 May] 
*در جواب نامه تهیه ‌کننده سریال موهن "ساخت ایران ۳"  [2022 May] 
*هدف تبلیغات منفی و تخریبی رژیم علیه بلوچها چیست؟  [2022 May] 
* هدف تبلیغات منفی و تخریبی رژیم علیه بلوچها چیست؟ عبدالستار دوشوکی  [2022 May] 
*حکایت یک شهر و دو روز و دو عید  [2022 May] 
*صدای استمرارطلبان از دهان مهرانگیز کار و پلتفرم "ایران" اینترنشنال  [2022 Apr] 
*افتضاح نظام و آبروریزی بزرگ سیسمونی قالیباف  [2022 Apr] 
*توهین تاسف بار تلویزیون ایران اینترنشنال به زنان بلوچ  [2022 Apr] 
*درس هایی از "تغییر رژیم" در پاکستان برای کشورمان ایران  [2022 Apr] 
*چرا امروز سالگرد سیاه ترین روز تاریخ بلوچستان است  [2022 Mar] 
*همسویی فریبناک و خطرناک تلویزیون کانال یک با جمهوری اسلامی  [2022 Mar] 
*چرا توافق برجام قریب‌الوقوع نیست  [2022 Mar] 
*۲۲ بهمن، سالگرد خودکشی دست جمعی یا انقلاب رهایی؟   [2022 Feb] 
*سخنی با مدافعان «معنویت» اول انقلاب و اپوزیسیون مسخ شده  [2022 Feb] 
*صبر هامون سر آمد، آب هیرمند نیامد  [2022 Jan] 
*آیا کلاب هاوس در حال بلعیدن و نابودی اپوزیسیون است؟  [2022 Jan] 
*دروغگویی این آخوند حد و مرز ندارد  [2021 Dec] 
*سخنی کوتاه با اساتید محترم و علمای اهل سنت بلوچستان  [2021 Dec] 
* حکم حکومتی یک آخوند برای عزل امام جمعه اهل سنت   [2021 Dec] 
*سخنی با علی افشاری و دیگر دوستان محترم جمهوریخواه  [2021 Sep] 
*دکتر علیرضا نوری زاده، دوزاری که ۴۳ سال دیر «افتاد»  [2021 Sep] 
*آمار رسمی وزارت رفاه: سیستان ‌و بلوچستان همچنان رکورددار فقر در کشور   [2021 Aug] 
*سوال مهم از سازمانها و احزاب و فعالین بلوچ  [2021 Aug] 
*حکایت طالبان و یک دنیا میمون، از افغانستان تا بلوچستان  [2021 Aug] 
*خشم جواد ظریف از توییت توهین آمیز سفارت روسیه در تهران  [2021 Aug] 
* هزار حقارت نهفته در یک قاب عکس  [2021 Aug] 
*شمشیر دولبه "تجزیه طلبی" و توهم دانایی و توانایی رژیم  [2021 Aug] 
*گریه مهرزاد نورا «مدیرعامل سازمان آرامستان‌های زاهدان» به دلیل پر شدن گورستانها  [2021 Jul] 
*نقش مزورانه بی بی سی و ایران اینترنشنال در سیرک انتخاباتی رژیم  [2021 Jun] 
*نامه سرگشاده عبدالستار دوشوکی به مولانا عبدالحمید در مورد حمایت از ابراهیم رئیسی   [2021 Jun] 
*علل سیر صعودی مشارکت بلوچها در فرایند انتخابات چیست؟   [2021 Jun] 
*جنجال «طوفان در فنجان» بر سر کنفرانس احزاب و سازمان‌های اتنیکی  [2021 Jun] 
*«رئیسی جمهور» توسط شورای نگهبان «انتخصاب» شد  [2021 May] 
*همسویی عجیب و غریب رادیو اسرائیل با شبکه تکفیری ضد اسرائیلی   [2021 May] 
*کلاب هاوس، زمین جدید بازی جمهوری اسلامی برای فریب اپوزیسیون  [2021 May] 
*ابعاد خیانت ناگفته و عیان مصاحبه جنجالی ظریف  [2021 Apr] 
*چرا جمهوری اسلامی امسال (سال ١٤٠٠) سقوط می کند  [2021 Apr] 
*چرا دادخواست به اصطلاح ۵٠ هزار امضایی را نباید امضاء کرد  [2021 Mar] 
*قرارداد ٢۵ ساله با چین؛ باید عزای عمومی اعلام شود  [2021 Mar] 
*تهدید حیات سیستان توسط رئیس جمهور افغانستان  [2021 Mar] 
*نقدی به توهین و توصیه اصلاح طلبانه فرخ نگهدار به شاهزاده رضا پهلوی  [2021 Mar] 
*تحسین همگرایی بلوچ و فارس در محکوم کردن کشتار سراوان  [2021 Mar] 
*خلاصه‌ای از ریشه‌یابی علل کشتار سوخت‌بران در مرز سراوان  [2021 Feb] 
*سوگواری عاشورای ما و روز جهانی زبان مادری  [2021 Feb] 
* ‎انقلاب بیست و دو بهمن: انفجار نور یا انتحار کور  [2021 Feb] 
*نقدی بر بیانیه «ایران آزاد برای همه ایرانی‌ها می‌خواهیم»  [2020 Oct] 
*آی اپوزیسیون لائیک و سکولار، آزادی ایران با داعش امکان ندارد  [2020 Oct] 
*ضرورت مبرم همگرایی و هم افزایی اپوزیسیون در شرایط فعلی   [2020 Oct] 
*چرا وزارت خارجه نمی تواند برای «صیادان» اسیر ایرانی کاری بکند   [2020 Sep] 
*چرا به مقالات اکبر گنجی بدون خواندن رأی منفی می‌دهم  [2020 Sep] 
*افزایش کشته شدگان تشنه لب در ماه محرم در بلوچستان  [2020 Aug] 
*انتقاد صریح و بی پرده از تلویزیون کانال یک شهرام همایون   [2020 Aug] 
*کالبدشکافی ریشه های تبعیض و نژادپرستی در ایران  [2020 Aug] 
*چرا امثال اکبر گنجی به نادرستی هراس افکنی می‌کنند؟  [2020 Jul] 
*غصب و تصدی مساجد اهل سنت بلوچستان توسط نماینده ولی فقیه   [2020 Jul] 
*چابهار: ١٥ هزار روز از آن روز گذشت  [2020 Jul] 
*سخنی با علمای اهل سنت بلوچستان که برای حوادث آمریکا اشک می ریزند  [2020 Jun] 
*جنجال توخالی مستند کانال ۴ و نقش ملکه بریتانیا در کودتا علیه دولت مصدق  [2020 Jun] 
*چرا نظر سازمان بهداشت جهانی در مورد ماسک تغییر کرد؟   [2020 Jun] 
*قای ف م سخن، فحاشی و توهین زیبنده جنابعالی نیست  [2020 Jun] 
* سقوط ژرف و خفت آور اردشیر زاهدی در مصاحبه با امید دانا   [2020 Apr] 
*سوالی از شاهزاده رضا پهلوی که همچنان بی جواب مانده  [2020 Apr] 
*سناریو جعلی اما هدفمند وزارت اطلاعات با انتشار بیانیه جعلی  [2020 Apr] 
*توصیه های فاجعه آمیز و نادرست سازمان جهانی بهداشت در مورد ماسک   [2020 Apr] 
*جهل مرکب شیعه و سنی از جمکران تا مکُران   [2020 Mar] 
*سخنان مولانا عبدالحمید توسط وزارت بهداشت تائید شد  [2020 Mar] 
*نقدی بر نامه اساتید دانشگاه و فعالان سیاسی به دونالد ترامپ  [2020 Mar] 
*حقایق ناخوشایند و تلخی که مولانا عبدالحمید عیان کر  [2020 Mar] 
*راه حل نظامی برای فاجعه کرونا عقلانی و علمی نیست  [2020 Mar] 
*تجاهل و ناآگاهی اکبر گنجی در مورد خطر حاد ویروس کرونا  [2020 Mar] 
* قاسم سلیمانی: طلب اشک از محرومان فراموش شده جنوب استان کرمان؟   [2020 Jan] 
*علت قطع طولانی اینترنت در سیستان و بلوچستان   [2019 Dec] 
* نقدی بر رادیو فردا: حیاط خلوت اصلاح طلبان و ملی ‏مذهبی ها   [2019 Nov] 
* سکوت در جنگ نابرابر بین ملت و رژیم جابر جایز نیست   [2019 Nov] 
*چرا بعد از ٤٢ سال از هر نوع فعالیت سیاسی کناره گیری می کنم   [2019 Nov] 
*چرا و چگونه بریتانیا در برزخ برگزیت گرفتار آمد؟   [2019 Oct] 
*توهین مدیرکل شورای مدیریت گذار به ٩٩ درصد اپوزیسیون   [2019 Oct] 
*حکایت یک شهر و دو قصهء تلخ اپوزیسیون ایرانی  [2019 Oct] 
*نقدی گذرا به شورای مدیریت گذار (از تصور تا توهم)  [2019 Sep] 
*در نقد اتهامات مطرح شده توسط رضا علیجانی و سهم خواهی بیشتر   [2019 Aug] 
*آیا توهین به اهل سنت بخشی از باورهای مذهب شیعه است؟  [2019 May] 
*نژادپرستی مامورین سپاه بر علیه کودکان بلوچ  [2019 May] 
*سقوط دیکتاتور سودان و درس هایی برای ایرانیان  [2019 May] 
*بازی ماهرانه عمران خان در زمین جمهوری اسلامی  [2019 Apr] 
*سقوط دیکتاتور سودان و درس‌هایی برای ایرانیان  [2019 Apr] 
*استاندار بلوچستان, گرگی در لباس میش برای دریدن استان   [2019 Mar] 
*شارلاتانیسم حشمت رئیسی و بی پرنسیبی تلویزیون کانال یک  [2019 Mar] 
*نقدی بر بیانیه رضا پهلوی در چهل‌سالگی حصر..  [2019 Feb] 
*نامه سرگشاده اپوزیسیون به وزیر خارجه آمریکا در مورد کنفرانس لهستان  [2019 Jan] 
*آیا کوه اتحاد چپ ء جمهوریخواه موش زائید؟   [2019 Jan] 
* دفاع صادق زیباکلام از شکنجه در ایران  [2019 Jan] 
* نقشه فقر استانهای کشور  [2018 Dec] 
* نقش تلویزیونهای تکفیری در بمبگزاری چابهار   [2018 Dec] 
*کالبدشکافی معضل اعتیاد در سیستان و بلوچستان   [2018 Dec] 
*سخنی صادقانه با هنرمندان دلواپس بر علیه تحریم ها  [2018 Nov] 
*گروگانگیری جیش العدل و دروغپردازی خبرگزاری جمهوری اسلامی   [2018 Oct] 
*سیاست “نسل کشی فرهنگی” عامدانه جمهوری اسلامی در بلوچستان  [2018 Oct] 
*کشتار اهواز و عکس العمل سردرگم سازمانهای اتنیکی ایران  [2018 Sep] 
* بندر چابهار تا یک ماه آینده به هند واگذار می‌شود  [2018 Sep] 
*نامه سرگشاده به مولوی عبدالحمید در مورد ضرورت اجرای شریعت اسلام  [2018 Aug] 
*حضور «استقلال طلبان» و «فدرالیست ها» در کنگره ملی ایرانیان در ساختمان کنگره آمریکا |  [2018 Jun] 
*نقدی بر نوشته دکتر علیرضا نوری‌زاده و کنفرانس واشنگتن، عبدالستار دوشوکی  [2018 Jun] 
*دلیل دشمنی و اتهام زنی اصلاح طلبان برعلیه اپوزیسیون چیست؟   [2018 Jun] 
*موضوع: توهین یک استاد دانشگاه به بلوچها و تظاهرات اعتراضی مردم   [2018 May] 
* سیاست دوگانه دولت در قبال بی آبی در سیستان و بلوچستان   [2018 May] 
*مطلبی در مورد ادعای اولیه و سپس تکذیب صادق زیبا کلام   [2018 May] 
* ارتش آزاد سوریه یا سربازان پیاده نظام ترکیه؟  [2018 Jan] 
*نباید شعارهای ملت را به نفع سلطنت مصادره یا تحریف کرد  [2018 Jan] 
* حمایت صریح و تمام قد مولوی عبدالحمید (رهبر اهل سنت ایران) از تجمعات اعتراضی مردم  [2018 Jan] 
* توهین نادرست اصلاح‌طلبان به مردم عاصی و معترض ایران  [2017 Dec] 
* مهستان یا کودکستان بزرگسالان «خبرگان رهبری سکولارها»   [2017 Dec] 
*ایران: ملتی پریشان و سرگردان بین پاسارگاد و کربلای معلی  [2017 Nov] 
* آی ملت، به داد ما برسید  [2017 Sep] 
*نامه مولوی عبدالحمید و جواب آیت‌الله خامنه‌ای  [2017 Sep] 
*چرا از سخنان حسن روحانی باید حمایت کرد  [2017 Jul] 
*طرح توسعه سواحل مکران یا نابودی بلوچستان؟  [2017 Jul] 
*شکست مفتضحانه اپوزیسیون در انتخابات   [2017 May] 
*چرا اهل سنت و اقوام نباید به روحانی رای بدهند  [2017 May] 
*چرا در ایران روز جهانی زبان مادری جشن گرفته نمی شود؟   [2017 Feb] 
*بلوچها بعنوان اجنبی از حق اجاره منزل در بیدخون عسلویه محروم شدند  [2016 Dec] 
*دلیل مخالفت با فراکسیون اقوام در مجلس چیست؟  [2016 Nov] 
*چرا بلوچها با امکانات و شرایط ۱۰۰ سال قبل زندگی می‌کنند؟  [2016 Oct] 
*رفراندوم بریتانیا و رای خروج از اتحادیه اروپا   [2016 Jun] 
*نظر زیگموند فروید در مورد حسام‌الدین آشنا مشاور روحانی  [2016 Apr] 
*سفر بی ثمر رئیس جمهور به پاکستان   [2016 Mar] 
*مهندسی گسترده در انتخابات زاهدان  [2016 Feb] 
*سخنی کوتاه با معاون رئیس جمهور در مورد اعدام مردان یک روستا  [2016 Feb] 
*پایان دوران حسینعلی شهریاری در زاهدان و بهارستان  [2016 Feb] 
*چرا باید انتخابات را تحریم و حامیان آن را نفی کرد؟  [2016 Feb] 
*چرا هموطنان در مقابل «رنج بلوچستان» بی تفاوت هستند؟  [2015 Dec] 
*رانتخواری بیسابقه وزیر صنعت در پروژه های منطقه آزاد چابهار  [2015 Sep] 
*چرا توافق هسته ای به سود منافع استراتژیک ملت ایران است؟  [2015 Jul] 
*جام زهر هسته ای با نرمشی واقع بینانه  [2015 Apr] 
*روز جهانی زبان مادری: فارسی را پاس بداریم بقیه زبانها را زاپاس  [2015 Feb] 
*ترسیم فقر مطلق مردم بلوچستان در آغاز «دهه زجر»  [2015 Jan] 
*بی‌اطلاعی يا تبليغات سوء بر عليه بلوچ‌ها؟  [2014 Dec] 
*هویت ایرانی به روایت دکتر عطاالله مهاجرانی  [2014 Dec] 
*فتوای جدید جبهه ملی: تشیع از ارکان مهم ملیت ایرانی است  [2014 Nov] 
* روشنفکر ایرانی به روایت مسعود بهنود؟   [2014 Nov] 
*نقدی بر عملکرد صدا و سیما، آیا بلوچ ایرانی نیست؟  [2014 Sep] 
*بلوچ ها و روز جهانی قربانیان ناپدید شدن های اجباری  [2014 Aug] 
*احتمال تجزیه عراق، سوریه، پاکستان و افغانستان و عواقب آن برای ایران  [2014 Jun] 
*نقدی بر عملکرد و اهداف درازمدت بخش فارسی بی بی سی و صدای آمریکا  [2012 Dec] 
*نقدی بر فرهنگ بهتان و بدعت گذاری  [2011 Oct] 
*سکولاریسم نو ! نواختن شیپور از سر گشاد آن  [2011 Sep] 
*به یاد مـاشـاءالله بــامـری موسقی‌دان بلوچ که امروز به خاک سپرده شد  [2011 Jul] 
*پروژه الماس فریب، درس آموزنده ای برای اپوزیسیون  [2011 Jun] 
*در ذهـن بمبگذار انتحاری بلوچ چه میگذرد؟  [2011 May] 
*آمدند، نشستند و گفتند و رفتند !  [2011 Apr] 
*اعدام ۱۱ بلوچ و انتقامجویی جمهوری اسلامی از بمبگزاری چابهار  [2010 Dec] 
*کشتار چابهار توسط جندالله وعکس‌العمل بلوچ‌ها  [2010 Dec] 
*حقایق زندگی عبدالمالک ریگی از صعود تا سقوط   [2010 Jun] 
*نقدی برمنشور جنبش سبز و موضع اپـوزیـسـیـون سـکولار برونمرزی  [2010 Jun] 
*فتواي تكان دهنده شيخ در مورد صدها ميليون مسلمان سنی مذهب  [2009 Feb]