جهاد "توبه" و جنبش های مدنی
شهلا شفیق

در نمايش "اعتراف" برای توجيه و دوام  جنايات حاکمان، در پی دروغ بزرگی که مردم را به خيابان کشانيد، سناريو آنقدر غلط های معنایی و انشایی دارد که نمرۀ صفر را روسفيد می کند. اما مباد که تکرار کسالت‌بار اين نمايش مبتذل، خواب‌آور شود. تجربۀ دهۀ شصت که ترفند اعتراف گيری از مخالفان  حکومت  اسلامی در سرکوب گستردۀ فعالان و به سکوت کشانيدن مخالفان بالقوه به  کار گرفته شد، به ما می گويد که اين شيوه  دو هدف اساسی  را دنبال می کند:

قبولاندن دروغ بزرگ به دنيا: سال‌هاست که  حکومت به کمک کارشناسان ايرانی و خارجی، این دروغ بزرگ که "جمهوری اسلامی، دمکراسی خاص خودش را دارد و مراسم خلقی ويژه" خويش را  پيش برده است. سال‌هاست که درهم آميزی مفاهيمی چون جمهوری و اسلام و انقلاب و خلق،  بسیاری را در تشخيص جباريت تام گرای نظام به بیراهه برده است. تکرارتهوع آور سناريوی دخالت شياطين خارجی و دست نشاندگان داخلی، هنوز مصرف خارجی و داخلی دارد. تا آنجا که غيرخودی‌های امروزی هم در خطاب به  جنبش مردم به همين زبان سخن می‌گویند و آن‌هایی را که چون ايشان نمی‌انديشند، به القاب ضد انقلاب و عوامل خارجی ملقب می کنند.  اما بساط  نمايش دروغين اعتراف تنها زمانی برچيده خواهد شد که زبان مسموم دروغ، این همزاد نظام اسلامی، از اساس پالايش شود.

  

جهاد "توبه ساز": در جمهوری اسلامی، که صاحبان قدرت نمايندگان  خدا و پيغمبر اند،  مخالفان حقا  محاربان و منافقانی بيش به حساب نمی آيند. اعتراف گيری از آنان لازمۀ جهاد برای حفظ نظام است که "اوجب واجبات" شمرده می‌شود و بر امت است که از هرگونه شک نسبت به تقدس آن و هرگونه نافرمانی از ارادۀ فرمانروا، توبه کند و در برابر آن سر فرود آورد. دهۀ شصت اوج  جهاد برای واداشتن به توبه بود که به مدد جنگ با عراق به پيش برده شد. در زندان‌های سياسی، طرح "توابيت" بستر آن جناياتی بود که انتشار خاطرات زندانيان، در بيرون از مرزها پرده ازآن برداشت. کشتار هزاران زندانی سياسی درتابستان 67  بيان شکست برنامۀ تواب‌سازی بود، اما حکومت توانست با تکيه بر جهاد بيرون و درون امت را به تمکین و سکوت وادارد و جنايت را به نهایت برساند.  بُرون‌مرزی‌ها با بهره‌مندی  از آزادی بيان، تلاشی جانانه کردند تا حقيقت در پرده نماند. اما سخن گفتن از جنايات دهه شصت در ايران هنوز هم از خط قرمزهاست. شعر سيمين بهبهانی و شاملو،  "شاه سياه پوشان" گلشيری و جستارهای شاهرخ مسکوب در نقد مفاهيم "حق و عدالت" و "جهاد و شهادت" در تفکر اسلام گرا، که به نام های مستعار به چاپ رسيدند، گواه توانایی زبان آدمی اند به حقیقت، آنگاه که سلطۀ دروغ به ويرانی سخن کمر بسته است. همانگونه که وصيت نامه‌های زندانيان سياسی آن سال‌ها گواهی به پايداری و حيثيت انسان است تحت سخت ترين شکنجه‌ها. و همانطور که شرح دردآلود فرهاد بهبهانی از شکست روح و روانش تحت شکنجه، در "ميهمانی حاج آقا" نياز حياتی آدمی به اعاده حيثيت انسانیش را بيان می کند.  پس سخن از آنچه رفته، نه فقط  برای يادآوری مسئوليت تاريخی نقش آفرينان آن، بل برای ساختار شکنی فرهنگ "توبه" و "تواب سازی" هم ضرورتی تام دارد. زبان فرو بستن اما به حذف خاطرۀ تاريخی و غفلت وجدان اجتماعی از مصايب استبداد و دوام جنايت ياری می‌رساند. چرا که  تجربه  به روشنی نشان می دهد که فقط ترک طاعت و گسترش نافرمانی است که استراتژی "توابيت" را بی اعتبار  و دوام جنايت را ناممکن خواهد کرد.

ترس و هزل : هدف نمايش اعتراف و توبه، به رخ کشيدن قدرقدرتی حاکمان نیز هست. آن‌ها با گذاشتن دروغ های خود در دهان معترضان، به بينندگان می گويند ما می توانيم شما را به زانو درآوريم و به ذلت  بکشانيم. آن ها می خواهند ترس‌های بد را که ضامن حيات  دروغ هستند در دل‌ها بکارند. امروز مردم با شعار علیه ترس و با به هزل کشيدن دروغ‌های حکومت به جنگ ترس‌های بد می روند. اما هو کردن اين نمايش کافی نيست و نبايد مانع هشياری در باره تدوام سرکوبی شود که اين اعترافات پیشدرآمد آن است. سخن گفتن از چهره‌های شاخص جنبش‌های مدنی بايد ما را نسبت به زمينه چينی برای سرکوب بيشتر آنان هشيار کند. در اين کيفرخواست، متهم اصلی همچنان جنبش‌های حقوق بشری، دانشجويان، کارگران، اقليت ها و زنان هستند که سال‌هاست به مثابه زير مجموعه‌های "انقلاب مخملی" معرفی شده اند .اين‌گونه، جنايتکاران بی‌شرمانه  بر مسند قاضيان نشسته  و قربانيان در جايگاه متهمان قرار گرفته اند.

 سرکوب، دريغا که تنها عرصه ای  است که جمهوری اسلامی برابری  زن و مرد را در آن به رسميت می شناسد. چنین است که دادستان اسلامی، همراه با اتهام "براندازی" به زنانی چون فاطمه حقيقت جو به جرم فعاليت مجاز سياسی، انگشت اتهام به سوی فعالان حقوق زنان نیز نشانه رفته است. در اين کيفرخواست، شيرين عبادی علاوه بر دفاع از حقوق بشر، به گناهان کبيرۀ ديگری چون دفاع از حقوق زنان و اقليت‌ها، که در جمهوری سياه انديش اسلامی، انقلاب رنگی به حساب می آيد، متهم شده و نام سه تن از فعالان شاخص فمينيست، پروين اردلان ، نوشين احمدی خراسانی و شادی صدر  نیز به ميان کشیده شده است، و در کنار آنان اصانلو و دانشجويان و روزنامه نگاران و....  بر ماست که برای حفظ آنان از تعرض گزمگان و دفاع از همه فعالان جنبش زنان و ديگر جنبش‌های مدنی در ايران هرچه در توان داريم بکوشيم.  

اين امر پاسخ شايسته و همبسته فعالان جنبش‌های مدنی  را در افشای نمايش "توبه" می طلبد.  وگرنه دروغ راه جنايت را همچنان هموار خواهد کرد. امروز اعتراض همگانی  به استراتژی "توبه" از اولويت های مبارزه برای آزادی است. 

 

11 مرداد 1388

دوم اوت 2009

 

منبع:پژواک ایران


شهلا شفیق

فهرست مطالب شهلا شفیق در سایت پژواک ایران 

*يک‌سالگی انقلاب «زن زندگی آزادی»؛ پايان يا تداوم؟  [2023 Sep] 
*میان تاریخ و آینده: مکان‌های خاطره  [2023 Aug] 
*انقلاب مهسا؛ پادزهر شرنگ کشنده جمهوری اسلامی  [2023 Mar] 
*محاکمه حميد نوری؛ آموزه‌های عدالت برای امروز و فردای ايران  [2023 Jan] 
*احکام قتل معترضان؛ بن‌بست سادو-فاشيسم مقدس  [2022 Dec] 
*گيسوی چنگ و نام رمز ژينا-مهسا  [2022 Sep] 
*سلمان رشدی و فتوای قتل رمان  [2022 Aug] 
*حجاب اجباری؛ دغدغه‌ای حاشيه‌ای يا اصل موضوع؟  [2022 Jul] 
*انتخابات فرانسه؛ خانم لوپن همان کالای پدرش را می‌فروشد  [2022 Apr] 
*عید نو و قفل زندان  [2022 Mar] 
*شرح خاموشی یک نویسنده  [2022 Mar] 
*بودن و شدن در تبعيد – از فرودها و فرازها   [2022 Feb] 
*زنجير و زنجيره‌های قتل نويسنده  [2022 Jan] 
*در باب کج‌اندیشی و کج‌رفتاری مدعیان چپ انقلابی  [2022 Jan] 
*پیرامون محاکمه حمید نوری؛ پرسش هائی از کج اندیشان و کج رفتاران مدعی «چپ»  [2021 Dec] 
*گلو فشردگان  [2021 Dec] 
*در میان دو زمان/ بابک مینا  [2021 Oct] 
*پیامدهای سانسور فراگیر در ایران؛ سلب قدرت از مردم و تسلط دروغ بر جامعه  جواد عباسی توللی [2021 Oct] 
*مرتضی آوینی و غزاله علیزاده: اسلامیست‌ها و جنس زن  [2021 Apr] 
*اسلام‌گرایی، انقلاب ایران و فمینیسم اسلامی   [2021 Apr] 
*چه خبر از بهار؟   [2021 Mar] 
*زنان، خشونت و قدرت ... و عشق   [2020 Nov] 
*اظهارات امانوئل مکرون و چاپ کاریکاتور بهانه‌ای برای راه انداختن جنگ ایدئولوژیک از سوی اسلامگرایان است  [2020 Oct] 
*قتل آموزگار در فرانسه؛ آيا لائيسیته فرانسوی مشوق اسلام‌هراسی است؟  [2020 Oct] 
*مذهب و سیاست  [2020 Sep] 
*برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و اعتماد عمومی از دست رفته   [2020 Jul] 
*تتلو، پنجره‌ای باز به بحران جامعه ایرانی  [2020 May] 
*ايران کرونا زده و سلاح هزل  [2020 Apr] 
* زنان آتش به جان ايران چه فرياد می زنند ؟   [2019 Oct] 
*دهه شصت، کشتار مخالفان و پروپاگاندای جمهوری اسلامی: جای قربانی و جلاد عوض می‌شود  [2019 Aug] 
*تابستان سياه ٦٧: سکوت‌ها چه می گويند؟   [2019 Aug] 
*همه نام های بهمن   [2019 Apr] 
*ملاقات ایرانی سیمون دوبووآر  [2019 Feb] 
* مسئله دختران خیابان انقلاب فراتر از «سبک زندگی» است  [2019 Jan] 
*آنچه ديدم و آنچه نديدم ‏   [2018 Jun] 
*ايرانيان و دونالد ترامپ  [2018 Jan] 
*اعتراضات اخیر در ایران نشانِ قطع امید از امکان اصلاحات در این نظام است   [2018 Jan] 
*فکرو ذکر بنیادگرایان مذهبی، بدن زنان است  [2016 Nov] 
*تعرضات جنسی در کلن: نقطه های تاريک  [2016 Jan] 
*چرا کالای پیشنهادی اسلامگرایان برای برخی از جوانان جذابیت دارد؟  [2015 Feb] 
*نقش بر خون  [2015 Jan] 
*حجاب ، دروغ و آزادی های يواشکی  [2014 Jun] 
*برهنگی گلشيفته   [2012 Jan] 
*ماجرای استراس کان و رابطه‌ی قدرت و سکس  [2011 May] 
* قبای دفاع از خلق فلسطين و دم خروس يهودی ستيزی !   [2011 May] 
*فمينيسم اسلامی، ابداع غرب، گفت‌وگوی هفته‌نامه چارلی هبدو فرانسه با شهلا شفيق  [2011 May] 
*مبارزه برای حقوق زنان، اهرمی پايه ای برای رسیدن به دموکراسی بوده و خواهد بود   [2011 Mar] 
*سخنی از عشق که می ماند  [2011 Jan] 
*انقلاب 1357تا چه شد که در مستی ...   [2010 Feb] 
* از ميرزاده عشقی تا مجيد توکلی ها  [2009 Dec] 
*ما ، احسان و کردستان و ...  [2009 Nov] 
*اشک های نازک افشار ، بُهت کلوتيد ريس و ملال رنجبار زيد آبادی  [2009 Aug] 
*جهاد "توبه" و جنبش های مدنی  [2009 Aug] 
*جنبش اعتراضی و زنان  [2009 Jul] 
*امروز  [2009 Jun] 
*از پس‌لرزه سرد انتصابات  [2009 Jun] 
*از تب سبز انتخابات اسلامی !  [2009 Jun] 
*از سرخی گلهای حجاب زهرا رهنورد  [2009 May] 
*زهر بهر کدام دشمن و مهره بهر کدام دوست؟ پاسخ به آقای علی اصغر حاج سيد جوادی  [2008 Mar] 
*بر ما چه می‌رود؟   [2008 Feb]